မျှဝေခံစားလိုစိတ် ဟာ လူတိုင်းအတွက် အရေးကြီးတဲ့ အမူအကျင့်တစ်ခုပါ။ တစ်ဖက်သားကို နားလည်ပေးတယ်၊ သဘောပေါက်ပေးတယ်၊ လက်ခံပေးတယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စဟာ အမူအကျင့်ကောင်းလို့ ဆိုရမယ်မဟုတ်လား။ အခြေခံအားဖြင့် ဒီကနေ့ခေတ်မှာ လူတိုင်းဟာ သတင်းကို စားသုံးကြတယ်။ သတင်းဆိုတာမျိုးကလည်း သတင်းဌာနကတွေက ပြောဆိုတာတွေကို ချည်းဆိုလိုတာမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင် ကိုယ့်အသိုင်းအဝိုင်း ကိုယ့်အနီးအနားက အဖြစ်အပျက်တိုင်းက သတင်းလို့ဆိုပါတယ်။ ဒီလို သတင်းကို စားသုံးကြတဲ့လူသားတွေဟာ ပတ်ဝန်းကျင်က ကြားရမြင်ရသမျှ သတင်းတွေ၊ အဖြစ်အပျက်တွေကြောင့်ပဲ စိတ်ပျော်ရွှင်မှု၊ ဝမ်းသာ၊ ဝမ်းနည်း၊ ဒေါသထွက်တာတွေနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကို အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံခံစားကြရပါတယ်။ ဒါက လူ့သဘောပါပဲ။ စစ်ဖြစ်၊ ဆန္ဒပြ၊ ဗုံးကွဲ၊ ကိုဗစ်ကပ်ဘေးစတဲ့ ဖြစ်ပျက်လာသမျှ အဖြစ်အပျက်တွေတိုင်းကြောင့် လူတိုင်းစိတ်ခံစားမှု တစ်စုံတစ်ရာတော့ ကြုံဆုံခံစားကြရတာပါပဲ။ ဒီလို ခံစားချက်တွေကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ ဝမ်းနည်းစိတ်ပျက်ရတာတွေကို မဖြစ်မနေ ကြုံဆုံရမှာပါ။ ခုလိုမျိုး Shocking […]

လူတိုင်းတွက် စိတ်ချမ်းသာမှုက အရေးကြီးလှပါတယ်။ ခုလို ကပ်ဘေးတွေ အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကာလမျိုးမှာ စိတ်ပျော်ရွှင်နေဖို့ ပိုပြီးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်ကြီးမှာ လူတိုင်း စိတ်ချမ်းသာနေဖို့ကတော့ မလွယ်ကူလှပါဘူး။ ဖေ့စ်ဘုတ်ကြီးပေါ်မှာဆို စိတ်ပင်ပန်း စရာ စိတ်ဖိစီးစရာအကြောင်းအရာတွေ အလွန်မှကို များလှတယ်မဟုတ်လား။ ဒီနေ့လို ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်မှာ သတင်းတုယောင်တွေ၊ သတင်းဆိုးတွေ၊ အနိတ္ထာရုံတွေကို ရှောင်လွှဲနိုင်ဖို့ ခက်ခဲလှပါတယ်။ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ဆိုးရွားလှတဲ့သတင်းတွေ၊ ပြဿနာတွေဟာ နေရာတိုင်းကနေ ပေါပေါသီသီထွက်ပေါ်လာနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ဖေ့စ်ဘုတ်လို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေဆီကနေပေါ့။ ဒီလိုအကြောင်းအရာ သတင်းစကားမျိုးတွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေး အားနည်းသူတွေကိုမပြောနဲ့ သာမန်လူတွေအတွက်တောင် စိတ်ထဲ တမျိုးတမည် စိတ်မချမ်းမသာဖြစ်စေမှာတော့ အမှန်ပါပဲ။ နေ့စဉ်မြင်တွေ့ကြားသိနေရရင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းဆင်းရဲ့မှုတွေကို မသိမသာရော သိသိသာသာပါ ခံစားရလိမ့်မယ်လို့လည်း ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးထားကြပါရဲ့။ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ၊ စိတ်ထိခိုက်တာတွေအပြင် စိတ်ရောဂါအဆင့်အထိ ဖြစ်သွားနိုင်လောက်တာပါ။ အထူးသဖြင့် သိသာထင်ရှားတဲ့အပြောင်းအလဲကြီးတွေကို ရင်ဆိုင်ရချိန်တိုင်းမှာ […]

