စိတ်ကျန်းမာရေး

စိတ်ပူပင်စရာ ဆိုတာက ဖယ်ထုတ်ထားလို့ မရတဲ့ ဘဝရဲ့ အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ်ပေါ့။ လူတိုင်းလိုလိုမှာ အမျိုးမျိုးသော စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ခံစားနေရတာက ပုံမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုက လိုတာထက် ပိုလာပြီဆိုရင်တော့ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ထိခိုက်စေလာမှာပါ။ ဒါကြောင့် စိတ်ရောကိုယ်ပါ မထိခိုက်စေဖို့ဆိုရင် စိုးရိမ်ပူပန်မှု ဖြစ်နေပြီလားဆိုတာကို သိရှိပြီး အချိန်မီ ကာကွယ်ဖို့ လိုပါမယ်။ ဒီတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ဖြစ်နေပြီလားဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေး ကြည့်ရင်း ဆန်းစစ်ကြည့်ရအောင်နော်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ဘယ်သူတွေ ခံစားရနိုင်လဲ။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ကလေးတွေကစလို့ ဆယ်ကျော်သက်၊ လူလတ်ပိုင်းနဲ့ လူကြီး အားလုံးလိုလို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို လူတိုင်း ခံစားရနိုင်ပေမယ့် ခံစားရတဲ့ အတိုင်းအတာတွေကတော့ ကွာခြားနိုင်ပါတယ်။ စိတ်ပူပန်စရာဆိုတာ ဘာလဲ။ စိတ်ပူပန်စရာ ကိုတော့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စိုးရိမ်ပူပန်မှု လွန်ကဲတဲ့သူတွေမှာတော့ မကြာခဏ ဆိုသလို ပြင်းထန်ပြီး […]

ကပ်ဆိုး ဘေးဆိုးဆိုတာက တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းနဲ့ ဆိုင်တာမဟုတ်ဘဲ လူအများစု ကိစ္စပါ။ ဒါကြောင့်  တစ်ခုခု မကောင်းတာတွေ ဖြစ်မယ်၊ ခံစားရမယ်ဆိုရင်လည်း လူတိုင်း ခံစားရမှာပါ။ ကပ်ဘေးကာလ ဘယ်လောက်ကြာမလဲဆိုတာ ဘယ်သူမှ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ရေရှည်တိုက်ပွဲ ဖြစ်တဲ့အတွက် လူတွေမှာ ထူးခြားတဲ့ စွမ်းရည်တွေ၊ ထူးခြားတဲ့ ပြောင်းလဲနေထိုင်နည်းတွေ လိုပါတယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် တောင့်ခံနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကပ်ဘေးကာလကြာလာတာနဲ့အမျှ လူတွေမှာ စိတ်အား၊ ကိုယ်အားတွေ ကျဆင်းလာမှာ အနည်းနဲ့ အများပါပဲ။ ဒါတွေကို ကျော်လွှားဖို့ ကပ်ဘေးကာလမှာ ဘယ်လိုခံယူချက်တွေ ထားသင့်သလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး နေထိုင်သင့်သလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ ကပ်ဘေးကာလ မှာ ဘယ်လိုနေထိုင်ကြမလဲ။ အရင်ဆုံး ပြောချင်တာက လူအများစု ပြဿနာဆိုပေမယ့် လူတွေအများကြီးကို လိုက်ပြီး ဂရုစိုက်နေတာမျိုးထက် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီက ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီတွေ  […]

