မတ်တတ်ပြေးအရွယ်နဲ့မူကြိုအရွယ်ကလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှု

ခုခေတ်မှာ ကလေးတိုင်းနီးပါးရဲ့ လက်ထဲမှာ ဖုန်းသုံး လိုက်၊ ဂိမ်းလေးဆော့လိုက်၊ ကာတွန်းကားလေး ကြည့်လိုက်နဲ့ ငြိမ်နေကြတာကို တွေ့ရမှာပါ။ မိဘတွေကလည်း ငြိမ်ရင်ပြီးရောဆိုပြီး လွှတ်ထားတတ်ပါတယ်။ ဒီလို အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်းတွေကို ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နဲ့ သုံးတာက ကလေးမှာ ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးပိုများစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးတွေအတွက် Screen Timeကို ကန့်သတ်ရမယ်ဆိုတာ ဖြစ်လာပါပြီ။ Screen Timeဆိုတာ ဖုန်းအပါအဝင် တီဗွီကြည့်တာ၊ တက်ဘလက်သုံးတာ၊ ဂိမ်းဆော့တာ စတာတွေ အကုန်ပါပါတယ်။ ဒါတွေ အားလုံးကို ကလေးကို ကြည့်ချင်သလို ကြည့်ဆိုပြီး ဆိုပြီး လွှတ်မထားဘဲ အချိန်တစ်ခု ကန့်သတ်ရမှာပါ။ ကလေးတွေကို ဖုန်းသုံး တာ ဘာကြောင့် ကန့်သတ်ထားတာလဲ။ ၁နှစ်၊ ၂နှစ် စသဖြင့် မူကြိုတက်တဲ့အရွယ်လေးတွေက အရာရာကို စူးစမ်းတဲ့ အရွယ်ပါ။ ဒီလို စူးစမ်းပြီး သင်ယူနေတဲ့အရွယ်မှာ […]

လူတစ်ယောက်စီမှာ ဂုဏ်ယူစရာအကောင်းဆုံး ကိစ္စ အမျိုးမျိုးရှိစမြဲပါ။ ဒီလိုပါပဲ မေမေတွေမှာလည်း ဂုဏ်ယူစရာအကောင်းဆုံး ကိစ္စရပ်တစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ မေမေကိုယ်တိုင် ပျိုးထောင်ထားတဲ့ ဘေဘီလေးက အကောင်းဆုံး ကြီးပြင်းလာတာပါ။ ကိုယ်တိုင် စိုက်ပျိုးထားတဲ့ ပန်းပင်လေးတွေ အကောင်းဆုံး ဖူးပွင့်လာရင် ပီတိဖြစ်မဆုံးဟုတ်။ ဒီလိုပါပဲ ကိုးလလွယ်လို့ ဆယ်လဖွားထားရတဲ့ ဘေဘီလေးက အကောင်းဆုံး ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာတယ်ဆိုရင် မေမေတို့အတွက် ဒါ့ထက် ဂုဏ်ယူစရာကောင်းတဲ့ ကိစ္စက ရှိပါ့ဦးမလား.... ဒီလို မျိုး ဘေဘီလေးက အကောင်းဆုံး ကြီးပြင်းလာလို့ လူတိုင်းက ကလေးက ထွားလိုက်တာ။ ဉာဏ်လည်းကောင်းတယ်နော်လို့ ပြောလိုက်တိုင်း အရမ်းကို ဂုဏ်ယူဝမ်းသာနေတဲ့ မေမေရဲ့ ပီတိက မျက်နှာမှာ အတိုင်းသားပေါ်နေစမြဲပါ။ ဒီလို ချီးမွမ်းမှုတွေက ဒီအတိုင်း ပြီးသွားသလားဆိုတော့ မဟုတ်သေးပါဘူး။ ချီးမွမ်းမှုတွေရဲ့ နောက်မှာ မေးခွန်းတွေ ပါလာစမြဲပါ။ ဒါတွေကတော့ […]