လူတိုင်း စိတ်ပင်ပန်းတတ်သလို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခံစားချက်တွေဆိုတာလည်း မကြာခဏကြုံရတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုကြုံလာရတိုင်း ကုစားမှုနဲ့ ဖြေရှင်းကြတဲ့ နှုန်းက အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ ဒီအတိုင်းပဲ အချိန်တန်ရင် အဆင်ပြေသွားမှာပါလို့ တွေးရင်း စိတ်ပင်ပန်းကြီးစွာနဲ့ ဘဝကို ဖြစ်သလို ဖြတ်သန်းပစ်ကြတာများတယ်မဟုတ်လား။ တကယ်တော့ စိတ်ပင်ပန်းမှုကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု ဆိုတာက တစ်ခါဖြစ်ပြီးတာနဲ့ အကြိမ်ကြိမ်ပြန်ဖြစ်လာ ပြန်ခံစားလာရမယ့် အရာမျိုးပါ။ ဒီအတိုင်းအချိန်တန်ရင် စိတ်သက်သာသွားမှာပါဆိုပြီး တင်းခံရင် နောက်ဆုံးမှာ လက်လျှော့ပြီး အရှုံးပေးလိုက်ရချိန်မျိုးကို ရောက်သွားတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေကို ကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ကင်းနေဖို့က ကိုယ်လက်ကျန်းမာအောင်နေထိုင်စားသောက်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါက အရေးအကြီးဆုံးအချက်ပါပဲ။ တကယ်လို့ ကိုယ့်မှာ စိတ်ဖိစီးမှု ဝေဒနာခံစားလာရပြီး ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဆေးဝါးကုသဖို့ လက်လှမ်းမမှီတဲ့သူ ဒါမှမဟုတ် ဆေးဝါးကုသဖို့ တွန့်ဆုတ်နေတဲ့သူဆိုရင် သင့်လျော်တဲ့ အစာအဟာရတွေ မှီဝဲပြီး […]

စိတ်ဖိစီးမှုများတာမကောင်းပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဘယ်အခြေအနေကို စိတ်ဖိစီးမှုများတယ်လို့ ဆိုနိုင်မလဲ။ ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာဆိုရင် ဆိုးဆိုးရွားရွား လွန်ကဲနေပြီလို့ ပြောနိုင်မလဲ။ ဒီလိုမေးခွန်းမျိုးကိုကျ ဖြေဖို့ ခက်ပါလိမ့်မယ်။ ဒီကနေ့ခေတ်မှာ လူတိုင်းအတွက် စားဝတ်နေရေးပူပင်သောကတွေအပြင် တခြားသော စိတ်ဖိစီးစရာ အခြေအနေတွေက ပိုပြီးတိုးပွားလို့လာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း လူတိုင်းရဲ့ ပါးစပ်ဖျားမှာ စိတ်ဖိစီးတယ်၊ သောကများတယ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျတယ်ဆိုတဲ့ စကားတွေ မကြာခဏကြားနေရတတ်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းရဲ့ ၃၃% လောက်မှာ ဒီဝေဒနာခံစားရတတ်တာမို့ ဘယ်လောက်အဖြစ်များတယ်ဆိုတာကို သိမြင်နိုင်မယ်ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ဘယ်လောက် စိတ်ဖိစီးမှုများနေလဲ၊ ဘယ်လောက် အန္တရာယ်များတဲ့အဆင့်ကိုရောက်နေပြီလဲဆိုတာကိုတော့ သာမန်လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ပြောနိုင်ဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အလွန်အမင်းစိတ်ဖိစီးမှု ဝေဒနာခံစားနေရသူတွေမှာ ပြသတတ်တဲ့ လက္ခဏာ ၁၀ ရပ်ကို ဖော်ပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ၁။ ဝက်ခြံ စိတ်ဖိစီးမှုများလာပြီဆိုရင် ဝက်ခြံတွေ သိသိသာသာထွက်လာတတ်ပါတယ်။ တချို့ဝက်ခြံမထွက်တတ်သူတွေမှာဆိုရင် သိသာတဲ့လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲဖြစ်စေပြီး ဝက်ခြံတွေပိုထွက်လာအောင် တွန်းအားပေးနိုင်ပါတယ်။ ၂။ […]

ယနေ့လူမှုအဖွဲ့အစည်းဟာ အပြိုင်အဆိုင်ပိုများပြီး စိတ်ဖိစီးမှုတွေနဲ့ နေ့စဉ်ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်မှာဖြစ်စေ၊ ကျောင်းစာသင်ခန်းမှာဖြစ်စေ၊ မိသားစုတွင်းမှာဖြစ်စေ ဖြေရှင်းစရာ တပုံတပင်နဲ့ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ပင်ပန်းစရာတွေ များပါတယ်။ တစ်ခါတရံမှာ မိမိကိုယ်တိုင်အတွက်တောင် အချိန်မပေးနိုင်တာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်စရာ ကိစ္စတွေ မည်သို့ပင် များနေစေကာမူ မိမိရဲ့ ကိုယ်ကျန်းမာရေး၊ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အချိန်ပေးသင့်ပါတယ်။ အနားယူသင့်တဲ့ အချိန်မှာ အနားမယူဘဲ ဆက်တိုက်အလုပ်လုပ်နေခြင်းဟာ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုလည်း ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ ကြာလာရင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လွန်းပြီး ဘာမှဆက်မလုပ်နိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေ (burnout)၊ ဦးနှောက်ထိုင်းသွားပြီး တွေးတောဆင်ခြင်ခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်ခြင်း မပြုနိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေ (brain fog) တွေ ကြုံလာနိုင်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြလိုတာကတော့ သင့်အနေနဲ့ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ အနားရအောင် ကျင့်သုံးသင့်တဲ့ နည်းလမ်းအချို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လို အနားယူမလဲ သင့်အနေနဲ့ ပင်လယ်ကမ်းခြေ […]

