စိတ်ကျန်းမာရေး

သီချင်းနားထောင်ခြင်းက စိတ်ကို ချမ်းမြေ့စေတယ်၊ အာရုံစူးစိုက်မှု ပိုကောင်းစေတယ်ဆိုတာကိုတော့ အားလုံးသိပြီးသား ဖြစ်မှာပါ။ ဒီတစ်ခါမှာတော့ သီချင်းနားထောင်ခြင်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေ ဘယ်လို ရှိတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ထားတဲ့ အချက်တွေကို အတူတူ လေ့လာကြည့်ကြရအောင်။ ၁။ မှတ်ဉာဏ် ပိုပြီး ထက်မြက်လာစေပါတယ်။ သီချင်းနားထောင်ခြင်းက ဦးနှောက်ကို ပိုပြီး လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ပါတယ်။ MRI scan ဖတ်လိုက်ရင် သီချင်းနားထောင်နေချိန်မှာ ဦးနှောက်ရဲ့ အသက်ဝင်လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဧရိယာတွေ ပိုများလာတာကို တွေ့ရမှာပါ။ ဒီကနေပြီး ကောက်ချက်ချလို့ရတာက သီချင်းနားထောင်ခြင်းဟာ လူတွေရဲ့ မှတ်ဉာဏ်ပေါ် ကောင်းမွန်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ရှိစေတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဂီတသံစဉ်တွေနဲ့ ကာရံတွေက မှတ်ဉာဏ်တိုးတက်စေတဲ့ လှုပ်ရှားမှုစနစ်တွေကို တိုးတက်စေပါတယ်။ သီချင်းနားထောင်ခြင်းဟာ လေဖြတ်နေတဲ့ လူနာတွေအတွက်တောင် စကားပြော မှတ်ဉာဏ်တွေကို ပိုတိုးတက်လာစေပြီး တွေဝေနေတာ၊ ဝေဝါးနေတာမျိုးတွေ လျော့နည်းစေတဲ့အပြင် အာရုံစူးစိုက်မှုကိုပါ ပိုကောင်းလာစေပါသတဲ့။ ၂။ […]

Narcissist တွေဟာ ဘယ်လို လူမျိုးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ရှေ့က ဆောင်းပါးမှာ ဖော်ပြပေးခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒီတစ်ခါမှာတော့ Narcissit တွေနဲ့ ချစ်သူဖြစ်လျက်သား ဖြစ်နေတဲ့အခါ သူတို့နဲ့ ဘယ်လို ဆက်ဆံကြမလဲဆိုတဲ့အကြောင်း ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ Narcissist တစ်ယောက်နဲ့ ချစ်သူ ဖြစ်တဲ့အခါမှာ ပထမ ထင်မိမှာက ဟာ.. သူ အရမ်း မိုက်တယ်။ အရမ်းတော်တယ်။ အရမ်းလည်း ကြိုးစားတယ်။ အရမ်းလည်း ဂရုစိုက်ပေးတယ်ပေါ့။ Narcissist တွေက ပျိုတိုင်းကြိုက်တဲ့ နှင်းဆီခိုင်တွေ အဖြစ်များတာကိုး။ ဒါပေမဲ့ နည်းနည်း ကြာလာတဲ့အခါမှာတော့ သူတို့တွေဟာ အေးစက်တယ်။ ကိုယ့်ကို သိမ်းသွင်းတယ်။ ပြီးတော့ သွေးအေးရက်စက်တယ်ဆိုတာကို သဘောပေါက်လာပါတော့တယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့ သူတို့တွေက သစ္စာမရှိဘဲ အမြဲတမ်း ဒီ့ထက် ပိုကောင်းမယ့်၊ သူနဲ့ပိုပြီး လိုက်ဖက်နိုင်မယ့် လက်တွဲဖော်ကို ရှာနေတတ်ပါတယ်။ […]