ချစ်ရတဲ့ သားသားမီးမီးတွေ ပျော်ရွှင်ကျန်းမာနေတာကိုပဲ လိုချင်တဲ့ ဆန္ဒက မိဘတိုင်းမှာ ရှိနေမယ့် ဆန္ဒတစ်ခုပါ။ မေမေတွေရဲ့နေ့စဉ် ဆုတောင်းမှုတွေထဲက တစ်ခုက သားသားမီးမီးတို့ ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာနဲ့ ကြီးပြင်းလာဖို့ဟုတ်။  ဒီဆန္ဒကို တောင်းဆုပြုရုံတင် မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ်ဆိုရင် ယုံမလား မေမေတို့။ တကယ်ကတော့ သားသားမီးမီးတို့ ပျော်ရွှင်ကျန်းမာမှုကို ဖန်တီးပေးနိုင်မယ့် လက်တစ်စုံက မေမေတို့ကိုယ်တိုင်ပါပဲ။ ဒီတော့ ပျော်ရွှင်တဲ့ သားသားမီးမီးဖြစ်အောင် ပျိုးထောင်နိုင်မယ့် နည်းလမ်း လေးတွေကို လေ့လာလိုက်ရအောင်နော်။ ပျော်ရွှင်တဲ့ သားသားမီးမီးဖြစ်အောင် ပျိုးထောင်နိုင်မယ့် နည်းလမ်း အခက်ခဲဆုံးအလုပ်တစ်ခုကို ပြောပါဆိုရင် သားသားမီးမီးတို့ကို ပျိုးထောင်တာပါ။ ဒီလိုခက်ခဲစွာ ပျိုးထောင်မှုကို အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်ပြီး ပျော်ရွှင်ကျန်းမာတဲ့ သားသားမီးမီးတို့ကို ပျိုးထောင်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဒီအချက်လေးတွေက တကယ့်ကို အသုံးတည့်စေမှာပါ။ ဒီတော့ ပျော်ရွှင်တဲ့ သားသားမီးမီးလေးတွေဖြစ်အောင် ဘယ်လို ပျိုးထောင်ရမလဲဆိုတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို […]

ဘိုးဘိုးဘွားဘွားတို့နဲ့ မြေးလေးတို့ဟာ ကြားမှာ မျိုးဆက်တစ်ခုခြားပါတယ်။ မျိုးဆက်အပေါ်အောက်ဖြစ်တဲ့ မိဘနဲ့ သားသမီးကြားမှာတောင် နားလည်မှုလွဲတာ၊ သူ့ခေတ်နဲ့ ကိုယ့်ခေတ် အယူအဆ မတူတာတွေ ရှိသေးတာ၊ မြေးအဘိုးတွေကြားထဲမှာရော မရှိနိုင်ဘူးလား။ ဒါပေမယ့် သားအချစ်၊ မြေးအနှစ်လေ။ ဒီအခက်အခဲတွေကို ဘိုးဘိုးဘွားဘွားတို့ရဲ့ မေတ္တာ၊ မြေးလေးတွေရဲ့ အချစ်နဲ့ ကျော်လွှားနိုင်ပါတယ်။ တချို့ဘိုးဘိုးဘွားဘွားတွေက မြေးအပေါ် စည်းကမ်းတင်းကြပ်သလောက် တချို့ကလည်း အလိုလိုက်ကြပါတယ်။ ဒီလိုပါပဲ။ မြေးလေးတွေမှာလည်း လိမ္မာတဲ့ မြေးလေး ရှိသလို၊ ပြောရခက်တဲ့ ကလေးတွေလည်း ရှိနေတာပါပဲ။ ဒီတော့ ဘိုးဘိုးဘွားဘွားနဲ့ မြေးလေးတို့ကြားမှာ နွေးထွေးပြီး ပျော်ရွင်စရာကောင်းတဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ခုဖြစ်အောင် ဘယ်လိုတည်ဆောက်ကြမလဲ။ နည်းလမ်းလေးတွေ မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ ဘိုးဘိုးဘွားဘွားနဲ့ မြေးငယ်လေးတို့ကြား နွေးထွေးတဲ့ ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ပုံပြင်လေးတွေ ပြောပြပါ။ စာအုပ်ထဲက ပုံပြင်လေးတွေ အပြင် ဘိုးဘိုးဘွားဘွားတို့ ငယ်ငယ်က အကြောင်းတွေ၊ […]

