ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

COVID-19 ကပ်ရောဂါအတွက် ခုထက်ထိ ကာကွယ်ဆေးရော၊ ကုသဆေးပါ မတွေ့သေးဘူးဆိုပေမယ့် လူတွေဟာ New normal ဆိုတဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံအသစ်နဲ့ နေသားကျဖို့ ကြိုးစားနေကြပါပြီ။ အလုပ်တွေပြန်လုပ်နေကြပြီဖြစ်သလို ကျောင်းတွေလည်း အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်ဖွင့်လာကြပါပြီ။ ကျောင်းပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုတုန်းက ဒီလို အခြေအနေမှာ ကျောင်းပြန်ဖွင့်တာက ကလေးတွေကို မတော်တဆ ရောဂါပိုးတွေများ ကူးစက်စေမလားဆိုပြီး တစ်နှစ်လောက် ကျောင်းနားလိုက်ဖို့အထိ စဉ်းစားထားကြတဲ့ မိဘတွေလည်း ဒုနဲ့ ဒေးပါပဲ။ မတတ်သာလို့သာ ဒီလိုစဉ်းစားကြတာပါ။ တတ်နိုင်ရင် ကလေးကို တစ်နှစ်နားစေချင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ခုဆိုရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ ပူးပေါင်းပြီး ကလေးတွေကို တတ်နိုင်သမျှ အန္တရာယ်ကင်းကင်းနဲ့ ကျောင်းတက်နိုင်အောင်လို့ လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းလေးတွေ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အသိပေးထားပါ။ တတ်နိုင်ရင် ကလေးကို သူနားလည်လောက်မယ့် စကားလုံးတွေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အကြောင်းကို ရှင်းပြထားပါ။ ဒီရောဂါဟာ ဘယ်လိုရောဂါမျိုးဖြစ်တယ်၊ […]

ကလေးကို အစား ကောင်းကောင်း စားစေဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်အောင် စားသောက်တတ်တဲ့ အလေ့အထဖြစ်စေဖို့  မွေးမြူပေးရတာက ကလေးကို ပျိုးထောင်ပေးနေတဲ့ မိဘတိုင်းအတွက် အရေးကြီးတဲ့ တာဝန် တစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ လှုပ်ရှားသွားလာနိုင်နေပြီဖြစ်တဲ့ ၂ နှစ်ကျော် အရွယ် ကလေးတစ်ယောက်အဖို့ အာဟာရပြည့်ဝမှုက တော်တော်လေး အရေးပါလှပါတယ်။ ဒီလိုပြောရတာက အာဟာရပြည့်ဝမှ ကလေးက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ အကောင်းဆုံး ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှာ မို့လို့ပါ။ အာဟာရပြည့်ဝမှုက ကလေးကို ဖျားနာမှု ကင်းစေဖို့လည်း အထောက်အကူပြု ပေးနိုင်ပါသေးတယ်။ ကလေးက သံဓာတ်၊ ဗီတာမင် C စတာတွေ ချို့တဲ့မယ်ဆိုရင် ဦးနှောက် နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုပါ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်တဲ့အခါ အကောင်းဆုံး ဖွံ့ထွားပြီး ကျန်းမာတဲ့ ကလေးတစ်ယောက် ဖြစ်စေဖို့ဆိုရင် ငယ်စဉ် ကာလကတည်း အာဟာရပြည့်ဝဖို့ […]

