သွား နှင့် ခံတွင်းကျန်းမာရေး

အစပ်အလွန်အကျွံစားရင် ဖြစ်တတ်တဲ့ Glossitis လျှာရောင်ရမ်းနာ ဆိုတာက ခံတွင်းကျန်းမာရေး ပြဿနာ တစ်မျိုးဖြစ်ပြီးတော့ လျှာရောင်းရမ်းနာ တစ်မျိုးပါ။ ခံစားရခက်ပြီးတော့ ဖြစ်ပွားချိန်လည်း ကြာမြင့်တဲ့ ဝေဒနာ တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ပူတဲ့စပ်တဲ့ အစားအစာတွေကို အလွန်အကျွံ စားတတ်သူတွေမှာ အဖြစ်များတတ်ပါတယ်။ လျှာတစ်လျှောက်မှာ ကြမ်းတမ်းနေတာ၊ နာကျင်ရောင်ရမ်းနေတာ၊ အနီပြင်တွေ ထွက်တာ၊ အရောင်ပြောင်းလဲတာ၊ စကားပြောဆိုတာ-အစာစားတာ-မျိုချတာတွေမှာ ခက်ခဲနေတတ်တာနဲ့ လျှာဖောရောင်နေတာမျိုးတွေဖြစ်တတ်တဲ့ ဝေဒနာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ခံစားရခက်တဲ့ ဝေဒနာတစ်မျိုးလို့ ဆိုရမှာပါ။ လျှာဟာ အစာမျိုချတာနဲ့ စကားပြောဆိုရာမှာ အရေးပါတဲ့ ကြွက်သားအစိတ်အပိုင်းတစ်မျိုးဖြစ်တာကြောင့် Glossitis ဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ အစာစားတာမှာရော၊ စကားပြောဆိုရမှာပါ ပြဿနာရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အစာစားချိန်၊ စကားပြောဆိုချိန်တွေမှာ ပြင်းထန်စွာ နာကျင်နေတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် Glossitis ရောဂါ အမျိုးအစား ၃ မျိုးရှိပါတယ်။ ဓာတ်မတည့်မှုကြောင့် ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ Acute glossitis နာတာရှည်ဖြစ်တတ်တဲ့ […]

တံတွေးဂလင်းပိုးဝင်ခြင်း (Salivary Gland Infection) ဆိုတာကတော့ ဘက်တီးရီးယား ဒါမှမဟုတ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတမျိုးမျိုးဟာ တံတွေးဂလင်း ဒါမှမဟုတ် တံတွေးထွက်ရာလမ်းကြောင်းအတွင်းကို ဝင်ရောက်ကူးစက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ တံတွေးထွက်ရာလမ်းကြောင်းမှာ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ပိတ်ဆို့ခြင်း စတာတွေကြောင့် တံတွေးထွက်တဲ့ အခြေအနေလျော့ကျသွားရင် ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတယောက်မှာ တံတွေးဂလင်းဟာ အဓိကအားဖြင့် သုံးစုံရှိပါတယ်။ မျက်နှာရဲ့တဖက်တချက်မှာ ရှိကြပါတယ်။ အကြီးဆုံးဂလင်းကတော့ ပရော့တစ်ဂလင်းဖြစ်ပြီး ပါးတဖက်စီမှာ နားရွက်ရဲ့ရှေ့ပိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ အဆိုပါ ဂလင်းများကို ပိုးဝင်ပြီး ရောင်ရမ်းရင်တော့ ပါးချိတ်ရောင်ခြင်းဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ တံတွေးဟာ အစာချေဖျက်ခြင်းနဲ့ ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေးအတွက် အရေးပါပါတယ်။ ဘက်တီးရီးယားများနဲ့ စားကြွင်းစားကျန်များကို သန့်ရှင်းရာမှာ အထောက်အကူပြုပါတယ်။ ခံတွင်းအတွင်းမှာ အကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားများနဲ့ ဆိုးကျိုးပေးတဲ့ဘက်တီးရီးယားတွေကို ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။ အကယ်၍ ပါးစပ်အတွင်းကို တံတွေးလုံလောက်စွာ ထွက်မလာတဲ့အခါ ဘက်တီးရီးယားများနဲ့ အစာအကြွင်းအကျန်များကို ကောင်းစွာဖယ်ရှားနိုင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ […]

သွားဝါတယ်၊ သွားအရောင်ပြောင်းတယ်ဆိုတာ ကြည့်ရဆိုးတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုပါ။ မျက်နှာရဲ့ အလှအပကို ပေါ်လွင်စေမယ့် သွားတွေ ဝါကျင်ကျင်ဖြစ်နေတာကို လူတိုင်းမြင်ဖူးကြတယ်မဟုတ်လား။ ကြည့်ရဆိုးရဲ့နော်။ ခုဆောင်းပါးမှာတော့ သွားဝါတာမျိုးမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာကို ပြောပြသွားမှာပါ။ ဒီနေရာမှာ သိထားသင့်တာက ခြုံငုံပြီးသွားဝါတယ်လို့ ခေါ်ဆိုကြပေမယ့် တကယ်တမ်းမှာတော့ သွားအရောင်ပြောင်းလဲတာကိုဆိုလိုတာဖြစ်ပြီး သွားဟာ အဝါ၊ အညို၊ အမည်း၊ မီးခိုး၊ ပန်းရောင်နဲ့ fluoride လွန်ကဲပြီး ဖြူလွန်းနေတာမျိုးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ဘာလို့ သွားဝါတာလဲ သွားဝါစေတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အဓိကဖြစ်စေတဲ့ အချက်တွေကတော့ ဆေးလိပ်သောက်သုံးတာနဲ့ ပုံမှန်စားသုံးနေတဲ့အစားအစာတွေကြောင့်ပါပဲ။ သွားဝါခြင်းကိုဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေကို ပြောပြချင်ပါတယ်။ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ နီကိုတင်းဓာတ် - ဆေးလိပ်-ဆေးပေါ့လိပ်-ဖက်ကြမ်း-စီးကရက်စတာတွေ သောက်သုံးတာ၊ ဆေးရွက်ကြီးငုံတာ၊ ကွမ်းစားတာ စတာတွေအားလုံးက သွားရဲ့မူလအရောင်ကို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။ ဒီအရာတွေရဲ့ အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ ဆေးရွက်ကြီးထဲက နီကိုတင်းဓာတ်ကြောင့်ပါ။ အစားအစာ - ကော်ဖီ၊ […]

ပါးစပ်ထဲက လျှာက အစားအစာကို အရသာခံတာထက် ပိုပါတယ်။ ဒါဆို စကားပြောဖို့ အသုံးဝင်တာလားလို့ မပြောနဲ့နော်။ လျှာက စကားပြောဖို့၊ အရသာသိဖို့အပြင် ကျန်းမာရေး အခြေအနေတွေကို ဖော်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။  လျှာအရောင်က ပြောပြနေတဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေတွေက အမျိုးမျိုးပါ။ ဒီတော့ ကိုယ်တိုင် လျှာလေးကို စစ်ဆေးကြည့်လိုက်နော်။ ကျန်းမာတဲ့ လျှာ လူတစ်ယောက်ဟာ ကျန်းမာနေတယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့ လျှာက ပန်းရောင်သွေးသန်းပြီး အပေါ်မှာ အဖြူရောင် ခပ်ပါးပါးလေး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ပန်းရောင်က ရင့်တာ ရှိသလို ခပ်ဖျော့ဖျော့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်က လျှာပေါ်မှာ အဖုလေးတွေရှိနေတာပါ။ အဖုအပိမ့်မဟုတ်ဘဲ လျှာပေါ်ကအရသာခံစားနိုင်တဲ့ အဖုသေးသေးလေးတွေ မြင်သာနေတဲ့ အနေအထားပါ။ လျှာအရောင်က ပြောပြနေတဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ လျှာအရောင်ကို​ကြည့်ပြီး ဘယ်လို ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေ ခံစားနေရတာလဲဆိုတာကို ဆန်းစစ်ကြည့်လိုက်ရအောင်လား။ အနက်ရောင် လျှာ လျှာပေါ်မှာ keratin ဖြစ်နေတဲ့အခါ […]

သွားနှင့် ခံတွင်း ကျန်းမာရေး ဟာ လူတစ်ယောက်အတွက် မဖြစ်မနေ ဂရုစိုက်သင့်တဲ့ ကျန်းမာရေးကိစ္စတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လူတစ်ဦး ကျန်းမာနေစေဖို့အတွက် သွားနဲ့ ခံတွင်းက အရေးပါလှတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ သွားနဲ့ ခံတွင်း သန့်ရှင်းကျန်းမာခြင်းမရှိဘူးဆိုရင် သွားပိုးစားတာ၊ သွားအခေါင်းပေါက်ဖြစ်တာနဲ့ သွားဖုံးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ဝေဒနာတွေဖြစ်နိုင်သလို ဒီရောဂါတွေဟာ နှလုံးရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါနဲ့ သွေးတိုးရောဂါတွေနဲ့လည်း ဆက်စပ်နေပါတယ်။ သွားနဲ့ ခံတွင်းကို ကျန်းမာပြီး ကြံ့ခိုင်နေအောင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်တာက တစ်သက်တာလုံး မပျက်မကွက်လုပ်ဆောင်ရမယ့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွားနဲ့ ခံတွင်းကို ကျန်းမာစေဖို့ဆိုရင် မှန်ကန်တဲ့ ထိမ်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုနည်းလမ်းတွေကို သိနားလည်ထားဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ သွားတိုက်ဖို့၊ သွားကြားထဲက အစာတွေကို သန့်စင်ဖို့၊ သကြားကို လျှော့စားဖို့ စတာတွေပေါ့။ ဒီလိုဂရုမစိုက်ပေးရင်တော့ သင့်ရဲ့သွားလေးတွေဟာ အသက်အရွယ်အိုမင်းလာချိန်အထိ ကျန်းမာနေတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ သွားနှင့် ခံတွင်း ကျန်းမာရေး အကြောင်း သိကောင်းစရာ […]

ခံတွင်းကနေ မခံမရပ်နိုင်အောင် အနံ့ဆိုးထွက်တဲ့ ကိစ္စက တော်တော်လေး ရှက်ဖို့ကောင်းသလို မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုကိုလည်း ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပါ။ ဒီခံတွင်းအနံ့ဆိုးကိုပဲ အာရုံစိုက်မိနေတဲ့အခါကျ တခြားသူနဲ့ စကားပြောရင်လည်း ပါးစပ်က မပွင့်တပွင့်ဖြစ်နေတာ၊ ပါးစပ်ကို လက်နဲ့အုပ်ပြီး စကားပြောနေရတာ၊ မျက်နှာချင်းဆိုင်ပြီး စကားမပြောဘဲ မျက်နှာကို ရှောင်ဖယ်ရှောင်ဖယ် လုပ်နေတာက တော်တော်လေးကို ကြည့်ရဆိုးပါတယ်။ မြန်မာတို့နဲ့ ခံတွင်းအနံ့ဆိုးပြဿနာ မြန်မာလူမျိုးတွေဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အခြေခံဗဟုသုတနည်းသလို အပြင်ပန်းက မဟုတ်တဲ့ ပြဿနာတွေကိုလည်း သိပ်ပြီး ဂရုမစိုက်တတ်ကြပါဘူး။ ဒီလို ခံတွင်းအနံ့ဆိုးတယ်ဆိုတာ ကိုယ့်အတွက်ရော ဘေးပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိတဲ့သူတွေအတွက်ပါ မကောင်းပါဘူး။ ကျန်းမာရေးအရ ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ခံတွင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရောဂါတွေကို ပိုဖြစ်စေတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ပါးစပ်ထဲမှာ ဘက်တီးရီးယားတွေ ရှိသင့်တာထက် ပိုများတယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြနေတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီပြဿနာနဲ့ […]

ဒိန်ချဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများစွာ ရှိတဲ့အကြောင်း သိကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ဒိန်ချဉ်ဟာ အစာအိမ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်းကို ကျန်းမာစေတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ ရှိတဲ့ မကောင်းတဲ့ ဘက်တီးရီးယား ရောဂါပိုးတွေကို နှိမ်နင်းဖို့အတွက် အကျိုးပြုဘက်တီးရီးယား (Probiotics) တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဝမ်းချုပ်တတ်သူတွေအတွက်လည်း ဝမ်းကို ပုံမှန်အတိုင်း သွားစေပြီး ဝမ်းပျော့စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲ ကောင်းကျိုးရှိတာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူးနော်။ သုတေသီတွေရဲ့ လေ့လာချက်အရ ဒိန်ချဉ်ဟာ ခံတွင်းကျန်းမာရေးအတွက်ပါ အများကြီး အထောက်အကူပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေထဲမှာ ၁။ ဒိန်ချဉ်ဟာ သွားတွေကို ခိုင်ခံ့စေတယ်။ ဒိန်ချဉ်မှာ ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ် အများအပြား ပါဝင်လို့ သွားနဲ့ အရိုးတွေကို ခိုင်ခံ့စေနိုင်ပြီး အသက်အရွယ်ကြောင့် သွားများ ဆွေးမြေ့လာတာ၊ သွားကျိုးလွယ်တာကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကလေးတွေ ငယ်စဉ်ကနေ ဒိန်ချဉ်ပုံမှန်သောက်ပေးမယ်ဆိုရင် သွားများ ညီညာခိုင်ခံ့စေပြီး သွားရဲ့ […]

ပါးစပ်မှာဖြစ်တဲ့ ရေယုန်နာသည် ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ် (HSV-1) နှင့် (HSV-2) ကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့် ဖြစ်တာပါ။ နှုတ်ခမ်းနဲ့ ပါးစပ်တစ်ဝိုက်တင်မကဘဲ လိင်အင်္ဂါမှာပါ အနာပေါက်တတ်ပါတယ်။ အနာဖြစ်နေချိန်မှာ အခြားသူတစ်ဦးကို ကူးစက်ဖို့ အလွန်လွယ်ကူလျင်မြန်ပါတယ်။ ရေယုန်နာသည် ကုသပျောက်ကင်းနိုင်သလား။ အနာသည် ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့် ဖြစ်တဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကုသပျောက်ကင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ထဲက ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကိုတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ ကုသလို့ရတဲ့ ဆေးဝါးများ ပေါ်ထွက်ခြင်းမရှိသေးပါဘူး။ ဒီအတွက် ရေယုန်နာ ပျောက်သွားတဲ့တိုင်အောင် ကိုယ်ထဲမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကတော့ ကျန်နေဦးမှာပါ။ ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေ တွေ့ရလဲ။ ပထမအဆင့် = ယားယံခြင်းနှင့် အသားထဲက စူးသလို ခံစားရခြင်း အနာစတင် မဖြစ်ခင်မှာ အနာဖြစ်မယ့် နှုတ်ခမ်းတစ်ဝိုက်တွင် အမည်ဖော်မရတဲ့ ယားယံခြင်းမျိုး၊ အသားထဲက ရုတ်တရက် စူးသလို၊ တစ်ခုခုက ထိုးသလို ခံစားရပါတယ်။ ပူစပ်ပူလောင်ဖြစ်ခြင်းလည်း တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ […]

သွားတိုက်တံ လေးတွေဟာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ သွားကို ကျန်းမာအောင် နေ့စဉ်ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ အရေးကြီးပစ္စည်းလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ သွားနဲ့ သွားကြားထဲက အညစ်အကြေးတွေ၊ အစာအကြွင်းအကျန်တွေနဲ့ ပိုးမွှားတွေကို တိုက်ထုတ်ဖယ်ရှားပေးဖို့ သွားတိုက်ဆေးလေးတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ကူညီပေးနေတဲ့ လက်နက်လေးလို့လည်း ဆိုလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် များသောအားဖြင့် နေ့စဉ်သွားတိုက်ပြီးတဲ့အခါမှာ သွားတိုက်တံလေးကို သန့်စင်အောင်၊ ပိုးမွှားကင်းစင်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးဖို့ မေ့လျော့နေတတ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့ဆောင်းပါးလေးမှာတော့ သွားကျန်းမာရေးအတွက် သွားပွတ်တံလေးတွေကို ဘယ်လို ထိန်းသိမ်းဂရုစိုက်ကြမလဲဆိုတဲ့ အချက်လေးတွေကို မျှဝေပေးသွားချင်ပါတယ်။ ဘာ့ကြောင့် သွားတိုတ်တံ ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားဖို့ လိုအပ်သလဲ။ အရှေ့မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့အတိုင်း သွားတိုက်လိုက်တဲ့အခါ ကျွန်ုပ်တို့ဆီက ပိုးမွှားတွေ၊ အညစ်အကြေးတွေဟာ သွားပွတ်တံလေးဆီကို ပါသွားပြီး သေချာသန့်ရှင်းရေးမလုပ်ခဲ့မိရင် အဲဒီ ပိုးမွှားတွေ၊ အကြွင်းအကျန်တွေဟာ သွားတိုက်တံရဲ့ အမျှင်လေးတွေကြားထဲမှာ ကျန်ရှိနေကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သွားတိုက်တံကို ထားတဲ့ […]

သွားနဲ့ခံတွင်း ကျန်းမာရေးအတွက် အခြေခံအကျဆုံး လုပ်ဆောင်ပေးရမယ့် အချက်က သွားတိုက်တာပါပဲ။ တစ်နေ့ကို ၂ ကြိမ်လောက် ပုံမှန်သွားတိုက်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ခံတွင်းဆိုတာ လူ့ကျန်းမာရေးရဲ့ အဓိကအကျဆုံး နေရာလို့ ဆိုကြတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အားဖြစ်စေမယ့် အစာအာဟာရအားလုံးဟာ ခံတွင်းကနေတဆင့် ကိုယ်တွင်းကို ဝင်ကြရတယ်မဟုတ်လား။ ဒီတော့ စားလိုက်သောက်လိုက်တိုင်းမှာ ကပ်ညိကျန်ခဲ့တဲ့ သွားကြားက အစားအစာအကြွင်းအကျန်တွေကို သွားတိုက်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ဖယ်ရှားကြရတာပါ။ ဒီလို ပုံမှန်မဖယ်ရှားပေးရင် ခံတွင်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်သွားစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ သွားပုံမှန်မတိုက်တဲ့အခါ သွားဖုံးသွေးယိုတာ၊ သွားပိုးစားတာနဲ့ ခံတွင်းအနံ့ဆိုးတာအပါအဝင် ဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးကြုံရနိုင်ပါတယ်။ အဆိုးဆုံး ကျန်းမာရေး ပြဿနာကတော့ ပါးစောင်ကင်ဆာနဲ့ အစာအိမ်ကင်ဆာတွေဖြစ်စေတာပါပဲ။ သွားမတိုက်လို့ ဖြစ်တဲ့ ကင်ဆာ ပုံမှန်သွားမတိုက်ခြင်းဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးပွားစေတယ်လို့ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ သုတေသနပြု လေ့လာချက်တွေကို အခြေခံပြီး ဘော်စတွန်တက္ကသိုလ်က ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အဓိကဖြစ်စေနိုင်တဲ့ […]