ကိုယ်ဝန်ဆောင် မေမေ တွေက ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ကစလို့ မွေးတဲ့အထိ အရိပ်တစ်ကြည့်ကြည့်နဲ့ ဂရုစိုက်ရပါတယ်။ ဒီကလေးလေး ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ မွေးလာနိုင်ဖို့ ဒီ မေမေ ကပဲ အစစအရာရာ သတိထားနေရတာပါ။ ဒီလိုဂရုစိုက်တဲ့နေရာမှာ ဘယ်ရောဂါပိုးမှ မဝင်အောင်လည်း သတိထားရပါသေးတယ်။ ကိုယ်ကလူကြီးမို့လို့ ဘာပြဿနာမှမရှိပေမယ့် ဗိုက်ထဲက ကလေးလေးကတော့ ခံနိုင်ရည်ရှိမှာမဟုတ်ဘူးနော်။ တချို့ရောဂါတွေဆိုရင် ကလေးပျက်ကျတာ၊ အသေမွေးတာ၊ မွေးခဲ့ရင်တောင်မှ ချို့ယွင်းချက်တွေပါနေတာ ဒီလောက်ထိပြင်းထန်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုကူးစက်တတ်တဲ့ရောဂါတွေတွေထဲမှာ အတွေ့ရအများဆုံးကတော့ Toxoplasmosisလို့ခေါ်တဲ့ ရောဂါပါပဲ။ ဒီရောဂါက ကြောင်ကကူးတာအများဆုံးမို့လို့ ကြောင်ချစ်တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မေမေတွေ သတိထားလို့ရအောင် ဆက်ပြီးလေ့လာကြည့်ရအောင်။

ဘယ်လိုကူးတာလဲ။

Toxoplasmosisဆိုတာ Toxoplasma gondiiလို့ခေါ်တဲ့ ကပ်ပါးပိုးကြောင့်ဖြစ်တာပါ။ ဒီပိုးက တောထဲကအကောင်ပလောင်လေးတွေ၊ ရှဥ့်လေးတွေ၊ ငှက်ကလေးတွေမှာရှိတာပါ။ ဒီကောင်လေးတွေကို ကြောင်ကစားလိုက်တဲ့အခါမှာ ကြောင်ဆီကို ရောက်သွားပြီး ကြောင်ရဲ့မစင်ထဲမှာပြန်ပါလာပါတယ်။ ဒီကနေမှတစ်ဆင့် လူကို ပြန်ကူးစက်တာပါ။ ကြောင်ရဲ့ မစင်ထဲမှာရှိတဲ့ ဒီကပ်ပါးပိုးက ၃ပတ်လောက်အထိ လူကို ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ကြောင်ကလေးတွေရဲ့ မစင်သဲပုံးကို လဲပေးမယ်၊ သူတို့လေးတွေ မစင်ရှိနေတဲ့ ခြံထဲက အပင်တွေကို ကိုင်မိမယ်၊ ပြီးတော့ လက်မဆေးဘဲ အစာစားမိမယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဒီပိုးရှိနေတဲ့ အသီးအရွက်တွေကို သေချာမဆေးဘဲစားမိမယ်ဆိုရင် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

ကူးစက်ခံရပြီဆိုရင် ဒီပိုးက cystအနေနဲ့ ပြောင်းပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ နေရာအနှံ့မှာ အောင်းနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဦးနှောက်၊ ကြွက်သားနဲ့ နှလုံးမှာပါ။ ကိုယ်ခံအားကောင်းနေရင် ကိုယ်ခံအားက ရောဂါကိုထိန်းထားပါတယ်။ ခုခံအားကျတဲ့အခါမှသာ ပြန်ကြွလာတာပါ။

ဘာလက္ခဏာတွေပြမှာလဲ။

ကိုယ်ဝန်ဆောင် တွေမှာပြတဲ့ လက္ခဏာတွေက တုပ်ကွေးနဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ ဖျားတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ကိုယ်လက်ကိုက်တာ၊ နုံးတာ၊ အကြိတ်ထွက်တာလောက်ပဲဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ပြဿနာက ကလေးမှာပါ။ ဒီရောဂါက အမေကနေ ကလေးကို ကူးတတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ အမေက ခုခံကောင်းနေလို့ အမေမှာ ဘာလက္ခဏာမှမပြဘဲ ကလေးဆီကို ရောက်သွားပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်လရင့်လေလေ ကလေးဆီကို ရောက်နိုင်ချေများလေလေပါပဲ။ တစ်ဖက်မှာလည်း လနုချိန်မှာ ကလေးဆီကို ရောဂါကူးသွားခဲ့ရင် ကလေးက အခြေအနေမကောင်းဖို့များပါတယ်။ လနုချိန်မှာ ရောဂါဝင်ရင် ကလေးအသေမွေးဖို့၊ ပျက်ကျဖို့များပါတယ်။ ကံကောင်းလို့အသက်ရှင်လာရင်တောင် မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်တွေ ပါလာနိုင်ချေများပါတယ်။ ဒီကလေးတွေက မွေးစမှာ အတက်ရောဂါ၊ အသည်း၊ ဘေလုံးကြီးတာ၊ အသားဝါတာ၊ မျက်လုံးပိုးဝင်တာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မွေးစမှာ လက္ခဏာမပြတဲ့ ကလေးတွေက နောက်ပိုင်းကျရင် နားမကြားတာ၊ အသိဉာဏ်ချို့ယွင်းတာ၊ မျက်လုံးထိခိုက်တာ စတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒီရောဂါက ကလေးကို တောက်လျှောက်ဒုက္ခပေးနေတာကို တွေ့ရမျာပါ။ ဒါကြောင့် မေမေ တို့ သေချာဂရုစိုက်ဖို့၊ ကာကွယ်ဖို့လိုပါတယ်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင် မေမေ တို့ ဘယ်လိုသိနိုင်လဲ။

Toxoplasmosisကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်တိုင်းကို မစစ်ပါဘူး။ ရောဂါသံသယရှိမှသာ သွေးဖောက်ပြီးစစ်ဆေးတာပါ။ တစ်ခါတလေ အယ်ထွာဆောင်းရိုက်ရင်းနဲ့ ကလေးခေါင်းထဲမှာ ရေဝင်နေလို့ သံသယဖြစ်တာမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အယ်ထွာဆောင်းမှာ မပေါ်တိုင်း ရောဂါမရှိဘူးလို့ ယူဆလို့မရဘူးဆိုတာ သတိပြုပါ။ နောက်ပြီးလိုအပ်ရင် ရေမြွာရည်ကို ယူပြီး စစ်ဆေးတာမျိုးလည်း လုပ်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါက အန္တရာယ်များတဲ့အတွက် မလုပ်ခင် ဆရာဝန်နဲ့ သေချာတိုင်ပင်ပါ။

ကုသလို့ရလား။

ကိုယ်ဝန်ဆောင် ချိန်မှာ ဒီရောဂါဖြစ်ခဲ့ရင် ဆေးပေးပြီးကုသလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တစ်လျှောက်လုံးရော၊ မွေးပြီးချိန်မှာရော သင်နဲ့ သင့်ကလေးကို သေချာစောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ကာကွယ်လို့ရလား။

ကုသခြင်းထက်ပိုကောင်းတဲ့နည်းလမ်းကတော့ကာကွယ်တာပါပဲ။ ကာကွယ်နိုင်တဲ့ နည်းတွေကတော့

• တတ်နိုင်ရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် ကြောင်ရဲ့ မစင်သဲပုံးကို မကိုင်ပါနဲ့။ လုပ်မယ့်သူမရှိလို့ ကိုယ်ပဲလုပ်ရမယ်ဆိုရင် တစ်ခါသုံးလက်အိတ်စွပ်ပါ။ ပြီးရင် လက်ဆေးပါ။
• ကြောင်ရဲ့ မစင်သဲပုံးကို နေ့တိုင်းလဲပါ။ ပိုးက ကြောင်ရဲ့ မစင်ထဲကိုရောက်သွားရင် ၁ရက်ကနေ ၅ရက်အတွင်း ရောဂါကူးနိုင်ပါတယ်။
• ကြောင်ကို အစာခြောက်ပဲကျွေးပါ။ အသားစိမ်းတွေ၊ မကျက်တကျက်အသားတွေ မကျွေးပါနဲ့။
• ကြောင်ကို အိမ်ထဲမှာပဲထားပါ။ တခြားကြောင်စိမ်းတွေနဲ့ မထားပါနဲ့။
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မှာ တခြားကြောင်စိမ်းတွေမမွေးပါနဲ့။
• ကြောင်မစင်သဲပုံးကို အပြင်မှာထားတဲ့အခါ သေချာအုပ်ထားပါ။
• ခြံထဲမှာ အပင်တွေ စိုက်တဲ့အခါ၊ ပေါင်းသင်မြက်နုတ်တဲ့အခါ မြေကြီးနဲ့ တိုက်ရိုက်မထိအောင် လက်အိတ်ဝတ်ပါ။ ပြီးရင်လက်ဆေးပါ။
• အသားတွေကိုကျက်အောင်ချက်စားပါ။
• ရေကို ကျိုချက်သောက်ပါ။
• နို့သောက်မယ်ဆို သေချာကျိုချက်ပါ။
• ကိုယ်ဝန်မဆောင်ခင် ရောဂါပိုးဝင်ခဲ့ရင် ကုသပြီး၆လနေမှ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ပါ။

ဒါဆို အိမ်ကကြောင်လေးကို သူများပေးလိုက်ရတော့မှာလား။

ဒီလောက်ထိမလိုပါဘူး။ အပေါ်ကအချက်တွေကိုသာလိုက်နာရင် ဆက်မွေးလို့ရပါတယ်။ မေမေ တို့သတိထားဖို့က ကြောင်ကိုင်ပြီးတိုင်းလက်ဆေးဖို့ မမေ့ပါနဲ့။