ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတွေဟာ ဘာမှမသိသေးတဲ့ အဖြူရောင်လေးတွေပါ။ ဒီအဖြူရောင်လေးတွေကို ဘာတစ်ခုမှမစွန်းပေစေဘဲ အရွယ်ရောက်လာတဲ့အထိစောင့်ရှောက်ပျိုးထောင်ပေးရမှာဖေဖေမေမေတို့တာဝန်ပဲပေါ့။ အကောင်းဆုံးပစ္စည်းတွေဝယ်ပေး၊ အကောင်းဆုံးအာဟာရတွေကျွေးမွေး၊ အကောင်းဆုံးချစ်ခင်မြတ်နိုးပေးကြပေမယ့် ကိုယ့်မျက်ကွယ်ရာ လွှတ်ရတဲ့အခိုက်အတန့်ကိုတော့ သတိတချက်မလစ်သွားဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲ အကောင်းဆုံးကျောင်းမှာထားတယ်ပဲဆိုဆို ကံကြမ္မာနဲ့ ခန့်မှန်းမရတဲ့အခြေအနေတချို့ရှိနိုင်တာမို့ ကလေးရဲ့အခြေအနေကို အမြဲတမ်းဂရုတစိုက်ရှိပေးကြပါနော်။ဖေဖေမေမေတို့အလုပ်ဘယ်လောက်ပဲများများ ကလေးတွေရဲ့ အပြုအမူ၊အနေအထိုင်လေးတွေကို အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ မထားပါနဲ့။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကားမှုဆိုတာ အဓမ္မကြံစည်တဲ့အကြမ်းဖက်မှုမှမဟုတ်ပါဘူး။ ညစ်ညမ်းတဲ့ပုံတွေနဲ့ဗီဒီယိုတွေပြတာ၊ ကလေးရှေ့မှာ မဖွယ်မရာလုပ်ပြတာ၊ ကလေးကို မဖွယ်မရာကိုင်တွယ်စေတာ၊ ကလေးရဲ့ဖုံးကွယ်အပ်တဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေကို ထိတွေ့တာ၊ လိင်အင်္ဂါကို လက်နဲ့ထိုးသွင်းတာတွေအားလုံး လိင်စော်ကားမှု၊နှောင့်ယှက်မှုနဲ့အကျုံးဝင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကလေးက သားယောကျာ်းလေးပဲဖြစ်နေပါစေ သမီးလေးတွေလိုပဲ ဒီအန္တရာယ်အတွက် စိုးရိမ်ရပါလိမ့်မယ်။ ကလေးအများစုက မိဘတွေနဲ့ဆရာတွေကို ဒီလိုကိစ္စတွေပြန်ပြောပြဖို့ဖြစ်နိုင်ခြေတော်တော်နည်းပါတယ်။ကြောက်ရွံ့စိတ်၊ရှက်ရွံ့စိတ်၊ ဘာဖြစ်ခဲ့မှန်းမသိတဲ့စိတ်တို့နဲ့ ဖုံးကွယ်နေပါလိမ့်မယ်။ ဒီလိုကြုံတွေ့ရတဲ့ကလေးတွေမှာတွေ့ရတတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့အပြောင်းအလဲတွေအကြောင်းလေးမေမေတို့ကိုအကြံပြုချင်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ကလေးမှာ အရင်ကနဲ့မတူတဲ့ပြောင်းလဲမှုတွေရှိလာတာကို သတိထားကြည့်နိုင်ပါတယ်။ အကျင့်စရိုက်လေးတွေပြောင်းလာတယ် ကလေးက ရုတ်တရက်ကြီး အရင်နဲ့မတူတော့တဲ့ပြုမူနေထိုင်မှုတွေရှိလာတယ်။ ဥပမာ အရင်က တက်ကြွသွက်လက်နေတဲ့ကလေးက စိုးရိမ်သလို၊ […]

