ကလေးကျန်းမာရေး

ကလေးသေးသေးလေးတွေ လေးဖက်သွားပြီဆိုတာနဲ့ ဟိုအစွန်းနဲ့ တိုက်၊ ဒီအစွန်းနဲ့တိုက်၊ ကြီးလာပြန်တော့လည်း ပြေးရင်း လွှားရင်း ချော်လဲလိုက်နဲ့ ခေါင်းမဆောင့်မိတဲ့ ကလေးဆိုတာ မရှိပါဘူး။ ကလေးတိုင်းက တစ်မျိုးမဟုတ် တစ်မျိုးတော့ ခေါင်းဆောင့်မိ တတ်ကြပါတယ်။ ဒီအခါမှာ မေမေတို့က ခေါင်းဆောင့်တာက ဥုံဖွလေးလုပ်ပြီး ပွတ်ပေးရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ ဦးနှောက်ထိခိုက်သွားလား၊ ဆေးရုံသွားဖို့ လိုမလား၊ အိမ်မှာ အရေးပေါ်ကုသမှု ဘယ်လိုပေးမလဲဆိုတာ သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ခေါင်းဆောင့်မိ တဲ့အခါ အရေးပေါ် ပြုစုနည်း ကလေး ခေါင်းဆောင့်မိ ပြီဆိုရင် မေမေပါ ပြာမသွားပါနဲ့။ စိတ်အေးအေးထားပြီး အောက်ကအချက်တွေကို လုပ်ပေးပါ။ ကလေးကို စိတ်အေးအေးထားဖို့ ပြောပြီး ချော့မြှူပေးပါ။ ပြီးရင် ဆောင့်မိတဲ့ နေရာကို စစ်ဆေးပါ။ -အညိုအမည်းစွဲတာ -ဖုထွက်လာတာ -ခေါင်းပေါက် ဒါမှမဟုတ် အနည်းငယ် ကွဲသွားတာ -တစ်ခါလောက် အန်တာ -ကလေးကြီးတွေဆို ခေါင်းကိုက်တာ စတာတွေ […]

ကလေး သဘာဝကတော့ လမ်းလျှောက်တတ်စကနေ စလို့ ကျောင်းနေရွယ်ရောက်လည်း ပြေးရင်း လွှားရင်း ချော်လဲတာ၊ ခိုက်မိတာ ရှိတာပါပဲ။ ကလေးငယ်ငယ် လေးဖက်ထောက် အရွယ်ဆိုရင်တောင်မှ သွားရင်း လာရင်း စားပွဲစောင်းနဲ့ တိုက်မိတာ၊ ခိုက်မိတာ ရှိနိုင်ပါတယ်။ တခြားနေရာဆို သိပ်မစိုးရိမ်ပေမယ့် ခေါင်းထိတယ်ဆို မေမေတို့ သိပ်စိုးရိမ်ကြပါတယ်။ အပြင်ကနေ ကြည့်လို့ ဘာမှမရှိရင်တောင် အထဲမှာများ သွေးယိုနေမလား၊ သွေးခဲနေမလားဆိုပြီး စိတ်ပူရပါတယ်။ ကလေးတွေ ခေါင်းဆောင့် မိတိုင်း ဆေးရုံသွားစရာ လိုမလား၊ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးဆိုရင်တော့ သွားသင့်တယ်ဆိုတာကို ပြောပြပေးပါ့မယ်။ ကလေးတွေ ခေါင်းဆောင့် မိတဲ့အခါ ကလေးတွေမှာ သာမန်စားပွဲစွန်းနဲ့ ဆောင့်မိတာကစလို့ ချော်လဲပြီး သံမံတလင်းနဲ့ ခေါင်းနဲ့ရိုက်တာအဆုံး ဦးခေါင်းထိခိုက်ဒဏ်ရာထဲမှာ ပါပါတယ်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေကို ဒီလို ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ သာမန်ဒဏ်ရာ ဖြစ်ပြီးပြီးချင်းမှာ ကလေးက ရုတ်တရက် ကြောင်သွားပေမယ့် […]

