ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

အသံဝင်တာက လူကြီးတွေပဲ ဖြစ်တတ်တယ်လို့ အများက ထင်ထားကြပါတယ်။ တကယ်ကတော့ အသံဝင်တာက ဘေဘီလေးတွေမှာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ တီတီတာတာ ပြောတတ်စအရွယ် ဘေဘီလေး အသံဝင်ခဲ့ရင် ဘယ်လို ဂရုစိုက်ရမလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ဘေဘီလေးတွေက လူကြီးတွေလို စကားများများ မပြောတာကြောင့် အသံဝင်တာကို သိဖို့ ခက်ခဲတာမျိုးတော့ ရှိနိုင်ပါတယ်။ သိသာတဲ့ အခြေအနေ တစ်ရပ်ကို ပြောပြရမယ်ဆိုရင်တော့ ဘေဘီလေးရဲ့ အသံမှာ အနည်းငယ် ပြောင်းလဲမှုလေးတွေ ရှိနေတာမျိုးပါ။ ဘေဘီလေး အသံဝင်ခဲ့ရင် ဘေဘီလေး အသံဝင်ခဲ့ရင် ဘယ်လို သက်သာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးရမလဲ ဆိုတာနဲ့ ဘေဘီလေးကို အသံဝင်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေက ဘာတွေ ဖြစ်မလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ဘာတွေကများ ဘေဘီလေးကို အသံဝင်စေတာလဲ……….. ဘေဘီလေးရဲ့ အသံက ပုံမှန် မဟုတ်ဘဲ အက်တက်တက်ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် သေချာတာက ဘေဘီလေး အသံဝင် နေတာပါ။ […]

ဘေဘီလေးတွေ အများဆုံး လုပ်လေ့ရှိတဲ့ အလေ့အထ တစ်ခုက ဘာဖြစ်မယ် ထင်လဲ…….. ဘေဘီလေးတွေ အများဆုံး လုပ်တတ်တဲ့ အလေ့အထလေး တစ်ခုက စူးစမ်းတာပါ။ အရာရာတိုင်းက သူတို့လေးတွေအတွက် အသစ်အဆန်း ဖြစ်နေတော့လည်း စူးစမ်းတာက အပြစ်ရယ်လို့ မဆိုသာပါဘူး။ ဒီလို စူးစမ်းတဲ့အခါ သူတို့လေးတွေ အများဆုံး သုံးကြတာက သူတို့ရဲ့ လက်ချောင်းလေးတွေနဲ့ ပါးစပ်ကိုပါ။ ဘေဘီတို့ရဲ့ စူးစမ်းမှု လုပ်ငန်းစဉ်က အသစ်အဆန်း တစ်ခုတွေ့ပြီဆိုရင် အရင်ဆုံး လက်နဲ့ ကောက်ကိုင်မယ် ပြီးရင် နောက်တဆင့် ပါးစပ်ထဲ ထည့်မယ်၊ ဝါးမယ်။ ဝါးရင်း အခန့်မသင့်ရင် မျိုချမိတယ်။ ဒီလိုကနေ ဘေဘီလေးတွေ ကြယ်သီး၊ အရုပ်ပိစိလေးတွေနဲ့ ဓာတ်ခဲ၊ ဂေါ်လီ စတာတွေကို မျိုချမိကြပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဘေဘီလေးတွေ ဂေါ်လီလုံး မျိုချမိတဲ့အခါ ဘယ်လို ဂရုစိုက်မှုတွေ […]

နုနယ်လှတဲ့ ကလေးငယ်တွေကို အန္တရာယ်ပြုဖို့ စောင့်နေတဲ့ ရောဂါတွေ အများကြီးပါ။ မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘေဘီ​လေးကို ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ဆိုရင် အာဟာရတွေ ပြည့်ဝလုံလောက်အောင် ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်မှုနဲ့အတူ ဒီရောဂါအန္တရာယ်တွေကနေ ဘေဘီလေးကို သေချာ ကာကွယ်ပေးဖို့ကလည်း မေ့ထားလို့ မရပါဘူး။ ဘေဘီလေးတွေကို ငယ်စဉ်ကတည်းက ရောဂါတွေအန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုရင် မဖြစ်မနေ လုပ်ရမှာက အသက်အရွယ်အလိုက် ထိုးနှံရမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေကို သေချာလေး ထိုးနှံပေးဖို့ပါ။ ကာကွယ်ခြင်းက ကုသခြင်းထက် ပိုကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း အချို့သော ကုသဆေး မရှိသေးတဲ့ရောဂါမျိုးတွေအတွက်ကတော့ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးထားခြင်းကသာ ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုပါ။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဘေဘီလေးကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါ ၆ မျိုး အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးတဲ့ ၆ မျိုးစပ် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံတဲ့အခါ ထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးတွေကို ဘာကြောင့် ထိုးနှံပေးဖို့ လိုအပ်သလဲဆိုတာလေးတွေကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ၆ […]

