ကလေးမွေးထားတဲ့ မေမေ တွေကို တစ်သားမွေး တစ်သွေးလှတယ်လို့ ပြောကြတယ်ဟုတ်။ တကယ်တော့ ကလေးမွေးလိုက်ရတဲ့အတွက် မေမေတို့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပြောင်းလဲသွားတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ မီးတွင်းဆိုတာ မေမေတို့အတွက် နာလန်ထူတဲ့အချိန်ပါ။ ၉လလောက် ဗိုက်ထဲမှာ ကလေးလေးကို အလေးခံပြီး သယ်ထားရတဲ့အတွက် မေမေတို့ အရိုးတွေ၊ ကြွက်သားတွေ နာနေတာရှိမယ်။ ကလေးမွေးတဲ့အခါ နာကျင်တာတွေ၊ မွေးလမ်းကြောင်းထိခိုက်တာတွေ၊ ခွဲမွေးထားတဲ့ ဒဏ်ရာတွေ  ကျက်ဖို့ အနားယူရတဲ့အချိန်ပါ။ ဒါ့ပြင် ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲကြောင့် ဆံပင်တွေ၊ အသားအရေတွေ ပြောင်းလဲနေတာတွေ ရှိမယ်။ ဒါတွေကို ပြန်ပြီး ပြောင်းလဲရတော့မယ့်အချိန်ပါ။ တခြားဟာတွေကိုတော့ မေမေတို့ ကိုယ်တိုင်ရော၊ အိမ်သားတွေကပါ ကူလုပ်ပေးတဲ့အတွက် သိပ်ပြီး ဂရုစိုက်မမိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မီးတွင်းကထွက်လို့ ၄၅ရက်လောက်လည်းနေရော မေမေတို့ ကိုယ့်အသားအရေတွေ၊ ဗိုက်တွေ၊ ဆံပင်တွေကို ကြည့်ပြီး စိတ်ထဲမှာ တစ်ခုခုပြောင်းလဲချင်စိတ်ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ […]

ဘေဘီဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ချစ်ခင်ရတဲ့အခါ သုံးကြပေမယ့် ဘေဘီလေးဆိုတဲ့ စကားလုံးထဲမှာ အကျုံးဝင်တာက မွေးစကနေ အသက် ၁ နှစ်သားလေးတွေပါ။ အသက် တစ်နှစ်ကျော်လာပြီဆိုရင် ဘေဘီလေးဆိုတာထက် လမ်းလျှောက်တတ်စဆိုတဲ့စကားနဲ့ ပိုကိုက်ညီပါမယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ မေမေတို့ ချစ်မဝတဲ့ ဘေဘီလေးတွေ ဘယ်လိုကြီးပြင်းအရွယ်ရောက်လာသလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ အလျင်မြန်ဆုံး ကြီးထွားတဲ့အရွယ် ဘေဘီလေးလို့ ခေါ်ကြတဲ့ မွေးစကနေ အသက် တစ်နှစ်အတွင်းမှာ ဘေဘီလေးတွေက အလျင်မြန်ဆုံး ဖွံ့ဖြိုးတာပါ။ သူတို့လေး​တွေဟာ ပက်လက်အနေအထားလေးကနေ သူတို့ရဲ့ ခြေလက်လေးတွေကို လှုပ်ရှားလာနိုင်ကြသလို လိုချင်တဲ့ ပစ္စည်းလေးတွေဆီရောက်အောင် လှမ်းတတ်လာကြပါတယ်။ အသံလေးတွေကို လုပ်တတ်လာသလို အသံတွေကိုလည်း တုံ့ပြန်လာတတ်ကြပါတယ်။ ဘေဘီလေးတွေဟာ အသက် တစ်နှစ်သားအရွယ်မှာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖွံ့ဖြိုးလာပါတယ်။  ဘေဘီလေးတွေက သူတို့ရဲ့ ပထမနှစ်မှာ တွေးခေါ်မှု အသစ်တွေ၊ လူမှုဆက်ဆံရေး နည်းလမ်းအသစ်တွေ၊ […]