နှာတွေချေ၊ နှာရည်တွေကျပြီး ကိုယ်တွေပူနေတဲ့ကလေးအတွက်ဖေဖေမေမေတို့ ပျာယာခတ် စိတ်ပူရတာ သဘာဝပါပဲ။ တုပ်ကွေးဒဏ်ကို ပိုခံစားရလေ့ရှိတဲ့သူတွေထဲ အသက် ၅ နှစ်အောက် ကလေးတွေ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေ၊ ပန်းနာရင်ကျပ်ရှိသူတွေနဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းသူတွေပါဝင်ပါတယ်။ တုပ်ကွေးမိရင် ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေပြမလဲ။ တုပ်ကွေးမိတဲ့အခါမှာ ကလေးငယ်က အဖျားရှိမယ်။ ချမ်းတုန်နေမယ်။ ချောင်းခြောက်ဆိုးမယ်။ နှာစေးမယ်။ နှာရည်ယိုမယ်။ ကိုယ်တွေလက်တွေကိုက်ခဲတာကြောင့် အီနေမယ် ဂျီကျနေမယ်။ အော့အန်မယ်။ ဝမ်းလျှောမယ်။ ကလေးက အသက်နည်းနည်းရလာပြီဆိုရင်တော့ သူခံစားနေရတာတွေကို ပြောပြနိုင်လိမ့်မယ်။ အရမ်းငယ်တဲ့ကလေးဆိုရင်တော့ အဖေအမေတွေက သတိထားပြီး စောင့်ကြည့်မှသိနိုင်လိမ့်မယ်။ အလွယ်ဆုံးနည်းလမ်းကတော့ အဖျားတိုင်းကြည့်ဖို့ပါ။ ကလေးတွေအတွက်က ဒစ်ဂျစ်တယ်သာမိုမီတာဆိုရင် ပိုအဆင်ပြေနိုင်ပါတယ်။ အိမ်မှာ ဘယ်လိုပြုစုပေးနိုင်မလဲ။ စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့လက္ခဏာတွေမရှိရင် တုပ်ကွေးကို အိမ်မှာပြုစုပေးလို့ရပါတယ်။ ၁။ အဖျားပျောက်ဆေးတိုက်ပါ။ တုပ်ကွေးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကိုယ်ပူတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ကြွက်သားတွေနာကျင်ကိုက်ခဲတာတွေအတွက် acetaminophen ပါတဲ့ဆေးဝါးတွေကို တိုက်ကျွေးနိုင်ပါတယ်။ ကလေးက ငယ်ရွယ်ပြီး ဆေးအတောင့်ကို မသောက်နိုင်ဘူးဆိုရင် အရည်ကိုတိုက်ရပါမယ်။ တုပ်ကွေးရဲ့ […]

ဒီလိုကိစ္စမျိုးဆိုတာ ဘယ်သူမှမကြုံချင်ကြပါဘူး။ သတင်းတွေမှာ ဖတ်ရတာ၊ကြားရတာနဲ့တင် ရင်နာရတဲ့ ကိစ္စမျိုးပါပဲ။ အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ကလေးတွေကိုမှ အနိုင်ကျင့်ချင်၊စော်ကားချင်တာ လူမဆန်တဲ့လုပ်ရပ်မို့ လူတိုင်းရွံမုန်းကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီခံစားချက်လောက်နဲ့တင် မလုံလောက်ပါဘူး။ တကယ်တမ်းအရေးကြီးတာက ကိုယ့်သားသမီးတွေကို ဒီအန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားကြဖို့ပါ။ ဒီလိုဖြစ်လာမှာကြောက်တာပဲသိတယ်၊ ဘယ်လိုကာကွယ်ရမှန်းမသိဖြစ်နေတာ၊ အသိအမြင်မှားတွေရှိနေတာက တကယ်ကိုဆိုးပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ခုချိန်ကစပြီး လေ့လာကြဖို့၊ စာဖတ်ကြဖို့ သတိပေးရင်းနဲ့ မိဘတွေအတွေးမှာ အဖြစ်များတဲ့ အသိအမြင်မှားတွေအကြောင်းပြောပြလိုက်ပါတယ်။ (၁) ကလေး လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကားခံရမှုဆိုတာဖြစ်ခဲတယ် ကလေးကအရွယ်မှမရောက်သေးတာ စိတ်ပူဖို့မလိုပါဘူး။ ဒီအရွယ်လေးကို ဘယ်သူကဘာလုပ်မှာလဲလို့ မတွေးလိုက်ပါနဲ့။ အဖြစ်မနည်းပါဘူးနော်။ ဒီလိုအမှုအများစုက လူသိရှင်ကြားမဖြစ်ဘဲ တိုးတိုးတိတ်တိတ်ပြီးဆုံးသွားတာများလို့ ကမ္ဘာမှာအရေအတွက်အတိအကျရေတွက်ရခက်ခဲပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာဆို တစ်နှ်စ်ကို လိင်ပိုင်းစော်ကားခံရတဲ့ကလေး ၁ သိန်းကနေ ၅ သိန်းအတွင်းရှိပါတယ်။ (၂) ဒီလိုကိစ္စတွေအကြောင်း ကလေးကို အသိပညာပေးဖို့မလိုသေးဘူး။ ကလေးတွေကို သိတတ်တဲ့အရွယ်လောက်ဆို ကိုယ့်အန္တရာယ်ကာကွယ်နိုင်အောင် နည်းနည်းချင်းအသိပညာပေးထားသင့်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကို […]

လေ့လာမှုတွေအရဆို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရတဲ့ကလေးတွေရဲ့လေးပုံသုံးပုံဟာ ဘယ်သူ့ကိုမှ မပြောပြဘဲ နှုတ်ပိတ်နေရင်းပြီးဆုံးသွားတာများပါတယ်တဲ့။ ကျူးလွန်သူတွေကလည်း သိကျွမ်းရင်းနှီးသူမဟုတ်တောင် အနည်းဆုံးတော့ ကလေးနဲ့ မျက်မှန်းတန်းမိသူတွေဖြစ်နေလေ့ရှိတယ်။ တစ်ခါတလေ သူစိမ်းအန္တရာယ်ကြောက်လို့ ကလေးကို ယုံကြည်အပ်နှံမိတဲ့သူတွေတောင်ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ တစ်ခုခုဖြစ်ပြီဆို ကလေးတွေဆီက ပြန်ပြောပြလာဖို့ မျှော်လင့်လို့ သိပ်မလွယ်ပါဘူး။ လုံးစေ့ပတ်စေ့ပြန်မပြောတတ်တာရယ်၊ ဘာမှမသိနားမလည်သေးတာရယ်၊ ကျူးလွန်သူကိုကြောက်တာရယ်ကြောင့် လိင်အကြမ်းဖက်မှုမဟုတ်သေးဘဲ မဖွယ်မရာပြုခံရရင်တောင် ပြန်တိုင်ရမှန်းမသိကြပါဘူး။ ဒီလိုတွေမဖြစ်အောင် ကိုယ့်ကလေးရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကို ကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့အရေးကြီးသလို တကယ်တမ်းကြုံလာခဲ့ရင်တောင် ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာလည်း သိဖို့လိုပါတယ်။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရတဲ့ ကလေးကို ဘယ်လိုအားပေးကူညီမလဲ ကလေးတစ်ယောက်ကို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်စော်ကားခံရတဲ့သတင်း ကြားမိတဲ့အခါ မဆိုင်တဲ့လူတွေတောင် စိတ်မကောင်းဖြစ်ကြ၊ ဒေါသထွက်ကြနဲ့ စကားအဆင့်ဆင့်ပြန့်သွားတာက အရင်ဆုံးပါ။ မိဘကိုယ်တိုင်ဖြစ်ခဲ့ရင်လည်း တုန်လှုပ်ရမှာ၊ စိတ်မကောင်းဖြစ်ရမှာ အဆိုးဆုံးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီမှာ အရေးကြီးတာက ကလေးကို အမည်းစက်မဖြစ်စေဖို့နဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာမကျန်စေဖို့ ဂရုစိုက်ရမှာကို မမေ့ပါနဲ့။ […]

