နှလုံးနှင့်သွေးကြော ကျန်းမာရေး

နှလုံးထိခိုက်မှု (heart attack)ဟာ လူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ မိမိဝန်းကျင်မှာဖြစ်စေ ကြုံတွေ့ဖူးတဲ့ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် နှလုံးရောဂါကို ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှု ပုံစံတွေကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။ နှလုံးထိခိုက်မှုဖြစ်ပွားပြီးချိန်မှာလည်း အစားအသောက် အနေအထိုင်ကို ဆင်ခြင်ပြီး နေသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေထိုင်မှုပုံစံကို စနစ်တကျ နေထိုင်စားသောက်ခြင်းအားဖြင့် နောက်တကြိမ် heart attack ထပ်မဖြစ်ရအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အောက်ပါအချက်တွေကတော့ နေ့စဉ် ဘယ်လိုမျိုး နေထိုင်စားသောက်သင့်သလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ၁။ အစားအသောက်ဂရုစိုက်ပါ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေ စားသောက်ခြင်းဟာ နှလုံးနဲ့သွေးကြော ပြဿနာတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ တနေ့တာမှာ ကယ်လိုရီ ဘယ်လောက်စားသောက်ဖြစ်သလဲ ဆိုတာ မှတ်ထားပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုအခါမှာ စမတ်ဖုန်းတွေမှာ ကယ်လိုရီတွက်တဲ့ စနစ်တွေ ပါဝင်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တနေ့တာမှာ ကယ်လိုရီ ဘယ်လောက်စားသောက်မိသလဲ တွက်ချက်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကို […]

ကိုယ်ခန္ဓာထဲက အရည်တွေ ဟန်ချက်ညီစေဖို့၊ ကြွက်သားနဲ့ အာရုံကြောလုပ်ငန်းတွေ ကောင်းကောင်းလုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ဆားကို စားသုံးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆားကို အလွန်အကျွံသုံးစွဲမိရင်တော့ ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းပါဘူး။ တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ဆိုဒီယမ် (ဆား) ကို ဘယ်လောက်ထားရှိသင့်သလဲဆိုတာ ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာထဲ ဆားများလာရင် ရေငတ်ပြီး ရေများများသောက်ချင်စိတ် ဖြစ်လာရပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ကလည်း စွန့်ထုတ်ဖို့ ပိုမိုအရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာထဲ ဆိုဒီယမ်ဆား များလွန်းခြင်းဟာ ဆီးကျောက်တည်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်းနဲ့ နှလုံးရာဂါတွေ ဖြစ်စေပါတယ်။ နည်းပါးရင်လည်း သွေးတွင်းဆိုဒီယမ်နည်းခြင်း (hyponatremia)၊ ခေါင်းမူးခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ ကြွက်သားများ အကြောဆွဲခြင်း၊ တက်ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ သင်နေ့စဉ်စားသုံးနေတဲ့ အိမ်သုံးဆားဟာ ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုဒ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုဒီယမ် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ပြီး ကျန်တာကတော့ ကလိုရင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုဒီယမ် (ဆား) နည်းသွားရင် ဘာဖြစ်မလဲ ခန္ဒာကိုယ်ထဲမှာ […]

နှလုံးရောဂါဟာ ကမ္ဘာတလွှားမှာ လူပေါင်းများစွာရဲ့ အသက်ကို ရန်ရှာနေတဲ့ ပြဿနာတခုဖြစ်ပါတယ်။ လူသားများဟာ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ နှလုံးကြွက်သားအားနည်းခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့နှလုံးနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို ကြုံကြိုက်ရတတ်ပါတယ်။ နှလုံးရောဂါကိုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းများစွာ ရှိသလို အဆိုပါအကြောင်းအရင်းတွေကို လျှော့ချနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ အချိန်မှန် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခြင်း၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးမှု လျှော့ချခြင်း၊ နေထိုင်စားသောက်ပုံ ပြောင်းလဲခြင်း စတာတွေနဲ့ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ ယခုဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ နှလုံးကျန်းမာရေးအတွက် စားသုံးသင့်တဲ့ အစားအသောက်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁။ ကညွတ် ကညွတ်မှာ ဖောလိတ်ပါဝင်ပြီး ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ homocysteine လို့ခေါ်တဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်ကို စုပုံလောစေခြင်းကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ homocysteine ပမာဏ မြင့်တက်ခြင်းဟာ နှလုံးနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ နှလုံးသွေးကြောရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း စတာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ၂။ ပဲအမျိုးမျိုး ပဲကြီး၊ စားတော်ပဲ၊ ပဲလွန်း၊ […]