ငယ်ငယ်ကဆိုရင် ဗီဒီယိုဂိမ်းကစားတာက အပြစ်ကြီးတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ခုခေတ်ကာလမှာတော့ ခေတ်ရေစီးကြောင်းက ပြောင်းလဲလာနေပါပြီ။ ဗီဒီယိုဂိမ်းဟာ အကျိုးအမြတ်ကြီးတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်လာသလို အားကစားလည်းဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီလိုပါပဲ။ ဗီဒီယိုဂိမ်းကစားရင် ရူးတတ်တယ်၊ မျက်စိထိခိုက်တယ်၊ အကြောဆွဲတတ်တယ်ဆိုပြီး ရိုက်နှက်ခံခဲ့ရတဲ့ ခေတ်ကနေ ဗီဒီယိုဂိမ်းကစားရင် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေတယ်ဆိုတဲ့ သက်သေပြချက်တွေ လှိုင်လှိုင်ကြီးထွက်ပေါ်လာတဲ့ ခေတ်ကို ရောက်ရှိလာပါပြီ။ ကမ္ဘာကျော် Oxford Internet Institute Research က နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ သုတေသန အစီရင်ခံစာအရဆိုရင် ဗီဒီယိုဂိမ်း ဆော့ကစားတာဟာ စိတ်ပျော်ရွှင်စေပြီး စိတ်ကျန်းမာရေးကို အကြီးအကျယ် အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်တဲ့။ အဆိုပါ သုတေသနကို ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ ပါမောက္ခ အန်ဒရူး ပါဇီဘိုင်စကီးကတော့ ယုံတမ်းပုံပြင်တွေထက် ဒေတာအချက်အလက်တွေက ပိုပြီး ယုံချင်စရာဖြစ်တယ်လို့ဆိုခဲ့ပြီး ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေဟာ ပါးစပ်ပြောစကားတွေထဲကလို စိတ်ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတဲ့ နည်းလမ်းမဟုတ်ဘူးလို့ကို ဆိုသွားတာပါ။   ဂိမ်းဆော့ရင် စိတ်ကျန်းမာမှာလား Nintendo ရဲ့ Animal […]

ကိုယ်အလေးချိန်ဆိုတာ ကျလွန်းရင်လည်း မကောင်း၊ တက်လွန်းရင်လည်း မကောင်း။ ကိုယ်နဲ့ လိုက်ဖက်တဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်မှာ ထိန်းထားနိုင်ပြီး ကျန်းမာအောင် နေတာက အကောင်းဆုံးပါ။ ကိုယ်အလေးချိန်နည်းလွန်းရင်လည်း မလိုလားအပ်တဲ့ ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာအောင် ဘယ်လိုတွက်ချက်ပြီး စားသောက်ကြမလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ ဘယ်သူတွေ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ဖို့ ကြိုးစားကြသလဲ။ BMIနည်းလွန်းတဲ့ သူတွေ (BMIကို ဒီနေရာမှာ တွက်ချက်နိုင်ပါတယ်။) ကိုယ်အလေးချိန်နည်းလွန်းလို့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဖို့ အခက်အခဲရှိတဲ့ သူတွေ (ကိုယ်အလေးချိန်နည်းလွန်းရင် သားဥကောင်းကောင်း မကြွေပါဘူး) ဝိတ်တင်ဖို့လိုတဲ့ ကြွက်သားတက်ချင်တဲ့ အားကစားမောင်မယ်တွေ ကျန်းမာရေးအရ ဝိတ်တက်ဖို့ လိုတဲ့သူတွေက ဝိတ်တက်ဖို့ ကြိုးစားရပါတယ်။ ဝိတ်တက်စေတဲ့ diet planဆိုတာ ဝိတ်ကျစေတဲ့ diet plan တွေလောက်တော့ သိပ်မရှုပ်ထွေးပါဘူး။ အခြေခံသဘောတရားကတော့ စားတဲ့ ကယ်လိုရီကို တိုးလိုက်တာပါပဲ။ တစ်နေ့တာစားတဲ့ […]

