ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးရဲ့ ကြီးထွားမှုနဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှု

ကျောင်းက စာသင်ခန်းတွေမှာ ဆရာ ဆရာမတွေက ကလေးတွေကို ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်ခိုင်းထားပြီး စာသင်ပြနေကြတာဟာ သာမန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် တစ်ခုပါ။ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ဟာ ထိုင်ခုံမှာ ငြိမ်ငြိမ် လေးထိုင်ပြီး စာကြည့်နေခြင်းဖြင့် သေသေချာချာ အာရုံစူးစိုက်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်နေကြပါတယ်။ အရွယ် ရောက်ပြီးသူ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ (ဥပမာ၊ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားတွေ)ကတော့ စာလေ့လာရာမှာ အချိန်အကြာကြီးနဲ့ တစ်ဆက်တည်း မလေ့လာကြတော့ပါဘူး။ ခဏအနားယူတာမျိုး၊ မတ်တပ်ရပ် စာကျက်တာမျိုး စတာတွေလုပ်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မူလတန်းနဲ့ အလယ်တန်း ကလေးတွေအနေနဲ့ကျတော့ လူကြီးတွေ၊ ဆရာဆရာမတွေရဲ့ ထားရာနေ၊ စေရာသွားပါတယ်။ စာလေ့လာရာမှာ သူတို့အတွက် သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေမယ့် နည်းလမ်းတွေကို မရှာဖွေတတ်ကြသေးပါဘူး။ အောက်ဖော်ပြပါ အချက်တွေက တစ်နေကုန်ထိုင်ပြီး စာသင်နေရာက ရလာနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေး ဆိုးကျိုးတွေပါပဲ။ (၁)     အချိန်တော်တော်ကြာ ထိုင်လျက် စာကျက်နေမယ်ဆိုရင် […]

အိပ်မပျော်တဲ့ဝေဒနာဟာ ပူပင်သောကတွေနဲ့ ရုံးကန်လှုပ်ရှားနေရတဲ့ လူကြီးတွေမှာသာမကပါဘူး ငယ်ရွယ်နုနယ်လှတဲ့ ကလေးတွေမှာလည်း ဖြစ်နိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေး ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သားသားမီးမီးလေးတွေဟာ တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံး ၉ နာရီ အိပ်စက်ပေးဖို့ လိုအပ်ပြီး ဒီလိုအိပ်စက်ပေးမှသာ သူတို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာသန်စွမ်းမှုနဲ့ စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကြွက်သား၊ နှလုံးနဲ့ ဦးနှောက်တို့ ဖွံ့ဖြိုးလာစေဖို့ အိပ်စက်မှုက အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။ အိပ်စက်ခြင်းဟာ ရင်သွေးတွေရဲ့ အစာစားချင်စိတ်ကိုလည်း မျှတအောင်ထိမ်းချုပ်ပေးတာမို့ ငယ်ရွယ်စဉ်မှာတင် ကိုယ်အလေးချိန်မြင့်မားနေတဲ့ ပြဿနာကိုလည်း တားဆီးပေးနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခါတစ်ရံမှာတော့ ရင်သွေးလေးတွေ ကောင်းမွန်စွာ မအိပ်စက်နိုင်ကြတာကို မိဘတိုင်း ကြုံဖူးကြမှာပါ။ ဘာကြောင့် ရင်သွေးလေးတွေ ခုလို မအိပ်ပျော်နိုင်ဖြစ်နေကြတာပါလိမ့်နော်။ သားသားမီးမီးတွေ ဘာလို့ အိပ်မပျော်ဖြစ်နေတာလဲ ငယ်ရွယ်စဉ်အချိန်မှာ ရင်သွေးငယ်တွေဟာ ကောင်းမွန်စွာ အိပ်စက်နိုင်ဖို့ အထူးလိုအပ်ပါတယ်။ အိပ်စက်ခြင်းနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ၊ အိပ်မပျော်တာတွေကို ခံစားနေရတဲ့ ကလေးတွေဟာ […]