ကာကွယ်ဆေးတွေက ကလေးအတွက် လိုအပ်တယ်။ ထိုးသင့်တယ်ဆိုတာကို ဆေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းထားပြီးသားပါ။ မေမေတွေကလည်း ကျန်းမာရေးအသိရေချိန် မြင့်လာတာနဲ့အမျှ ဒါကို လက်ခံပြီး ထိုးပေးလာကြပါတယ်။ ထိုးတာမှ  အစိုးရက ထိုးပေးတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေအပြင် ပိုပြီး စိတ်ချရအောင် တခြားရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြင်ပကနေ ရှာပြီး ဝယ်ထိုးလာကြပါပြီ။ ဒါဟာ သတင်းကောင်းတစ်ခုပါပဲ။ ဒါနဲ့ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ တစ်ဖက်မှာတော့ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မေမေတို့ စိုးရိမ်နေတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ စိုးရိမ်တဲ့ထဲမှာ နှစ်ပိုင်းပါပါတယ်။ ကောလာဟလတွေကြောင့်ရယ်၊ ကိုယ်တိုင်ကြုံဖူးတာရယ်ပါ။ ဒါကြောင့်ပဲ မိဘတွေက ကိုယ့်ကလေးကို နောက်တစ်ခါ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကာကွယ်ဆေး စထိုးဖို့ တွန့်ဆုတ်နေကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ရှင်းပြပေးလိုပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကို နှောင့်နှေးစေတဲ့ ကောလာဟလများ ဝက်သက်ကာကွယ်ဆေး ထိုးရင် […]

ခြင်ကိုက်တာကို ခပ်ပေါ့ပေါ့ မတွေးပါနဲ့။ ကလေးကို ခြင်ကိုက်မခံနဲ့ဆိုတဲ့ စကားကို ခဏခဏ ကြားဖူးနေမှာပါ။ ကလေးကို အိပ်နေရင် ခြင်ထောင်နဲ့ သိပ်နော်။ ပုခက်ကိုလည်း မပြတ်တမ်း လွှဲနေ ကလေး ခြင်ကိုက်မခံရစေနဲ့ဆိုတာက မေမေဖေဖေတို့အနေနဲ့ ဖိုးဖိုးဖွားဖွားတွေဆီကနေ မပြတ်တမ်း ကြားနေရမယ့် စကားတွေပါ။ ဖိုးဖိုးဖွားဖွားဆီကတင်လားဆိုတော့ မဟုတ်သေးပါဘူး။ ဆေးခန်း သွားပြတဲ့အခါမှာလည်း ကလေးမှာ ခြင်ဖုလေးတွေ တွေ့တဲ့အခါမျိုးဖြစ်ဖြစ် သတိပေးတဲ့အနေနဲ့ ဖြစ်ဖြစ် ကလေးကို ခြင်မကိုက်အောင် သေချာ ဂရုစိုက်နော်။ နေ့ခင်းနေ့လယ် အိပ်ရင်တောင် ခြင်ထောင်နဲ့ပဲ သိပ်နော်ဆိုတဲ့ ဆရာဝန်တွေရဲ့ အမှာစကားကိုပါ နားရည်ဝနေအောင် ကြားဖူးနေမှာပါ။ ဒါက တကယ်ကို လိုအပ်လို့ ပြောနေတာပါ။ ခြင်ကိုက်တာက အရေပြားပေါ်မှာတင်ဖြစ်တဲ့ အဖုအပိမ့်လေးဆိုတာထက် ပိုပါတယ်။ ခြင်ကိုက်တာက အရေပြားပေါ်က အနီရောင် အဖုအပိမ့်လေးနဲ့တင် ပြီးမသွားပါဘူး။ ခြင်ကိုက်ခံရတာများ ဘာဆန်းနေလို့လည်း အရေပြားပေါ်မှာ အနီရောင်အဖုလေးလောက်ဖြစ်တာ […]