အခုအချိန်ကတော့ တုပ်ကွေးဖျားနာ သိပ်ကိုပေါတဲ့ မိုးရာသီကို ရောက်ရှိနေပါပြီ။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ COVID-19 ကပ်ဘေးကလည်း ဆက်လက်ရှိနေဆဲပါ။ ဒီအချိန်မှာပဲ ကလေးတွေရဲ့ စာသင်ကျောင်းတချို့က ပြန်ဖွင့်ဖို့ နီးစပ်လာနေပါပြီ။ ဒီလိုအချိန်မှာ မိဘတိုင်း တွေးပူနေကြတာက မိမိတို့ရဲ့ ကလေးတွေ ဖျားမှာနာမှာကိုပါပဲ။ တုပ်ကွေးနဲ့ ဖျားနာခြင်းတွေ ကင်းဝေးဖို့ဆိုရင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကောင်းမွန်ပြီး ကျန်းမာသန်စွမ်းနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ်ခံအားစနစ်ဟာ သားသားမီးမီးတို့ရဲ့ ရောဂါကာကွယ်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးတာမို့ တော်ရုံဖျားနာဝေဒနာတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ကလေးတွေ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကောင်းမွန်စေဖို့ဆိုရင် အချက်(၃)ချက်နဲ့ စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကတော့ - ရှေ့တန်းခံစစ်အတွက် လိုအပ်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေ - ကိုယ်ခံအားဆဲလ်တွေကို ဖွံ့ဖြိုးစေမယ့် အာဟာရတွေ နဲ့ - Antibodies ကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေ ရယ်ပါပဲ။ ရှေ့တန်းခံစစ်က အာဟာရဓာတ်များ ရှေ့တန်းခံစစ်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ တံခါးပေါက်တွေပါပဲ။ ဥပမာပြောရရင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းနဲ့ အစာခြေစနစ်ပါ။ ဒီလမ်းကြောင်းတွေကနေ ရောဂါပိုးတွေဝင်လာနိုင်လို့ […]

မေမေ ဆိုတဲ့ စကားလုံးလေး နှစ်လုံးက တော်တော်လေး အဓိပ္ပာယ် လေးနက်ပါတယ်။ မေမေဆိုတဲ့ တာဝန်က ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိသမျှ အလုပ်တွေထဲမှာ အခက်ခဲဆုံးပါ။ မေမေ ဆိုတဲ့ အလုပ်က လစာ ဝင်ငွေ မရသလို သင်ယူလေ့လာစရာ သင်တန်း မရှိဘဲ ကိုယ်တိုင် ရုန်းကန်ရတဲ့ အလုပ်တစ်ရပ်ပါ။ ကလေးကို မွေးဖွားပြီးချိန်ကစလို့ ကြီးပြင်း အရွယ်ရောက်သည်အထိ စက္ကန့် မလပ်တစ်ချိန်လုံး အပတ်တကုပ် ကြိုးစားလုပ်ကိုင်ရတဲ့ အလုပ်အကိုင် တစ်ခုပေါ့။ သေးခံ လဲတာကစလို့ ကလေးကို ချော့တာ၊ နို့ချို တိုက်ကျွေးတာနဲ့ အာဟာရ စီစဉ်ပြင်ဆင်တာအထိ မကုန်နိုင်သော အလုပ်တွေကို လုပ်ရတာပါ။ အဖိုးအခဆိုတာ တစ်ပြားတစ်ချပ်မှ မရဘဲ ပျော်ရွှင်မှုကိုပဲ ပီတိဖြစ်ရင်း အကောင်းဆုံး ကြီးပြင်းလာအောင် ပျိုးထောင်ရတာပါ။ စိတ်ဖိစီးမှုဒဏ်ကိုလည်း အခြားအလုပ်တွေထက် ပိုပြီး ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒီလို […]

ဘေဘီလေးတွေရဲ့ နုနယ်တဲ့ အရေပြားက ထိခိုက်လွယ်ပါတယ်။ ဒီလို ထိခိုက်လွယ်တဲ့ အရေပြားလေးမှာ အင်ပျဉ် ဖြစ်တဲ့အခါ သက်သာစေဖို့ ဘာလုပ်ပေးရမလဲ ဆိုပြီး အကြံအိုက်နေတဲ့ မေမေတွေ ရှိလား........... ဒါဆိုရင်တော့ ဒီ ဆောင်းပါးလေးက ဘေဘီလေးမှာ ဖြစ်တဲ့ အင်ပျဉ်ကို သက်သာစေဖို့ အကောင်းဆုံး ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မှာပါ။ ဘေဘီလေးမှာ ဖြစ်တဲ့ အင်ပျဉ် သက်သာစေဖို့ အင်ပျဉ် ဖြစ်တဲ့အခါ ဘေဘီလေးမှာ ယားယံတာနဲ့ နာကျင်တာကို ခံစားရစေနိုင်ပါ။ ဒီ အရေပြား ပြဿနာကို သက်သာစေဖို့ဆိုရင် ရေအေးဝတ် ကပ်ပေးပါ အင်ပျဉ်ကို သက်သာစေဖို့ အလွယ်ကူဆုံးနဲ့ အမြန်ဆန်ဆုံး နည်းလမ်းက ရေအေးဝတ် ဒါမှမဟုတ် ရေခဲကပ်တာပါ။ ရေအေးဝတ် ကပ်တာက ရောင်ရမ်းမှုကိုရော ယားယံမှုကိုပါ သက်သာစေမှာပါ။ ဒါကြောင့် တဘက်စ သန့်သန့်လေးထဲမှာ ရေခဲတုံးလေးတွေ ထည့်ပြီး ကပ်ပေးပါ။ […]