စိုးရိမ်ပူပန်မှု ဆိုတာ လူတိုင်းမှာ ရှိကြတာပါပဲ။ ဒါရေရှည် သိမ်းမထားသင့်တဲ့အရာဆိုတာလည်း အားလုံးသိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မနေနိုင်ဘဲ စိတ်ကတွေးနေမိပြီး ပိုပိုစိုးရိမ်မိတဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ကျန်းမာရေးပဲ ထိခိုက်ရပါတယ်။ အများစုထင်ကြတာက စိုးရိမ်ပူပန်မှုကြောင့် စိတ်ကျန်းမာရေးလောက်ပဲ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်ပေါ့။ လက်တွေ့လေ့လာကြည့်တဲ့အခါကျတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကြောင့် စိတ်တင်ထိခိုက်တာ မဟုတ်ပါဘူးတဲ့။ ကိုယ်ကျန်းမာရေးရော၊ ကိုယ့်ရဲ့ အပြုအမူပိုင်းဆိုင်ရာမှာပါ ပြောင်းလဲထိခိုက်မှုတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ဆိုကြပါတယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှု တွေက ကြောက်စရာကောင်းသလား။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုဆိုတာ လျှော့တွက်လို့ရတဲ့ ပြဿနာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါတွေအားလုံးက စိတ်ဖိစီးမှုက စတာပါ။ စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ လူတိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ ရှိဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ဒါ natural reactionပါ။ သဘာဝပါ။ တွန်းအားဆိုတာရှိမှ အလုပ်လုပ်ကြတာကိုး။ ဒါပေမယ့် ဒါက တော်ရုံပဲ ကောင်းပါတယ်။ လိုအပ်တာထက် ပိုလာရင် တစ်နည်းအားဖြင့် တုံ့ပြန်နိုင်တာထက် ပိုလာရင် နောက်ဆုံးထိခိုက်မှာက […]

ဆိုရှယ်မီဒီယာ သုံးတယ်ဆိုတာ အရင်က ဖျော်ဖြေရေး တစ်ခုအနေနဲ့ သုံးခဲ့ကြပေမယ့် လက်ရှိမှာတော့ ဖျော်ဖြေရေးဆိုတာထက် ပိုနေပါပြီ။ စီးပွားရေးတွေ၊ ပညာရေးတွေ၊ ကိုယ့်ရဲ့ အောင်မြင်ကျော်ကြားမှုတွေ စတာတွေက ဆိုရှယ်မီဒီယာကို မှီခိုနေရပါပြီ။ ဒါတွေက ကောင်းတယ်ဆိုပေမယ့် သူတို့နဲ့အတူ တွဲပါလာတာကတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာက သတင်းအမှားတွေ၊ ကိုယ့်ကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်အောင် ပို့စ်တွေပါပဲ။ တစ်နေ့ကို နာရီပေါင်းများစွာ ဒီဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ နေနေကြတဲ့အခါကျတော့ စက္ကန့်တိုင်း စက္ကန့်တိုင်းမှာ ကိုယ်ကြည့်နေတဲ့ သတင်းတွေပေါ်လိုက်ပြီး စိတ်ကျန်းမာရေး အနည်းနဲ့အများ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုဆိုပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာကို လုံးဝမသုံးဖို့ဆိုတာကလည်း ခက်ပါတယ်။ ဒီတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာကို သန့်သန့်ရှင်းရှင်းနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်အောင် ဘယ်လိုသုံးကြမလဲ။ https://hellosayarwon.com/healthy-mind/stress-management/why-and-how-to-do-a-digital-detox/ ဆိုရှယ်မီဒီယာ က စိတ်ရှုပ်စရာတွေကို ကျော်လွှားနိုင်စေဖို့ သတင်းတွေကို သတိထားပါ။ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပေ့ချ်ထောင်တာ၊ လိုက်ခ်တွေရှာရတာ သိပ်လွယ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သတင်းတစ်ခုရပြီဆိုတာနဲ့ ဟိုက […]