ကလေးကာကွယ်ဆေး တွေကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် နောက်ကျသွားခဲ့ရင် ထိုးလို့ရလား၊ နောက်မှ ပြန်ထိုးတာက အဆင်ပြေပါ့မလားဆိုပြီး မေမေတို့ သိချင်ကြမှာပါ။ ကလေးကာကွယ်ဆေးတွေက နောက်ကျလို့ရပါတယ်။ လုံးဝမထိုးတာထက်စာရင် နောက်ကျမှ ထိုးတာက ပိုပြီး ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံးထိုးလို့ရတဲ့ အသက်ဆိုတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီအသက်ကျော်ရင်တော့ ထိုးလည်း သိပ်မထူးဘူးဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒီအကြောင်းတွေကို ရှင်းပြပေးချင်ပါတယ်။ ကလေးကာကွယ်ဆေး တွေကို ဘယ်အရွယ်ထိ နောက်ကျလို့ရလဲ။ လက်ရှိထိုးပေးနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေနဲ့ ချိန်ထိုးပြီး ပြောပြပါ့မယ်။ ဘီစီဂျီ (BCG) ပြင်းထန်တီဘီနဲ့ ဦးနှောက်အမြှေးရောင် တီဘီကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ပုံမှန်ဆို မွေးစမှာ ထိုးရင်ထိုး၊ မထိုးမိရင် ကလေး ၂လမှာ တခြားကာကွယ်ဆေးတွေနဲ့ ထိုးပေးလို့ရပါတယ်။ အနောက်ကျဆုံး ထိုးရမယ့် အချိန်- ကလေး အသက် ၁နှစ်ထိ ထိုးလို့ရပါတယ်။ ၁နှစ်ကျော်ရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ အသည်းရောင်အသားဝါ (ဘီ) ဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ […]

လူကြီးတွေက နေမကောင်းဖြစ်ရင် ကြိတ်မှိတ်နေလို့ရပေမယ့် ကလေးဆိုရင်တော့ ပြစုပေးရမှာပါ။ သူ့အရွယ်လေးနဲ့ မလိုက် ဝေဒနာ ခံစားနေတာကို မေမေတို့လည်း ကြည့်မနေနိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ညရေးညတာဖြစ်ဖြစ်၊ ဆေးရုံဆေးခန်း သွားဖို့ မလွယ်ရင်ဖြစ်ဖြစ် မေမေတို့ ကလေး တွေ အလွယ်သုံးနိုင်မယ့် အိမ်သုံးဆေးဝါး လေးတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ မေမေတိုင်း ဆောင်ထားသင့်တဲ့ ကလေး အိမ်သုံးဆေးဝါး များ ပါရာစီတမော ကလေးဖျားနာခဲ့ရင် ပါရာစီတမောကို တိုက်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အရည်၊ အခဲ စသဖြင့် မျိုးစုံရှိပါတယ်။ တိုက်မယ်ဆို အညွှန်းကို အရင်ဖတ်ပါ။ ကလေးရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်၊ အသက် စတာတွေနဲ့ တွက်ပြီး ပေးရတာ ဖြစ်သလို ဆေးတံဆိပ် တစ်မျိုးနဲ့ တစ်မျိုး ပြင်းအား မတူပါဘူး။ ဥပမာ တစ်မီလီမီတာမှာ ပါရာစီတမော ဘယ်လောက်မီလီဂရမ်ဆိုတာကို သေချာရှာဖတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ […]

