ကျန်းမာစေမည့်အလေ့အကျင့်များ

အဆိပ်ဆိုတာ မြိုချမိခြင်း၊ ရှူရှိုက်မိခြင်း၊ ထိကိုင်မိခြင်း သို့ အကြောသွင်းထိုးသွင်းခြင်းဖြင့် လူကို ဒဏ်ရာရစေနိုင် သို့ သေစေနိုင်တဲ့ ဓါတုပစ္စည်း၊ မြွေအဆိပ်နှင့် အငွေ့တွေဖြစ်တယ်။ တချို့ဆေးများနှင့် ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ်အငွေ့တွေကလည်း ပမာဏများများသုံးမိရင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေတယ်။ သန့်ရှင်းရေးအတွက်သုံးသောဆေးတွေကလည်း စားသုံးမိရင် အဆိပ်မိစေတယ်။ ကလေးတွေဟာ တချို့ဆေးတွေ၊ ဓါတုပစ္စည်းတွေကို အနည်းငယ်စားမိရုံနှင့် အဆိပ်သင့်နိုင်တယ်။   ၁။ အဆိပ်မိတဲ့လူကို ဘယ်လိုအချက်တွေပေါ်မူတည်ပြီး ကုသမလဲ။ • အဆိပ်မိသူ၏ လက္ခဏာ • အဆိပ်မိသူ၏ အသက် • အဆိပ်ဖြစ်စေတဲ့ အရာရဲ့ ပမာဏ(သိနိုင်လျှင်) အဆိပ်မိနေတယ်လို့ သံသယရှိလျှင် အဆိပ်မိသူကို ကူညီတဲ့ဌာန ၊ ဆေးရုံ သို့ ဆက်သွယ်နိုင်သည်။ မိမိတို့မြို့နယ်ရှိ အဆိပ်ထိန်းချုပ်တဲ့စင်တာ သို့လည်း ဆက်သွယ်အကူအညီတောင်းခံနိုင်သည်။ မိမိတို့မြို့နယ်ရှိ အဆိပ်ထိန်းချုပ်တဲ့စင်တာဟာ အဆိပ်နှင့်ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး အိမ်မှာစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုတဲ့အချက်တွေကိုလည်း သိနိုင်တယ်။   ၂။ ဘယ်အချိန်မှာ […]

နိုင်ငံတကာ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း ( NCBI ) အရ လူကိုက်ဒဏ်ရာတွေဟာ အနာတစ်ဝိုက်မှာ ပိုးဝင်ပြီးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်ရုံတင် မဟုတ်ဘဲ ဘက်တီးရီးယား ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေပါ ဝင်စေနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူကိုက်ဒဏ်ရာတွေကို ကောင်းကောင်းကုသနိုင်မယ့် နည်းတွေသိထားသင့်ပါတယ်။   လူကိုက်ဒဏ်ရာဆိုတာဘာလဲ။ တိရစ္ဆာန်ကိုက်ရာလိုပဲ လူတွေဟာလည်းအခြားလူတစ်ယောက်ကိုက်တာ ခံရနိုင်ပါတယ်။ ထူးခြားတာက အရေးပေါ်ဌာနမှာ တွေ့ရတဲ့ ကိုက်ခံရတဲ့ပြဿနာတွေမှာ ခွေး နဲ့ကြောင်ပြီးရင် လူကိုက်ဒဏ်ရာက တတိယချိတ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကလေးတွေက ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လူကိုက်ဒဏ်ရာတွေကို ဘယ်လိုကုမလဲ။ ဒီအခြေအနေကို ကုသဖို့၃ဆင့်ရှိပါတယ်။ ပထမအဆင့် ။ သွေးတိတ်အောင်လုပ်ပါ ခြောက်သွေ့တဲ့ ၊ ဖြစ်နိုင်ရင်ပိုးသတ်ထားတဲ့ အဝတ်စတစ်ခုခုနဲ့ ဒဏ်ရာကိုဖိပြီးသွေးတိတ်အောင်လုပ်ပါ။ ဒုတိယ အဆင့် ။ သန့်ရှင်းခြင်းနဲ့ ကာကွယ်ခြင်း • ရေနဲ့ ဆပ်ပြာသုံးပြီး ဒဏ်ရာကို မိနစ်အနည်းငယ်ကြာအောင် ဘုံဘိုင်မှာဆေးကြောပါ။ • ပိုးသတ်နိုင်တဲ့ ခရင်မ် လူးဆေးတွေသုံးပြီး ဒဏ်ရာကိုပိုးမဝင်အောင်လိမ်းပါ။ • ပိုးသတ်ထားတဲ့ ပတ်တီးနဲ့ အနာကိုပတ်ပြီး ထပ်မထိခိုက်အောင် နေပါ။ တတိယအဆင့် […]