မျှော်လင့်ချက်မဲ့ သလို ခံစားရတယ်ဆိုတာ အဆိုးရွားဆုံး ခံစားမှုပါ။ အသက်သာ ရှင်နေရတယ်၊ ဘာကို မျှော်လင့်ပြီး ရှင်နေရမှန်း မသိ။ လုပ်ချင်တာ ဖြစ်ချင်တာရယ်လို့လည်း သီးသီးသန့်သန့်မရှိ။ အကောင်းမြင်ဖို့၊ ပျော်အောင်နေဖို့ဆိုတာ ဝေးရော။ ရင်ထဲမှာ တင်းကျပ်ကျပ်နဲ့ နေရခက်တဲ့ ခံစားမှုမျိုးပါ။ သက်ပြင်းတွေအခါခါချပြီး ဘာလုပ်လို့ ဘာကိုင်ရမှန်း မသိတဲ့အချိန်ပါ။ ထွက်ပေါက်ပိတ်နေသလို ခံစားချက်နဲ့ လက်ရှိလုပ်နေတာတွေကိုလည်း ဆက်မလုပ်ချင်၊ နောင်အနာဂတ်ဆိုတာကိုလည်း ထည့်မတွေးချင် (တွေးစရာလည်း မရှိ)ဘဲ တအုံနွေးနွေး ခံစားနေရတာမျိုးပါ။ ဒီလိုဆို မတွေးပါနဲ့လားဆိုတော့လည်း မတွေးဘဲကို ခေါင်းထဲကို အလိုလို ရောက်လာ၊ ရောက်လာလို့ တွေးမိတိုင်းလည်း သက်ပြင်းချရုံအပြင် ဘာမှမတတ်နိုင်တာမျိုးပေါ့။ ဒီလိုနဲ့ သံသရာတွေလည်ပြီး နောက်ဆုံးတော့ မျှော်လင့်ချက်မဲ့တဲ့ ဒီလှောင်အိမ်ထဲမှာပဲ ပြန်ပိတ်မိနေပြန်ရော။ ဒါပေမယ့် ဒီတိုင်းနေလို့တော့ မဖြစ်သေးပြန်ဘူး။ ကြာလာလေလေ ထိခိုက်လေလေက ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ပဲ ဖြစ်မှာပါ။ […]

လူတိုင်းတွက် စိတ်ချမ်းသာမှုက အရေးကြီးလှပါတယ်။ ခုလို ကပ်ဘေးတွေ အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကာလမျိုးမှာ စိတ်ပျော်ရွှင်နေဖို့ ပိုပြီးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်ကြီးမှာ လူတိုင်း စိတ်ချမ်းသာနေဖို့ကတော့ မလွယ်ကူလှပါဘူး။ ဖေ့စ်ဘုတ်ကြီးပေါ်မှာဆို စိတ်ပင်ပန်း စရာ စိတ်ဖိစီးစရာအကြောင်းအရာတွေ အလွန်မှကို များလှတယ်မဟုတ်လား။ ဒီနေ့လို ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်မှာ သတင်းတုယောင်တွေ၊ သတင်းဆိုးတွေ၊ အနိတ္ထာရုံတွေကို ရှောင်လွှဲနိုင်ဖို့ ခက်ခဲလှပါတယ်။ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ဆိုးရွားလှတဲ့သတင်းတွေ၊ ပြဿနာတွေဟာ နေရာတိုင်းကနေ ပေါပေါသီသီထွက်ပေါ်လာနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ဖေ့စ်ဘုတ်လို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေဆီကနေပေါ့။ ဒီလိုအကြောင်းအရာ သတင်းစကားမျိုးတွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေး အားနည်းသူတွေကိုမပြောနဲ့။ သာမန်လူတွေအတွက်တောင် စိတ်ထဲ တမျိုးတမည် စိတ်မချမ်းမသာဖြစ်စေမှာတော့ အမှန်ပါပဲ။ နေ့စဉ်မြင်တွေ့ကြားသိနေရရင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းဆင်းရဲ့မှုတွေကို မသိမသာရော သိသိသာသာပါ ခံစားရလိမ့်မယ်လို့လည်း ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးထားကြပါရဲ့။ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ၊ စိတ်ထိခိုက်တာတွေအပြင် စိတ်ရောဂါအဆင့်အထိ ဖြစ်သွားနိုင်လောက်တာပါ။ အထူးသဖြင့် သိသာထင်ရှားတဲ့အပြောင်းအလဲကြီးတွေကို […]