၆လကျော်လာပြီဆိုရင် ကလေးကို အမေနို့အပြင် ဖြည့်စွက်စာ ကျွေးဖို့ လိုလာပါပြီ။ ဒီအခါမှာ မေမေအနေနဲ့ ကလေးကို ဘာကျွေးမှာလဲဆိုတာ စစဉ်းစားရပါပြီ။ ကြီးထွားလာတဲ့ ကလေးအတွက် အရင်ကထက် အာဟာရပိုလိုလာတာက အမှန်ပါ။ ဒါကြောင့် ဒီချိန်မှာ မေမေတွေရဲ့ စိုးရိမ်တာက ကိုယ်ကျွေးတာ မှန်ပါ့မလား။ မတည့်တာတွေ ကျွေးနေမိပြီလား။ ကလေးဝမှ ဝပါ့မလား ဆိုတာပါပဲ။ ဒီနေရာမှာ မေမေတို့ အနေနဲ့ ရွေးချယ်စရာ နှစ်ခုရှိပါတယ်။ အိမ်မှာ ချက်ကျွေးမှာလား။ ဖြည့်စွက်စာမှုန့်တွေ ကျွေးမှာလား ဆိုတာပါ။ တစ်ခုချင်းစီမှာ အားသာချက်လေးတွေ ရှိတဲ့အတွက် မေမေတို့ ရွေးချယ်လို့ရအောင် ပြောပြပေးပါမယ်။ ဂျုံဆီရီယယ် ဖြည့်စွက်စာ ဆီရီယယ်တွေထဲမှာ ဆန်မှုန့်၊ ဂျုံမှုန့် တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ဘာလီ စသဖြင့် ကလေးစားလို့ အဆင်ပြေအောင် အမျိုးစုံထုတ်ကြပါတယ်။ ဒီထဲကမှ အဆင်ပြေတာကို မေမေတို့ ရွေးချယ်ဝယ်ယူနိုင်ပါတယ်။ […]

ဆယ်ကျော်သက်ဆိုတာက ကလေးအရွယ်ကနေ သက်လတ်ပိုင်းအရွယ်ကို ကူးပြောင်းတဲ့ အချိန်ကာလတစ်ခုပါ။ မိဘတွေကို မှီခိုနေတဲ့ အနေအထားကနေ အမှီအခိုကင်းပြီး ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးတဲ့ အခြေအနေကို ပြောင်းလဲလာတဲ့ အနေအထားတစ်ရပ်ပါ။ ဒီ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ဆိုတာက အသက် ၁၀ နှစ် ကနေ အသက် ၂၀ အစောပိုင်း ကာလအတွင်းပါ။ ဒီကာလမှာ ကလေးတွေအနေနနဲ့ အပြောင်းအလဲ များစွာကို ​ကြုံတွေ့ရတဲ့ အခြေအနေပါ။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် မှာ ကလေးတွေက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော အသိဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ဖွံ့ဖြိုးလာသလို စိတ်ခံစားမှုပိုင်းဆိုင်ရာပါ ဖွံ့ဖြိုးလာပါတယ်။ ဒီကာလမှာ ကလေးတွေနဲ့ မိဘတွေအတွက် အထောက်အကူပြုစေမယ့် အကြောင်းအရာလေးတွေကို ဆောင်းပါးထဲမှာ ဖော်ပြပေးထားပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက် ဆိုတာ ဆယ်ကျော်သက်ဆိုတာက အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလို ကလေးလေး အဖြစ်ကနေ လူကြီးလေးအဖြစ် ပြောင်းလဲလာတဲ့ ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ အသက်အပိုင်းအခြားပါ။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ […]

ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးတစ်ယောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု နဲ့ပတ်သတ်လို့ လေ့လာကြည့်ရအောင်။ ကျောင်းစတက်တာက ငယ်ရွယ်တဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ဘဝမှတ်တိုင် တစ်ရပ်ပါ။ မိဘတွေရဲ့ ထိန်းကျောင်းမှုကနေ သူစိမ်းလို့ ဆိုရမယ့် ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရတယ်။ မောင်နှမ မဟုတ်တဲ့ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ မိတ်ဖွဲ့ရတယ်၊ အတူတူ သင်ယူမှု၊ လေ့လာမှုတွေ လုပ်ရတယ်။ ဒါက ကစားရတဲ့ အရွယ်ပါ။ ဒီကာလမှာ ကလေးက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ လူမှုဆက်ဆံရေးပိုင်းဆိုင်ရာတွေကို သင်ယူမှုတွေ လုပ်ကြရပါတယ်။ ဒီကာလမှာ ကလေးက လျင်လျင်မြန်မြန် ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာသလို တိုးတက်မှု ဖြစ်စဉ်ကလည်း အခြား အသက်အပိုင်းအခြားတွေနဲ့ မတူပါဘူး။ စိတ်ဝင်စားမှုတွေ ပြောင်းလဲလာမှာပါ။ ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးတစ်ယောက် ကျော်ဖြတ်ရမယ့် အခက်အခဲတွေက ဘာတွေဖြစ်မလဲ။ ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးတစ်ယောက်အနေနဲ့ လျင်လျင်မြန်မြန် ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့အတူ ကျောင်းမှာ ရွယ်တူကလေးတွေရဲ့ အနိုင်ကျင့်ဗိုလ်ကျတာ၊ ဆီးမထိန်းနိုင်တာ၊ […]