စပျစ်သီးလို့ဆိုလိုက်ရင် ခရမ်းရောင်လေးတွေကိုပဲ ပေးမြင်ကြမယ် ထင်ပါတယ်။ တကယ်ကတော့ စပျစ်သီးက ခရမ်းရောင်၊ အနီရောင် နဲ့ အစိမ်းရောင်ဆိုပြီး အမျိုးမျိုး ရှိတာပါ။ ဒီထဲကမှ စပျစ်သီး စိမ်းစိမ်းလေးကိုမှ ကြိုက်တယ်ဆိုသူတွေအတွက် စပျစ်သီးစိမ်းစိမ်းလေးက ကျန်းမာရေးကို ဘယ်လို အထောက်အကူပြုလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးပါရစေ။ စပျစ်သီး စိမ်းစိမ်းလေးကပေးတဲ့ ကျန်းမာရေး စပျစ်သီး စိမ်းစိမ်းလေးကို စားသုံးပေးတာက သွေးတွင်းကိုလက်စထရော ကျဆင်းစေတယ် စပျစ်သီး စိမ်းစိမ်းလေးတွေက သွေးတွင်းကိုလက်စထရောကို ကျဆင်းစေပြီး နှလုံး ကျန်းမာစေဖို့ အကောင်းဆုံး ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။ ပါဝင်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းက သွေးတွင်းက မကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရောတွေကို စုပ်ယူပေးပြီး ကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရော ပမာဏကို တိုးစေနိုင်ပါတယ်။ နှလုံး ကျန်းမာစေတယ် စပျစ်သီး အစိမ်းရောင်က ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေတာကြောင့် နှလုံးသွေးကြောတွေကို ကျန်းမာစေပြီး နှလုံးကို သွေးစီးဆင်းရောက်ရှိမှု ကောင်းစေပါတယ်။ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းတာ အပါအဝင် နှလုံးရောဂါ အမျိုးမျိုးကို […]

နံနံပင်ကို စားရင် များသောအားဖြင့် အပင်ကိုသာ စားလေ့ရှိပြိး အမြစ်ကိုတော့ လွှင့်ပစ်ကြတာ များပါတယ်။ အမြစ်က မြေကြီးတွေ ပေနေတာကြောင့်ဖြစ်သလို ဝါးစားဖို့ခက်တာ၊ ပစ်စရာရယ်လို့ ငယ်ကတည်းက သိလာတဲ့အသိကြောင့်ပါ။ တကယ်ကတော့ နံနံပင် အမြစ်က စားလို့ရသလို ဆေးဖက်လည်း ဝင်ပါတယ်။ ထိုင်းဟင်းလျာတွေထဲမှာ နံနံပင်အမြစ် ထည့်ချက်ကြတာကို မြင်ဖူးမှာပါ။ တကယ်က နံနံပင် အမြစ်ကို ရေစင်အောင်ဆေးပြီး ဟင်းလျာတွေထဲကို ထည့်ချက်မယ်ဆိုရင် ဟင်းလျာက အနံ့အရသာတိုးစေမှာ ဖြစ်သလို ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူပြုပါတယ်။ နံနံပင်ရဲ့ အမြစ် ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လို အထောက်အကူပြုသလဲ............ နံနံပင်အမြစ်ကို ဟင်းအနှစ်ထောင်းတဲ့အခါ ရေစင်အောင်ဆေးပြီး ထည့်ထောင်းတာ၊ ဟင်းအိုးထဲကို ရေစင်အောင်ဆေးပြီး ထည့်ချက်တာမျိုး လုပ်ပေးလို့ရပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ နံနံပင် အမြစ်က ဘက်တီးရီးယားတွေကို တိုက်ဖျက်ပေးနိုင်တယ်။ နံနံပင်အမြစ်က ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဝမ်းလျှောတာလိုမျိုး အစာခြေစနစ်ပြဿနာတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။  နံနံပင်အမြစ်က […]

ဒီကနေ့ခေတ်မှာ အမြင်အယူအဆ အမျိုးမျိုးကြောင့် အငြင်းပွားမှုအကြီးမားဆုံးရှိနေတဲ့အရာတွေထဲမှာ ဆေးခြောက် (Cannabis) ခေါ် မာရီယားနား (Marijuana) လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ကြိုက်နှစ်သက်သူတွေက ဆေးခြောက်ဟာ ဆေးဘက်ဝင်တဲ့အရာလို့ဆိုကြသလို မနှစ်သက်သူတွေကလည်း ဆေးခြောက်ကို မူးယစ်ဆေးဝါးတစ်မျိုးအဖြစ် သတ်မှတ်ခေါ်ဆိုကြပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ (UN) ကတော့ ဒီအခြေအနေပေါ် သက်ရောက်မှုရှိစေမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှာ ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ဆေးခြောက်ကို အန္တရာယ်အရှိဆုံး မူးယစ်ဆေးဝါးစာရင်းကနေ ဖယ်ရှားလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ကျင်းပတဲ့ အစည်းအဝေးမှာ UN Commission on Narcotic Drugs (CND) ရဲ့ အဖွဲဝင်နိင်ငံတွေက မဲပေးရွေးချယ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီးတော့ မဲအရေအတွက်အရ ဆေးခြောက်(Cannabis) ကို အန္တရာယ်အရှိဆုံး မူးယစ်ဆေးဝါးအမျိုးအစားစာရင်းကနေ ဖယ်ရှားဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆေးခြောက်မှာ စွဲလမ်းစေတတ်တဲ့ Tetrahydrocannabinol (THC) ပါဝင်ပေမယ့် […]

