ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

သားလေးက ချူချာတယ်၊ နေမကောင်း ခဏခဏ ဖြစ်လို့ ဆေးခန်းပဲ ပြေးနေရတာပဲ လို့ မေမေတွေရဲ့ စိတ်မကောင်းဖြစ်နေတဲ့ ညည်းသံလေးတွေ ကြားဖူးမှာပေါ့။ ငယ်ငယ်က ကျန်းမာရေး ချူချာခဲ့တဲ့ ကလေးတွေဟာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်မှုတွေမှာ သူများတွေထက် နှေးကွေးတာ၊ မပြည့်မီတာလေးတွေ ရှိတတ်တာလည်း သိကြပြီး ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရတာလဲ အဓိက အကြောင်းရင်းခံကတော့ ကလေးရဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ် က မကြံ့ခိုင်လို့ပါပဲ။ ကိုယ်ခံအား နည်းတဲ့အခါ ရောဂါဝင်လွယ်မယ်၊ နေမကောင်းဖြစ်ရတဲ့အခါ အားပိုနည်းမယ်၊ ဖွံ့ဖြိုးဆဲအရွယ်မှာ လိုအပ်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေ အပြည့်အဝ မရယူနိုင်တော့ဘူး၊ ဒီလိုကနေ ဖွံ့ဖြိုးသင့်သလောက် ဖြစ်မလာတော့ဘဲ ရွယ်တူတွေကြား နောက်ကောက်ကျသွားရနိုင်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ် ကို ဘာတွေက သက်ရောက်မှုရှိနေသလဲ ကလေးရဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ကျန်းမာစေနိုင်တဲ့ အချက်တွေရှိသလို အားနည်းစေနိုင်တဲ့ အချက်တွေလည်း အများကြီး ရှိတာပေါ့။ သားသားမီးမီးတွေရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်နဲ့ […]

မွေးစကလေး ကို စောင့်ရှောက်ဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ ကိစ္စမှ မဟုတ်တာ။ ဒီသေးသေးလေးတွေကို ဘယ်နည်းနဲ့မှ အမှားမခံနိုင်ဘူးဟုတ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်က ခုမှ သားဦး ဖြစ်တယ်ဆိုရင် ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အကူအညီကိုလည်း ယူရတာပဲ မလား။ ဒီအခါမှာ မှန်တာတွေရော မမှန်တာတွေရော ပါလာနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုအရာတွေက မေမေတို့ သိထားတဲ့ အလွဲလေးတွေလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ မွေးစကလေး နဲ့ မေမေတို့ရဲ့ အလွဲလေးများ ကလေးကို နေ့တိုင်းရေချိုးပေးရမယ်။ ကလေးကို နေ့တိုင်းချိုးပေးစရာ မလိုပါဘူး။ အထူးသဖြင့် မွေးကင်းစမှာပါ။ ကလေးရဲ့ အရေပြားမှာ မွေးစဆိုရင် အဖြူဖတ်လေးတွေ ကပ်နေတတ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကို အတင်းမခွာပစ်ရပါဘူးနော်။ အဲ့ဒါ ကလေးအရေပြားကနေတဆင့် ရောဂါပိုး မဝင်အောင် သဘာဝက ကာကွယ်ပေးထားတာပါ။ ကလေးကို တစ်နှစ်ပြည့်တဲ့အထိ တစ်ပတ်ကို ၂ခေါက် ၃ခေါက်လောက် ရေချိုးပေးရင် လုံလောက်ပါတယ်။ […]

မွေးကင်းစကလေး ကို ပြုစုစောင့်ရှောက်တဲ့နေရာမှာ မေမေတို့အနေနဲ့ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေ အများကြီးပါပဲ။ အထူးသဖြင့် မေမေတို့က ကောင်းစေချင်လို့ လုပ်လိုက်ပေမယ့် ကလေးအတွက် ဆိုးကျိုးဖြစ်သွားတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ နောက် ဘာမှမဖြစ်လောက်ဘူးလို့ ထင်ထားပေမယ့် ကြီးကြီးမားမားထိခိုက်သွားနိုင်တာလေးတွေပေါ့။ အောက်မှာ ဆက်ပြောမှာကတော့ မေမေတို့ ကလေးလေးတွေကို မလုပ်သင့်တဲ့ အရာလေးတွေပါ။ မွေးကင်းစကလေး တွေကို မေမေတို့ ဒါတွေ မလုပ်ရဘူးနော် ခေါင်းရိတ်တာ မေမေတို့ရေ ကလေးလေးက ခေါင်းရိတ်မှ ဆံပင်သန်မယ်ဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူးနော်။ သိပ်ရိတ်ပေးချင်ရင်လည်း နောက်မှရိတ်ပါ၊ ခုတော့ မရိတ်ပါနဲ့ဦး။ ဆံပင်တွေက ကလေးရဲ့ ခေါင်းအတွက် အကာအကွယ်ပါ။ ခေါင်းမအေးအောင် ကာပေးထားတာပါ။ မေမေတို့ ရိတ်လိုက်ရင် ကလေးက ကတုံးပြောင်ပြောင်နဲ့ အေးနေမှာပေါ့။ ပြီးတော့ မတော်တဆများ ဓားရှမိရင် ဒဏ်ရာကနေတဆင့် ဦးနှောက်ထဲကို ပိုးဝင်တတ်တယ်နော် မေမေတို့။ ကလေးငိုတာကို […]

ခုမှ ကလေးမွေးထားတဲ့မေမေတို့ စိတ်ညစ်ရတဲ့ထဲမှာ မွေးစကလေး လေးက နေ့နဲ့ ညနဲ့ မှားနေတာလည်း ပါပါတယ်။ နေ့ဆို အိပ်နေပြီ။ ညဆို အိပ်ရေးဝတော့ သူကဆော့၊ ကိုယ်က အိပ်ချင်၊ ပြီးတော့ ခဏလေး အိပ်လိုက်၊ ထလိုက်နဲ့ မိုးက ဘယ်လို လင်းသွားမှန်းတောင် မသိလိုက်ဘူးဆိုတဲ့ မေမေတွေ ရှိကြလား။ ကြာလာတော့ မေမေတွေ မျက်လုံးဟောက်ပက်နဲ့ပေါ့။ ဒီလို မေမေတွေ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ကလေးတွေ နေ့နဲ့ ညနဲ့ မှားတာကို ဖြေရှင်းဖို့ နည်းလမ်းလေးတွေ မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ မွေးစကလေးတွေ ဘာလို့ နေ့နဲ့ ညနဲ့ မှားတာ ကလေးလေးတွေက မေမေ့ဗိုက်ထဲမှာ နေတုန်းက မေမေနေတဲ့ ပုံစံကို ခံစားပြီး အိပ်ကြတာပါ။ မေမေလှုပ်နေရင် သူတို့ကို ချော့သိပ်သလိုပဲမို့လို့ မေမေတို့ အလုပ်လုပ်ချိန်မှာ အိပ်ပျော်နေကြပါတယ်။ မေမေတို့ […]

ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ နဲ့ သစ်သီးဝလံတွေဟာ အာဟာရဓာတ်တွေကြွယ်ဝပြီး ကျန်းမာစေတဲ့ သဘာဝအစားအစာတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေး လူကြီး၊ လူငယ်နဲ့ ကလေးတိုင်းအတွက် အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အရာတွေပေါ့။ ဒါကြောင့် မိဘတိုင်း ကိုယ့်ကလေး အသီးအရွက်တွေကိုကြိုက်လာတာမျိုးကို အလိုရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်းကတော့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို သဘာဝအလျောက် ကြိုက်နှစ်သက်သွားတတ်ကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ငယ်ရွယ်စဉ်မှာ မိဘတွေရဲ့ စီမံကျွေးမွေးမှုတွေကြောင့်သာ တဖြည်းဖြည်းချင်းကြိုက်နှစ်သက်သွားတတ်တာလေ။ မိဘလုပ်သူတွေရဲ့ စီမံကျွေးမွေးမှုကောင်းမွန်ရင် ကလေးတွေက သစ်သီးဝလံတွေ၊ အရွက်တွေကို ပိုမိုနှစ်ခြိုက်လာကြမှာဖြစ်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးကိုလည်း ပိုပြီး အကျိုးရှိစေမှာပါ။ ငယ်ရွယ်စဉ်မှာကတည်းက ဟင်းသီးဟင်းရွက်များများမှီဝဲတဲ့ကလေးတွေဟာ ကြီးလာချိန်မှာ အဝလွန်တာ၊ သွေးတိုး၊ နှလုံးရောဂါနဲ့ ဆီးချိုရောဂါတွေဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါးနိုင်တယ်လေ။ ဒါကြောင့် ရင်သွေးတွေကို ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ ကျွေးမွေးဖို့ကိစ္စက အရေးကြီးတာပေါ့။ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေး ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ နှစ်ခြိုက်လာအောင် ဘယ်လို စီမံကျွေးမွေးကြမလဲ။ သိပ်ပြီးမခက်ခဲလှပါဘူး။ အောက်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ကြည့်ရင် […]

ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် သားသားမီးမီးတို့ကို အာဟာရ ပြည့်ဝစွာ ကျွေးမှ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှာပါ။ ဒီတော့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် ကလေးတွေကို အကောင်းဆုံး ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးဖို့ ဘာတွေများ ကျွေးရမလဲဆိုပြီး ခေါင်းခြောက်နေတဲ့ မေမေတွေ ရှိလား။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးက မေမေတို့ရဲ့ ခေါင်းခြောက်တဲ့ ပြဿနာကို အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် သားသားမီးမီးတို့ အကောင်းဆုံး ဖွံ့ဖြိုးစေဖို့ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ် သားသားမီးမီးတို့ အကောင်းဆုံး ဖွံ့ဖြိုးစေဖို့ ဒါတွေပြင်ဆင်ပေးပါ။ (၁) ကြက်ဥ ကြက်ဥမှာ ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာဖွံ့ထွားစေဖို့ လိုအပ်တဲ့ ပရိုတင်း၊ ဗီတာမင် နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်နေပါတယ်။ ကြက်ဥတစ်လုံးမှာ ဇင့်၊ ဗီတာမင် A၊ selenium နဲ့ ဗီတာမင် E တို့ ပါဝင်နေပါတယ်။ တစ်နေ့ကို […]

ဘေဘီလေး အန္တရာယ်ဖြစ်မှာလည်း စိုးတယ်။ ကြောင်လေးတွေကိုလည်း ချစ်တယ်။ နှစ်ခုလုံး အဆင်ပြေတာ ရှိပါ့မလား ဆိုပြီး စိတ်ညစ်နေတယ်ဆိုရင် ဒီဆောင်းပါးလေးကို ဖတ်ကြည့်လိုက်ပါ။ ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဘေဘီလေးတွေ ကြောင်လေးတွေကြောင့် ထိခိုက်မှု ကင်းစေဖို့ နည်းလမ်းလေးတွေကို ဝေမျှပေးထားပါတယ်။ တချို့တွေ အိမ်မှာ ကြောင်လေးတွေကို ချစ်လို့ မွေးထားတတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘေဘီလေးကလည်း ရလာတော့မယ်ဆိုတော့ ကြောင်မွေးတွေက ဘေဘီလေးတွေကို ဒုက္ခပေးမှာလား။ အတူတူ ထားလို့ ဖြစ်ပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း ကလေးတွေနဲ့ ကြောင်တွေနဲ့ဆို ရောဂါတွေ ရကုန်မယ်။ သူများကို ပေးရင်လည်း ပေး၊ ပစ်ရင်လည်း ပစ်ဆိုပြီး ဖိအားတွေ ပေးတဲ့အခါမှာ ဘာလုပ်လို့ လုပ်ရမှန်း မသိတော့ဘဲ ဗျာများပြီး ကိုယ်ချစ်တဲ့ ကြောင်လေးတွေနဲ့ ခွဲရဖို့အရေး အသည်းကွဲကြရသူတွေလည်း ဒုနဲ့ဒေးပေါ့။ […]

ကျန်းမာစွာ စားသောက်နေထိုင်မှုက အသက်အရွယ်တိုင်းအတွက် အရေးပါပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် သားသားမီးမီးတို့အတွက် ပိုအရေးပါပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ကြီးကောင်ဝင်တဲ့အရွယ်မှာ လုံလောက်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေပြည့်ဝမှ ခန္ဓာကိုယ်က အကောင်ဆုံး ဆက်လက် ကြီးထွားနိုင်မှာပါ။ ဖွံ့ဖြိုးပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် သားသားမီးမီးတို့မှာ အင်အားပြည့်ဝပြီး ထိုက်သင့်တဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် နဲ့ အရပ်အမြင့် ရစေဖို့အတွက် အာဟာရဓာတ်တွေကို ပြည့်ဝလုံလောက်စွာ စားသုံးဖို့ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။  ဒီတော့ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘယ်လို အာဟာရဓာတ်တွေကို ပြည့်ဝအောင် စားသုံးရမလဲဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။  ဆယ်ကျော်သက်တို့အတွက် လိုအပ်မယ့် အာဟာရဓာတ်များ ဆယ်ကျော်သက် အစောပိုင်းကာလက အခြား အသက်အရွယ် အပိုင်းအခြားတွေထက် အာဟာရကို ပိုမိုပြည့်ဝဖို့ လိုပါမယ်။ ဒီတော့ အာဟာရ ပြည့်ဝပြီး အကောင်းဆုံး ကြီးထွားစေဖို့အတွက် ကယ်လ်လိုရီ ကယ်လ်လိုရီက ခန္ဓာကိုယ်ကို အင်အားပြည့်ဝစေဖို့ အဓိက […]

ဒီ ၂၀၂၀ သြဂုတ် လလယ်ပိုင်းလောက်မှာ ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်းမှာ ဆုံဆို့နာ ကပ်ရောဂါအသွင် (outbreak)ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး သတင်းတွေ တက်လာပါတယ်။ ခုချိန်ထိကို တွေ့ရှိသူ ၄၅ယောက်မှာ ၆ယောက်လောက်လည်း ဆုံးသွားပြီးပါပြီ။ ဒါက လတ်တလော ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကိုဗစ်နဲ့ သေဆုံးသူအရေအတွက် အတူတူပါပဲ။ ကိုဗစ်က ကာကွယ်ဆေး၊ ကုသဆေး မပေါ်သေးလို့ ၆ယောက်ဆုံးတာ လက်ခံလို့ရပေမယ့် ကာကွယ်ဆေးရော၊ ကုသဆေးပါ ရှိတဲ့ ဆုံဆို့နာက ၆ယောက်ဆုံးတာ ရင်နာစရာပါ။ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ ကာကွယ်ဆေး လွှမ်းခြုံမှု အားကောင်းလို့ရော၊ လူတိုင်းနီးပါး ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး herd immunityရနေလို့ရော သူတို့မှာ သိပ်မဖြစ်ကြတော့ပါဘူး။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေ ဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် အင်ဒိုနီးရှား၊ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်၊ ဗီယက်နမ် စတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ၂၀၁၆လောက်က စပြီး ခပ်စိပ်စိပ် တွေ့လာရပါတယ်။ ဖြစ်လိုက်ရင်လည်း ကပ်ရောဂါအသွင် […]

လိင်ပညာပေးကို မကြာခင်မှာ ကျောင်းစာတွေမှာ ထည့်သွင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါပြီ။ ဒါဟာ ကောင်းတဲ့အချက်ပါပဲ။ မီးဆိုတာ ပူမှန်းသိမှ ရှောင်ရကောင်းမှန်း နားလည်မှာလေ။ ခုလက်ရှိကတော့ ဆယ်တန်းမှာ သင်ဖို့ ပြောထားကြပါတယ်။ နောက်ပိုင်းကျရင်တော့ ဒီထက်ငယ်တဲ့ အရွယ်မှာလည်း သင်လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ လိင်ပညာပေးကို ဘယ်အရွယ်ကစသင်ရမလဲဆိုတော့ သူများနိုင်ငံတွေမှာတော့ ကလေးက  ပြောတာကို နားလည်တယ်ဆိုတာနဲ့ သင်ပေးလို့ရပါပြီတဲ့။ ကလေးတွေရဲ့ နားလည်နိုင်စွမ်းပေါ်မူတည်ပြီး တဖြည်းဖြည်း တိုးသင်သွားတာပါ။ လိင်စော်ကားခံရတယ်ဆိုတာ အသက်အရွယ်မရွေး ကျားမမရွေး ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ အားလုံး မြင်နေ ကြားနေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးတွေကို ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်တတ်အောင် စောစောသင်ထားနိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပါပဲ။ နောက်တစ်ခုက လိင်ပညာပေးဆိုတာ ကျောင်းက ဆရာ၊ ဆရာမတွေပဲ သင်ပေးရတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးငယ်လေးတွေနဲ့ အရင်ဆုံးထိတွေ့ရမှာ အိမ်က မိဘတွေပါ။ ဒါပေမယ့် စစချင်းဆို […]