လမ်းလျှောက်တတ်စအရွယ် မှာ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ လျင်မြန်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေ နဲ့ ကြီးထွားလာတာပါ။ ဒီအရွယ်မှာ သင်ယူလေ့လာမှုတွေကို လုပ်ကြပါတယ်။ အရာရာနဲ့ ချိတ်ဆက်ဖို့ ကြိုးစားကြတယ်။ လေ့လာ စူးစမ်းကြတယ်။ ဒါတွေက ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့  ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှု ဖြစ်စဉ် တစ်ရပ်ပါ။ ဒီကာလမှာ ကလေးတွေရဲ့ သိမြင်မှုစွမ်းရည်တွေ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေ၊ ဘာသာစကားစွမ်းရည်တွေ၊ လူမှုဆက်ဆံရေးတွေအကုန် ဖွံ့ဖြိုးလာပါတယ်။ လမ်းလျှောက်တတ်စအရွယ် ကလေးတစ်ယောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု လမ်းလျှောက်တတ်စ အရွယ်က ကလေးမှာ ပြောင်းလဲမှုတွေ အများကြီး ကြုံတွေ့ရတဲ့ အချိန်ပါ။ ဘယ်လို ပြောင်းလဲမှုတွေ တွေ့ရမလဲဆိုတာကို အတူတူ ဆက်ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ သိမြင်မှု စွမ်းရည် ဖွံ့ဖြိုးမှု ဒါကတေ့ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး ဖွံ့ဖြိုးမှုပါ။ ကလေးက ဗဟုသုတတွေကို စတင် မှတ်သား ရယူနိုင်ပြီး သတင်းအချက်အလက်တွေ ရယူစုဆောင်းတဲ့ အဆင့်ပါ။ တွေးတောတာ၊ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်တာတွေကို လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ […]

ကလေးကျန်းမာရေး ဆိုတာက ကလေးတစ်ယောက် သန္ဓေတည်တဲ့ အချိန်ကနေစပြီး ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်ရောက်လာသည်အထိ မိဘတွေဘက်က ဂရုစိုက် စောင့်ကြည့်ပေးရမယ့် အရာပါ။ ကလေးကျန်းမာရေး က ကလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှု အပေါ် သက်ရောက်နေသလို ကလေးတစ်ယောက် ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သူ တစ်ယောက် အနေနဲ့ အရွယ်ရောက်လာစေဖို့ အများကြီး အထောက်အကူ ပြုပေးနိုင်ပါတယ်။ ကလေးအရွယ်မှာ ကျန်းမာအောင် ဂရုစိုက် စောင့်ရှောက်ပေးတာက ကလေးကို ကျန်းမာသန်စွမ်းစွာနဲ့ အရွယ်ရောက်လာစေဖို့ အကောင်းဆုံး ထောက်ကူပေးနိုင်မှာပါ။ ဒါကြောင့် သားသားမီးမီးလေးတွေကို ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ အရွယ်ရောက်လာစေချင်တယ်ဆိုရင် ကလေးကို ငယ်စဉ်ကတည်းက ကျန်းမာရေးကို စောင့်ရှောက်ပေးဖို့ လိုပါမယ်။ ကလေးကျန်းမာရေး လို့ ဆိုရာဝယ် ကလေးကျန်းမာရေးလို့ ဆိုတဲ့နေရာမှာ မပါမဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ့် အချက်လေးတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ ကလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှု ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုတာက မွေးဖွား မလာခင် မိခင်ဝမ်းထဲမှာ သန္ဓေတည်ကတည်းက စတင်ခဲ့တာပါ။ ဒီဖွံ့ဖြိုးမှုက […]