သားသားမီးမီးတွေကို ဂိမ်းပေးဆော့လိုက်ပါ ခုချိန်မှာ အသက် ၃၀ ဝန်းကျင်ကို ဖြတ်သန်းနေသူတွေဆို ကြုံဖူး၊ မှတ်မိဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက ဗီဒီယိုဂိမ်းဆိုင်သွားလို့ လူကြီးမိဘတွေက ဆူကြရိုက်ကြတာမျိုး။ “နင်တို့ ဂိမ်းမဆော့နဲ့ ဂိမ်းဆော့ရင် ရူးတတ်တယ်” လို့ အပြောခံခဲ့ရတာမျိုး။ ခေတ်တွေက ပြောင်းလဲလာလိုက်ပုံများ တစ်ချိန်တုန်းက ဆော့ရင် ရူးမယ်လို့ အပြောခံခဲ့ရတဲ့ ဂိမ်းတွေဟာ ခုချိန်မှာတော့ မိဘတွေကို ကိုယ်တိုင် ကစားဖို့ တွန်းအားပေးရမယ့် အားကစားနည်းတစ်မျိုးဖြစ်လာနေပြီ။ နိုင်ငံ့လက်ရွေးစင်တွေကိုတောင် မွေးထုတ်ပေးနေကြရတဲ့ အထိ။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့ မဟုတ်ပြန်ဘူး။ ဂိမ်းဆော့တာက သားသားမီးမီးတွေရဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးနဲ့ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်မှုတွေကိုလည်း အထောက်အကူပြုစေပါသေးတယ်။ တစ်ချိန်တုန်းက တုတ်နဲ့ အရိုက်ခံခဲ့ရဘူးတဲ့သူတွေကတော့ ငါတို့ ခေတ်ကောင်းကို လွတ်လိုက်လေခြင်းလို့ တွေးထင်မှတ်ယူနေကြမလားပဲနော်။ ဒါပေမယ့် အတိတ်ကို တွေးပြီး ဝမ်းနည်းမနေပါနဲ့။ ခုချိန်မှာ ကိုယ့်ရင်သွေးလေးတွေကို ဗီဒီယိုဂိမ်းပေးဆော့ပြီး ဒီကနေ […]

ကလေးတွေ ရဲ့ အနာဂတ်က သင့်အပေါ်မှာ အများကြီး မူတည်နေတယ်ဆိုတာကို သတိထားမိရဲ့လား။ ခုခေတ်က ကလေးတွေကို စောင့်ရှောက်တဲ့ နေရာမှာ အရင်လို ငါ့ကလေးတွေ ကောင်းကောင်းကြီးလာရင် ရပြီ။ ကျန်းမာနေရင် ရပြီဆိုတာနဲ့ ကျေနပ်နေလို့ မရပါတော့ဘူး။ ကိုယ့်ကျန်းမာရေးသာမကဘဲ စိတ်ကျန်းမာရေးကိုပါ ဂရုစိုက်ရမယ့် ခေတ်ရောက်နေပါပြီ။ အရင်ကတော့ ကိုယ်ကျန်းမာရင် ပြီးရောဆိုပြီး ကျေနပ်ကြပေမယ့် ခုချိန်မှတော့ သူတို့လေးတွေရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးကိုပါ ဂရုစိုက်ရမှာပါ။ ဒါမှ အဆင်းရော အချင်းပါ ပြည့်စုံတဲ့ လူငယ်တွေ အဖြစ် ကြီးပြင်းလာမှာပါ။ ဒါဆိုရင် ကလေးတွေရဲ့ ကိုယ်ရော စိတ်ပါ ကျန်းမာနေစေဖို့ မိဘတွေ အနေနဲ့ ဘာတွေ လုပ်ပေးနိုင်လဲ ဆိုတာ ဆက်ကြည့်ရအောင်။ ကလေးတွေ ရဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအတွက် ကလေးများရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအတွက် အဓိက လုပ်ပေးရမှာက ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပါ။ […]