မျက်နှာနဲ့ ဦးခေါင်းမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရတာကြောင့် မျက်ကွင်းညိုမည်း စွဲတတ်ပါတယ်။ ဒါက ပျောက်ကင်းဖို့ အချိန်ယူရသလို နာကျင်ပြီး မျက်နှာအလှလည်း ပျက်စေပါတယ်။ တစ်ခါတလေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာကြောင့် ဦးနှောက်တွင်းကို ထိသွားတာလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးဆိုရင်လည်း မျက်လုံးညိုနေနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို မျက်လုံး အညိုအမည်းတွေကို ဘယ်လို သက်သာအောင် လုပ်ရမလဲ။ သာမန်ပဲဆိုရင်တော့  မျက်လုံး အညိုအမည်းတွေကို သက်သာပျောက်ကင်းအောင် လုပ်လို့ရပါတယ်။ မြန်မြန် ပျောက်ကင်းအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ ဆိုတာကို ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ဘယ်အရာတွေက မျက်လုံး အညိုအမည်း စွဲအောင် လုပ်တာလဲ။ နှာခေါင်း၊ မျက်လုံးနဲ့ မျက်နှာမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေကြောင့် မျက်လုံးမှာ အညိုအမည်းတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီထိခိုက်မှုတွေ အပြီးမှာတော့ မျက်လုံးဟာ  သူဘေးနားမှာ သွေးနဲ့ အခြားအရည်တွေ စုပုံလာပြီး ရောင်လာကာ အညိုအမည်းစွဲ လာပါတယ်။ မျက်လုံးမှာ အညိုအမည်းစွဲနေတာကို […]

ဒီအခြေအနေဟာ လူတယောက် ရုတ်တရက် မိုက်ခနဲဖြစ်ပြီး ခဏတာ သတိလစ်သွားတာကို ဆိုလိုပါတယ်။ လူအများအပြားဟာ သူတို့ဘဝမှာ တခါလောက်ပဲဖြစ်ဖြစ် ရုတ်တရက် သတိလစ်သွားတာ ဒါမှမဟုတ် မိုက်ခနဲဖြစ်သွားတာမျိုးကို ကြုံရလေ့ရှိပေမယ့် ဒါဟာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေ အများအပြားနဲ့ ဆက်စပ်နေတာမို့ လျစ်လျူရှုထားသင့်တဲ့ အသေးအဖွဲ ပြဿနာတခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် လူအများစုဟာ သတိလစ်သွားတဲ့ လူတစ်ယောက်ကို ဘယ်လိုကူညီရမလဲဆိုတာကို မသိတာများပါတယ်။ လူတွေဘာလို့ သတိလစ် မေ့မြောရတာလဲ။ ရုတ်တရက် သတိလစ်ရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်း များစွာရှိပေမယ့် နှလုံးနဲ့ သွေးလည်ပတ်မှုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်တဲ့ လေဖြတ်တာ၊ ရုတ်တရက် နှလုံးရပ်တာ ဒါမှမဟုတ် နှလုံးခုန်စည်းချက်မမှန်တာတွေနဲ့ အများဆုံး ဆက်စပ်မှု ရှိနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သွေးအားနည်းတာ၊သွေးတွင်း သကြားဓါတ်နည်းတာ ဒါမှမဟုတ် ရုတ်တရက် သွေးအမြောက်အများ ဆုံးရှုံးတာတွေကြောင့်လည်း ရုတ်တရက် သတိလစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ သတိလစ်မေ့မြောမှုကို […]

သင့်ခြေထောက်က ထွက်လာတဲ့ အနံ့ဆိုးတွေကြောင့် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ပြီး ရှက်ရွံ့ခြင်းကိုခံစားနေရပါသလား။ စိတ်မပူပါနဲ့တော့။ အောက်က ဆောင်းပါးမှာ ခြေဆီနံ့ကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲဆိုတဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့နည်းလမ်း(၁၀)မျိုးကို ဖော်ပြပေးထားပါတယ်။ ခြေဆီနံ့ထွက်ခြင်း ပျောက်ကင်းစေနိုင်ဖို့ ရိုးရှင်းတဲ့နည်းလမ်း(၁၀)မျိုး ခြေဆီနံ့ထွက်ခြင်း ပျောက်ကင်းစေနိုင်ဖို့ ရိုးရှင်းတဲ့နည်းလမ်းတွေက ၁။ မုန့်ဖုတ်ဆော်ဒါ မုန့်ဖုတ်ဆော်ဒါက ခြေဆီနံ့ကို ပျောက်စေတဲ့နေရာမှာ အလွန်ထိရောက်တယ်လို့ အသိများပါတယ်။ ခြေဖဝါးရဲ့ pH ပမာဏကို ဓာတ်ပြယ်စေပြီး ဘက်တီးရီးယားတွေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။ မုန့်ဖုတ်ဆော်ဒါ စားပွဲဇွန်းတစ်ဇွန်းကို ကြက်သီးနွေးရေ ဒါမှမဟုတ် ရေနွေး ၁ လီတာ နဲ့ ရောလိုက်ပါ။ နေ့စဉ် ဒီအရောထဲကို ၁၅မိနစ်မှ မိနစ်၂၀ထိ ခြေထောက်စိမ်ပေးပါ။ တစ်ပတ်လောက် ဆက်တိုက်လုပ်ပေးလိုက်တဲ့အခါ ထူးခြားမှုကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ ၂။ လာဗင်ဒါ အဆီ လာဗင်ဒါက ဘက်တီးရီးယားတွေကို သေစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လာဗင်ဒါမှာ မှိုမကပ်စေတဲ့အရာတွေပါဝင်ပြီး ဒါတွေက ခြေဆီနံ့ကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ […]

အရေးပေါ် ဆေးသေတ္တာ ဟာ မိသားစုတိုင်း ရုံးခန်းတိုင်းမှာ ရှိကို ရှိရမယ့် အရာ တစ်ခုပါ။ ဒီ သေတ္တာဟာ သိပ်အရေးမကြီးတဲ့ မတော်တဆမှုတွေကို ချက်ချင်းကုသပေးနိုင်ဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် အရေးပေါ် ဆေးသေတ္တာထဲမှာ ဘာတွေထည့်ထားရမလဲ ...... ပြင်ဆင်မှု အရေးပေါ်ဆေးသေတ္တာကို ဆေးဆိုင်တွေမှာ ဝယ်ယူရရှိနိုင်သလို သင်ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ယူလို့လည်း ရနိုင်ပါတယ်။ ပထမဆုံး သင့်မှာ တာရှည်ခံပြီး သယ်ဆောင်ရ လွယ်ကူပေါ့ပါးတဲ့ အလွယ်တကူ ဖွင့်လို့ရနိုင်တဲ့ သေတ္တာ တစ်ခုလို ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်မယ် ဆိုရင်တော့ ပလတ်စတစ်နဲ့ လုပ်ထားတာကို ရွေးပါ။ အရေးပေါ် ဆေးသေတ္တာထဲမှာ ဘာတွေထည့်ထားရမလဲ အရေးပေါ် ဆေးသေတ္တာထဲမှာ ဘာတွေထည့်ထားရမလဲ ဆိုတော့ အခြေခံ ပါရမယ့် ပစ္စည်းများ • အရွယ်အစား အမျိုးမျိုး၊ ပုံစံ အမျိုးမျိုး ရှိတဲ့ ပလာစတာများ • အရွယ်အစား အမျိုးမျိုး၊ ပုံစံ […]