Detoxing ဆိုတာ ညစ်ညမ်းနေတဲ့ အရာတွေကို သန့်စင်သွားအောင် ဖယ်ရှားရှင်းလင်းတာ မဟုတ်လား။ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထဲက အဆိပ်အတောက်တွေကို ဖယ်ရှားဖို့ Detox Water သောက်ကြတာလိုမျိုးပေါ့။ ခုလည်း ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေ အသုံးပြုရခက်နေချိန်မှာ Digital Detox လုပ်ကြည့်ဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။ Digital Detox ဆိုတာက ခုနောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ အတော်လေး ခေတ်စားလာနေတဲ့ စကားလုံးတစ်ခုပါ။ အချိန်ကာလတစ်ခု သတ်မှတ်ပြီး စမတ်ဖုန်း၊ ရုပ်မြင်သံကြားစက်၊ တက်ဘလက်၊ ကွန်ပျူတာ၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာနဲ့ အင်တာနက်အသုံးပြုမှုတွေကို ကန့်သတ်နေထိုင်ခြင်းကို ဆိုလိုပါတယ်။ လူသားတစ်ယောက်ကို တကယ့်လူမှုဘဝနေထိုင်မှု ပုံစံဆီကို ပြန်သွားစေပြီး နည်းပညာအနှောင့်အယှက်မရှိပဲ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုစာ နေထိုင်ရှင်သန်စေတဲ့နည်းလမ်းဆိုပါတော့။   ဘာကြောင့် Digital Detox လုပ်သင့်တာလဲ ပျမ်းမျှအားဖြင့် လူတစ်ယောက်ဟာ နေ့စဉ် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာနဲ့ထိတွေ့မှု ၁၁ နာရီဝန်းကျင်လောက်ရှိပါတယ်။ ဒီလိုအသုံးပြုနေရင်းမှာပဲ စမတ်ဖုန်းတွေ၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေကို စွန့်ခွာချင်စိတ်ကလည်း တစ်ပြိုင်နက်တည်းဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ […]

လူတစ်ဖက်သား အဆင်ပြေပျော်ရွှင်နေတာကို လူတိုင်း မုဒိတာထားနိုင်တယ်လို့ မထင်ပါနဲ့။ တကယ်တော့ လူတိုင်း ဒီလိုမတွေးနိုင်ကြပါဘူး။ ဒါကို စိတ်ပညာမှာတော့ fear of missing out ဒါမှမဟုတ် FOMO လို့ခေါ်ပါတယ်။ FOMO ဟာ ပုံမှန်စိတ်ခံစားချက်မျိုးလို့ ထင်မှတ်စရာရှိပေမယ့် တကယ်တမ်းမှာတော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ တပါးသူတွေဟာ ကိုယ့်ထက်ပိုသာနေတယ်၊ ကိုယ့်ထက်ပိုတော်နေတယ်၊ ကိုယ့်ထက်ပိုကောင်းတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်နေတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးကြီး အမြဲမပြတ်ဝင်နေတာမျိုးပေါ့။ မြန်မာလူမျိုးတွေပြောနေကြ စကားနဲ့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ရမယ်ဆိုရင် တဖက်သားအဆင်ပြေနေတာကို မုဒိတာမပွားနိုင်ဘူးဆိုရမှာပေါ့။ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် ဒီဝေဒနာက ဘာမှမဟုတ်ဘူးလို့ ယူဆချင်စရာဖြစ်ပေမယ့် တကယ်တမ်းမှာတော့ သင့်ဘဝတစ်ဘဝလုံးမှာ ပျော်ရွှင်မှုတွေကို တိတ်ဆိတ်ခြောက်ကပ်သွားအောင် ဒုက္ခပေးနိုင်တဲ့ ဝေဒနာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ FOMO နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တစ်ခုသိထားရမှာက တစ်ဖက်သားရဲ့ အဆင်ပြေနေမှုတွေကြောင့် မပျော်မရွှင်ဖြစ်နေပေမယ့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ ပြစ်တင်ဝေဖန်ရင်း စိတ်ဓာတ်ကျ၊ […]