ဘေဘီလေးက ဆီးသွားတိုင်း ငိုနေတယ်။ ဆီးကလည်း သိပ်မသွားဘူး။ အနံ့ကလည်း ပြင်းတယ်။ ဘာဖြစ်တာလဲ မသိဘူး ဆိုတဲ့ မေမေတွေရှိလား။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးကို ဖတ်ကြည့်ပြီး အတူတူ အဖြေထုတ်လိုက်ရအောင်လား......... ဘေဘီလေး ဆီးသွားတိုင်း ငိုနေရတာက ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်နေတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သေချာစေဖို့ ဒီအချက်လေးတွေနဲ့ ဆန်းစစ်ကြည့်ပါ။ ဘေဘီလေးက ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်နေတာလား............. ဘေဘီလေးက ကိုယ်ပူနေမယ် ဆီးခဏခဏသွားမယ် ဆီးနံ့ပြင်းမယ် ဆီးက ပန်းရောင် ဒါမှမဟုတ် အရောင် နောက်ကျိကျိ ဖြစ်နေမယ် အန်မယ် အီနေမယ် ဆီးသွားတိုင်း ငိုနေမယ် ဆိုရင် ဘေဘီလေးက ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်နေတာပါ။ ဘေဘီလေး ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်တာကို သက်သာစေဖို့ အိမ်တွင်းကုထုံးများ ဘေဘီလေး ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်တာကို သက်သာစေဖို့ဆိုရင် နို့များများ တိုက်ပေးပါ ဘေဘီလေး ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်တာကို သက်သာစေဖို့ မိခင်နို့ များများ […]

ငယ်ရွယ်စဉ် အပြာရုပ်ရှင်ကြည့်မိတဲ့ ကလေးများရဲ့ အနာဂတ် ဘာတွေ ထိခိုက်သွားနိုင်သလဲ။ အရွယ်ရောက်ပြီးတဲ့သူတိုင်း ကျား၊ မ မရွေး အပြာရုပ်ရှင် ကြည့်တတ်တဲ့ အလေ့အကျင့် ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ အပြာရုပ်ရှင်ဟာ လိင်စိတ် အာသာဖြေရုံသက်သက် ရိုက်ထားတဲ့ ရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့အတွက် အရွယ်ရောက်ပြီးသားသူတွေ ကြည့်လို့ သိပ်ပြဿနာမရှိနိုင်ဘူးဆိုပေမဲ့ အသက် အရမ်းငယ်သေးတဲ့ ကလေးတွေ မတော်တဆ ကြည့်မိလိုက်တဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် အပြာရုပ်ရှင်ကို ခွေချပ်တွေနဲ့ အိမ်မှာ သိမ်းထားတတ်ကြတယ်။ အဲဒီအခါ ကလေးတွေက ကာတွန်းကားအဖြစ်နဲ့ မှားပြီး ကြည့်တတ်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ ယခုခေတ် စမတ်ဖုန်းတွေ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် သုံးလာတဲ့အခါ ဖုန်းတိုင်းလိုလိုမှာ အပြာရုပ်ရှင်တွေကို သိမ်းထားတတ်ကြတယ်။ ကလေးတွေက လူကြီးတွေရဲ့ဖုန်းကို ဂိမ်းဆော့ဖို့အတွက် ဖွင့်ကြည့်ရင်းကနေ မြင်သွားတတ်တာမျိုးတွေလည်း တွေ့ရတယ်။ […]

