ကျန်းမာစေမည့်အလေ့အကျင့်များ

ကျောရိုးဆိုင်ရာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခြင်းအကြောင်း ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးဆိုတာ လည်ပင်းနှင့် ကျောရိုးနောက်ကြော တစ်လျှောက်ဆင်းသွားသော တစ်ရှူးလွှာအထူကြီးကို ခေါ်ပါတယ်။ ၎င်းကို ကျောရိုးဆစ်တွေက ကာကွယ်ပေးထားပါတယ်။ တကယ်လို့ ဒီကျောရိုးအာရုံကြောမကြီး ပျက်စီးသွားမယ်ဆိုရင် ခန္ဓါကိုယ် မလှုပ်ရှားနိုင်တော့ပဲ ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးကို ကျောရိုးဆစ်တွေက ကာကွယ်ပေးထားတဲ့ အတွက်ကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိဖို့ရာ အန်မတန်မှ ခဲယဉ်းပါတယ်။ တကယ်လို့ ကျောရိုးဆိုင်ရာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့မယ်ဆိုရင် X-ray ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်းဖြင့်သာ သိနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကျောရိုးဆိုင်ရာ ဒဏ်ရာရရှိတယ်လို့ ယူဆခဲ့ရင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များမှ တစ်ခုသာ ရှိသော်လည်းပဲ ကုသမှုခံယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိတယ်လို့ ဖော်ပြနေတဲ့ အချက်အချို့ကို သတိပြုခြင်း • စိတ်ဖောက်ပြန်ခြင်း သို့မဟုတ် စိတ်ပျော်ရွှင်တက်ကြွလွန်းခြင်း ကဲ့သို့ စိတ်ရောဂါ အခြေအနေများ ခံစားနေရခြင်း၊ • မူးဝေခြင်း၊ • […]

ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide ) ဆိုတာဘာလဲ။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide )ဟာ အနံ့ရော အရသာပါမရှိတဲ့ အဆိပ်ရှိတဲ့ ဓါတ်ငွေ့တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ကို ပမာဏ အများကြီး ရှူသွင်းမိခြင်းဟာ အန္တရာယ် ရှိပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ကို ရှူသွင်းလိုက်ရင် သူဟာ သွေးထဲဝင်သွားပြီး ဟီမိုဂလိုဘင် နဲ့ ပေါင်းကာ ကာဗွန်ဆီဟီမိုကလိုဘင် (Carboxyhemoglobin) ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဟီမိုဂလိုဘင် ဟာ အောက်ဆီဂျင်ကို ကိုယ်ခန္ဓါ အစိတ်အပိုင်းတွေကို သယ်ဆောင်ပေးပါတယ်။ ကာဗွန်ဆီဟီမိုကလိုဘင် (Carboxyhemoglobin) ဖြစ်သွားရင် အောက်ဆီဂျင် သယ်နိုင်စွမ်းတွေ လျော့နည်းလာပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင် မလုံလောက်မှုဟာ ဆဲလ်တွေကို ပျက်စီးစေပြီး သေစေနိုင်ပါတယ်။ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် (Carbon monoxide ) ဘယ်က လာသလဲ။ လောင်စာတွေ မီးလောင်ကျွမ်းတဲ့အခါ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုက် ပါဝင်တဲ့ […]

အစာအိမ်အူရောင်ခြင်းဟာ အစာအိမ်နဲ့အူမှာ ရောဂါပိုးဝင်ရောင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကတော့ ဗိုင်းရပ်စ်၊ ဘက်တီးရီးယားပိုး ပါတဲ့အစားအစာ၊ ရေ (သို့) အစားအသောက်အသစ်တစ်မျိုးကို တုန့်ပြန်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ မိခင်နို့တိုက်ကျွေးနေတဲ့ ကလေးတွေမှာတောင် အမေရဲ့ စားသောက်ပုံပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ ဆေးကုသမှုရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို တုန့်ပြန်နိုင်ပါတယ်။ လက္ခဏာတွေကတော့ ပျို့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဗိုက်နာခြင်း၊ အနည်းငယ် ကိုယ်ပူခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ရောင်ရမ်းခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းပေါ်မူတည်ပြီး ဒီလက္ခဏာတွေဟာ တစ်ရက်ကနေ တစ်ပတ်ကျော်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်။ အောက်ပါအချက်တွေကတော့ အစာအိမ်အူရောင်ခြင်းအတွက် ရှေးဦးသူနာ ပြုစုနည်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ၁။ သင့်မှာ အစာအိမ်အူရောင်ခြင်းဖြစ်ပြီလို့ သံသယ ရှိပြီဆိုရင် အစာအိမ် အထိုင်ကျအောင် နာရီပေါင်းများစွာ အစာမစားပဲ နေသင့်ပါတယ်။ အားကစားလုပ်စဉ် သောက်တဲ့ အရည်၊ ရေ အစရှိတာတွေကို ရေဓါတ်ခန်းခြောက်မှုကို ကာကွယ်ဖို့ အမြောက်အမြားသောက်သင့်ပါတယ်။ အရည်ကို မသောက်နိုင်ရင် ပုံမှန်တစ်ငုံနှစ်ငုံပဲ သောက်နိုင်ပါတယ်။ ဆီး ပုံမှန်သွားဖို့ […]