ကလေးတွေဟာ သင်လွယ်တတ်လွယ်လေးတွေပါ။ ခုခေတ်ကလေးတွေဆို လည်လိုက်တာမှ အရိပ်ပြရင် အကောင်မြင်တယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒီလို ဉာဏ်ကောင်းတဲ့ကလေးတွေဟာ အမှားအမှန်ကို သေသေချာချာ ဆန်းစစ်ဝေဖန်နိုင်ရင်၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တွေးခေါ်နိုင်ရင် ပိုတောင်မကောင်းနိုင်ဘူးလား။ ခေတ်ကာလရဲ့ အခြေအနေအရ ပုံစံချထားတဲ့ တွေးခေါ်မှုတွေကို သိပ်လက်မခံတော့ပါဘူး။ အကျိုးအကြောင်းမှန်မှန်နဲ့ ထိုးဖောက်နိုင်မယ့် အတွေးအခေါ်တွေ၊ မတူညီတဲ့ အတွေးအမြင်တွေကို ပိုပြီး ကြိုဆိုလာကြပါပြီ။ သင့်ကလေးကိုရော ဒီလို တွေးခေါ်နိုင်အောင် ပြုစုလို့ရမယ်လို့ မထင်ဘူးလား။ ကလေးတွေအတွက် ဆန်းစစ်နိုင်စွမ်းဆိုတာ ဘယ်လောက်အရေးကြီးလဲ။ ဆန်းစစ်ဝေဖန်နိုင်စွမ်းဆိုတာ အကျိုးသင့် အကြောင်းသင့် စဉ်းစားတတ်တာ၊ မှန်၏ မမှန်၏ ဆုံးဖြတ်နိုင်တာ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တွေးခေါ်နိုင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးဘဝမှာ ဒါတွေလိုလို့လားလို့ မေးစရာရှိပါတယ်။ မေမေတို့ ကလေးက တစ်နေ့မှာ လူကြီးဖြစ်လာမှာပါ။ သူ့ကို ဘယ်လို လူကြီးမျိုး ဖြစ်စေချင်လဲ။ ခုတည်းက ပုံဖော်ကြည့်လို့ရပါတယ်။ အများပြောတိုင်း ရောယောင်ပြီး ဟုတ်တယ်၊ မဟုတ်ဘူး […]

ငယ်ရွယ်စဉ် အပြာရုပ်ရှင်ကြည့်မိတဲ့ ကလေးများရဲ့ အနာဂတ် ဘာတွေ ထိခိုက်သွားနိုင်သလဲ။ အရွယ်ရောက်ပြီးတဲ့သူတိုင်း ကျား၊ မ မရွေး အပြာရုပ်ရှင် ကြည့်တတ်တဲ့ အလေ့အကျင့် ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ အပြာရုပ်ရှင်ဟာ လိင်စိတ် အာသာဖြေရုံသက်သက် ရိုက်ထားတဲ့ ရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့အတွက် အရွယ်ရောက်ပြီးသားသူတွေ ကြည့်လို့ သိပ်ပြဿနာမရှိနိုင်ဘူးဆိုပေမဲ့ အသက် အရမ်းငယ်သေးတဲ့ ကလေးတွေ မတော်တဆ ကြည့်မိလိုက်တဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် အပြာရုပ်ရှင်ကို ခွေချပ်တွေနဲ့ အိမ်မှာ သိမ်းထားတတ်ကြတယ်။ အဲဒီအခါ ကလေးတွေက ကာတွန်းကားအဖြစ်နဲ့ မှားပြီး ကြည့်တတ်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ ယခုခေတ် စမတ်ဖုန်းတွေ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် သုံးလာတဲ့အခါ ဖုန်းတိုင်းလိုလိုမှာ အပြာရုပ်ရှင်တွေကို သိမ်းထားတတ်ကြတယ်။ ကလေးတွေက လူကြီးတွေရဲ့ဖုန်းကို ဂိမ်းဆော့ဖို့အတွက် ဖွင့်ကြည့်ရင်းကနေ မြင်သွားတတ်တာမျိုးတွေလည်း တွေ့ရတယ်။ […]