နုနယ်လှတဲ့ ကလေးငယ်တွေကို အန္တရာယ်ပြုဖို့ စောင့်နေတဲ့ ရောဂါတွေ အများကြီးပါ။ မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘေဘီ​လေးကို ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ဆိုရင် အာဟာရတွေ ပြည့်ဝလုံလောက်အောင် ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်မှုနဲ့အတူ ဒီရောဂါအန္တရာယ်တွေကနေ ဘေဘီလေးကို သေချာ ကာကွယ်ပေးဖို့ကလည်း မေ့ထားလို့ မရပါဘူး။ ဘေဘီလေးတွေကို ငယ်စဉ်ကတည်းက ရောဂါတွေအန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုရင် မဖြစ်မနေ လုပ်ရမှာက အသက်အရွယ်အလိုက် ထိုးနှံရမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေကို သေချာလေး ထိုးနှံပေးဖို့ပါ။ ကာကွယ်ခြင်းက ကုသခြင်းထက် ပိုကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း အချို့သော ကုသဆေး မရှိသေးတဲ့ရောဂါမျိုးတွေအတွက်ကတော့ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးထားခြင်းကသာ ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုပါ။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဘေဘီလေးကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါ ၆ မျိုး အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးတဲ့ ၆ မျိုးစပ် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံတဲ့အခါ ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးတွေကို ဘာကြောင့် ထိုးနှံပေးဖို့ လိုအပ်သလဲဆိုတာလေးတွေကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ၆ […]

ကာကွယ်ဆေးတွေက ကလေးအတွက် လိုအပ်တယ်။ ထိုးသင့်တယ်ဆိုတာကို ဆေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းထားပြီးသားပါ။ မေမေတွေကလည်း ကျန်းမာရေးအသိရေချိန် မြင့်လာတာနဲ့အမျှ ဒါကို လက်ခံပြီး ထိုးပေးလာကြပါတယ်။ ထိုးတာမှ  အစိုးရက ထိုးပေးတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေအပြင် ပိုပြီး စိတ်ချရအောင် တခြားရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြင်ပကနေ ရှာပြီး ဝယ်ထိုးလာကြပါပြီ။ ဒါဟာ သတင်းကောင်းတစ်ခုပါပဲ။ ဒါနဲ့ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ တစ်ဖက်မှာတော့ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မေမေတို့ စိုးရိမ်နေတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ စိုးရိမ်တဲ့ထဲမှာ နှစ်ပိုင်းပါပါတယ်။ ကောလာဟလတွေကြောင့်ရယ်၊ ကိုယ်တိုင်ကြုံဖူးတာရယ်ပါ။ ဒါကြောင့်ပဲ မိဘတွေက ကိုယ့်ကလေးကို နောက်တစ်ခါ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကာကွယ်ဆေး စထိုးဖို့ တွန့်ဆုတ်နေကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ရှင်းပြပေးလိုပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကို နှောင့်နှေးစေတဲ့ ကောလာဟလများ ဝက်သက်ကာကွယ်ဆေး ထိုးရင် […]

ခြင်ကိုက်တာကို ခပ်ပေါ့ပေါ့ မတွေးပါနဲ့။ ကလေးကို ခြင်ကိုက်မခံနဲ့ဆိုတဲ့ စကားကို ခဏခဏ ကြားဖူးနေမှာပါ။ ကလေးကို အိပ်နေရင် ခြင်ထောင်နဲ့ သိပ်နော်။ ပုခက်ကိုလည်း မပြတ်တမ်း လွှဲနေ ကလေး ခြင်ကိုက်မခံရစေနဲ့ဆိုတာက မေမေဖေဖေတို့အနေနဲ့ ဖိုးဖိုးဖွားဖွားတွေဆီကနေ မပြတ်တမ်း ကြားနေရမယ့် စကားတွေပါ။ ဖိုးဖိုးဖွားဖွားဆီကတင်လားဆိုတော့ မဟုတ်သေးပါဘူး။ ဆေးခန်း သွားပြတဲ့အခါမှာလည်း ကလေးမှာ ခြင်ဖုလေးတွေ တွေ့တဲ့အခါမျိုးဖြစ်ဖြစ် သတိပေးတဲ့အနေနဲ့ ဖြစ်ဖြစ် ကလေးကို ခြင်မကိုက်အောင် သေချာ ဂရုစိုက်နော်။ နေ့ခင်းနေ့လယ် အိပ်ရင်တောင် ခြင်ထောင်နဲ့ပဲ သိပ်နော်ဆိုတဲ့ ဆရာဝန်တွေရဲ့ အမှာစကားကိုပါ နားရည်ဝနေအောင် ကြားဖူးနေမှာပါ။ ဒါက တကယ်ကို လိုအပ်လို့ ပြောနေတာပါ။ ခြင်ကိုက်တာက အရေပြားပေါ်မှာတင်ဖြစ်တဲ့ အဖုအပိမ့်လေးဆိုတာထက် ပိုပါတယ်။ ခြင်ကိုက်တာက အရေပြားပေါ်က အနီရောင် အဖုအပိမ့်လေးနဲ့တင် ပြီးမသွားပါဘူး။ ခြင်ကိုက်ခံရတာများ ဘာဆန်းနေလို့လည်း အရေပြားပေါ်မှာ အနီရောင်အဖုလေးလောက်ဖြစ်တာ […]