သင့်ရှေ့မှာ လူတယောက် ဓာတ်လိုက်နေရင် ဘာလုပ်မလဲ။ ဒါဟာ သိပ်ပြီးလွယ်ကူရိုးရှင်းတဲ့ ကိစ္စတော့မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လူတယောက် ဓာတ်လိုက်နေတယ်ဆိုတာ အသက်အန္တရာယ်နဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတ်လိုက်ခံရမှု ဘယ်လောက်ပြင်းထန်လဲဆိုတာဟာ လျှပ်စစ်အမျိုးအစား၊ ဗို့အားပမာဏ၊ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ လျှပ်စစ်ဖြတ်စီးပုံ အနေအထား၊ ဓာတ်လိုက်ခံရသူရဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနဲ့ ဓာတ်လိုက်ခံရ ပြီးပြီးချင်း သူ့ကို ဘယ်လောက်မြန်မြန် ကုသမှုပေးနိုင်ခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့ အချက်တွေအပေါ် မူတည်ပါတယ်။ ဒီတော့ ဓာတ်လိုက်ရင် ရှေးဦးသူနာပြုနည်းနဲ့ ဘယ်လိုပြုစုမလဲ ဆိုတာကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ ဓာတ်လိုက်တာကြောင့် အရေပြား လောင်ကျွမ်းသွားနိုင်သလို အပြင်ပန်းမှာ ထူးထူးခြားခြား အမှတ်အသား ဘာမှမကျန်ခဲ့တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် လျှပ်စစ်ဓာတ် ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဖြတ်စီးသွားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အတွင်းဒဏ်ရာတွေ၊ နှလုံးရပ်သွားတာတွေနဲ့ တခြားထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ […]

အပူရှပ်ခြင်း (heat exhaustion) ဆိုတာဟာ မြင့်မားတဲ့အပူချိန်နဲ့ ထိတွေ့ပြီးရင် ဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ အခြေအနေ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ရေဓါတ်ခန်းခြောက်မှုနဲ့ တွဲဖက် ဖြစ်ပွားတတ်ပါတယ်။ အပူရှပ်ခြင်းဟာ heat stroke (သေစေနိုင်လောက်သော ပြင်းထန်သည့် အပူရှပ်ခြင်း) လောက်တော့ မပြင်းထန်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သေချာဂရုစိုက်ခြင်းမရှိရင် အပူရှပ်ခြင်းဟာ heat stroke ဖြစ်သွားနိုင်ပြီး ဦးနှောက်နဲ့ အခြား အရေးကြီးတဲ့ ကိုယ်ခန္ဓါအစိတ်အပိုင်းတွေကို ထိခိုက်စေပြီး သေဆုံးစေနိုင်ပါတယ်။ အပူရှပ်ခြင်း အမျိုးအစားများ အပူရှပ်ခြင်း နှစ်မျိုးနှစ်စား ရှိပါတယ်။ • ရေဓါတ်လျော့နည်းခြင်း - ရေငတ်ခြင်း၊ ရေဆာခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ သတိမကောင်းခြင်း။ • ဆားဓါတ် လျော့နည်းခြင်း - ပျို့အန်ခြင်း၊ ကြွက်တက်ခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း။ အပူရှပ်ခြင်းရဲ့ ရောဂါ လက္ခဏာများ အောက်ဖေါ်ပြပါ လက္ခဏာတွေ ပြတတ်ပါတယ်။ • စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း • ဆီးအရောင်ရင့်ခြင်း • ခေါင်းမူးခြင်း • […]