စိတ်ဖိစီးမှု ဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်ပေမယ့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတွေကိုပါ သယ်ဆောင်လာတတ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဝေဒနာကို ခံစားနေရတဲ့ လူတိုင်းအတွက် ပုံမှန်သူတို့ကို ပျော်ရွှင်စေတဲ့ အရာတွေကတောင် ပျော်ရွှင်တယ်လို့ မခံစားရတော့ပါဘူး။ ပျော်ရွှင်မှုကင်းမဲ့လာတာနဲ့အမျှ စိတ်အားတက်ကြွမှုလည်း နည်းပါးလာတတ်ပါတယ်။ အရာရာဟာ သူတို့အတွက် ခက်ခဲနေတတ်ပြီးတော့ စိတ်ဖိစီးနေသူတွေ၊ စိတ်အားငယ်နေတာမို့ ဆုံးဖြတ်ချက်မှားတွေ၊ အပြုအမူမှားတွေလည်း ကျူးလွန်မိတတ်ကြပါသေးတယ်။ ပုံမှန်လူတစ်ယောက်ဟာ တစ်နာရီမှာ ဆုံးဖြတ်ချက် ၄ ခုကနေ ၅ ခုလောက်အထိ ချမှတ်နိုင်ကြပေမယ့် စိတ်ဖိစီးနေသူတစ်ယောက်ဟာ သေးငယ်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချမှတ်နိုင်ဖို့အတွက်ကိုတောင်မှ ခက်ခဲနေတတ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ တန်ဖိုး၊ ကိုယ့်ရဲ့ အရည်အသွေးကို သံသယဝင်လာပြီး မိမိကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားမှုကင်းမဲ့လာတာ၊ သံသယဝင်လာတာ၊ အဆိုးမြင်လာတာ၊ အပြစ်ရှိသလို ခံစားလာတာ၊ စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်လွယ်လာတာ၊ ပူပင်သောကများလာတာတွေကလည်း စိတ်ဖိစီးမှုရဲ့ ဝေဒနာ လက္ခဏာတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဆိုးရွားတာတွေဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်လာစေဖို့ ဘယ်အရာတွေက တွန်းအားပေးနေတတ်ပါသလဲ။ လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင်တော့ စိတ်ဖိစီးမှုကို […]

အရင်တုန်းကတော့ “ပျော်ပျော်နေ သေခဲ” လို့ စကားပုံအဖြစ် ပြောခဲ့ကြပေမဲ့ ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ ရယ်မောခြင်းရဲ့ လက်တွေ့ကောင်းကျိုးတွေကို သိပ္ပံနည်းစနစ်ကျကျ ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပါပြီ။ ရယ်မောခြင်းက ကျန်းမာရေးကို ဘယ်လိုတွေ အကျိုးပြုနေတာလဲ။ ၁။ သွေးဖိအားကို လျော့နည်းစေပါတယ် စိတ်ဆိုးရင် သွေးတိုးတယ်ဆိုတာ သိပြီးသားဟုတ်။ ဒီလိုပဲပေါ့။ ရယ်မောခြင်းက သွေးဖိအားကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင် ထိန်းထားပေးနိုင်ပါတယ်။ သွေးတိုးဟာ နှလုံးရောဂါနဲ့ လေဖြတ်ခြင်းတွေရဲ့ အစမို့ အန္တရာယ်များတဲ့ ရောဂါစာရင်းထဲ ပါနေတာ အားလုံးသိမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ လွတ်လပ်ပေါ့ပါးစွာ ရယ်မောနေတဲ့ အချိန်မှာ စိတ်ဖိစီးမှု ဖြစ်ဖို့က အတော်လေး ခဲယဉ်းပါတယ်။ ဒီလိုဆို သွေးတိုးဖို့လည်း ဝေးပြီပေါ့။ စမ်းသပ်မှုတွေအရ ရယ်မောပြီးတဲ့နောက် သွေးဖိအားကို 7mmHg ထိ လျှော့ချပေးနိုင်ပြီး ဂီတကုထုံးတောင်မှ 6mmHg ထိပဲ လျှော့ချပေးနိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ၂။ နေလို့ကောင်းစေတဲ့ […]