ကလေးတွေရဲ့ အောင်မြင်မှုကို အမြင်ချင်ဆုံးက ဖေဖေ မေမေ တို့ ပါပဲ။ စာမေးပွဲတို့ ပြိုင်ပွဲတို့ဆို ကာယကံရှင်လေးတွေထက် မိဘတွေက ပိုပြီး စိတ်လှုပ်ရှားတတ်ကြတာပဲ ကြည့်။ ကိုယ့်သားသမီးလေးတွေကို ပညာတော်စေချင်တာ ၊ ထိပ်ဆုံး ရောက်စေချင်တာ မိဘတိုင်း ရဲ့ ဆန္ဒပဲ မဟုတ်လား။ ဒါပေမယ့် မေးစရာရှိတဲ့မေးခွန်းတစ်ခုက ပညာရေးမှာ အဆင့်တစ် ရရုံနဲ့ ထူးချွန်အောင်မြင်တယ်လို့ ယူဆနိုင်ပြီလား။ မိဘတွေဟာ အများအားဖြင့် ကျောင်းမှာ အမြဲ အဆင့်တစ် ရဖို့၊ အမှတ်အများဆုံး ရဖို့ကိုပဲ အလေးထားပြီး ကလေးတွေကို တွန်းအားပေးတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကလေးတွေ ရဲ့ အနာဂတ်ဘဝမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရဖို့ ဆိုတာ ဉာဏ်ကောင်းရုံ ၊ အမှတ်ကောင်းရုံ နဲ့ မလုံလောက်ဘူး ဆိုတာ မေမေတို့ သတိပြုဖို့ […]

ကလေးတွေကို စာပဲကျက်ခိုင်း၊ စာအုပ်နဲ့မျက်နှာကပ်ထားစေချင်တာ၊ အမှတ်များဖို့၊ အဆင့်တစ်ရဖို့၊ ဂုဏ်ထူးတွေပါဖို့ပဲ ဖိအားပေးမိနေသလား။ အားကစား ကိုတော့ မေ့ထားမိသလား။ တော်စေ၊ ထက်မြက်စေချင်တဲ့ ဖေဖေမေမေတို့ရဲ့ စိတ်ဆန္ဒတွေက ဒီလိုတွန်းအားပေးတဲ့နည်းနဲ့ ထိရောက်စေပါ့မလား။  တကယ်တော်စေ၊ တတ်စေချင်ရင် စည်းစနစ်ရှိတဲ့ လွတ်လပ်ခြင်းကို ခံစားခွင့်ပေးလိုက်ပါ။ ကလေးတွေရဲ့ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးမှုကို အားကစားက အထောက်အကူပေးနိုင်တယ်၊ ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်စေတယ်လို့ပြောရင် မေမေတို့ယုံကြမှာလား။ ဘယ်လိုတွေ အကျိုးကျေးဇူးရှိလဲ ဆက်ကြည့်ရအောင်။ အားကစား လုပ်တဲ့ ကလေးတွေက - ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယုံကြည်မှု ပိုရှိတယ် အားကစားလုပ်တဲ့အခါ လှုပ်ရှားသမျှ၊ ဆုံးဖြတ်သမျှ ကိုယ်တိုင်ပဲ လုပ်ရတာမို့ ကလေးအတွက် ကိုယ်တိုင်ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ အလေ့အကျင့်ရစေပါတယ်။ အတူကစားသူချင်း ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးမှာလည်း ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုရှိစေတယ်။ အားကစားလုပ်ရင်း သူငယ်ချင်းတွေ အများကြီးရနိုင်တယ်လေ။ အရှုံးကို မကြောက်တော့ဘူး အနိုင်ရဖို့ အစွမ်းကုန်ကြိုးစားတတ်တဲ့ ဇွဲအပြင် ကျရှုံးတာရှိလည်း တုန်လှုပ်မသွားဖို့ အလေ့အကျင့်ရစေပါတယ်။ အရှုံးဆိုတာ အနိုင်ရဖို့ လှေကားထစ်တွေဖြစ်တဲ့အကြောင်းကို […]

