စိတ်ကျန်းမာရေး

လတ်တလောမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID_19 ကြောင့် နေအိမ်ကနေပဲ အလုပ်လုပ်နေကြရတယ်။ အိမ်အပြင်လည်း မထွက်ရဘဲ အိမ်ထဲမှာပဲ တစ်ချိန်လုံး အောင်းနေရတာက အချိန်ကြာလတဲ့အခါ စိတ်ဓာတ်ကျလာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ ကျနေတဲ့ စိတ်ဓာတ်လေးကို ဘယ်လိုမြှင့်တင်ရမလဲ ပြောပြပေးပါရစေ။ စိတ်ဓာတ်ကျနေပြီလား ဆန်းစစ်ကြည့်ရအောင် စိတ်ဓာတ်ကျတယ်ဆိုတ ဘာမှမလုပ်ချင်အောင် ထိုင်နေမှ၊ တချောင်ချောင်မှာ ခွေနေမှ မဟုတ်ပါဘူး။ မဆာဘဲ စားနေမိမယ် လုံးဝ စားချင်စိတ်မရှိတာမျိုးဖြစ်မယ် အမြဲလိုလို စိတ်တိုနေမယ် စိုးရိမ်စိတ် များနေမယ်  ဒေါသဖြစ်လွယ်မယ် အကြောင်းမဲ့ သက်သက် အော်ဟစ်ချင်နေမယ် အလိုလို ဝမ်းနည်းနေမယ် အိပ်နေမယ် စတဲ့ လက္ခဏာတွေကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလက္ခဏာတွေက စိတ်ဓာတ်ကျမှန်းမသိ ကျနေတာပါ။ ဒီပြဿနာကို အမြန်ဆုံးဖြေရှင်းဖို့လိုပါမယ်။ ဒါမှ နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေ ဖြစ်မလာမှာပါ။ Stay at Home ကာလမှာ […]

ငိုကြွေးခြင်းဟာ လူတိုင်းရဲ့ မွေးရာပါ အပြုအမူတစ်ခုပါ။ အယုတ်အလတ်အမြတ်မရွေး လူဆိုတဲ့ သတ္တဝါတိုင်းဟာ မွေးကတည်းက ‘အူဝဲ၊ အူဝဲ’ လို့ အော်ဟစ်ငိုကြွေးပြီး လူ့လောကထဲကို ချဉ်းနင်းဝင်ရောက်လာသူတွေချည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူအများစုကတော့ ငိုကြွေးတာဟာ ပျော့ညံ့အားနည်းခြင်းရဲ့ လက္ခဏာလို့ ရှုမြင်ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ ငိုကြွေးချင်းဟာ စိတ်ခံစားချက်၊ ခန္တာကိုယ် ကျန်းမာရေးတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ တုန့်ပြန်မှုတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။ ငိုကြွေးခြင်းဟာ မကောင်းတဲ့ ခံစားချက်တွေကို ရှင်းလင်းပေးတာဖြစ်တဲ့အပြင် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးထူးများစွာကိုလည်း ရရှိစေတယ်လို့ လေ့လာချက်တွေက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် … ဟုတ်ပါတယ်။ ကိစ္စတိုင်းမှာ ချွင်းချက်တစ်စုံတစ်ရာတော့ ရှိနေစမြဲပါ။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ အကြောင့်မဲ့သက်သက်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်စုံတစ်ခုသော စိတ်ခံစားချက်လွန်ကဲမှုကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် အပြင်းအထန် ငိုကြွေးခဲ့ဖူးကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ရပ်သင့် ပြီးဆုံးသင့်တဲ့အချိန်ကို ကျော်လွန်ပြီး နာရီနဲ့ချီကြာအောင် မျက်ရည်တွေဆက်တိုက်ကျဆင်းနေတာမျိုး၊ ဆက်လက်ငိုကြွေးနေမိတာမျိုး ဖြစ်နေပြီဆိုပါတော့။ ဒါဆို ဘယ်လိုအဓိပ္ပါယ်မျိုး သက်ရောက်နေပြီလဲ။ […]

ဘော်ဒါတွေဆုံတုန်းလေး အပျော်အပါး ဆေးဖြစ်ဝါးဖြစ် သောက်ရာကနေ ဟိုအကောင်ဖြစ်အောင် သောက်နေမိပြီလား။ တစ်ခွက်တည်းပါ ဆိုတာကနေ တစ်ဖလားထိရောက်သွားပြီလား။ အရက်ကို မသောက်ရ မနေနိုင်အောင် စွဲနေပြီလား။ ဒီ အရက်စွဲ တဲ့ ပြဿနာက အင်္ဂလန်လို နိုင်ငံမျိုးမှာတောင် အမျိုးသား ၁၀၀မှာ ၉ယောက်၊ အမျိုးသမီး ၁၀၀မှာ ၃ယောက် တွေ့နေရပါပြီ။ ခုလို ခေတ်မျိုးမှာ ဘာပဲလုပ်လုပ် အသောက်အစားလေးနဲ့မှ ဆိုတော့ အရက်နဲ့ ပိုနီးစပ်လာပါပြီ။ TGIFတွေကလည်း ကိုယ့်ကို ပုံမှန် အရက်သောက်နေမိအောင် အားပေးနေမိပါပြီ။ ဒီလိုနဲ့ပဲ တဖြည်းဖြည်း အရက်စွဲသွားတော့မှာလား။ ငါများ အရက်စွဲနေပြီလားဆိုတာ သိရအောင် ဆောင်းပါးလေးကို ဆက်ကြည့်ကြည့်ရအောင်။ ငါ အရက်စွဲ နေပြီလား။ အရက်စွဲ တာဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရောဂါထဲမှာ ပါပါတယ်။ DSM-IV သတ်မှတ်ချက်တွေအရ အရက်စွဲတယ်လို့ […]

မျက်လုံးထဲမှာ ကြယ်တွေ လိုးလိုးလက်လက်မြင်နေသလို၊ ဗိုက်ထဲမှာ လိပ်ပြာလေးတွေတရွရွပြေးနေသလို၊ ဒူးတွေပဲချောင်နေသလိုလို ….တစ်စုံတစ်ယောက်ကိုချစ်ရတယ်ဆိုတာ တကယ်တော့ ဘာနဲ့မှမတူတဲ့ခံစားမှုပါ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီ အချစ်ခံစားမှုဟာ သင့်ရဲ့ စိတ်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးတွေအများကြီးသယ်လာပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ သိပါသလား။ ကဲ .... အချစ်နဲ့ကျန်းမာရေး အကြောင်းလေး ဆက်ပြောလိုက်ရအောင်လေနော်။ အချစ်နဲ့ကျန်းမာရေး အချစ်နဲ့ကျန်းမာရေး က ဒီလိုလေးတွေ ဆက်စက်နေပါတယ်။  “ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေဟာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးရဲ့ သတ္တဝါတွေ ဖြစ်တာနဲ့အညီ ကျွန်တော်တို့မှာ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု တည်ဆောက်ထားနိုင်မယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဟာ ဘယ်အလုပ်ကိုပဲလုပ်လုပ် အကောင်းဆုံးစွမ်းရည်အပြည့်နဲ့ လုပ်နိုင်လာကြပါတယ်” လို့ AMC ရဲ့ နှလုံးအထူးကုတစ်ဦးဖြစ်သူ Baran Kilical ကပြောပါတယ်။ အချစ်ခံရခြင်း ဒါမှမဟုတ် ချစ်ခြင်းတရားဟာ စိတ်ဖိစီးမှုအခြေအနေကနေ နှလုံးကျန်းမာရေးအထိ အရာရာတိုင်းကို သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ချစ်ခြင်းတရားဟာ ဘယ်လိုတွေကောင်းကျိုးတွေသယ်လာပေးနိုင်သလဲဆိုတာကို သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာထားတဲ့အချက်တွေကတော့ […]

ဆိုကြပါစို့။ သင့်အိပ်မက်ထဲထိ လွှမ်းမိုးနေသူတယောက်ဟာ သင့်ဆီကို တန်းတန်းမတ်မတ် လျှောက်လာခဲ့ရင် မည်သို့ ခံစားရပါမည်လဲ။ သင့်ရဲ့ရင်ခုန်သံတွေ မြန်လာပါလိမ့်မယ်။ လက်ဖဝါးတွေမှာ ချွေးစို့ကောင်းစို့လာနိုင်ပါတယ်။ စကားတလုံးမှ ပြောမထွက်ဘဲ ရှက်ရွံ့သလိုလည်း ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ သင်ချစ် မြတ်နိုးရသူတဦးကို မြင်တွေ့ရချိန်မှာ တပြိုင်တည်းခံစားရနိုင်တဲ့ အရာတွေဖြစ်ပြီး အားလုံးဟာ သင့်ဦးနှောက်ထဲမှာပဲ ဖြစ်ပျက်သွားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ အားလုံးဟာ သင့်ဦးနှောက်ထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်သွားတဲ့ ဓာတ်ပြုပြောင်းလဲခြင်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဦးနှောက်ထဲမှာ အာရုံကြောလျှပ်ကူးပစ္စည်းနဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ များစွာရှိပါတယ်။ သမီးရည်းစားပိုးပမ်းခြင်း၊ မိမိစိတ်ဝင်စားသူကို ဆွဲဆောင်ခြင်း စတဲ့နေရာတွေမှာ ဓာတ်ပြုဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ အဆိုပါဓာတ်ပြုပြောင်းလဲတဲ့ အာရုံကြောလျှပ်ကူးပစ္စည်းများအပေါ် မူတည်ပြီး သင့်ရဲ့အတွေးအကြံ၊ စိတ်ခံစားချက်၊ အပြုအမူ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ခံစားချက်နဲ့ အတွေးအကြံတွေကို အဓိကကြိုးကိုင်တဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းတွေကတော့ ဒိုပါမင်း၊ အောက်ဆီတိုစင်နဲ့ ဗေဆိုပရပ်ဆင် […]