နေ့စဉ်နေ့တိုင်း လုပ်ငန်းခွင်ရှိရာဆီကို မော်တော်ယာဉ်တွေ ဘတ်စ်ကားတွေစီးပြီး ခရီးသွားနေရသူ ခရီးသည်တစ်ယောက်အတွက် စိတ်ညစ်စရာအကောင်းဆုံးကိစ္စက လမ်းပိတ်ဆို့ တာပါပဲ။ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ အရေးပါတဲ့နေရာအတော်များများမှာ လမ်းပိတ်ဆို့မှုတွေက အမြဲလိုလိုရှိနေတတ်တယ်မဟုတ်လား။ ဒီလိုယာဉ်ကျောတွေကြပ်တည်းပြီး ပိတ်ဆို့နေချိန်တွေမှာ ဘတ်စ်ကားပေါ် မတ်တပ်ရပ်ပြီး လိုက်ပါစီးနင်းနေရသူတစ်ယောက်အတွက်ဆိုရင် ဘယ်လောက်တောင်များ ပင်ပန်းလိုက်မလဲ။ မတ်တပ်ရပ်နေရလို့ ပင်ပန်းတယ်လို့ မထင်ပါနဲ့။ ဘတ်စ်ကားပေါ်ထိုင်ခုံနေရာရလို့ ထိုင်စီးနေရသူတွေ၊ ကိုယ်ပိုင်မော်တော်ယာဉ်နဲ့ သွားလာနေသူတွေလည်း မော်တော်ယာဉ်ပေါ်မှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာထိုင်ပြီး စီးကြရတာကြောင့် သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့သူတော့ ပင်ပန်းကြတာပါပဲ။ ခုလို မိုးတွင်းကာလမျိုးဆိုရင် ကားကကျပ်၊ လမ်းကပိတ် မိုးကရွာလို့ မိုးကစိုနဲ့ အင်မတန် စိတ်ပင်ပန်းဆင်းရဲစရာကောင်းလှတယ်မဟုတ်လား။ ဒီလိုမျိုးနေ့စဉ်နဲ့အမျှ မော်တော်ယာဉ်ပေါ်၊ ဘက်စ်ကားပေါ်မှာ နာရီနဲ့ချီပြီး ပိတ်မိနေတာက သင့်ရဲ့ စိတ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ စိတ်ပိုတိုလာမယ်၊ စိတ်ပိုပင်ပန်းလာမယ်၊ ပူပင်သောကတွေပိုများလာမယ်၊ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းလည်း လျော့လာမယ်။ ဒီတော့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ စွမ်းဆောင်ရည်ကျဆင်းသွားပါလေရော။ မနက်ခင်းတိုင်း နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်ကုန်ခံပြီး ဘတ်စ်ကားကို ပင်ပန်းဆင်းရဲစွာစီးနင်းကာ […]

အရင်ကတော့ ဗိုက်ဆာရင်ပဲ စားကြတာပါ။ ခုခေတ်ကတော့ အပြိုင်အဆိုင်များတဲ့ ခေတ်ဆိုတော့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ပြေပျောက်ဖို့ စားလာကြပါတယ်။ အရင်ကတော့ စိတ်ညစ်လို့ စိတ်ထွက်ပေါက်ရှာမယ်ဆိုရင် ဆေးလိပ်သောက်တယ်၊ အရက်သောက်တယ်၊ မူးယစ်ဆေးသုံးတယ် စသဖြင့်ပေါ့။ ခုတော့ စိတ်ညစ်တိုင်းစား ပါစားလာကြပြီ။ ရုတ်တရက်ကြည့်ရင်တော့ စိတ်ဖိစီးမှု ဖြေလျှော့တဲ့ နည်းလမ်းတွေထဲမှာ ဒီနည်းက အန္တရာယ်အကင်းဆုံးပဲပေါ့။ ဒါပေမယ့်  ရေရှည်မှာ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာကတော့ အမှန်ပါပဲ။ အထူးသဖြင့် ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တာတွေကို စားမိမယ်ဆိုရင်ပေါ့။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တစ်ခေါက်လောက် မေးကြည့်ပါလား။ တစ်နေ့ တစ်နေ့ စားနေတာတွေက တကယ်ဆာလို့ စားနေတာလား။ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ပြေရာ ပြေကြောင်း စားနေတာလားလို့။ TGIFလည်း စား၊ အသည်းကွဲလည်းစား၊ ပျင်းလည်းစား၊ စိတ်ညစ်လည်းစား၊ နောက်ဆုံး မာလာရှမ်းကောလေး dicountချလို့ တန်တုန်း စားရမယ်ဆိုပြီးစား၊ စားပြီးရင်း […]