နှာခေါင်းသွေးလျှံခြင်းသည် လူ့သက်တမ်း တလျှောက်တွင် ခဏခဏ ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသော ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခုဖြစ်သည်။ လူ့သဘာဝအရ သွေးမြင်လျှင်လန့်တတ်ပြီး ခြေမကိုင်မိလက်မကိုင်မိဖြစ်တတ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် နှာခေါင်းသွေးလျှံလာလျှင် မည်သို့ပြုလုပ်ရမည် ကို သိရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။   မည်သည့်အကြောင်းများက နှာခေါင်းသွေးလျှံစေပါသနည်း။ ပြင်ပမှ သက်ရောက်သော ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ (မျက်နှာကို လက်သီးဖြင့်ထိုးခြင်း၊ နှာခေါင်းအတွင်းရှိ အညစ်အကြေးများ ဖယ်ရှားခြင်း) ကြောင့်နှာခေါင်းသွေးလျှံတတ်ပါသည်။ အခြားသော အကြောင်းအရာများကြောင့်လည်း ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ • ပူနွေးခြောက်သွေ့သောလေကို ထိတွေ့မှုများခြင်း • နှာခေါင်းနှင့် နှာခေါင်းတွင်းရှိအခေါင်းများတွင် ပိုးဝင်ခြင်း • ဓါတ်မတည့်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း • ပြင်ပအရာဝတ္တုများ နှာခေါင်းထဲဝင်ခြင်း • နှာခေါင်းမှ ပြင်းထန်စွာလေမှုတ်ထုတ်ခြင်း • ကိုကင်းအသုံးပြုမှုကြောင့် အန္တရာယ်ဖြစ်ခြင်း   နှာခေါင်းသွေးလျှံပါက မည်သို့ပြုစုစောင့်ရှောက် ရမည်နည်း။ ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း အဆင့် လေးဆင့် ရှိပါတယ်။ အဆင့် ၁။ မတ်မတ်ထိုင်ကာ အရှေ့ကို ကုန်းပါ။ မတ်မတ်ထိုင်ခြင်းကြောင့် နှာခေါင်းအတွင်းရှိ သွေးဖိအား လျှော့နည်းသွားစေနိုင်ပြီး သွေးကိုတိတ်စေပါသည်။ အဆင့် ၂။ နှာခေါင်းကို […]

သင့်နားထဲ တစ်ခုခုဝင်နေတာကို ဘယ်လိုထုတ်မလဲ ......... လူ့သက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် နားထဲသို့ တစ်စုံတစ်ခု အခန့်မသင့်၍ ဝင်တတ်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ဝင်သဖြင့် မသက်မသာဖြစ်ခြင်းကိုသာ ခံစားရမည်ဖြစ်သော်လည်း သေချာစွာကုသမှုမခံယူပါက နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများကို ခံစားရတတ်ပါသည်။ နားထဲသို့ ပြင်ပအရာဝတ္တုများ ဝင်ရသည့် အကြောင်းအရင်း နားထဲသို့ ပြင်ပအရာဝတ္ထုများ ဝင်ရသည့် အကြောင်းအရင်းများစွာ ရှိပါသည်။ အတွေ့ရအများဆုံးကတော့ အင်းဆက်ပိုးကောင်ကလေးများ ဝင်ခြင်းပဲဖြစ်ပါသည်။ ကလေးငယ်များသည် နားထဲသို့ပစ္စည်းများကို ထည့်မိတတ်ပါသည်။ မည်သို့အကြောင်းကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် တစ်စုံတစ်ခု နားထဲတွင် ပိတ်နေခြင်းသည် အလွန်မသက်မသာဖြစ်ခြင်းကို ခံစားရစေပါသည်။ နားထဲသို့ အရာဝတ္ထုများဝင်ခြင်းကြောင့် ဘယ်လို လက္ခဏာများ ခံစားရသနည်း။ အရွယ်ရောက်သူများအနေဖြင့် နားထဲသို့ တစ်ခုခုဝင်လျှင် သိကြပါသည်။ သို့သော် ကလေးများတွင်မူ အဆူခံရမည်စိုး၍ မိဘကိုမပြောဘဲ နေတတ်ကြပါသည်။ ထိုသို့ပြောမပြပါကလည်း အောက်ပါ လက္ခဏာများကိုတွေ့ရှိရတတ်ပါသည်။ နားထဲပိုးဝင်ကာ အရည်များကျခြင်း နားကိုက်ခြင်း၊ နားတဖြည်းဖြည်းလေးလာခြင်း မအီမသာဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့် ပျို့ခြင်း […]

နေထိုင်မှုနည်းလမ်းများမနှစ်က ပြည်နယ်တော်တော်များများမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရေကြီးမှုဟာ တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ ရေကြီးတဲ့အခါ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုကို ပြန်လည် စမ်းစစ်စရာ ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။ သင့်မိသားစုကို လုံခြုံစိတ်ချရစေဖို့ ကြိုတင် ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လာမလဲ မသိတဲ့အရာကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရတာဟာ အချိန်ယူရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒုက္ခရောက်တဲ့အခါမှာ စိတ်အေးသက်သာနေရတဲ့ တန်ဖိုးကို ကြည့်မယ်ဆိုတော့ အငြင်းပွားဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ ကပ်ဆိုးတွေဟာ သင့်အိမ်မှာ အချိန်မရွေး ကျရောက်နိုင်ပါတယ်။ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ကပ်ဆိုးတွေရဲ့ ခေါင်းမူးဖွယ် စာရင်းဟာ ကြောက်စရာကောင်းပါတယ် (ရေကြီးမှု၊ မြေပြိုမှု၊ ငလျင်လှုပ်မှု၊ မုန်တိုင်းနဲ့ အကြမ်းဖက်မှု)။ စဉ်းစားရတာအောင် စိတ်ပျက်ဖို့ကောင်းပေမယ့် ကပ်ဘေးအချိန်မရွေး ဖြစ်ပွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အတွေးဟာ တကယ်ဖြစ်လာတဲ့အခါ ပြင်ဆင်ဖို့ အကျိုးရှိပါတယ်။ အချက်အနည်းငယ်နဲ့ သင့်ဘဝကို အရေးပေါ်အချိန်တွေမှာ လွယ်ကူမှုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကပ်ဘေးပြင်ဆင်မှုနဲ့ အရေးပေါ်ထုပ်ပိုးမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အကြံပေးစကား အများအပြား ရှိပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ […]

ဖြစ်ပွားမှုများလူအများစုက ဆေးလိပ်ဖြတ်ပြီးသော်လည်း နှစ်များစွာ နီကိုတင်းကို သောက်သုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေး ထိခိုက်မှုသည် ပြန်မကောင်းနိုင်တော့ဟု ယုံကြည်သည့်အတွက် ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် လွယ်လွယ် လက်လျှော့တတ်ကြသည်။ သို့သော်လည်း အမှန်မှာ ထိုသို့မဟုတ်ပါ။ မည်မျှအချိန်ကြာကြာ သင်ဆေးလိပ်သောက်သုံးခဲ့ပါစေ၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သည် နှင့်တပြိုင်နက် အနည်းဆုံး အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်လည် ကောင်းမွန်အောင် ခန္ဓါကိုယ်က ပြုလုပ်သည်သာ ဖြစ်သည်။ အောက်ပါတို့သည် ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သည့် မိနစ် အချိန်မှစ၍ သင့်ခန္ဓါကိုယ်တွင်း ပြောင်းလဲမှုများဖြစ်ပါသည်။ (၁) မိနစ် ၂၀ အကြာ နီကိုတင်းဓါတ်သည် ခန္ဓါကိုယ်၏ စနစ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သောအခါ သွေးပေါင်ချိန် နှင့် နှလုံးခုန်နှုန်းမြင့် တက်လာစေသည်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သောအခါ သွေးပေါင်ချိန်နှင့် နှလုံးခုန်နှုန်း ပုံမှန်ပြန် ဖြစ်သွားသည်။ (၂) ၈ နာရီအကြာ သင်ရှူထုတ်လိုက်သော ဆေးလိပ်မီးခိုးငွေ့သည် ကြည့်ကောင်းသလို ရှိသော်လည်း အဆိပ်ဖြစ်စေသော ဓါတ်ပစ္စည်းပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော်ပါဝင်ပြီး ဆိုးရွားသော […]

ယုံတမ်းစကားများလူတစ်ယောက်ဆေးလိပ် စသောက်ဖို့ အကြောင်းရင်းများစွာ ရှိပါတယ်။ လူတော်တော်များများဟာ ဆေးလိပ်သောက်တာ ရပ်ချင်ပေမယ့်လည်း ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ယုံတမ်းစကား တွေကြောင့် ဆေးလိပ်ဖြတ်ဖို့ တွန့်ဆုတ်နေတတ်ကြပါတယ်။ သင်ဆေးလိပ်ဖြတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဒီဆောင်းပါးမှာ လူတွေပြောနေကြတဲ့ ဒဏ္ဍာရီပုံပြင် (၇) ခုနဲ့ တကယ်ရော ဟုတ်ရဲ့လားဆိုတာ ဖေါ်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။   ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးကို အခြားကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ အပြုအမူတွေက ဖြေဖျောက်နိုင်မှာပဲ။ လူအတော်များများဟာ သူတို့ဆေးလိပ်သောက်ရင်တောင်မှ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီး ကျန်းမာအောင် စားသောက်တဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးကတော့ ကောင်းမွန်နေမှာပဲလို့ ပြောဆိုတတ်ကြပါတယ်။ သုတေသနတွေအရ ကျန်းမာအောင်နေထိုင်စားသောက်ခြင်းနဲ့ အားကစားလုပ်ခြင်းဟာ ဆေးလိပ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို မလျော့ပါးစေနိုင်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ တကယ်တော့ Winsconsin တက္ကသိုလ်က ဆေးပညာ ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်ပြီး Tobacco Research and Intervention ရဲ့ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Michael C. […]

နှိုင်းယှဉ်မှုများဆေးလိပ်သောက်သူတွေဟာ အီးစီးကရက် (Electronic vaping)အကြောင်းကို သိပ်သိကြဟန်မတူပါဘူး။ အီးစီးကရက်ဆိုတာ ဆေးလိပ်ဖြတ်ဖို့သုံးတဲ့အစားထိုးစီးကရက်အမျိုးအစားတစ်ခုပါ။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အီး စီးကရက်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းခြင်းရာ သုံးခုကို အမှန်အတိုင်း သိရှိစေဖို့ ပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။   အီးစီးကရက်တွေဟာ အခြားဆေးလိပ်တွေထက် ပိုပြီးတော့ စိတ်ချရပါတယ်။ သတင်းစာဆရာ အတော်များများက အီးစီးကရက်တွေဟာ ရိုးရိုးဆေးလိပ်သောက်သလိုပဲ အန ္တရာယ်ရှိတယ်လို့ မကြာခဏ ဖေါ်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ အခု အသစ်ထွက်ရှိလာတဲ့ နည်းပညာဟာ ဆေးလိပ်သောက်သလို ဆိုးရွားတာပဲဆိုတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေဟာလည်း မနည်းမနော ထွက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒါဟာ ကွဲပြားခြားနားပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်က အင်္ဂလန် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က အီးစီးကရက်နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အသေးစိတ်လေ့လာမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး သူတို့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အင်မတန် ပြတ်သားပါတယ်။ အီးစီးကရက် တွေဟာ ပုံမှန် စီးကရက်တွေထက် ၉၅% ပိုမို စိတ်ချရပါတယ်လို့ […]

ဖြစ်စဉ်များလူအများစုက ဆေးလိပ်ဖြတ်ပြီးသော်လည်း နှစ်များစွာ နီကိုတင်းကို သောက်သုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေး ထိခိုက်မှုသည် ပြန်မကောင်းနိုင်တော့ဟု ယုံကြည်သည့်အတွက် ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် လွယ်လွယ်လက်လျှော့ တတ်ကြသည်။ သို့သော်လည်းအမှန်မှာ ထိုသို့မဟုတ်ပါ။ မည်မျှအချိန်ကြာကြာ သင်ဆေးလိပ်သောက်သုံးခဲ့ပါစေ၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သည်နှင့် တပြိုင်နက် အနည်းဆုံး အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်လည် ကောင်းမွန်အောင် ခန္ဓါကိုယ်က ပြုလုပ်သည်သာဖြစ်သည်။ အောက်ပါတို့သည် ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သည့် မိနစ် အချိန်မှစ၍ သင့်ခန္ဓါကိုယ်တွင်း ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပါသည်။   (၁)မိနစ် ၂၀ အကြာ နီကိုတင်းဓါတ်သည် ခန္ဓါကိုယ်၏ စနစ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သောအခါ သွေးပေါင်ချိန် နှင့် နှလုံးခုန်နှုန်း မြင့်တက်လာစေသည်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်သောအခါ သွေးပေါင်ချိန်နှင့် နှလုံးခုန်နှုန်း ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်သွားသည်။ (၂) ၈ နာရီအကြာ သင်ရှုထုတ်လိုက်သော ဆေးလိပ်မီးခိုးငွေ့သည် ကြည့်ကောင်းသလို ရှိသော်လည်း အဆိပ်ဖြစ်စေသော ဓါတ်ပစ္စည်းပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော်ပါဝင်ပြီး ဆိုးရွားသော ဓါတ်တစ်ခုမှာ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ် ဖြစ်သည်။ […]