ကဖိန်းဓာတ်ဟာ ကော်ဖီထဲမှာ အများဆုံးပါဝင်ပြီး ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။ ပျော်ရွှင်တက်ကြွခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စွမ်းအင်ပြည့်ဝသလို၊ နေထိုင်ကောင်းသလို ခံစားရစေပါတယ်။ အာရုံကြောကို တက်ကြွလန်းဆန်းစေလို့ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းချိန်မှာ သုံးစွဲဖို့ အသုံးဝင်ပါတယ်။ စိတ်ကျခြင်းဆိုတာ ကမ္ဘာတလွှားမှာ လူပေါင်းများစွာကို ဒုက္ခပေးနေတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုးဆိုးရွားရွား ဝမ်းနည်းကြေကွဲခြင်းတွေ ကြုံကြိုက်ရတတ်ပြီး အတိတ်က ဝမ်းနည်းစရာတွေဟာ လက်ရှိကာလမှာ လွှမ်းမိုးနေတတ်ပါတယ်။ စိတ်ကျခြင်းကို ကုသဖို့ဆိုရင် စိတ်ရောဂါကုဆေးများနဲ့ ကုထုံးများ ပေါင်းစပ်ကုသရပါတယ်။ သုတေသီအချို့ရဲ့ အဆိုအရ ကဖိန်းဟာ စိတ်ကျသူများအတွက် အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်စေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကဖိန်းဟာ စိတ်ကျခြင်းပြဿနာအတွက် အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်စေသလား ကဖိန်းဓာတ်နဲ့ စိတ်ကျခြင်းအကြား ဆက်နွယ်မှုကိုလေ့လာခဲ့တဲ့ သုတေသနတခုမှာ ကဖိန်းသောက်သုံးခြင်းဟာ စိတ်ကျနိုင်ခြေကို လျော့ပါးစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆယ်နှစ်ကြာလေ့လာခဲ့တဲ့ သုတေသနတခုမှာဆိုရင် ကဖိန်းသောက်ခြင်းဟာ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကဖိန်းဟာ […]

စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ မလိုလားအပ်တဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ထိခိုက်ခံစားရမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လူတိုင်းဟာ တချိန်ချိန်မှာ စိတ်ဖိစီးမှုဒဏ်ကို ခံစားဖူးကြပါလိမ့်မယ်။ သုတေသနစာစောင်တခုမှာဆိုရင် အရွယ်ရောက်ပြီးသူများရဲ့ ၃၃ရာခိုင်နှုန်းဟာ စိတ်ဖိစီးမှုဝေဒနာကို အတော်လေး ကြုံတွေ့ဖူးကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ရုပ်ပိုင်းစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေများစွာနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ယခုဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ စိတ်ဖိစီးမှုများလွန်းလာရင် ကြုံတွေ့နိုင်တဲ့ လက္ခဏာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁။ ဝက်ခြံ ဝက်ခြံထွက်ခြင်းဟာ စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတခုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတချို့ဟာ စိတ်ဖိစီးမှုများချိန်မှာ မိမိတို့မျက်နှာကို မကြာခဏ ပွတ်သပ်မိကြပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ ဘက်တီးရီးယားများ ပျံ့သွားနိုင်ပြီး ဝက်ခြံများ ပေါက်လာနိုင်ပါတယ်။ သုတေသနအတော်များများမှာလည်း စိတ်ဖိစီးမှုများလွန်းခြင်းနဲ့ ဝက်ခြံပေါက်ခြင်းဟာ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ၂။ ခေါင်းကိုက်ခြင်း ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ဇက်ကြောတက်ခြင်း စတာတွေဟာ စိတ်ဖိစီးချိန်မှာ ပေါ်လာတတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လူပေါင်း ၂၀၀ ကျော်လောက်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနအရ […]

ဒီတစ်ခေါက်တော့ ကိုယ်အလေးချိန်တက်တယ် စားလည်းမစားဘူးဆိုတဲ့သူလေးတွေအတွက် ကိုယ်အလေးချိန်တက်ရခြင်းကို အဖြေထုတ်ရာမှာ ထောက်ကူပေးနိုင်မယ့် အကြောင်းအရာလေး တစ်ရပ်ဖြစ်တဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း အကြောင်း နည်းနည်းလောက် ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း အကြောင်းကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်လား .......... စိတ်ဖိစီးရင် ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာစေပါသလား။ ဒါဟာ စိတ်ဝင်စားစရာ မေးခွန်းဖြစ်ပါတယ်။ လူအများစုထင်ကြတာက စိတ်ညစ်ရင် ပိန်သွားတတ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ တကယ်တော့ စိတ်ဖိစီးမှု များတဲ့အချိန်ဆိုရင် ဟော်မုန်းနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန် တက်လာတတ်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်တဲ့ အချက်တွေကတော့ စိတ်ဖိစီးချိန်မှာ အစားအလွန်အကျွံ စားဖြစ်ခြင်း၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ စားစရာများ စားသုံးဖြစ်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်းဖြစ်သော ကော်တီဆောမြင့်တက်မှုကို ခန္ဓာကိုယ်မှ တုံ့ပြန်ခြင်း စတာတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိသလဲ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ သင့်ဆီကို မသိမသာ ဝင်ရောက်လာမှာ […]

နောက်ပိုင်းမှာ စိတ်ကျဆေးတွေမှာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို မြင့်တက်စေတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ့လာရပါတယ်။ သုတေသနတခုမှာဆိုရင် စိတ်ကျကုဆေးကို သောက်သုံးသူများရဲ့ ၂၅%ခန့်ဟာ ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ တဦးချင်းအခြေအနေနဲ့လည်း သက်ဆိုင်ပါတယ်။ သုံးစွဲသူချင်းမှာတောင် တချို့က ပိုပြီး ကိုယ်အလေးချိန် မြင့်တက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ စိတ်ကျရောဂါ ကုသတဲ့ဆေးဝါးတွေနဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် မြင့်တက်မှုအကြား ဘယ်လိုဆက်စပ်မှု ရှိနေသလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ဖြစ်စဉ်ကို တိကျစွာ မသိရသေးပေမယ့် သီအိုရီတချို့အရတော့ စိတ်ကျကုသဆေးတွေဟာ ဆီရိုတိုနင်လို့ခေါ်တဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာထဲက သဘာဝလျှပ်ကူးပစ္စည်းကို ချိန်ညှိပေးရင်း စိတ်ပူပန်မှုကို လျော့ပါးစေပါတယ်။ အဆိုပါဆေးတွေဟာ စားသောက်မှုပုံစံကိုလည်း ပြောင်းလဲစေတတ်ပါတယ်။ ပေါင်မုန့်၊ ခေါက်ဆွဲ၊ အချိုပွဲ စတဲ့ ကစီဓာတ်များတဲ့ အစားအသောက်တွေကို ရွေးချယ်စားသုံးလာကြပါတယ်။ လူအများဟာ စိတ်ဓာတ်ကျလာချိန်မှာ စားသောက်ပုံပါ ပြောင်းလဲလာပါတယ်။ လူတချို့ဟာ စိတ်ဓာတ်ကျလာချိန်မှာ ပိုမိုဆာလောင်လာကြပြီး တချို့ကတော့ အစားပျက်ကြပါတယ်။ စိတ်ကျကုသဆေးတွေ သောက်ချိန်မှာ […]

စိတ်ကျခြင်းလက္ခဏာဟာ လူတိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်ပုံခြင်း မတူညီပါဘူး။ လူတချို့မှာ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းနေမှန်း သိသာပေမယ့် တချို့မှာတော့ သိသာထင်ရှားတဲ့ လက္ခဏာတွေ မပြပါဘူး။ ဒါ့အပြင် စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းသူတွေမှာ ဝမ်းနည်းခြင်း၊ မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်း စတာတွေဟာ အတွေ့ရများတဲ့ လက္ခဏာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါလက္ခဏာတွေဟာ သိသာတဲ့အတွက် အလွယ်တကူ သတိပြုမိနိုင်ပေမယ့် လက္ခဏာတချို့ဟာတော့ ပုန်းလျှိုးကွယ်လျှိုးရှိနေတတ်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ စိတ်ကျခြင်းရဲ့ လူသိနည်းတဲ့ လက္ခဏာတွေအကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါလက္ခဏာတွေကို သိရှိထားမှသာ မိမိဝန်းကျင်မှာ တစုံတယောက် စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းနေသလား၊ ဆေးဝါးကုသမှု လိုအပ်နေသလား ဆုံးဖြတ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါလက္ခဏာတွေကတော့ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အစားအသောက်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန် ပြောင်းလဲခြင်း အစားအသောက် စားလွန်းခြင်း၊ ဒါမှမဟုတ် မစားနိုင်ခြင်းဟာ စိတ်ကျခြင်းရဲ့ လက္ခဏာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတချို့ဟာ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းလာချိန်မှာအစားအသောက် စားချင်စိတ် ကုန်ခမ်းသွားပါတယ်။ တချို့ကတော့ မိမိတို့စိတ်ကို […]