သွေးတိုးခြင်း ဟာ နှလုံးကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတလွှားမှာ လူပေါင်း တစ်ဘီလျံခန့်ကို ဒုက္ခပေးနေတဲ့ ရောဂါလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထိရောက်စွာ မကုသခဲ့ရင် နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့အခြေအနေတွေ တွေ့ကြုံနိုင်ပါတယ်။ ကောင်းတဲ့အချက်ကတော့ သွေးတိုးခြင်း ကို သက်သာစေဖို့ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံတွေ ရှိနေပါတယ်။ ယခု ဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ သွေးတိုးကျဆင်းစေမည့် သဘာဝနည်းလမ်းများက ဘာတွေလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ၁။ ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ပါ၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်းဟာ သွေးတိုးလျှော့ချနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် နှလုံးကို ပိုမိုသန်မာစေပြီး သွေးများကို ညှစ်ထုတ်ပေးရာမှာ ပိုမိုထိရောက်စေပါတယ်။ သုတေသနတွေအရ လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းမျိုးကို တပတ်မှာ ၁၅၀ မိနစ်၊ ပြေးုခြင်းကဲ့သို့ အားစိုက်ထုတ်ရတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းမျိုးကို တပတ် ၇၅ မိနစ်ခန့် ပုံမှန်ပြုလုပ်ပေးခြင်းဟာ သွေးပေါင်ချိန်ကို […]

ကိုလက်စထရောဆိုတာ သွေးထဲ ဒါမှမဟုတ် ဆဲလ်ထဲမှာ ရှိတဲ့ အဆီဓာတ်တမျိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုလက်စထရောအများစုကို အသည်းကနေ ထုတ်လုပ်ပြီး ကျန်တာကိုတော့ အစားအစာကနေ ရရှိပါတယ်။ ကိုလက်စထရောဟာ lipoproteins လို့ ခေါ်တဲ့ ပရိုတိန်းထဲမှာစုဝေးပြီး သွေးထဲမှာ လှည့်လည်ပါတယ်။ ကိုလက်စထရောဟာ ပုံစံနှစ်မျိုးနဲ့ တည်ရှိပါတယ်။ • Low-density lipoprotein (LDL)။ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ ကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး သွေးလွှတ်ကြောတွေကို ပိတ်ဆို့စေတတ်ပြီး နှလုံးနဲ့သွေးကြောစနစ်ကို ဒုက္ခပေးပါတယ်။ • High-density lipoprotein (HDL)။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ ကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး မကောင်းတဲ့ LDL ကိုလက်စထရောကို သွေးကြောထဲကနေ အသည်းဆီ ပို့ဆောင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပ ဖယ်ထုတ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ ကိုလက်စထရောဟာ သူ့ဖာသာဆိုရင် ဒုက္ခမပေးတတ်ပါဘူး။ ကိုယ်ခန္ဓာကနေ ဟော်မုန်းများ၊ ဗီတာမင်ဒီ၊ အစာချေရည် စတာတွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် […]

ကိုလက်စထရောဆိုတာကတော့ သွေးထဲမှာရှိတဲ့ အဆီဓာတ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုလက်စထရောတချို့ကို အစားအစာတွေက ရရှိပြီး ကျန်တချို့ကိုတော့ ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာပဲ ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ ကိုလက်စထရောဟာ သူ့နေရာနဲ့သူ အသုံးဝင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာကနေ ဟော်မုန်းနဲ့ ဆဲလ်တွေ ပြုလုပ်ဖွဲ့စည်းရာမှာ ကိုလက်စထရောကို အသုံးပြုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုလက်စထရောတချို့ဟာ နှလုံးကို ထိခိုက်စေပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ ကိုလက်စထရောနှစ်မျိုး ရှိပါတယ်။ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ • Low-density lipoprotein (LDL)။ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ ကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး သွေးလွှတ်ကြောတွေကို ပိတ်ဆို့စေပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ 100 mg/dL အောက်ပဲ ရှိသင့်ပါတယ်။ • High-density lipoprotein (HDL)။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ ကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး မကောင်းတဲ့ LDL ကိုလက်စထရောကို သွေးကြောထဲက ဖယ်ထုတ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ သွေးထဲမှာ 60 mg/dL […]