ကိုယ့်ရဲ့ ရင်သွေးလေးကို ဉာဏ်ကောင်းပြီး ကျန်းမာတဲ့ ကလေးလေးအဖြစ် ကြီးပြင်းစေချင်တယ်ဟုတ်။ ဒါဆိုရင်တော့ နည်းလမ်းကောင်းလေးတစ်ခုရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ ဖောလစ်အက်ဆစ် တိုက်ကျွေးတာပါ။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန် နဲ့ နို့တိုက်နေချိန်မှာ မေမေကသောက်ပေးပြီး ဘေဘီလေးက အစားစစားနိုင်ပြီဆိုရင်တော့ အစားအစာထဲမှာ အာဟာရဓာတ်တစ်ခုအနေနဲ့ ပါဝင်သင့်ပါတယ်။ ဖောလစ်အက်ဆစ် ဆိုတာက ဖောလစ်အက်ဆစ် ဆိုတာက ဖောလိတ်လို့ ခေါ်နေကြတဲ့ ဗီတာမင် B တစ်မျိုးပါ။ လက်တင်ဘာသာစကား folium ဆိုတာကနေ ဆင်းသက်လာတာပါ။ သဘာဝကနေရတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်မျိုးပါ။ အစိမ်းရင့်ရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကနေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။ လေ့လာမှုအရကတော့ ဖောလစ်အက်ဆစ်က သွေးအားနည်းရောဂါမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ နောက်ထပ်လေ့လာတွေ့ရှိမှုအရကတော့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မှာ ဖောလိတ်နည်းတာက မွေးလာမယ့် ကလေးမှာ မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်တွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဖောလစ်အက်ဆစ်က ရေမှာ ပျော်ဝင်လွယ်တဲ့ ဗီတာမင် B တစ်မျိုးပါ။ ဖောလိတ်က တစ်သျှူးတွေနဲ့ ဆဲလ်တွေ […]

ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိသမျှ လူတွေထဲမှာ ကိုယ့်ကြောင့် ကိုယ့်သားသမီးလေးထိခိုက်သွားမှာကို အစိုးရိမ်တတ်ဆုံးသူက မေမေတွေပါ။ ကိုယ်သာတစ်ခုခုဖြစ်ရင် ဘာမှမဖြစ်သလိုနေတတ်ပေမယ့် သားသားမီးမီးလေးတွေမှာ တစ်ခုခုဖြစ်ရင် အစိုးရိမ်ဆုံးနဲ့ အပူပန်ဆုံးက မေမေတွေပါပဲ။ ဒီတစ်ခေါက်လည်း ကိုယ့်မှာ တီဘီရှိနေတာကြောင့် ဘေဘီလေးကို နို့တိုက်လို့ရပါ့မလား။ မေမေ့မှာ တီဘီရှိရင် ဘေဘီလေးကိုနို့တိုက်လို့ဖြစ်ပါ့မလား...... ကလေးမှာ တစ်ခုခုများထိခိုက်သွားမလားဆိုပြီး စိုးရိမ်နေတဲ့မေမေတို့အတွက် အဆင်ပြေဆုံးဖြစ်မယ့်နည်းလမ်းလေးတွေကို ဒီဆောင်းပါးလေးကနေတဆင့်ပြောပြပါရစေ။ မေမေ့မှာ တီဘီရှိရင် ဘေဘီလေးကိုနို့တိုက်လို့ဖြစ်ပါ့မလား...... မေမေ့မှာ တီဘီရှိရင် ဘေဘီလေးကိုနို့တိုက်လို့ဖြစ်ပါ့မလား...... ဆိုတော့ ကူးစက်နိုင်တဲ့အချိန်ဆိုရင်တော့ မတိုက်သင့်သေးပါဘူး။ ဒါဆိုရင် နို့ဘူးပဲတိုက်ရမှာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးကို မိခင်နို့ရည်ကို ညှစ်ထုတ်ပြီး ဇွန်းနဲ့ထည့်ပြီး တိုက်လို့ရပါတယ်။ နို့ရည်ကနေတဆင့် တီဘီရောဂါပိုးကူးစက်တာမရှိပေမယ့် လေထဲကနေကူးစက်တတ်တဲ့ တီဘီရောဂါပိုးက ကလေးကိုပွေ့ချီပြီး နို့တိုက်ချိန်မှာ လေထဲကနေတဆင့် ကူးစက်သွားနိုင်တာကြောင့်ပါ။ ဒါကြောင့် တီဘီရောဂါ ခံစားနေရတဲ့ မေမေတို့အနေနဲ့ ကလေးကို မိခင်နို့တိုက်ချင်တယ်ဆိုရင် နို့ရည်ကို ညှစ်ထုတ်ပြီး […]

မေမေတိုင်း အကြောက်ဆုံးနဲ့ မဖြစ်ချင်ဆုံး အရာ တစ်ခုက ဘေဘီလေး ဖျားတာပါ။ ကလေးဖျားမယ့်အစား ငါသာဖျားလိုက်ချင်တယ် ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးမေမေတိုင်းမှာရှိမှာပါ။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဘေဘီလေး ဖျားရင် စိတ်ညစ်မိတဲ့ မေမေတို့အတွက် ဘေဘီလေး အဖျားကျစေဖို့ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်း တွေကို မျှဝေပေး ပါရစေ။ ဘယ်လိုအခြေအနေမှာဘေဘီလေးဖျားပြီလို့ဆိုနိုင်လဲ........ ကလေးကို အပူချိန်တိုင်းတဲ့နေရာကိုလိုက်ပြီး အပူချိန်ပြောင်းလဲနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ကလေးကိုယ်အပူချိန်က စအိုကိုတိုင်းတဲ့အခါ ၁၀၀.၄ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် နဲ့ ၁၀၀.၄ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်ထက်များနေမယ် ပါးစပ်ထဲကို အပူချိန်တိုင်းတဲ့အခါ ၁၀၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် နဲ့အထက်ဖြစ်နေမယ် လက်မောင်းအောက်ကို အပူချိန်တိုင်းတဲ့အခါ ၉၉ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်နဲ့အထက်ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်ဘေဘီလေးက အဖျားရှိနေပါပြီ။ ဘေဘီလေး အဖျားကျစေဖို့ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်း (၄) ခု ဘေဘီလေးကဖျားနေပြီဆိုရင် အဖျားမြန်မြန်ကျစေဖို့ ဒီနည်းလမ်းလေးတွေက အဆင်ပြေစေမှာပါ။ ဘေဘီလေး အဖျားကျစေဖို့ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်း း တွေကတော့ အရည်များများတိုက်ပါ ကလေး အဖျားကျစေဖို့ အတွက် […]

"မေမေရေ ဗိုက်အောင့်တယ်" ဆိုတဲ့အသံလေး ကြားလိုက်ရရင် မေမေတို့မှာ ပျာယာခတ်ရတော့တာပဲ။ စိတ်လှုပ်ရှားလို့အောင့်တာ၊ အစာမကြေလို့အောင့်တာ၊လေထိုးလေအောင့်ဖြစ်တာ ဒါမှမဟုတ်ကျောင်းမသွားချင်လို့ဘေဘီတို့ဉာဏ်ဆင်တာလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အများအားဖြင့်တော့ အစာကြေဆေး၊လေဆေးလောက်နဲ့သက်သာတတ်ပေမယ့် တကယ်တမ်းအမြန်ကုသဖို့လိုတဲ့အခြေအနေသာဆို ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ အန္တရာယ်မရှိတဲ့ ဗိုက်အောင့်ခြင်းနဲ့ အူအတက်ရောင်တာလိုမျိုး ဗိုက်အောင့်တဲ့လက္ခဏာတွေကို ဘယ်လိုခွဲခြားမလဲ။ အကောင်းဆုံးက ကလေးရဲ့နာကျင်မှုအခြေအနေကို ဆန်းစစ်ပါ။ကလေးက ဗိုက်အောင့်တယ်တော့ပြောတယ်၊ဆော့နိုင်သေးတယ်၊ ရယ်နိုင်သေးတယ်၊ အစားစားနိုင်သေးတယ်ဆိုရင် သိပ်စိုးရိမ်ဖို့မလိုပါဘူး။ ကလေးကအောင့်တယ်ပြောတယ်၊ ပုံမှန်လုပ်နေကျတွေ ဘာမှမလုပ်နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် ဆရာဝန်အမြန်ပြသင့်ပါတယ်။ အူအတက်ရောင်တာဖြစ်ခဲ့ရင်နောက်ကျလို့ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ အမြန်ခွဲစိတ်ကုသဖို့လိုတဲ့ဝေဒနာဖြစ်ပါတယ်။ ကလေး ဗိုက်အောင့်တဲ့အခါ ဒီလက္ခဏာတွေဖြစ်လာရင် ဆရာဝန်အမြန်ပြပါ - ချက်နားကနေ စပြီးအောင့်ရာက ဝမ်းဗိုက်ညာဘက်အောက်နားထိအောင့်လာတာမျိုး။ ဒီလက္ခဏာဆို အူအတက်ရောင်တာဖြစ်နိုင်လို့ အရေးပေါ်ကုသမှုခံယူသင့်တယ်။ အန်တဲ့အထဲ ဒါမှမဟုတ် ဝမ်းသွားတဲ့အထဲသွေးပါနေတာ။ အစိမ်းရောင်အရည်တွေအန်တာ။ သည်းခြေရည်ဖြစ်နိုင်တယ်။ အစာအိမ် သို့မဟုတ် အူမှာ ပိတ်ဆို့တာ၊ခေါက်တာကြောင့် ဒဏ်ဖြစ်တဲ့လက္ခဏာပါ။ အမြန်ကုသမှုခံယူသင့်ပါတယ်။ ဗိုက်က ပူဖောင်းနေတာ။ ပိတ်ဆို့မှု […]

ငါ့ကလေးများ တစ်ခုခုဆို ရင်ကျိုးရချည်ရဲ့လို့ မေမေတို့ပြောလေ့ရှိတယ်။ ရင်မကျိုးရဖို့က ကလေးရဲ့ ကျန်းမာရေးကို မျက်ခြေမပြတ်ဖို့တော့ လိုပါတယ်နော်။ သားသမီးကို အရမ်းချစ်ပေမယ့် လိုချင်တာအကုန်ပေးထားရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ နွေးထွေးမှုနဲ့ဂရုစိုက်မှုတွေ ပေးဖို့၊ ကလေးရဲ့ အပြုအမူ၊ အနေအထိုင်၊ အပြောင်းအလဲမှန်သမျှ မိဘကသိနေဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးတွေမှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာ စောစောသိရင် စောစောကာကွယ်လို့ ကုသလို့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြောချင်တာက ကိုယ့်ကလေးမှာ ဒီလက္ခဏာတွေတွေ့ရင် မပေါ့ဆနဲ့နော် ဆိုတာပါ။ ကိုယ့်ကလေးမှာ ဒီလက္ခဏာတွေတွေ့ရင် မပေါ့ဆနဲ့နော် ကလေးတွေမှာ ဝေဒနာတစ်ခုခုဖြစ်ရင် လူကြီးတွေလို သေချာမပြောပြတတ်တော့ အမူအရာလေးတွေပဲ ပြောင်းလဲနေတတ်ပါတယ်။ ဒါကို လူကြီးတွေက သတိထားမိမှ မဖြစ်သင့်တာမဖြစ်အောင် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နိုင်မှာပါ။ ကလေးနေမကောင်းလည်း သေးသေးမွှားမွှားဝေဒနာလေးပါဆိုပြီး ဆေးမြီးတိုလောက်နဲ့ ကိုယ့်သဘောအတိုင်းကုနေုလို့မရပါဘူးနော်။ လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုတွေလုပ်နိုင်ဖို့ ဆရာဝန်ပြသင့်တဲ့ လက္ခဏာတွေဖြစ်နေသလားဆိုတာ မေမေတို့ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။ ဘယ်အရွယ်ဖြစ်ဖြစ် […]