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဖြစ်အများဆုံး ရောဂါ (၆) မျိုး ကနေ ကလေးတွေကိုဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ။ ဘေဘီလေးကို ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာနဲ့ ကြီးပြင်းလာစေချင်တဲ့ ဆန္ဒက မိဘတိုင်းမှာရှိသလို ဘေဘီလေးကို အန္တရာယ်ပြုဖို့ စောင့်နေတဲ့ ရောဂါဆိုးတွေကလည်း ဒုနဲ့ဒေးပါ။ ဒီရောဂါဆိုးတွေထဲမှာ ကိုယ်အင်္ဂါ မသန်စွမ်းမှုကို ​ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ရောဂါတွေ ပါသလို အသက်ကို ရန်ရှာနိုင်တဲ့ ရောဂါမျိုးတွေလည်း ပါပါတယ်။ ဒီရောဂါဆိုးတွေကနေ ကာကွယ်ပေးဖို့ကလည်း မိဘတွေရဲ့ တာဝန်တစ်ရပ်ပါ။ ဒီတာဝန်ကို ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက် ဘေဘီလေးတွေကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေက ဘာတွေလဲ။ ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲဆိုတာကို ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဘေဘီလေးကို ထိခိုက်စေနိုင်မယ့် ရောဂါဆိုးတွေက ဘာတွေလဲ။  ဘေဘီလေးတွေရဲ့ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ ကြီးပြင်းလာမှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးနိုင်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေကတော့ ၁. ဆုံဆို့နာ ဆုံဆို့နာဆိုတာက Corynebacterium diphtheriae ဘက်တီးရီးယားကြောင့် လည်ချောင်းနဲ့ အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါ […]

ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ကာကွယ်လို့ရတဲ့ ရောဂါ (၁၀) မျိုး ကာကွယ်ဆေးဆိုတာက ဘက်တီးရီးယားတွေနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ပြန့်နှံ့နိုင်တဲ့ ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ကမ္ဘာတလွှားက ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာက ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်ရုံတင်မဟုတ်ဘဲ လူမှုရေးစီးပွားရေး ဝန်ပိုတွေကိုပါ လျှော့ချနိုင်တဲ့အရာပါ။ အချို့သော ရောဂါတွေ ကူးစက်ခံရတဲ့အခါ ကုသနိုင်မယ့် နည်းလမ်းမရှိဘဲ အသက်အန္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်တာမျိုး ရှိပါတယ်။ ဒီလို ရောဂါတွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းက ကာကွယ်ဆေး ထိုးတာပါ။ ဥပမာပေးရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာတလွှားက နိုင်ငံအတော်များများမှာ ရေကျောက်ရောဂါနဲ့ ပိုလီယိုရောဂါ ကင်းစင်ခဲ့ရတာ ကာကွယ်ဆေးတွေကြောင့်ပါ။ ဒါကြောင့် ကာကွယ်ဆေးက ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဘေဘီလေးတွေကို ငယ်စဉ်ကတည်းက ကာကွယ်ဆေးတွေ စုံလင်အောင် ထိုးနှံပေးတာဟာ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ပျော်ရွှင်စွာ […]