မြန်မာကား များများကြည့်တဲ့သူတွေဆို သိကြမယ့် ဇာတ်ကွက်တစ်ခုရှိပါတယ်။ သားသမီးတွေ မလိမ္မာတဲ့အခါ မိခင်ဖြစ်သူက သွေးတိုးဝေဒနာခံစားရပြီး အိပ်ယာထဲ ဘုံးဘုံးလဲတဲ့ ဇာတ်ကွက်မျိုးပေါ့။ ဒီလိုမြင်ကွင်းမျိုးကို လူတိုင်းနီးပါး ရုပ်ရှင်တွေ ဗီဒီယိုတွေထဲမှာ မြင်ဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ သာမန်အားဖြင့်ဆိုရင်တော့ ပေါတောတောနိုင်တယ်လို့ ထင်ရလောက်ပါတယ်။ မကြာခန မြင်ပါများလာတာကြောင့်ရော၊ နဂိုမူလအခံ ဇာတ်လမ်းဇာတ်ကွက်က အားနည်းတာကြောင့်ရောပေါ့။ ဒါပေမယ့် အထင်မသေးပါနဲ့၊ စိတ်ခံစားချက်ဟာ သွေးတိုးဝေဒနာကို အဆုံးအစွန်ကို ရောက်သွားအောင် တွန်းပို့နိုင်တယ်ဆိုတာက အမှန်တကယ်ပဲ? မြန်မာကားတွေထဲက ထိုးဇာတ် သက်သက်ပဲလား? သွေးတိုးတယ်ဆိုတာ ဘာလဲ ပြဿနာကို အဖြေမရှာခင်မှာ သွေးတိုးက ဘယ်လိုရောဂါမျိုးလဲဆိုတာကို အရင်နားလည်ထားဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ သွေးတိုးဝေဒနာဟာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီးတော့ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ရဲ့ ၃၇% လောက်ဟာ အဆိုပါဝေဒနာ စွဲကပ်နေကြပါတယ်။ ရုတ်ရက်ဆိုရင်တော့ သွေးတိုးဟာ သာမန်ရောဂါတစ်ခုလို့ ထင်မှတ်မှားစရာရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သတိထားသင့်တာက ဒီဝေဒနာကြောင့် တစ်နှစ်ကို […]

သွေးတိုးတယ်ဆိုတိုင်း ဆေးသောက်ရတော့မှာပဲဆိုပြီး စိတ်ညစ်နေပြီလား။ သွေးတိုးရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆေးမသောက်ချင်ဘူးဆိုတဲ့သူလေးတွေရှိလား။ ဒါဆိုရင်တော့ သွေးတိုးကျချင်တာလား လမ်းများများလျှောက်လေ လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလို ပြောရလဲဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်ပါနော်။ သွေးတိုးတယ် ဆိုတာ သွေးပေါင်ချိန်က ကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်လောက်တဲ့ အနေအထားထိ မြင့်တက်သွားတာကို သွေးတိုးတယ် လို့ခေါ်ကြတာပါ။ သွေးတိုးက နောက်ဆက်တွဲရောဂါ အနေနဲ့ ဝင်လာနိုင်သလိုရှေ့ကနေ ဦးဆောင်သူအနေနဲ့လည်း ဝင်လာနိုင်ပါတယ်။ သွေးတိုးတယ်ဆိုတာကသွေးပေါင်ချိန် ပုံမှန်ထက်မြင့်တက်တဲ့အခြေအနေပေါ့။ အရမ်းပြင်းထန်မယ်ဆိုရင်လေဖြတ်တာအထိဖြစ်နိုင်ပါတယ်။သွေးပေါင်ချိန်အရမ်းမြင့်သွားမယ် အပေါ်သွေး ၁၈၀ mm Hg၊ အောက်သွေး ၁၂၀ mm Hgဖြစ်နေမယ်။ ဒါမှမဟုတ် အပေါ်သွေးက ၁၈၀ mm Hgကျော်နေမယ်၊အောက်သွေးက ၁၂၀ mm Hg ထက်များနေမယ်ဆိုရင်သွေးပေါင်ချိန်အရမ်းမြင့်နေပြီလို့ဆိုရပါမယ်။သွေးအရမ်းတိုးတာကသွေးကြောတွေကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်ပါတယ်။သွေးကြောတွေ ရောင်ရမ်းလာပြီးသွေးယိုစိမ့်တာ ဒါမှမဟုတ်သွေးရည်ကြည်လိုမျိုး အရည်တွေ ယိုစိမ့်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ကတော့ နှလုံးကသွေးတွေကို […]

သွေးတိုး ပြီ ဆိုရင်လေ သိပ်ပြီး အိပ်လို့ကောင်းတာနော်။ ခေါင်းထိုးမယ်၊ မူးပြီး အိပ်ပျော်သွားတယ်၊ မျက်နှာတွေ မို့အစ်နေမယ်။ ဒီလောက်နဲ့ ပြီးသွားပြီ ထင်ပါသလား။ သွေးတိုးပြင်းရင် လေဖြတ်နိုင်တယ်၊ ဦးနှောက်သွေးကြော ပြတ်နိုင်တယ်၊ သွေးတိုး ဖြစ်ရင် ဆီးချိုလည်းဖြစ်လာနိုင်တယ် ဆိုတာတွေပဲ သိထားတာ များတယ်။ သွေးတိုး ခြင်း ရဲ့ ကြောက်စရာ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာ (၁၁) ခု ဒါပေမယ့် ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ တခြားထိခိုက်မှုတွေ၊ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေလည်း ဖြစ်လာနိုင်သေးတယ်ဆိုတာ သိထားစေချင်ပါတယ်နော်… (၁) သွေးကြော ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း သွေးကြော တွေဟာ အောက်ဆီဂျင်သယ်ဆောင်ရမယ့် အဆုတ် နဲ့ နှလုံး ဆီကနေ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ နဲ့ တခြားတစ်ရှူးတွေ ဆီကို သွေးလည်ပတ်ရ လွယ်ကူစေဖို့ ကြံ့ခိုင်မှု၊ ပျော့ပျောင်းနိုင်မှု၊ အတားအဆီးကင်းမှု တွေ ပြည့်စုံနေသင့်ပါတယ်။ သွေးတိုး ကြောင့် […]

နှလုံး ကျန်းမာဖို့ ဘာတွေ သတိထားရမလဲ သိလား။ အဆီများတာ တွေ စားပြီး သွေးတွင်းအဆီဓာတ် များတာ၊ လှုပ်ရှားမှု နည်းတာ နဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု စတဲ့ အရာတွေကို နှလုံးကျန်းမာရေး အတွက် မကောင်းတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေ လို့ သိထားကြတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ထပ်ရော ကိုယ်ထင်မထားတဲ့ ဘယ်အရာတွေက နှလုံးကို ထိခိုက်စေမယ် ဆိုတာ မသိချင်ဘူးလား… နှလုံးကို ထိခိုက်စေမယ် လို့ ထင်မထားမိတဲ့ အရာများ (၁) သွား ပြဿနာများ သွားကျန်းမာရေး ကို ဂရုမစိုက်ရင် ဖြစ်လာမယ့် ထိခိုက်လာမယ့် အကျိုးဆက်က ခံတွင်းကျန်းမာရေး တစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူးနော်။ သွားဖုံးရောဂါ ရှိသူ တွေမှာ နှလုံးရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများတယ် လို့ သိရပါတယ်။ မကျန်းမာတဲ့ သွားဖုံးကနေ ဝင်ရောက်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားက သွေးလည်ပတ်မှု […]