မကြာခင်မှာ အိမ်ရဲ့ဆည်းလည်းလေးတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ သားသားမီးမီးတို့ရဲ့ ကျောင်းပိတ်ရက်ရောက်လာတော့မယ်နော်။ ဒီအချိန်က မေမေရော သားသားမီးမီးတွေပါ စိတ်အလှုပ်ရှားဆုံးအချိန်ဆိုလည်း ဟုတ်ပါတယ်။ ပိတ်ရက်မှာ အိမ်မှာနေမယ့် သားသားမီးမီးတို့ကို တစ်ချိန်လုံး အော်မနေရစေဖို့ မေမေတို့အနေနဲ့ အခုကတည်းက ဘာတွေလုပ်မလဲဆိုတာကို အစီအစဉ်ချထားနိုင်မှ တော်ကာကျမှာနော်။ ဒီတော့ ပိတ်ရက်ဘာလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်မရှိသေးဘူးဆိုရင် ဒီဆောင်းပါးလေးကနေတဆင့် ပြောပြပေးပါရစေ။ ကျောင်းပိတ်ရက်မှာ သားသားမီးမီးတွေနဲ့အတူ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ့်အရာတွေက ဘာတွေများလဲ............. ကျောင်းပိတ်ရက်မှာ မေမေတို့အနေနဲ့ သားသားမီးတို့ရဲ့ တိုးတက်မှုအတွက်ဖြစ်ဖြစ် ချစ်ခင်မှုတွေတိုးလာစေဖို့ဖြစ်ဖြစ် ဒီလုပ်ဆောင်မှုလေးတွေကို အတူတူလုပ်ဆောင်လို့ရပါတယ်။ အတူတူ ဈေးဝယ်ထွက်မယ် ဈေးဝယ်ထွက်တဲ့အခါသားသားမီးမီးတွေကို အတူခေါ်သွားပေးပါ။ ဒီလိုခေါ်သွားတာက သူတို့လေးတွေကို အတွေ့အကြုံရစေပြီး အစားကောင်းကောင်းစားစေဖို့လည်း အထောက်အပံ့ဖြစ်စေမှာပါ။ ဒီလိုလုပ်တာက မေမေနဲ့ ကလေးတို့ကြားမှာ သံယောဇဉ်လည်း ပိုတိုးစေနိုင်ပါတယ်။ သစ်ပင်လေးတွေ အတူတူစိုက်ကြမယ် ဒါက ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းရာရောက်သလို ကလေးကို သဘာဝတရား နဲ့ထိတွေ့ခွင့်ပေးတာက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပါ အကောင်းဆုံးကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးစေမှာပါ။ အတူတူ […]

နွေဦးရာသီ ရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ ကလေးတို့မျှော်နေတဲ့ ကျောင်းပိတ်ရက်ရှည် ကြီး နီးကပ်လာပါပြီ။ အမွှေစိန်လေးတွေ အိမ်မှာမြဲပြီး ကဲကြမှာကို စိုးရိမ်နေတဲ့ မိဘတွေ ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်တွေ၊ ကျောင်းတွေနဲ့ လည်ပတ်နေရတဲ့ မိသားစုတွေ လူစုံတက်စုံရှိကြတဲ့အချိန်မို့ ပျော်စရာကောင်းမှာပါနော်။ မိသားစုရဲ့ပျော်ရွှင်စရာအမှတ်တရတွေ ဖန်တီးနိုင်မယ့်အချိန်လည်းဖြစ်လို့ ကလေးတွေကို စည်းကမ်းတွေအတင်းမချပါနဲ့၊ ပိတ်ရက်လေးတောင် ကျူရှင်ကိုပဲအတင်းမပို့ပါနဲ့။ ကလေးတို့လည်းအကျိုးရှိ၊ ပျော်ဖို့လည်းကောင်းတဲ့ အရာတွေလည်း ဖန်တီးရအောင်ပါ။ ခရီးသွားကြမယ်။ အခွင့်အရေးရတုန်းလေး အမှတ်တရအဖြစ်ရော အပန်းဖြေခရီးအနေနဲ့ပါ ကျောင်းပိတ်ရက်ရှည် မှာ မိသားစုလိုက် ခရီးတစ်ခုခုထွက်သင့်ပါတယ်။ ဘုရားဖူး သို့မဟုတ် ကမ်းခြေ ခရီးသွားတာမျိုးမှာ ပျော်ရွှင်စရာအမှတ်တရတွေဖန်တီးပါ။ ခရီးမှာတွေ့ရတဲ့ အသစ်အဆန်းတွေကို စူးစမ်းလေ့လာတဲ့ကလေးအတွက် သမိုင်းကြောင်းတွေ၊ ဗဟုသုတဖြစ်စရာလေးတွေ ပြောပြပေးပါ။ ပျော်စရာသင်တန်းတွေ တက်ခိုင်းမယ်။ (၁) ဂီတသင်တန်း အားလပ်ရက်မှာ ကလေးကို စန္ဒရား၊ တယော သို့မဟုတ် တူရိယာပစ္စည်းတစ်ခုခုကို တီးခတ်နည်းသင်ပေးလိုက်ပါ။ သားယောက်ျားလေးဆိုရင် ဂီတာတီးသင်ပေးတာလည်းကောင်းပါတယ်။ […]