ဆောင်းရာသီရဲ့ အေးချမ်းလွန်းတဲ့ရာသီဥတုနဲ့ထိတွေ့ရတဲ့အခါမှာ နှင်းကိုက်နာ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေဟာ နာကျင်ခြင်းနဲ့ အသားအရည်ပျက်စီးခြင်းတွေကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ နှင်းကိုက်နာ ကိုဘယ်လိုကုသရမယ်ဆိုတာကိုတော့ အောက်ပါဆောင်းပါးမှာဖော်ပြထားပေးပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာများ နှင်းကိုက်နာ ဟာအများအားဖြင့် လက်ချောင်း၊နှာခေါင်း၊နားရွက်၊ ပါးပြင်သို့မဟုတ် မေးစေ့မှာအဖြစ်များပါတယ်။ အဆိုပါနေရာတွေက အအေးဓါတ်နဲ့ အကြိမ်အများဆုံးထိတွေ့နေရတဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေပါ။ နှင်းကိုက်နာ ကိုလည်း အပျော့စားအဆင့်မှ ပြင်းထန်တဲ့အဆင့်ထိ ခွဲခြားစီစဉ်ထားနိုင်ပါတယ်။ အပျော့စား နှင်းကိုက်နာ ဖြစ်ရင် • ဖြူဖပ်ဖြူရော်အသားအရည် • နီရဲနေတဲ့အသားအရည် • အလွန်အမင်းအေးစက်နေတဲ့အအသားအရည် • မာကျောနေတဲ့ သို့မဟုတ် ဖယောင်းသားလိုဖြစ်နေတဲ့အသားအရည် • ယားယံခြင်း၊ ပူလောင်ခြင်းစတဲ့ ခံစားမှုတွေကိုခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ပြင်းထန်တဲ့ နှင်းကိုက်နာ တွေမှာတော့ ဝေဒနာခံစားနေရသူရဲ့ နှင်းကိုက်နာ ဖြစ်ပွားရာနေရာတွေမှာ • ထုံခြင်း • ကျဉ်ခြင်း • အရည်ကြည်ဖုဖြစ်ခြင်း • နာကျင်ခြင်း စတာတွေခံစားရနိုင်ပါတယ်။ နှင်းကိုက်နာ အတွက် ရှေးဦးသူနာပြုစုခြင်း ခန္ဓါကိုယ်အပူချိန်အလွန်အမင်းကျဆင်းခြင်း ရှိမရှိစစ်ဆေးပါ။ ဒါဟာ ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့အပူချိန် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကျဆင်းသွားတဲ့အခြေအနေပါ။ ခန္ဓါကိုယ်အပူချိန်အလွန်အမင်းကျဆင်းသွားတဲ့ လူနာတွေမှာ စကားပြောရခက်ခဲခြင်း၊ တုန်ခိုက်နေခြင်း၊ မူးဝေငိုက်မျဉ်းခြင်း၊ တုံ့ပြန်မှုနှေးကွေးခြင်း စတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အခြားဒဏ်ရာအနာတရတွေ […]

ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide ) ဆိုတာဘာလဲ။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide )ဟာ အနံ့ရော အရသာပါမရှိတဲ့ အဆိပ်ရှိတဲ့ ဓါတ်ငွေ့တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ကို ပမာဏ အများကြီး ရှူသွင်းမိခြင်းဟာ အန္တရာယ် ရှိပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ကို ရှူသွင်းလိုက်ရင် သူဟာ သွေးထဲဝင်သွားပြီး ဟီမိုဂလိုဘင် နဲ့ ပေါင်းကာ ကာဗွန်ဆီဟီမိုကလိုဘင် (Carboxyhemoglobin) ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဟီမိုဂလိုဘင် ဟာ အောက်ဆီဂျင်ကို ကိုယ်ခန္ဓါ အစိတ်အပိုင်းတွေကို သယ်ဆောင်ပေးပါတယ်။ ကာဗွန်ဆီဟီမိုကလိုဘင် (Carboxyhemoglobin) ဖြစ်သွားရင် အောက်ဆီဂျင် သယ်နိုင်စွမ်းတွေ လျော့နည်းလာပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင် မလုံလောက်မှုဟာ ဆဲလ်တွေကို ပျက်စီးစေပြီး သေစေနိုင်ပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide ) ဘယ်က လာသလဲ။ လောင်စာတွေ မီးလောင်ကျွမ်းတဲ့အခါ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ပါဝင်တဲ့ […]