အိပ်ပျော်မလို ဖြစ်ပြီးမှ ရုတ်တရက် အနားမှာ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံတစ်ခုခု ကြားလိုက်ရတယ်ဆိုရင်။ ဒါကလည်း သင်တစ်ယောက်တည်း ကြားလိုက်ရတယ်ဆိုရင်။ ဒါကို ဆေးပညာအရတော့ exploding head syndromeလို့ ခေါ်ပါတယ်။ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ရရင် ဦးခေါင်းပေါက်ကွဲထွက်ခြင်း ရောဂါစုပေါ့။ တကယ်တော့ ဘာသာပြန်ထားသလို ခေါင်းကြီး ပေါက်ထွက်သွားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ထူးထူးဆန်းဆန်း အသံတွေပဲ ကြားရတာပါ။ အသံတွေကလည်း ဗျောက်အိုးဖောက်သံ၊ မိုးကြိုးပစ်တဲ့အသံ၊ ဗုံးပေါက်တဲ့အသံစတဲ့ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံတွေပါပဲတဲ့။ အိပ်ပျော်ခါနီး ဖြစ်တတ်သလို နိုးနေရင်းလည်း ဖြစ်ပါသတဲ့။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်တာလဲ။ ခုထက်ထိတော့ ဘာကြောင့်ရယ်လို့ တိတိပပ မပြောနိုင်ကြပါဘူး။ ထင်မြင်ချက်တွေကတော့ ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းတွေမှာ အသေးစား အတက်ရောဂါ ရှိနေတာလား။ နားအလယ်ပိုင်းက အစိတ်အပိုင်းသေးသေးလေးတွေ လှုပ်ခတ်သွားလို့လား။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကြောင့်လားဆိုပြီး အမျိုးမျိုး ပြောကြပါတယ်။ တစ်ခါတလေတော့လည်း ခုနကပြောတဲ့ ရောဂါကြောင့် မဟုတ်ဘဲ အိပ်စက်ခြင်း ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေတာ […]

စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်များအား စွမ်းအင်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ နိုးကြားစေခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်ခြင်း စတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေ ဖြစ်စေတယ်ဆိုပြီး နာမည်ကျော်ပါတယ်။ ကဖိန်း၊ သကြားဓာတ်၊ ဗီတာမင် B၊ ဆေးဘက်ဝင်အပင်များမှ ပစ္စည်းများ၊ အမိုင်နိုအက်ဆစ် စတာတွေပါဝင်တတ်ပြီး စိတ်ပိုင်းရော ရုပ်ပိုင်းပါ စွမ်းအားဖြည့်ပေးမယ့် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ထုတ်လုပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်များဟာ စွမ်းအင်မြှင့်တင်ပေးပြီး လူကိုလန်းဆန်းစေပေမယ့် ကဖိန်းနဲ့ သကြားဓာတ် အများအပြားပါဝင်တာကြောင့် ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ ပြဿနာအချို့ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်ကို စွဲလမ်းလာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေ စွဲလမ်းလာရင် ကြုံလာမယ့်ပြဿနာတွေနဲ့ ဘယ်လိုကာကွယ်သင့်သလဲ ဆိုတာပါပဲ။ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည် စွဲလမ်းခြင်းဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ အရာဝတ္တုတစ်ခုခုကို သုံးစွဲပြီးရင် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကြုံတွေ့သည့်တိုင် မသုံးရရင် မနေနိုင်တဲ့ ပြဿနာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အချိုရည်ကိုလည်း မသောက်ရင် မနေနိုင်ခြင်းမျိုး ဖြစ်လာပါတယ်။ မသောက်ဘဲ နေလိုက်ရင် မလန်းဆန်းတာမျိုး၊ […]

ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်စားရတာ များလာတဲ့အခါ လူက မနားရဘဲ ခေါင်းတွေ ထူပူလာတယ်၊ အိုင်ဒီယာအသစ်တွေ ထွက်လာဖို့ အတော်ကြိုးစားရုန်းကန်ရတဲ့ အခိုက်အတန့်မျိုး။ Creativity တွေ ကျနေပြီလား အသစ်အဆန်းတွေ မတွေးမိတော့ဘူး၊ အတွေးသစ်တွေ မနည်းညှစ်ထုတ်နေရတဲ့အချိန်မှာ အရင်ကထက် ပိုပင်ပန်းရပါတယ်။ ဒီလို Creativity တွေ ကျဆင်းနေပြီဆိုရင် အချိန်မီ အမြန်ကုစားသင့်ပါတယ်။ မဟုတ်ရင် ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်း (productivity) တွေပါ ထိုးကျသွားပါလိမ့်မယ်။ ဖိစီးမှုတွေ လက်ထဲကနေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကယ်တင်နိုင်ဖို့ဆို - (၁) အတွေးတွေကို ဆန်းစစ်ပါ ပထမဆုံး ကိုယ့်ခေါင်းထဲ ပေါ်ပေါ်လာတဲ့ အတွေးတွေကို တစ်ချက်ပြန်ဆန်းစစ်ပါ။ လူဆိုတာ အကျင့်ပါတတ်တဲ့ အမျိုးမို့ အဆိုးမြင်တာ၊ အပြစ်တင်တာ၊ ကြိုတွေးပူတာတွေလို ကိုယ့်စိတ်မှာ အဆိပ်ဖြစ်စေမယ့် အတွေးတွေ ဖြစ်လာတယ်ဆို အကျင့်မပါပါစေနဲ့။ အကောင်းမြင်ဘက်က အတွေးတွေကို မွေးမြူပါ။ စိတ်ဖိစီးတာ၊ ပူပန်တာတွေကြောင့် […]

လူတိုင်းကတော့ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ၊ အတားအဆီးတွေ၊ အခက်အခဲတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာတွေဟာ လူရယ်လို့ဖြစ်လာရင် ကြုံဆုံကြရတဲ့ ဒုက္ခဆင်းရဲတွေပဲ မဟုတ်လား။ အခက်အခဲတွေ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို ရင်ဆိုင်လာရချိန်တိုင်းမှာ လက်လျှော့ အရှုံးပေးတော့မှာလား။ အညံ့ခံဒူးထောက်လိုက်မှာလား။ ဒါမှမဟုတ် “ဘဝဆိုတာ တိုက်ပွဲ” ဆိုတာကို ယုံကြည်ပြီး ဒီအခက်အခဲအတားအဆီးတွေကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အောင်ပွဲတွေ ဆွတ်ယူကြမလား။ ကြုံဆုံလာရမယ့် အခက်အခဲတွေ၊ စိတ်ပင်ပန်းစရာတွေကို ဘယ်လိုတွန်းလှန်ကြမလဲ။ ဒီမေးခွန်းတွေကို အဖြေပေးနိုင်မဲ့ နည်းလမ်းတချို့တော့ရှိပါသေးတယ်။ ဒါတွေကတော့ မျှဝေခံစားပေးမဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုကို ရှာဖွေပါ - နေ့စဉ်ဘဝမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲ အတားအဆီးတွေ၊ စိတ်ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုတွေကို ကျော်ဖြတ်သန်းဖို့ဆိုရင် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းတစ်ခုက ကိုယ်နဲ့ရင်ဘတ်ချင်းနီးစပ်သူတွေနဲ့ မျှဝေတာပါပဲ။မိသားစု၊ ချစ်သူ၊ အိမ်ထောင်ဘက်၊ အချစ်ဆုံးသူငယ်ချင်း စတာတွေရဲ့ အကြံဉာဏ်ကူညီဖေးမမှုတွေက ပြဿနာတွေကို ကျော်ဖြတ်နိုင်စေဖို့ ကူညီနိုင်မှာဖြစ်သလို၊ ဒီလူတွေနဲ့ ကိုယ်နဲ့အကြား […]