ခုခေတ်ကလေး တော်တော်များများကို ကြည့်လိုက်ရင် ပိန်ပိန်သေးသေးလေးနဲ့ အားမရှိသလို ပုံလေးတွေ ဖြစ်နေတာ သတိထားမိမယ်ထင်တယ်နော်။ ဒါတွေက ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲဆိုရင် ကလေးရဲ့ တစ်နေ့တာမှာ လိုအပ်တဲ့ အာဟာရတွေ မရတာ၊ အထိုင်များပြီး လှုပ်ရှားမှုနည်းလွန်းတာ၊ စာမှ စာ စာကိုပဲ ဂရုစိုက်ရင်း ထိုင်ခုံမှာပဲ တစ်နေ့တာ ကုန်ဆုံးနေရတာ၊ ကလေးက ကိုယ်ခံအားနည်းပြီး မကြာခဏ ဖျားနာချူချာတော့ ပိန်ချုံးလာတာ စတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကြောင့်ပါပဲ။ ကလေးထွားစေဖို့ ဘယ်လိုအာဟာရတွေကို အဓိကကျွေးကြမလဲ။ တခြားကလေးတွေနဲ့ ယှဉ်လိုက်တိုင်း ကိုယ်ကလေးက ပိန်ပြီး ညှက်နေတာမျိုး မဖြစ်စေချင်ဘူးဆိုရင် မေမေတို့အနေနဲ့ ငယ်ငယ်ကတည်းက ပရိုတင်းဓာတ်ကို ပြည့်ဝစုံလင်စွာ ကျွေးထားဖို့ လိုပါတယ်။ ပရိုတင်းဓာတ် တစ်နည်းအားဖြင့် အသားဓာတ်က ကိုယ်ခန္ဓာမှာရှိနေတဲ့ ကြွက်သားထုကို တည်ဆောက်ပေးတယ်။ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုလည်း ကောင်းစေပြီး အလွယ်တကူ ဖျားနာခြင်းမဖြစ်စေဖို့ ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။ ကလေးရဲ့ […]

ကိုယ့်သားသမီးတွေကို ထူးချွန်ထက်မြက်တဲ့ ကြယ်ပွင့်လေးတွေဖြစ်လာစေချင်တာ မိဘတိုင်းရဲ့ဆန္ဒပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုဖြစ်လာစေဖို့က သူတို့တွေရဲ့ဝါသနာနဲ့ စိတ်အားထက်သန်ရာ နယ်ပယ်တွေကို မိဘတွေဘက်က ကူညီပျိုးထောင်ပေးဖို့တော့ လိုပါတယ်။ အရင်ဆုံး - ကလေးက ဘယ်နေရာမှာ ထူးချွန်လဲ အတည်ပြုပါ ဆုတံဆိပ်တွေရနေမှ ထူးချွန်မှုမဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးရဲ့ အားသန်ရာ၊ စိတ်အားထက်သန်မှုပြင်းပြရာ တစ်ခုခုကို ဆိုလိုပြီး ဒီအလုပ်တစ်ခုခုနဲ့ဆိုရင် ကလေးက ပျော်ရွှင်တက်ကြွနေပြီး ရလဒ်ကောင်းနေတတ်တာမျိုးပါ။ ဥပမာ ပန်းချီဆွဲတာ၊ ဂီတတူရိယာတစ်ခုခုတီးတာ၊ ဘောလုံးကန်တာ၊ သီချင်းဆိုတာ စတဲ့ ဝါသနာလေးတွေထဲက ကလေးရဲ့စိတ်အားထက်သန်မှုအပြင်းပြဆုံးကို သူ့ရဲ့ထူးချွန်မှုအဖြစ် မှတ်ယူပေးပါ။ ကလေးရဲ့ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကို အသိအမှတ်ပြု ချီးကျူးပါ အစကတော့ အရေးမလုပ်ဘဲ ဆုရမှ၊ ထူးချွန်လွန်းနေမှ ဂုဏ်ယူတာမျိုး မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ အောင်မြင်မှု ရှိရှိ၊ မရှိရှိ ကလေးရဲ့ အားထုတ်မှုရလဒ်မှန်သမျှကို အသိအမှတ်ပြုပေးပါ။ အားပေးချီးမြှောက်ပါ။ သူတို့အတွက် အားဆေးတစ်ခွက်ဖြစ်တဲ့ မိဘရဲ့ ချီးကျူးမှုကို […]