ကျန်းမာစေမည့်အလေ့အကျင့်များ

ဆေးလိပ်ဆိုတာ  စသောက်သောက်တုန်းကတော့ ဒီလောက်ကြီး စွဲမယ်လို့ မထင်ထားပါဘူး။ လွယ်လွယ်နဲ့ ဖြတ်လို့ရမယ်လို့ ထင်ခဲ့တယ်မလား။ ဒါပေမယ့် သောက်တာ ကြာလေလေ စွဲလေလေဖြစ်ပြီး ဖြတ်ရခက်လာပါတယ်။ ဒါက သူ့မှာ ပါဝင်တဲ့ နီကိုတင်းကြောင့်ပါ။ နီကိုတင်းက စွဲလမ်းစေတတ်တဲ့ သတ္တိရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကြာလေလေ ဖြတ်ရခက်လာလေလေပါ။ ဒါပေမယ့် ဆေးလိပ်ဆိုတာ အဆုတ်ကစလို့ တစ်ကိုယ်လုံး ဘယ်နေရာမှာမှ ကောင်းကျိုးမပေးပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဖြတ်ဖို့ကြိုးစားသင့်ပါတယ်။ ဒီလို ကြိုးစားနေတဲ့ စပ်ကြားမှာ စွဲလမ်းတတ်တဲ့ နီကိုတင်းကို ကိုယ်ထဲက အမြန်ထွက်သွားအောင် ကူညီပေးတဲ့ အစားအစာကို စားပေးသင့်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်တာကို အထောက်အကူ ဖြစ်ဖို့ အပါအဝင် နီကိုတင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်တာကို လျော့ကျစေချင်လို့ပါ။ ဆေးလိပ်သောက် သူတွေ စားသင့်တဲ့ အစားအစာများ က ဘာတွေ ဖြစ်မလဲဆိုတာကို […]

ကိုယ်တိုင်ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲ ဆေးလိပ်သောက်သုံးနေသူတွေ အနားမှာ နေမိတဲ့အခါ ဘာတွေ ဖြစ်လာနိုင်မလဲ။ တစ်ဆင့်ခံဆေးလိပ်ငွေ့တွေမှာ ဓာတုပစ္စည်းအမျိုးပေါင်း (၇၀၀၀) ကျော်ပါဝင်ပါတယ်။ တစ်ဆင့်ခံ ဆေးလိပ်ငွေ့ဆိုတာ ဘာကိုခေါ်သလဲဆိုရင်တော့ မိမိကိုယ်တိုင်ဆေးလိပ်မသောက်ပါဘဲ ဆေးလိပ်သောက်သုံးတဲ့လူတွေ ရှူရှိုက်ပြီးမှုတ်ထုတ်လိုက်တဲ့ အငွေ့တွေကို ဆိုလိုတာပါ။ ဆေးလိပ်သောက်သုံးသူ တစ်ယောက်အနားမှာ နေမိရင်တော့ သူရှူရှိုက်လိုက်တဲ့ အငွေ့တွေတင်မကပဲ လောက်ကျွမ်းနေဆဲဖြစ်တဲ့ စီးကရက်ကနေထွက်လာတဲ့ အငွေ့တွေကိုပါ ရှူရှိုက်မိတော့မှာပါ။ တစ်ဆင့်ခံဆေးလိပ်ငွေ့ရှူရှိုက်သူ (Passive Smoker/ Second Hand Smoker) တစ်ယောက် အတွက် ပြဿနာကဘာလဲ။ တစ်ဆင့်ခံဆေးလိပ်ငွေ့ရှူရှိုက်သူတွေအတွက် ကျန်းမာရေးရလဒ်ဆိုးကျိုးတွေကတော့ ဆေးလိပ် သောက်သုံးသူတွေနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားစေပါတယ်။ ဆေးလိပ်ငွေ့မှာပါဝင်တဲ့ ဓာတုအဆိပ်အတောက် (၇,၀၀၀) ထဲက အမျိုးပေါင်း (၇၀) ဟာ ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေပါ။ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျဆေးလိပ်ကို တစ်ခါမှ မသောက်ဖူးတဲ့သူ ဖြစ်သည့်တိုင် တစ်ဆင့်ခံဆေးလိပ်ငွေ့ကြောင့် အဆုတ်ကင်ဆာကို ဖြစ်ပွားစေပါတယ်။ အဆုတ်ကင်ဆာတင်မဟုတ်ပါဘူး ခန္ဓာကိုယ်တစ်ကိုယ် […]

မြွေတွေဟာ ကုန်းပေါ်၊ တောင်ပေါ်၊ ရေထဲ၊ မြက်တွေကြား အပြင် သစ်ပင်တွေအပေါ်ထိပါ နေရာစုံမှာ နေတတ်တဲ့ သတ္တဝါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အဆိပ်ပြင်းတဲ့ မြွေတွေ ရှိသလို အဆိပ်မရှိတဲ့မြွေ အမျိုးအစားတွေလည်းရှိပါတယ်။ မြွေကိုက် ခံရတဲ့ ပြသနာဟာ အဖြစ်များပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းတွေမှာ လည်း မြွေကိုက်ခံရတဲ့ လူနာတွေကို အမြဲမပြတ်တွေ့ရှိနေရပါတယ်။ အဆိပ်ရှိတဲ့ မြွေကိုက်ခံရမယ်ဆိုရင် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့အပြင် အဆိပ်မရှိတဲ့ မြွေအကိုက်ခံရရင်တောင်မှပဲ တချို့သူတွေမှာ ဓာတ်မတည့်တဲ့ပြသနာတွေ ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့် မြွေကိုက်ခံရပြီဆိုရင်တော့ နီးစပ်ရာဆေးရုံကို သွားပြီး အရေးပေါ်ကုသမှုခံယူသင့်ပါတယ်။ မြွေကိုက် ခံရပြီဆိုရင် ဘာတွေ လုပ်သင့်သလဲ။ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းကို မြွေကိုက်ဒဏ်ရာနဲ့ ရောက်လာကြတဲ့ လူနာအချို့ဟာ မှားယွင်းတဲ့ ရှေးရိုးစွဲနည်း အချို့ကို လုပ်ဆောင်လာကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီလို မမှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ပိုပြီး […]

ကလေးငယ်လေးတွေဟာ မသိ၊ မတတ်သေးတဲ့ အရွယ်လေးတွေမို့ မတော်တဆ ထိခိုက်လွယ်၊ ရှလွယ်တဲ့ သူလေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် မိခင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ ပွန်းပဲ့ပြတ်ရှ ဒဏ်ရာ လေးတွေရလာခဲ့ရင် ဘာတွေလုပ်ဆောင်သင့်တယ် ဆိုတာလေးတွေကို သိထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အချို့သော ဒဏ်ရာတွေက ဆေးရုံသွားဖို့၊ အရေးပေါ်ကုသဖို့ လိုနိုင်ပေမယ့် အချို့ဒဏ်ရာတွေကတော့ အိမ်မှာပဲ ရှေးဦးပြုစုနည်းလေးတွေနဲ့ သေသေချာချာကုသရင် လုံလောက်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ ဘယ်လို ပြတ်ရှ ဒဏ်ရာမျိုးဆို ဆေးရုံသွားသင့်တယ်၊ ဘယ်လို ဒဏ်ရာမျိုးဆို ဘာတွေ လုပ်မယ် ဆိုတဲ့ အခြေခံလေးတွေကို မျှဝေပေးသွားပါမယ်။ မိမိရဲ့ကလေးငယ်မှာ ပွန်းပဲ့ပြတ်ရှ ဒဏ်ရာ မျိုးရလာခဲ့တဲ့အခါ ၁။ ကလေးငယ်ရဲ့ ဒဏ်ရာကို မကိုင်တွယ်ခင် လက်ဆေးပါ (သို့) ပိုးသတ်ထားတဲ့ လက်အိတ်မျိုး အသုံးပြုပါ။ ဒီအချက်လေးက အရေးကြီးပါတယ်။ […]

ချိုင်းမွေးက ချိုင်းချွေးထွက်ပြီး ချွေးနံဆိုးစေသလို လက်မောင်းအောက်မှာ ယားယံလို့ နေရခက်စေပါတယ်။ လက်ပြတ်အဝတ်အစားလေးတွေ ဝတ်တဲ့အခါ မလှမပဖြစ်နေမယ့် ချိုင်းသား​ကြောင့် လက်မြှောက်ဖို့ ခက်နေတဲ့ လေဒီလေးတွေအတွက် ချိုင်းမွေးတွေကို သဘာဝပစ္စည်းလေးတွေ သုံးပြီး အန္တရာယ် ကင်းကင်းဖယ်ရှားနိုင်မယ့်နည်းလမ်းလေးတွေကို ပြောပြပေးမယ်နော်။ ချိုင်းမွေးတွေကို သဘာဝနည်းသုံးပြီး ဖယ်ရှားရအောင် ချွေးနံ့ နံစေပြီး နေရတာကသိကအောက်ဖြစ်စေတဲ့ ချိုင်းမွေးကို ဖယ်ရှားဖို့ဆိုရင်တော့ သင်္ဘောသီးစိမ်း သင်္ဘောသီးစိမ်းက ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်က မလိုချင်တဲ့ အမွေးအမျှင်တွေကို အမြစ်ကနေ ဖယ်ရှားပေးတဲ့ သဘာဝ ပစ္စည်းတစ်ခုပါ။ သင်္ဘောသီးမှာပါတဲ့ papain ကမွေးညှင်းအိတ်လေးတွေကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ပါတယ်။ မလိုချင်တဲ့ အမွေးအမျှင်တွေကို အထိရောက်ဆုံးဖယ်ရှားပေးသလို နောက်ထပ် ထွက်မလာအောင်လည်း တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။ သင်္ဘောသီးအစိမ်းကို လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၂ ဇွန်းစာလောက် ​ကြိတ်ခြေလိုက်ပါ။ ပြီးရင် နနွင်းမှုန့် လက်ဖက်ရည်ဇွန်း တစ်ဝက်စာထည့်လို့ ရောမွှေလိုက်ပါ။ သမနေတဲ့ အနှစ်ကို ချိုင်းကြားမှာ လိမ်းလို့ […]

ခါချဉ် လို့ ကြားလိုက်ရင်ကို အသားတွေမှာ ကြက်သီးထသလို ခံစားမိလား……… ခါချဉ်တွေက ကိုက်ရင် တော်တော်လေး နာသလို အရေပြားမှာ အဖုအပိမ့် ထွက်တဲ့အထိ ဖြစ်တာပါ။ ယားသလို နာသလို နဲ့ လက်က ကုတ်ရင်း အရည်တွေ ထွက်တဲ့အထိတောင် မသက်သာတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ခါချဉ်ကိုက်တဲ့အခါ ကိုက်ခံရတဲ့ဒဏ်၊ ကုတ်ဖဲ့မှုဒဏ် တွေကြောင့် အရေပြားကို ထိခိုက်တာတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ခါချဉ်ကောင် ကိုက်ခံရရင် ဘယ်လို သက်သာအောင် လုပ်ရမလဲဆိုတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို ဝေမျှပေးမယ်နော်။ ခါချဉ်ကိုက်ခံရတာလား ……….. ခါချဉ်ကိုက်ခံရတဲ့အခါ အရေပြားမှာ နီမြန်းမယ် အဖုအပိမ့် ထမယ် အရည်ကြည်ဖုတွေ ဖြစ်မယ် ယားယံမယ် တဆစ်ဆစ်နာမယ် စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ခါချဉ်ကိုက်ခံရတာက ပြင်းထန်မယ်ဆိုရင် အသက်ရှူရ ခက်မယ် မူးဝေမယ် အာရုံတွေ […]

Heat Stroke (သို့) အပူဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်း ကို ကာကွယ်ကြမယ်။ တဖြည်းဖြည်း အပူရှိန်မြင့်မားလာတဲ့ နွေရာသီရောက်လာတဲ့အခါ အပူဒဏ်ကြောင့် ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ အများကြီး ဖြစ်လာရပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာမှ အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ အပူ ဒဏ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ သတိလစ်ခြင်းကို အထူးသတိပြုကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ အပူဒဏ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ သတိလစ်ခြင်းကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သလို စောစောသိပြီး ကုသမယ်ဆိုရင်လည်း အမြန်ပြန်ကောင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ အဓိက အနေနဲ့ အပူဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်း ကို စောစောသိနိုင်အောင် သတိထားရမယ့် လက္ခဏာတွေ၊ ဘယ်လိုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်လေးတွေနဲ့ မဖြစ်အောင် ဘယ်လို ကာကွယ်ရမယ်ဆိုတာလေးကို မျှဝေပေးသွားချင်ပါတယ်။ အပူ ဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ အပူဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်းဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အပူချိန်ဟာ ၁၀၄ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ထက် ပိုများသွားပြီး […]

အဆိပ်သင့်တယ်ဆိုတာဘာလဲ အဆိပ်သင့်ခြင်းဆိုသည်မှာ အဆိပ်များ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းသို့ လုံလောက်သော အရေအတွက်၊ ပမာဏ ဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးချို့တဲ့ခြင်း၊ ကိုယ်လက်အင်္ဂါချို့တဲ့ခြင်း၊ နာမကျန်းဖြစ်ခြင်းနှင့် သေဆုံးသည် အထိ ဖြစ်စေနိုင်ခြင်းကို ခေါ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းသို့ အဆိပ်ဝင်ရောက်နိုင်သော နည်းလမ်းများ ၁။       စားမိခြင်း (ဥပမာ - အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း၊ အဆိပ်သောက်ခြင်း) ၂။        ရှူရှိုက်မိခြင်း (ဥပမာ - ဓာတ်ငွေ့အဆိပ်သင့်ခြင်း၊ မတည့်သော အနံ့ရှူရှိုက်မိခြင်း) ၃။       အရေပြားအတွင်း ထိုးသွင်းခြင်း (ဥပမာ − အဆိပ်ရှိသောသတ္တဝါ အကိုက်ခံရခြင်း) ၄။       အရေပြားအတွင်း စိမ့်ဝင်ခြင်း (ဥပမာ− ဓာတုဗေဒပစ္စည်းများကို အကာအကွယ်မပါဘဲ ကြာမြင့်စွာကိုင်တွယ်   အသုံးပြုခြင်း)   စားမိခြင်းကြောင့် အဆိပ်သင့်စေသောအရာများ ဆေးဝါးနှင့် အရက်သေစာ သန့်စင် ချေး(ဂျီး)ချွတ်ဆေးများ ကိုယ်တိုင်လုပ် ဥယျာဉ်သုံးပစ္စည်းများ အပင်သုံးအားဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး ပိုးမွှားကြောင့် အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း မတည့်သောအစားအစာများ စားမိခြင်း   လက္ခဏာများ (၁)      မူးဝေခြင်း/ခေါင်းကိုက်ခြင်း (၂)       အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းသွားခြင်း (၃)      ဗိုက်နာ/ဗိုက်အောင့်ခြင်း (၄)      […]

ဒီတစ်ခေါက်တော့ အဆိပ်သင့်ခြင်း အမျိုးအစားများနှင့် ကာကွယ်နည်းများ အကြောင်း ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ အဆိပ်သင့်ခြင်း အမျိုးအစားများနှင့် ကာကွယ်နည်းများ ဒီတစ်ခေါက်တော့ အဆိပ်သင့်ခြင်း အမျိုးအစားများနှင့် ကာကွယ်နည်းများ အကြောင်းအတူတူ လေ့လာလိုက်ရအောင်နော်။ အဆိပ်သင့်တယ်ဆိုတာဘာလဲ အဆိပ်သင့်ခြင်းဆိုတာက အဆိပ်များ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းသို့ လုံလောက်သော အရေအတွက်၊ ပမာဏ ဝင်ရောက်တာကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်ခြင်း၊ ကိုယ်လက်အင်္ဂါချို့တဲ့ခြင်း၊ နာမကျန်းဖြစ်ခြင်းနဲ့ သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်စေနိုင်ခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။ အမျိုးအစားများ အိမ်တွင်း အဆိပ်သင့်ခြင်း။ (ဥပမာ - ချွတ်ဆေး၊ ဆိုးဆေး၊ အိမ်သုတ်ဆေး၊ ကော်၊ လောင်စာဆီ) ဆေးဝါးကြောင့် အဆိပ်သင့်ခြင်း။ (ဆေးပိုသောက်၊ ဆေးသောက်မှား၊ မတည့်သောဆေး လိမ်းမိခြင်း) စက်ရုံတွင်းအဆိပ်သင့်ခြင်း။ (ဓာတ်ငွေ့၊ စက်ရုံသုံး ဓါတုဗေဒဆေးရည်) အရက်ကြောင့် အဆိပ်သင့်ခြင်း။ အပင်များကြောင့် အဆိပ်သင့်ခြင်း။ (မှို၊ သစ်သီး၊ သစ်ဥ၊ သစ်ဖု၊ ပန်းဝတ်မှုန်၊ မျိုးပွားသစ်စေ့ခြောက်) […]

တက်ခြင်း တက်ခြင်းသည် ထိန်းချုပ်စေခိုင်းခြင်းမရှိဘဲ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကြွက်သားများ ဆွဲငင်တုန်လှုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဦးနှောက်၏လုပ်ငန်းများ ချို့ယွင်းမှုဖြစ်ခြင်းဖြစ်သည်။                  ဖြစ်စေတတ်သောအကြောင်းရင်းများ ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရခြင်း၊ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ခြင်း (သို့) အကျိတ်ဖြစ်ခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ အပူရှပ်ခြင်း၊ ကလေးများ အဖျားကြီးခြင်း၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်လိုက်ခြင်း၊ မူးယစ်ဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်း၊ အရက်မူးလွန်ခြင်း၊ အဆိပ်သင့်ခြင်း၊ အရည်ခန်းခြောက်ခြင်း၊ ဝက်ရူးပြန်ခြင်း၊ စိတ်ဝေဒနာရှင်များ၊ ပြုစုခြင်း အဖျားကြီးပြီး တက်နေသောကလေးအား အပူချိန်ကျစေရန် ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။ တက်နေစဉ် ပါးစပ်အတွင်းမှ အစာများ၊ ချွဲများကို ဖယ်ရှားပေးပါ။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးပါ။ တင်းကျပ်သောအဝတ်အစားများ လျော့ပေးပါ။ ထပ်မံ၍ဒဏ်ရာများ မရရှိစေရန်နှင့် လျှာမကိုက်မိစေရန် စောင့်ကြည့်ပြီးပြုစုပါ။ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများ ဒဏ်ရာရရှိမှု အခြေအနေအား စစ်ဆေးပါ။ တက်တတ်သောသူ တစ်ဦးတည်းအချိန်အကြာကြီးမထားရန်၊ မိသားစုအား အကြံပြုပါ။ မိဘ၊ […]