ကလေးတွေမှာ တချို့က မွေးလာကတည်းက နှလုံးရောဂါလေးနဲ့ မွေးဖွားလာတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ဆေးပညာအရ congenital heart disease (မွေးရာပါနှလုံးရောဂါ) လို့ ခေါ်ပါတယ်။ CDC အဆိုအရ အမေရိကန်မှာ လက်ရှိ မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိတဲ့ ကလေး တစ်သန်းနဲ့ လူငယ် တစ်သန်း ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီဘက်နှစ်ပိုင်းတွေမှာ ဆေးပညာတွေ တိုးတက်လာတဲ့အတွက် ရောဂါတွေကို အရင်ကထက် ပိုပြီးကောင်းအောင် ကုလာနိုင်တာကြောင့် မွေးရာပါနှလုံးရောဂါသည် ကလေးတွေဟာ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ကြီးပြင်းလာကြပါပြီ။ ကုသလို့ပျောက်ကင်းတဲ့အတွက်ကြောင့် အသက်ရှင်နိုင်ခြေလည်း ပိုပြီး များလာပါပြီ။ မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ အမျိုးအစားများ နှလုံးရောဂါ အမျိုးအစားတွေကိုတော့ နှလုံးရဲ့ နံရံက ဖြစ်တာရယ်၊ အဆို့ရှင်က ဖြစ်တာရယ်၊ သွေးကြောမကြီးတွေက ဖြစ်တာရယ်ဆိုပြီး ခွဲလို့ရပါတယ်။ နှလုံးနံရံရောဂါ - အဓိကကတော့ နှလုံးအခန်းတွေကြားမှာ […]

အရွယ်မရွေး ခြင်ကိုက်ခံရ နိုင်ပါတယ်။ လူကြီးတွေ အတွက်က ခြင်ကိုက်တာ အမှုမဲ့ အမှတ်မဲ့ ဆိုပေမယ့် ဘေဘီလေးတွေ မှာတော့ ခြင်ကိုက်တဲ့အခါ နီနေတာ၊ အရေပြားမှာ အပိမ့်တွေ ထွက်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေကို ဘယ်လိုများ အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းမယ် စိတ်ကူးလဲ မေမေ ..... နည်းလမ်းကောင်းလေး ဝေမျှ ပါရစေ။ ဘေဘီလေးတွေ ခြင်ကိုက်ခံရတဲ့အခါ သက်သာစေဖို့ ခြင်ကိုက်တာက ကာကွယ်လို့ ရတယ် ဆိုပေမယ့် အမြဲ ကာကွယ်ဖို့ကျ မဖြစ်နိုင် ပါဘူး။ ဒီလိုမျိုး တစ်ချိန်လုံး ကာကွယ်ဖို့ မဖြစ်တဲ့ အခြေအနေမှာ ခြင်ကိုက်ခံလာရရင် သက်သာအောင် ဘယ်လို လုပ်ပေးရမလဲ ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းလေးကို ပြောပြပေး ပါရစေ။ ရေခဲကပ်ပါ ရေခဲတုံးလေးတွေကို တဘက်စ သန့်သန့်လေးထဲ ထည့်ပြီး ခြင်ကိုက်ခံရတဲ့ နေရာမှာ […]

ကလေးလေး တစ်ယောက် မွေးဖွားလာပြီ ဆိုရင် လူကြီးမိဘတွေ၊ စီနီယာမေမေ တွေ ပြောလေ့ရှိကြတဲ့ အယူအဆ တစ်ခုပါ။ မွေးဆံပင်ကို ရိတ်ပစ်ရမယ်တဲ့။ ကလေးဘဝမှာ ဆံပင် ရိတ်မှ ကျန်းမာမယ်၊ ဆံပင်သန်မယ် တဲ့လေ။ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ၊ ယဉ်ကျေးမှုအရ၊ ဘာသာရေးအရ၊ အရပ်ပြောစကားအရ ကလေးလေးတွေကို ဆံပင် ရိတ်ပေးလေ့ ရှိကြပါတယ်။ ဒီလို ရိတ်ပြီးမှ ဆံပင်သန်လာမယ့် အပြင် ကလေးက အပူအပုပ် ကင်းစင်ပြီး ဖွံ့လာမယ်၊ ကျန်းမာလာမယ် လို့တောင် ယုံကြည်ထားကြပါတယ်။ တကယ် ဆံပင် သန်လာမှာလား နိုးပါ။ ခေါင်းရိတ်ခြင်း မရိတ်ခြင်းက ကလေးရဲ့ ဆံပင်သန်လာ၊ ထူလာဖို့အတွက် ထူးထူးခြားခြား သက်ရောက်မှု မရှိဘူး လို့ ပညာရှင်တွေက ဆိုကြပါတယ်။ အမှန်တကယ်တော့ ဆံပင်ဆိုတာ ဦးရေပြား အောက်က ဆံပင်မွေးညင်းအိတ်လေးတွေကနေ ပေါက်လာတာမို့ ဦးရေပြား […]