ကလေးတစ်ယောက်ကို အကောင်းဆုံးပျိုးထောင်ပေးချင်တဲ့ စိတ်ကူး မိဘတိုင်းမှာရှိကြမှာပါ။ ဒီဆန္ဒကိုပြည့်မြောက်ဖို့က လွယ်ကူလှတယ်တော့မဟုတ်ပါဘူး။ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ အခြေအနေတွေကအများကြီးဆိုတော့ စိတ်ရှိတိုင်းဖြစ်မြောက်ဖို့က သိပ်တော့လွယ်ကူလှတဲ့ အကြောင်းအရာမဟုတ်ဘူးလေ။ နုနယ်လွန်းတဲ့ ကလေးကို ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါတွေက ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဒုနဲ့ဒေးဆိုတော့ ကိုယ့် သားသားမီးမီးလေးကိုရောဂါတွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ ကသိပ်တော့ မလွယ်ပါဘူး။လေထဲကနေတဆင့် ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေဆို ပိုလို့တောင်ကာကွယ်လို့ခက်ဦးမယ်နော်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ကိုယ်မသိလိုက်ဘဲလေထဲကနေတဆင့် ကလေးကို ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါအကြောင်းလေးပြောပြပေးပါရစေ။ ဘေဘီလေးက တီဘြီဖစ်နိုင်လား....... ဘေဘီလေးကနေစလို့ ဖိုးဖိုးဖွားဖွားအထိ လူတိုင်းမှာ တီဘီရောဂါဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကလေးက ငယ်သေးတာပဲ တိဘီရောဂါမဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ မယူဆစေချင်ပါဘူး။ဘေဘီလေးတွေလည် တီဘီရောဂါကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။ တီဘီဆိုတာဘာလဲ........ တီဘီရောဂါဆိုတာကMycobacterium tuberculosis ဆိုတဲ့ ဘက်တီးရီးယားကူးစက်ခံရတာကြောင့်ဖြစ်တဲ့ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ အဆုတ်မှာ အဓိကကူးစက်လေ့ရှိပြီး ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေဖြစ်ကြတဲ့ နဗ်ကြောတွေ၊ကျောက်ကပ် နဲ့ ဦးနှောက်တို့မှာပါ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။လေထဲကနေတဆင့်ရောဂါပိုးကပြန့်နှံ့ကူးစက်တာပါ။ တီဘီဖြစ်တဲ့အခါ ကိုယ်တိုင်မှာရောဂါပိုးရှိနေတာကြောင့်ဖြစ်ပွားတဲ့ တီဘီရောဂါနဲ့ အခြားသူဆီကနေ တဆင့်ခံ ကူးစက်တဲ့ တီဘီရောဂါဆိုပြီးရှိပါတယ်။ တဆင့်ခံကူးစက်ခံရတဲ့ တီဘီရောဂါကရောဂါပိုးကောင်ရေ […]