ထောလပတ်ရွက်လို့ ပြောလိုက်ရင် အုန်းဆီထဲထည့်ပြီး လိမ်းရမယ်။ ဆံပင် နက်စေတယ်။ ဆံပင် သန်စေတယ်။ ဆံပင်ကျွတ်တာကို သက်သာစေတယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကပဲ ခေါင်းထဲကို အရင်ဆုံးရောက်လာတယ်ဟုတ်။ တကယ်ကတော့ ထောလပတ်ရွက်က ဆံပင်ကို သန်စေသလို အခြား ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ ဘယ်လို ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးတွေများလဲ။ ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်နော်။ ထောလပတ်ရွက်ရဲ့ လူသိနည်းသေးတဲ့ ကျန်းမာရေးအာနိသင်အချို့ ထောလပတ်ရွက် ဆံပင်တွေကို သန်စွမ်းနက်မှောင်စေသလို အခုလို ကျန်းမာရေး အကျိုးအာနိသင်တွေကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်ထားပါသေးတယ်။ အရေပြားပြဿနာတွေကို သက်သာစေတယ်။ ထောလပတ်ရွက်က အရေပြားပြဿနာ အမျိုးမျိုးကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ အရေပြားယားယံတာ၊ နှင်းခူ၊ ဆိုရီရေးစစ်၊ ပွေး စတာတွေ သက်သာစေဖို့ ရေစင်စင်ဆေးထားတဲ့ ထောလပတ်ရွက်ကို ကြိတ်ပြီး လိမ်းပေးလို့ ရပါတယ်။ နနွင်းလေးနဲ့ ရောလူးရင် ပိုထိရောက်ပါတယ်။ ဓာတ်မတည့်မှုကို သက်သာစေတယ်။ ထောလပတ်ရွက်မှာ ဓာတ်မတည့်မှုကို သက်သာစေနိုင်တဲ့ […]

ဗီတာမင် ဆိုတဲ့ သက်စောင့်ဓာတ်တွေဟာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အရာတွေပါ။   သို့သော်သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပမာဏအတိုင်းသာ သောက်သုံးမှီဝဲသင့်ပါတယ်။ “တန်ဆေးလွန်ဘေး” ဆိုတဲ့ အတိုင်း ပမာဏကျော်လွန်သောက်သုံးမိပါက အဆိပ်သာဖြစ်လာမှာပါ။ ယခု ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလမှာလည်း ကိုယ်ခံအားကောင်းချင်ဇောနဲ့ ဗီတာမင်တွေသောက်သုံးလာကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အချို့ကလည်း သတ်မှတ်ပမာဏအတိုင်း  စနစ်တကျ သောက်သော်လည်း တချို့မှာတော့ ပိုလျှံစွာ သောက်သုံးနေကြပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သောက်သုံးသင့်တဲ့ ဗီတာမင်ပမာဏနဲ့ လွန်ကဲရင်ဖြစ်လာမယ့် ဆိုးကျိုးတွေကို တွဲဖက်တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ တတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ ဆရာဝန်ကိုမေးမြန်းပြီးမှ မှီဝဲတာ အကောင်းဆုံးဆိုတာ ဦးစွာအကြံပေးချင်ပါတယ်။ ဗီတာမင်အမျိုးအစား (၂) မျိုး ရေမှာပျော်ဝင်တဲ့ဗီတာမင်များ ဗီတာမင် ဘီများနဲ့ ဗီတာမင် စီ အဆီတွင်ပျော်ဝင်တဲ့ဗီတာမင်များ ဗီတာမင် အေ ဗီတာမင် ဒီ ဗီတာမင် အီး ဗီတာမင် ကေ ရေမှာပျော်ဝင်တဲ့ဗီတာမင်များထက် အဆီမှာပျော်ဝင်တဲ့ ဗီတာမင်တွေကို ခန္ဓာကိုယ်မှာ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ […]