နှလုံးနှင့်သွေးကြော ကျန်းမာရေး

နှလုံးက ရှင်သန်မှုအတွက် အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးပါ။ မနားမနေလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးပေါ့။ နှလုံးလေး ကျန်းမာမှလည်း နေ့စဉ်ဘဝကို ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ ဖြတ်သန်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နှလုံးက ရောဂါဖြစ်မှ စောင့်ရှောက်ရမှာ မဟုတ်ဘဲ မဖြစ်ခင်ကတည်းက သေချာလေး ကာကွယ်ထားတာက နည်းလမ်းကောင်းပါ။ ဒါကြောင့် နှလုံးကျန်းမာစေဖို့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ လိုက်နာရမယ့် ရိုးစင်းတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ နှလုံးကျန်းမာစေဖို့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အလေ့အထများ နှလုံးကျန်းမာစေဖို့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အလေ့အထများ ကတော့ အခုပြောပြမယ့် လွယ်ကူရိုးစင်းတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေပါ။ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ပါ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ပါဆိုတာက နေ့တိုင်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ရမယ်လို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်ပတ်ကို ၂ နာရီခွဲလောက် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ရှိစေချင်တာပါ။ ပြေးတာ၊ လမ်းလျှောက်တာ၊ gym ဆော့တာလိုမျိုး လေ့ကျင့်ခန်းတွေကို ဝင်လေထွက်လေ မှန်မှန်ရှူရင်း လုပ်ရမှာပါ။ […]

မွေးကတည်းက ကျန်းမာရေး ပြဿနာ တစ်ခုခု ပါလာတဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေဟာ အခြား ကလးငယ်လေးတွေနဲ့ မတူပါဘူး။ အစားအစာကစလို့ နေထိုင်မှု အထိ အသေးစိတ် ဂရုစိုက်ပေးနိုင်မှ ကျန်းမာစွာနဲ့ အရွယ်ရောက် ကြီးပြင်းလာမှာပါ။ ဒီ တစ်ခေါက်တော့ မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ ပါလာတဲ့ ကလေးလေးတွေကို ကျန်းမာနေစေဖို့အတွက် အာဟာရ ပြည့်အောင် ဘယ်လို ကျွေးရမလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိတဲ့ ကလေးလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှု မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ ရှိတဲ့ ကလေးလေးတွေက အခြား ကျန်းမာတဲ့ ကလေးတွေထက် ကြီးထွားမှု နှေးပါတယ်။ ဥပမာ ပြောပြရရင် မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ ရှိတဲ့ ကလေးလေးတွေက အခြားကလေးတွေထက် ပိုပိန်တာ၊ ပိုညှက်တာမျိုး ရှိနိုင်သလို အခြား ကလေးတွေထက်လည်း ထိခိုက်လွယ်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် […]

နှလုံးရောဂါရှိရင် အစားအသောက်အနေအထိုင် ဆင်ခြင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ အမြဲပြောတတ်ကြတယ်။ တကယ်လည်း နှလုံးရောဂါရှိနေပြီဆိုရင် သင်နေ့စဉ် မှီဝဲစားသုံးတဲ့ အစားအသောက်တွေဟာ သိပ်အရေးကြီးလာမှာပါ။ ဥပမာပြောရရင် နှလုံးရောဂါရှိနေလျက်နဲ့ ဆီကြော်အစားအစာ တွေ စားသုံးတာက မသင့်လျော်ဘူးဆိုတဲ့ ကိစ္စမျိုးပေါ့။ ဆီများများ နိုင်နိုင်နဲ့ ကြော်လှော်ထားတဲ့ ဆီကြော်အစားအစာ တွေဟာ နှလုံးဝေဒနာသည်တွေအတွက် မသင့်လျော်ပါဘူး။ ဘာလို့ဆိုတော့ အဲဒါတွေက သင့်ရောဂါပေါ်မှာ သက်ရောက်မှု ရှိနေလို့ပါပဲ။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ အစားအသောက်တွေကို မှီဝဲမှသာ ကိုလက်စထရောကို ကျစေပြီး သင့်ကို အကျိုးရှိစေပါလိမ့်မယ်။ ဆီကြော်အစားအစာတွေကတော့ ဒီလိုမဟုတ်ဘဲ နှလုံးရောဂါကို ပိုတိုးစေမယ့် ပြဿနာပေါင်း သောင်းခြောက်ထောင်ကို ယူဆောင်လာမယ့်အရာတွေပါ။ Fast-food တွေကနေစလို့ နေ့တိုင်းနေအိမ်မှာ ချက်ပြုတ်စားသောက်နေတာတွေအထိ အားလုံးမှာ အဆီတွေ အရမ်းသုံးနေမိမယ်ဆိုရင် သင့်နှလုံးကျန်းမာရေးက ဆိုးရွားလာတော့မှာပါ။ နှလုံးဝေဒနာသည်တွေ ဘာကြောင့် ဆီကြော်အစားအစာ တွေကို […]

သွေးတိုးစေရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာ စိတ်ဖိစီးမှု လည်း ပါပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် သွေးတိုးမရှိတဲ့သူလည်း သွေးတက်လာနိုင်သလို၊ နဂိုရောဂါအခံရှိပြီးသားလူဆိုရင်လည်း ပိုပြီး တိုးလာနိုင်ပါတယ်။ လူတော်တော်များများက စိတ်ဖိစီးတာကို သတိမပြုမိကြတဲ့အတွက် သွေးတိုးတာကိုပဲ ပြဿနာတစ်ခုလို သဘောထားပြီး ဖြေရှင်းတတ်ပါတယ်။ အကြောင်းရင်းခံဖြစ်တဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကို မဖြေရှင်းသရွေ့ကတော့ သွေးက ဆက်တိုးနေဦးမှာပါပဲ။ စိတ်ဖိစီးမှု ကြောင့် သွေးတိုးတက်သလား။ စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က stress ဟော်မုန်းတွေ ထွက်လာပါတယ်။ ဒီဟော်မုန်းတွေက သွေးကြောတွေကို ကျုံ့စေတဲ့အတွက် သွေးဖိအားကို တက်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါက ယာယီပါပဲ။ စိတ်ဖိစီးမှု သက်သာသွားလို့ ဟော်မုန်းတွေ ပြန်နည်းသွားရင် သွေးဖိအားလည်း ပြန်ကျသွားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နေ့စဉ်ရက်ဆက် စိတ်တွေ ဖိစီးနေရင်တော့ ဟော်မုန်းတွေလည်း တောက်လျှောက် ထွက်နေပြီး သွေးတွေ ဆက်တိုက် တက်နေမှာပါ။ ဒီလိုအခါမျိုးဆိုရင်တော့ သွေးတိုးရောဂါလိုပဲ ခန္ဓာကိုယ်ကို […]

ဒီနှစ်ခုက ခဏခဏ မှားတတ်ပြီး တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုကလည်း ဆက်စပ်နေတာမျိုး ရှိတော့ လူနာကို ရှင်းပြရ အတော်ခက်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးတာကြောင့် နဂိုသွေးမတိုးတဲ့သူက သွေးတက် နိုင်သလို၊ သွေးတိုးလို့လည်း သွေးတက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုဘာကွာသလဲ။ ဘယ်လိုကုသနိုင်သလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ စိတ်ဖိစီးလို့ သွေးတက် တယ်ဆိုတာ အရင်က သွေးတိုးရှိကောင်း ရှိမယ် ဒါမှမဟုတ် သွေးတိုးမရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်က စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ သွေးတက်တတ်ပါတယ်။ ဖြစ်ပုံက စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ ကိုယ်ထဲက ကော်တီစောလိုမျိုး သွေးတိုးစေတဲ့ ဟော်မုန်းတွေ ထွက်လာပါတယ်။ ဒီဟော်မုန်းတွေက သွေးကြောတွေကို ကျဉ်းစေတာကြောင့် သွေးဖိအားများလာပါတယ်။ သွေးတိုးရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ ဒီဟော်မုန်းတွေထွက်လာတဲ့အခါ သွေးတိုးပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက စိတ်ဖိစီးမှုက ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ကြွက်သားတွေ တောင့်တင်းနေတာကြောင့် ဇက်ကြောတွေတက်၊ ခေါင်းတွေကိုက်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ လူနာက ခေါင်းတွေထိုးနေတယ်။ သွေးတိုးနေသလား မသိဘူးဆိုပြီး […]

နှလုံးရောဂါဟာ တစ်နှစ်ကို ၁၈ သန်းလောက် အသက်ဆုံးရှုံးအောင် အန္တရာယ်ပေးနေတဲ့ ရောဂါဆိုးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီးတော့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူအသေအပျောက်အများဆုံး ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရောဂါမဖြစ်အောင် ရှောင်လွှဲနိုင်ဖို့ အလွန်ပဲအရေးကြီးလှပါတယ်။ ဒီရောဂါ တွယ်ကပ်လာပြီဆိုရင် တခြားဆက်နွယ်ရောဂါတွေပါတွယ်ငြိလာနိုင်တာမို့ အလွန် အန္တရာယ်များတဲ့ရောဂါတစ်ခုပါ။ အကြမ်းဖျဉ်းအားဖြင့် ကိုယ်ရဲ့ နှလုံး ကျန်းမာခြင်းရှိ၊ မရှိသိထားမယ်ဆိုရင် ရောဂါကာကွယ်ရေးမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ လွယ်လည်းလွယ် အကုန်အကျလည်းမရှိတဲ့နည်းနဲ့ နှလုံးကျန်းမာရေး စစ်ဆေးကြည့်ရအောင် နှလုံးရောဂါကို ကြိုတင်စစ်ဆေးနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေအမျိုးမျိုးရှိထားပေမယ့် အလွယ်ကူဆုံးနဲ့ အရိုးရှင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ stair-climbing test လို့ခေါ်တဲ့ လှေကားတက်တဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။ Stair-climbing test ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့ နှလုံး ကျန်းမာရေးကို အလွယ်ကူဆုံးသိနိုင်စေမယ့်နည်းလမ်းက အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံတစ်ခုရဲ့ လေးလွှာအထိကို ခြေလျင်တက်ကြည့်တာပါပဲ။ စပိန်နိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်ထားတဲ့ သုတေသနရလဒ်အရ အထပ် ၄ ထပ်စာလှေကားကို အတက်အဆင်းလုပ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ နှလုံး […]

သွေးတိုးဝေဒနာက အဖြစ်များတဲ့ ဝေဒနာတစ်မျိုးပါ။ WHO ရဲ့ မှတ်တမ်းမှတ်ရာတွေအရဆိုရင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၁၄% (၁.၁၃ ဘီလီယံ) ဟာ သွေးတိုးဝေဒနာခံစားနေရသူတွေပါတဲ့။ အမေရိကန်မှာဆိုရင်လည်း တိုင်းပြည်လူဦးရေရဲ့ ၄၅% လောက်က သွေးတိုးသမားတွေပါ။ သွေးတိုးဝေဒနာဆိုတာက နှလုံးသွေးကြောနံရံတွေကို ပြင်းထန်တဲ့ဖိအားသက်ရောက်တာဖြစ်ပြပါတယ်။ သွေးဖိအားဟာ ပုံမှန်အတက်အကျရှိနေတဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်ပေမယ့် သဘာဝကိုဆန့်ကျင်ပြီး ဖြစ်ပျက်လာတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ဖိအားမျိုးကို သွေးတိုးတယ်လို့ဆိုလိုပါတယ်။ ဒီဝေဒနာဟာ နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းတွေနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ ဝေဒနာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတွေရဲ့ ထုံးစံအတိုင်း ဆေးမြီးတိုတွေ၊ အိမ်တွင်းကုထုံးတွေ၊ ယုံတမ်းစကားတွေလည်း များတယ်ဆိုပါတော့။ ဒီလိုမျိုး ယုံတမ်းတွေ၊ တဆင့်စကားတွေများတာမို့ မလိုလားအပ်တဲ့အမှားတွေ ပြုမူမိတတ်ကြပါတယ်။ တခါတလေရောဂါပျောက်မယ်ထင်ပြီး ယုံတမ်းစကားတွေ ဆေးမြီးတိုတွေကို အသုံးချမိတာမို့ အခြေအနေပိုဆိုးသွားတာ ဒါမှမဟုတ် တခြားဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ကြုံရတာတွေလည်း ဖြစ်တတ်ပါသေးတယ်။ နောက်ပြီး နားလည်မှုလွဲမှားတာတွေလည်း အဖြစ်များတတ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါသေးတယ်။ […]

သွေးတိုးရောဂါ (Hypertension) လို့ ဆိုလိုက်ရင် လူအများစုက သေနိုင်လောက်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာ မဟုတ်ပါဘူး။ အသက်အန္တရာယ် မစိုးရိမ်ရတဲ့ အပယိကရောဂါ လိုမျိုး သဘောထား တတ်ကြပါတယ်။ တကယ်ကတော့ သွေးတိုးက အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေသည်အထိ ပြင်းထန်ပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်းဟာ နှလုံးကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတလွှားမှာ လူပေါင်း တစ်ဘီလျံခန့်ကို ဒုက္ခပေးနေတဲ့ ရောဂါလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထိရောက်စွာ မကုသခဲ့ရင် နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့အခြေအနေတွေ တွေ့ကြုံနိုင်ပါတယ်။ သွေးတိုးရောဂါ (သွေးပေါင်တက်ခြင်း) သွေးတိုးရောဂါ (သွေးပေါင်တက်ခြင်း) ဆိုတာ အပေါ်သွေး သွေးပေါင်ချိန် ၁၄၀ နဲ့ထက်၊ အောက်သွေး ၉၀ နဲ့ အထက် (သွေးပေါင်ချိန် ၁၄၀/ ၉၀ mmHg) အထက် ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ တွေ့ရတဲ့ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ […]

နှလုံးက တစ်ကိုယ်လုံးကို သွေးတွေ ညှစ်ပေးနေတဲ့ မိခင်ဌာနကြီး ဆိုပေမယ့် သူကိုယ်တိုင်လည်း ဒီလို ညှစ်ထုတ်နိုင်ဖို့ သွေးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒီသွေးတွေကိုတော့ နှလုံးသွေးကြောမကြီးတွေက ထောက်ပံ့ပေးထားတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် နှလုံးသွေးကြော တွေ ပိတ်ခဲ့၊ ကျဉ်းခဲ့ရင် နှလုံးက သွေးမရတော့ဘဲ သွေးငတ်ပြီး ကြွက်သားတွေပုပ်၊ နှလုံးပျက်စီးပြီး အသက်သေဆုံးနိုင်တဲ့အထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို နှလုံးသွေးကြော ပိတ်လို့၊ ကျဉ်းလို့ ဖြစ်လာတဲ့ ရောဂါတွေကို Coronary artery diseaseလို့ ခေါ်ပါတယ်။ နှလုံးသွေးကြော ရောဂါများ နှလုံးသွေးကြော ရောဂါများ အကြောင်း အတူတူ လေ့လာလိုက်ရအောင်နော်။ အကြောင်းအရင်း နှလုံးသွေးကြော ဘာကြောင့် ပိတ်ရတာလဲ။ သာမန်ကျန်းမာတဲ့ သူရဲ့ နှလုံးသွေးကြောက သန့်ပြီး ချောနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွေးတွေက သွေးကြောတစ်လျှောက် ကောင်းကောင်း စီးဆင်းနိုင်ပါတယ်။ အသက်ကြီးလာလေလေ သွေးကြောထဲမှာ အဆီတွေ စုပုံလာပါတယ်။ […]

နှလုံးမှာ ပိုးဝင်တာကြောင့် နှလုံးပျက်စီးပြီး အသက်အန္တရာယ် ထိခိုက်တဲ့အထိ ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ နှလုံးကို ဒုက္ခပေးတတ်တဲ့ ပိုးတွေကတော့ ဘက်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ရှားရှားပါးပါး အခြေအနေမှာ မှိုပိုးတွေလည်း ဝင်ရောက် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ နှလုံးအဆို့ရှင် အပါအဝင် နှလုံးတစ်ခုလုံး အလွှာတိုင်းမှာ ပိုးဝင်နိုင်ပါတယ်။ နှလုံးပိုးဝင်ခြင်း အမျိုးအစားများ နှလုံးမှာ သုံးလွှာရှိပါတယ်။ အတွင်းသားရယ်၊ အလယ်က ကြွက်သားရယ် အပြင်ဆုံးက အမြှေးပါးရယ်ပါ။ သုံးလွှာလုံးမှာ ပိုးဝင်ကူးစက်ပြီး ဆိုးရွားတဲ့ ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ နှလုံးအတွင်းသား ရောင်ရမ်းခြင်း (Endocarditis) နှလုံးရဲ့ အတွင်းဘက်ဆုံးအလွှာပါ။ နှလုံးခန်း ၄ခုနဲ့ နှလုံးအဆို့ရှင်တွေကိုပါ ဖုံးထားတဲ့ အတွင်းသားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နှလုံးပိုးဝင်တဲ့ ရောဂါတွေထဲမှာ အဖြစ်အများဆုံး ရောဂါပါ။ နဂို နှလုံးအဆို့ရှင် မကောင်းတဲ့သူတွေ၊ နှလုံးရောဂါအခံရှိသူတွေမှာ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဆေးရုံတက် ကုသရတဲ့ […]