နိုင်ငံတကာ လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာတော့ Zoom Fatigue ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းတစ်ခု ခေတ်စားလာနေပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာလ Work from Home ကြောင့် လုပ်ငန်းခွင် အစည်းအဝေးတွေကို အွန်လိုင်းကနေတဆင့် Video Call တွေနဲ့ ပြုလုပ်ရတာတွေ ခေတ်စားလာနေတယ်မဟုတ်လား။ ဒီလိုပြုလုပ်ကြရာမှာ Application အမျိုးမျိုးကို အသုံးချကြပေမယ့် လူသုံးအများဆုံးကတော့ Zoom နဲ့ Meet တို့ပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်း Video Call တွေကြောင့် ပင်ပန်းနွမ်းလျပြီး စိတ်ဖိစီးလာနေတာကို လူသုံးများတဲ့ Zoom ကို အစွဲပြုပြီး Zoom-Fatigue လို့ သုံးနှုန်းခေါ်ဝေါ်လာကြတာပါ။ စိတ်ကျန်းမာရေးပညာရပ်မှာတော့ Zoom Fatigue ဟာ ကိုဗစ်ကပ်ဘေးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဝေဒနာတစ်မျိုးလို့ ဆိုထားပါတယ်။ လူမှုဆက်ဆံရေးဟာ စိတ်နဲ့ စိတ်ခံစားချက် ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ […]

ပူပင်သောကများတာ မကောင်းဘူးဆိုပေမယ့် သောကဆိုတာမျိုးက လူတိုင်းမှာ အနည်းနဲ့ အများတော့ ရှိနေနိုင်တာပါပဲ။ Anxiety လို့ ခေါ်တဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေတစ်ခုကို မရောက်သည့်တိုင် လူတိုင်း သောကဖြစ်စရာ အတွေးတွေကို နေ့တိုင်းတွေးနေကြရတာမဟုတ်လား။ ဒီလိုသောကတွေများလာလေလေ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ရဲ့ တွေးခေါ်ပုံ ပြုမူလှုပ်ရှားပုံတွေဟာ ပြောင်းလဲလာလေလေဖြစ်ပြီးတော့ သာမန်အားဖြင့် ဘာမှမဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ထားရတဲ့ အသေးအမွှားကိစ္စလေးတွေအပေါ်မှာတောင် သက်ရောက်လာနိုင်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက် အရမ်းစိုးရိမ်ပူပန်နေရင်၊ ပူပင်သောကများနေရင် မယုံကြည်နိုင်စရာ အခြေအနေမျိုးတွေ ဖြစ်တာတတ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ လုပ်ဆောင်နေကျ အရာတွေမှာတောင် တွေဝေလာတာ၊ လွဲချော်လာတာ၊ တွန့်ဆုတ်လာတာတွေ ပိုပြီး ကြုံလာရတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဘယ်လိုသာမန်ကိစ္စတွေကို ပူပင်သောကများလွန်းသူတွေ လုပ်ဆောင်ရ ခက်ခဲနေတတ်သလဲဆိုတာကို ပြောပြပါရစေ။ အချိန်တိကျဖို့ ခက်တာ - ချိန်းဆိုထားမှုတွေမှာ နောက်ကျတာ ဒါမှမဟုတ် စောလွန်းနေတာမျိုး အမြဲဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ တဖက်သားကို ဂရုစိုက်ပေးဖို့ […]