ကမ္ဘာ့ အလုပ်အများဆုံးသူတွေက ဘယ်သူတွေ ဖြစ်မယ်ထင်လဲ ….. မေမေတွေပါပဲ။ ဒီလို ပြောလိုက်လို့ အံ့အားသင့်သွားမလား… တကယ်တော့ မေမေတွေက အားလပ်ချိန်မရှိဘဲ မိသားစုတွေကို ပေးဆပ်တတ်ကြသူတွေပါ။ မေမေတွေဟာ မိုးလင်းကနေ မိုးချုပ် အလုပ်နဲ့ လက်မပြတ်တမ်းလုပ်ကြရပေမယ့် အချို့သော လူမှုပတ်ဝန်းကျင် အသိုင်းအဝိုင်းမှ ချီးမွမ်းလေးစားခံရမှု တောင် မရကြပါဘူး။ ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဘယ်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ကမှ မေမေတစ်ယောက်လောက် အလုပ်မများတာ အမှန်ပါ။ မေမေတစ်ယောက်ဟာ အပြင်အလုပ်မလုပ်ဘူး အိမ်မှုကိစ္စ ကိုပဲ လုပ်တယ်။ အိမ်ထောင်ရှင်မ တာဝန်ကိုပဲ ယူထားတယ်ဆိုရင်တောင် မဆုံးနိုင်တဲ့ အိမ်မှုကိစ္စ၊ သားသမီးတာဝန်၊ လင်သားတာဝန်၊ မိဘတွေကို ပြုစုရတာ၊ စောင့်ထိန်းလိုက်နာရမယ့် ကျင့်ဝတ်တွေကို ပြည့်မီအောင် လုပ်ရတာနဲ့တင် မိုးလင်းကနေ မိုးချုပ် အနားမရကြသူတွေပါ။ မေမေတစ်ယောက်ရဲ့ တာဝန်မှာ ပိတ်ရက်၊ အားလပ်ချိန်ရယ်လို့ […]

ကိုယ့်ရဲ့ ကလေး မှန်မှန်ကန်ကန် ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုတဲ့ အချက်ဟာ ဖေဖေမေမေတို့တွေ အမြဲတွေးပူနေတတ်ကြတဲ့ ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ကနေစလို့ အရွယ်တစ်ခုရောက်လာချိန်အထိ မိမိတို့ရဲ့ ကလေးတွေ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားလာတာကို မိဘတိုင်း အလိုရှိကြပါတယ်။ ကလေးက ထွားသင့်သလောက် ထွားရဲ့လား၊ ပြည့်စုံရဲ့လား ၊ သန်မာရဲ့လား စသည်ဖြင့် အရိပ်တကြည့်ကြည့်နဲ့ မဟုတ်လား။ တကယ်လို့ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေးက တခြားကလေးတွေထက် ခန္ဓာကိုယ် ဖွံ့ဖြိုးမှုနှေးကွေးနေမယ်၊ ညှက်နေသေးနေမယ်ဆိုရင် ပူကြပန်ကြရပါပြီ။ အာဟာရများ မပြည့်ဝတာလား၊ တစ်ခုခုများ ချို့ယွင်းနေတာများလားပေါ့။ တကယ်တမ်းအားဖြင့် ကလေးတစ်ယောက် ပုံမှန်ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားဖို့ဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ကတည်းကစပြီး စနစ်တကျ စီမံဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေချိန်၊ ကလေးမီးဖွားပြီးချိန်နဲ့ကလေးအရွယ်ရလာချိန်တွေ တစ်လျှောက်လုံးမှာ သင့်လျော်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဖွံ့ဖြိုးစေမယ့် နည်းလမ်းတွေကို မှန်ကန်စွာ ဖြည့်ဆည်းပေးသွားနိုင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါကို ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အရေးအပါဆုံး ရက်တစ်ထောင်လို့လည်း ခေါ်ဆိုကြပါတယ်။ ကလေး […]

သားသမီးတိုင်းကို ရင်နဲ့အမျှချစ်ကြတဲ့သူတွေက မိဘတွေကလွဲလို့ အခြားသူမရှိပါဘူး။ မေမေက ကိုးလဆယ်လလွယ်ပြီး မွေးဖွားပေးသလို ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလတစ်လျှောက် မေမေနဲ့ ဗိုက်ထဲက ကလေးဘေးကင်းစေဖို့ အမြဲမပြတ်စောင့်ကြည့်ပေးသူက ဖေဖေပါ။ ဒီလိုမေမေနဲ့ဖေဖေရဲ့ အနှိုင်းမဲ့တဲ့ မေတ္တာတွေကြောကြောင့် သားသားမီးမီးတို့က ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ လူလားမြောက်လာရတာပါ။ မိဘတွေက ဖြစ်ချင်တာတွေကို ထုတ်မပြောရင်တောင် ဘာလို့သိနေတာလဲ။ ဒီခံစားချက်ကို ကိုယ်တိုင်ကြုံဖူးမယ်ထင်ပါတယ်။ ဘာစားချင်လိုက်တာ၊ ဘာလေးကိုတော့ ရှာနေတာ မတွေ့ဘူးဆိုပြီး အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ပြောလိုက်ရင်တောင် ချက်ကျွေးတာ၊ အဆင်သင့်ရှာပေးထားတာတွေကြောင့် အံ့အားသင့်ခဲ့ရတဲ့ မေမေ့ရဲ့ အလိုက်သိမှုတွေကြောင့် အဆင်ပြေခဲ့ရတာ ရေတွက်လို့မကုန်အောင်ပါ။ အဖေတွေဟာ အမေတွေလောက် ဂရုစိုက်မှုတွေကို သိသိသာသာဖော်ပြလေ့မရှိကြပေမယ့် ဘေးကနေ မသိမသာ ထိန်းကျောင်းပေးနေပါတယ်။ နေ့စဉ်ဘဝပြဿနာတွေမှာ ပါဝင်လေ့မရှိရင်တောင် ဘဝရဲ့ အရေးပါတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချဖို့ တွေဝေမှုတွေဖြစ်နေချိန်မှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် လမ်းပြပေးတတ်ကြပါတယ်။ ငယ်ငယ်မှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာအပြည့်အဝရရှိခဲ့သူတွေဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်ပြည့်ဝသူတွေအဖြစ်ကြီးပြင်းလာကြပါတယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာကိုလည်း လက်ဆင့်ကမ်းမျှဝေတတ်ကြပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်မိဘနေရာရောက်တဲ့အခါမှာလည်း […]

ဒီနေ့ခေတ်ကြီးမှာ အရပ်ရှည် ခြင်းဟာလည်း လာဘ်တစ်ပါးပါပဲ။ ယောကျ်ားလေးတွေရော၊ မိန်းကလေးတွေအတွက်ပါ အရပ်မြင့်ခြင်းက အခြားသူတွေထက် တစ်ပန်းသာတဲ့ ခေတ်ကြီးမှာ မေမေတို့အနေနဲ့ မိမိတို့ကလေး အရပ်ရှည်လာနိုင်ဖို့အတွက် ဂရုစိုက်ပေးရမယ့် တာဝန်ရှိပါတယ်။ အရပ်မြင့်ခြင်း မမြင့်ခြင်းဟာ မျိုးရိုးဗီဇ ပေါ်မူတည်တယ်ဆိုတာ မှန်ပေမယ့် မျိုးရိုးဗီဇ တစ်ခုတည်းနဲ့ သတ်ဆိုင်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အစားအသောက်နဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံတွေကလည်း အရပ်မြင့်အောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုအစားအသောက်၊ အနေအထိုင် ပြောင်းလိုက်ရုံနဲ့ ခုချက်ချင်း အရပ်မြင့်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးငယ်ဘဝတည်းက သေသေချာချာ စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံတွေ ကောင်းမွန်အောင် ဂရုစိုက်ထားမှသာ ဖွံ့ဖြိုးကြီးဖွားတဲ့ အရွယ်ရောက်တဲ့အခါ တစ်ဖြည်းဖြည်းနဲ့ အကျိုးခံစားလာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီဆောင်းပါးလေးမှာတော့ မိမိကလေးအတွက် အရပ်ရှည်လာစေဖို့ ငယ်ဘဝထဲက ဘယ်လို ကျွေးမွေး၊ပြုစုသင့်တယ် ဆိုတာလေးတွေကိုမျှဝေပေးသွားပါမယ်။ https://hellosayarwon.com/parenting/toddler-preschooler/toddler-nutrition/nature-vs-nurture/ ၁။ နေ့စဉ်အစားအစာတွေကို မျှတအောင် […]