စိတ်ဖိစီးမှု (Stress) က သင့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ဒုက္ခအမျိုးမျိုးပေးတတ်ပါတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတစ်မျိုးဆိုပေမယ့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဝေဒနာတွေပါ ခံစားရစေတာပါ။ ဒီလို စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ထိပါးခံရတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စရပ်တွေထဲမှာ မျက်နှာလှလှလေး လည်း ပါဝင်နေပါတယ်။ များသောအားဖြင့် စိတ်ဖိစီးမှုများလာတဲ့အခါ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကျဆင်းလာပြီး ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးက လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ ကမောက်မဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီအချက်ကြောင့်ပဲ မျက်နှာပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှုတွေရှိလာပါတော့တယ်။ အကြမ်းဖျဉ်းပြောရမယ်ဆိုရင် လူတစ်ယောက်စိတ်ဖိစီးနေသလားဆိုတာကို မျက်နှာကိုကြည့်ရင်းနဲ့တောင် ပြောနိုင်တယ်လို့ ပညာရှင်တစ်ချို့က ပြောကြပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် Stress ဟိုမုန်းတွေ ပိုထွက်လာပြီး အရေပြားပေါ်မှာ အပြောင်းအလဲတွေရှိလာတာကြောင့် အောက်ပါပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာကြောင့်ပါပဲ။ ဝက်ခြံ စိတ်ဖိစီးနေချိန်မှာ ဝက်ခြံပိုထွက်ပါတယ်။ နဂိုက ဝက်ခြံမထွက်တတ်သူတွေတောင် စိတ်ဖိစီးရင် ဝက်ခြံထွက်တတ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ ဦးနှောက်က Corticotrophin-releasing Hormone (CRH) တွေကို ပိုထုတ်ပါတယ်။ ဒီဟိုမုန်းဟာ မျက်နှာအရေပြားပေါ်မှရှိတဲ့ အဆီဂလင်းတွေကနေ အဆီတွေပိုထုတ်အောင် တွန်းအားပေးတာမို့ ဝက်ခြံတွေ […]

သင့်အနေနဲ့ စွမ်းအင်ကုန်ခမ်းပြီး ပုံမှန်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကိုတောင် မလုပ်ချင် မကိုင်ချင်ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေမျိုး ကြုံဖူးပါလိမ့်မယ်။ ဒီအခြေအနေကို အင်္ဂလိပ်လို burnout လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှု အခြေအနေတွေ ဥပမာ နေထိုင်မကောင်းသော မိသားစုဝင်တစ်ဦးဦးကို ပြုစုနေရခြင်း၊ အလုပ်ချိန်ကြာမြင့်စွာ အလုပ်လုပ်ရခြင်း၊ စိတ်ညစ်ညူးဖွယ်သတင်းများကို နားထောင်နေရခြင်း စတာတွေကို အဆက်မပြတ်ကြုံကြိုက်လာတဲ့အခါ သင်ဟာ ခြေကုန်လက်ပမ်းကျသလို ခံစားလာရပါတယ်။ စိတ်ပညာရှင်တစ်ဦးကတော့ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းနဲ့ စိတ်ခံစားမှုပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာ အလွန်အမင်း ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာရင် အားအင်ကုန်ခမ်းသွားတဲ့ burnout အခြေအနေကြုံရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဆိုပါ အခြေအနေဟာ သာမန်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုနဲ့ မတူပါဘူး။ သာမန်ကြုံကြိုက်နေကြ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းဟာ အနားယူပြီးရင် အားပြန်ပြည့်နိုင်ပါတယ်။ Burnout ဆိုတဲ့ အားအင်ကုန်ခမ်းတဲ့ အခြေအနေမှာတော့ လုပ်ကိုင်ချင်စိတ်ကို အတော်လေး လျော့ပါးသွားစေတာမို့ ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ ပိုမိုခက်ခဲပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်မဲ့သလိုဖြစ်နေပြီး အဆိုးမြင်စိတ်တွေပါ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ […]