ဦးနှောက်အာရုံကြောကျန်းမာရေး

CDC မှ သုတေသီတဦးဖြစ်သူ Elena V Kuklina ရဲ့ အဆိုအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအတွင်းနဲ့ မွေးဖွားပြီးချိန်မှာ လေဖြတ်မှုနှုန်း မြင့်တတ်ပါတယ်။ ၁၉၉၄-၉၅ မှ ၂၀၀၆-၀၇ ကာလအတွင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လေဖြတ်ခြင်းတွေကို နှိုင်းယှဉ်လေ့လာရာမှာ လေဖြတ်မှုနှုန်းဟာ ၅၀%ထိ မြင့်တက်ကြောင်း Kuklina နဲ့ သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များဟာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်းနှုန်းမြင့်မားတာဟာ လေဖြတ်မှုကို မြင့်စေတဲ့ အကြောင်းပါပဲ။ ဒီလေ့လာမှုစာတမ်းမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်၊ ကလေးမွေးစဉ်နဲ့ ကလေးမွေးပြီးချိန်စတဲ့ အချိန်ကာသုံးခုနဲ့ သွေးခဲလေဖြတ်ခြင်း၊ သွေးကြောပေါက်လေဖြတ်ခြင်း၊ ယာယီလေဖြတ်ခြင်းစတဲ့ လေဖြတ်ခြင်း အမျိုးအစားအားလုံးနဲ့ ပေါင်းစပ်လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ယခုကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀နှစ်ကထက် ပိုပြီးလေဖြတ်နိုင်ခြေများပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်လေဖြတ်ခြင်းကို ကြုံဖူးတဲ့ အမျိုးသမီးများရဲ့ ၄၁%ဟာ သွေးတိုးရှိကြောင်း လေ့လာမှုမှာပါဝင်တဲ့ ဆေးမှတ်တမ်းတွေအရ သိရပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်းဟာ […]

ယေဘုယျအားဖြင့် အမျိုးသမီးတယောက်အတွက် လေဖြတ်နိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများဟာ အမျိုးသားတွေနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ဒါပေမယ့် အမျိုးသမီးတဦးအတွက် ဟော်မုန်းဓါတ်များပြောင်းလဲခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း၊ ကလေးမွေးခြင်း စတဲ့ကိစ္စတွေကပါ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိတတ်ပါတယ်။ ဒီတော့ အမျုးသမီးတွေအတွက် လေဖြတ်ခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ သီးသန့်လမ်းညွှန်မှုအချို့ကို လိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးများမှာ လေဖြတ်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရေး အတွက် သိပ္ပံနည်းကျလေ့လာထားတဲ့ အကြံပြုချက်တွေရှိပါတယ်။ အရေးကြီးတဲ့အချက်တွေကတော့-   ၁။ သွေးတိုးရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလ သွေးတိုးခြင်းဖြစ်နိုင်ခြေလျှော့ချဖို့ Asprin ပမာဏ အနည်းငယ်နဲ့ ကယ်လ်စီယမ် ဖြည့်စွက်စာစားသုံးခြင်းဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ၂။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်သွေးတိုးခြင်းဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေကို မြင့်မာေးစတာမို့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအလွန်မှာလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်းအရာတရပ်အနေနဲ့ ထည့်သွင်း စဉ်းစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ၃။ သွေးပေါင်ချိန်မြင့်တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေဟာ ကုသမှုခံယူရေးအတွက် ဆရာဝန်နဲ့ ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။ ကုသမှုပုံစံဟာ တဦးချင်း အခြေအနေပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ ၄။ အမျိုးသမီးများ ကိုယ်ဝန်တားဆေးမသောက်မီ […]

လေဖြတ်ခြင်းဟာ ကြီးမားတဲ့ ပြသနာကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ကောင်းစွာကုသနေရင်တောင် မသန်စွမ်းတာ၊ စကားပြောရခက်တာ စတဲ့ ပြသနာတွေ ကျန်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒီပြသနာတွေနဲ့အတူ စိတ်ဓါတ်ပါ ကျဆင်းလာခြင်းဟာ ဖြေရှင်းရအခက်ဆုံးအပိုင်းပါပဲ။ စိတ်ဓါတ်ကျဆင်းခြင်းကို ဘယ်လိုရင်ဆိုင် ကျော်လွှားမလဲဆိုတာဟာ လူနာအတွက်ရော ပြုစုသူတွေအတွက်ပါ အရေးကြီးတဲ့ အချက်တခု ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဓါတ်ကျခြင်းဟာ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လေဖြတ်ခြင်းကြောင့် ပြောဆိုဆက်သါယ်ရတာ ခက်ခဲခြင်းတွေနဲ့ ကျန်ရစ်ခဲ့ရင် ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင်တောင် သတိပြုနိုင်ဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်။ သေချာတာကတော့ လေဖြတ်ပြီးရင် မသန်မစွမ်းဖြစ်ခြင်း နဲ့အတူ စိတ်သောကဖြစ်ခြင်းပါ ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စိတ်ဓါတ်ကျခြင်းနဲ့ စိတ်သောကရောက်ခြင်းဟာ ကွာခြားပါတယ်။ စိတ်သောကရောက်ခြင်းဟာ ပုံမှန်ဖြစ်ပေမယ့် စိတ်ဓါတ်ကျဆင်းတဲ့ လက္ခဏာတွေကို ရောထွေးဖုံးကွယ် သွားနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအချက်တွေကတော့ - မျှော်လင့်ချက်မဲ့၊ တန်ဖိုးမဲ့နေသကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း အစားအသောက်နှင့် အိပ်စက်ခြင်းပုံစံပြောင်းလဲခြင်း […]

ဦးနှောက်သွေးကြောဖောင်းခြင်း (Cerebral aneurysm) ဆိုတာ ဘာလဲ သွေးကြောဖောင်းခြင်းဆိုတာ သွေးကြောရဲ့ အားနည်းတဲ့နေရာကနေ ဖောင်းထွက်လာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ သွေးကြောဟာ ပူဖောင်းလို ဖောင်းလာတယ်လို့ ဥပမာပေးကြပါတယ်။ ဦးနှောက်ရဲ့နက်ရှိုင်းတဲ့နေရာတွေမှာရှိတဲ့ အဓိကသွေးကြောတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ခွဲစိတ်နေစဉ် သွေးကြောင်ဖောင်းတာကို လိုက်ရှာတဲ့အခါ ဦးနှောက်အသားတွေကို ဂရုတစိုက် ဖယ်ရှားကြည့်ရပါတယ်။ ဦးနှောက်သွေးကြောဖောင်းတာတွေဟာ ဦးနှောက်ရဲ့ အရှေ့ပိုင်းနဲ့ အနောက်ပိုင်း သွေးလည်ပတ်တဲ့ နေရာတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။   ဘယ်လောက်အဖြစ်များလဲ လူဦးရေရဲ့ ၁.၅ ကနေ ၅ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ထိဟာ ဦးနှောက်သွေးကြောဖောင်းခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ လူဦးရေ ၃ သန်းမှ ၅ သန်း အထိဟာ ဦးနှောက်သွေးကြောဖောင်းခြင်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အများစုဟာ လက္ခဏာ မပြပါဘူး။ ဖြစ်ပွားသူတွေရဲ့ ဝ.၅ ကနေ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ဟာ […]

ဦးနှောက်သွေးကြောပုံပျက်ခြင်း ပုံမှန်အားဖြင့် သွေးလွှတ်ကြောများဟာ နှလုံးက အောက်ဆီဂျင်ပါတဲ့သွေးကို ဦးနှောက်ဆီသယ်လာပြီး သွေးပြန်ကြောတွေကတော့ အောက်ဆီဂျင်နည်းတဲ့ သွေးကို ဦးနှောက်ကနေ နှလုံးဆီ ပြန်ပို့ပေးပါတယ်။ သွေးလွှတ်ကြောသွေးပြန်ကြော ပုံစံပျက်ခြင်း (AVM) ဖြစ်ပွားရင်တော့ ဦးနှောက်ထဲမှာ၊ ဒါမှမဟုတ် ဦးနှောက်မျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ သွေးကြောတွေ ရောထွေးကုန်ပြီး သွေးလွှတ်ကြောထဲက သွေးတွေဟာ လမ်းကြောင်းပြောင်းပြီး သွေးပြန်ကြောထဲ တိုက်ရိုက်ရောက်သွားပါတယ်။ ဦးနှောက်မှာ သွေးလွှတ်ကြောနဲ့သွေးပြန်ကြော ပုံပျက်ခြင်းဟာ လူဦးရေ ၁ % ထက်လျော့နည်းပြီး ဖြစ်ပွားပါတယ်။ လူ ၂၀၀ ကနေ ၅၀၀ လောက်မှာ တဦးခန့်ဖြစ်ပွားတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေထက် အမျိုးသားတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။ ဦးနှောက်သွေးကြောပုံစံပျက်ခြင်း (AVM) ဟာ မွေးရာပါလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မျီုးရိုးတော့ မလိုက်တတ်ပါဘူး။   ဦးနှောက်သွေးကြောပုံစံပျက်ခြင်း လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ ရောဂါလက္ခဏာတွေဟာ ပုံပျက်ခြင်းဖြစ်ပေါ်တဲ့ နေရာပေါ်မူတည်ပြီး ပြောင်းလဲတတ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်သွေးကြောပုံပျက်ခြင်းဖြစ်သူများရဲ့ […]

ဦးနှောက်အကျိတ်ဟာ လေဖြတ်စေနိုင်ပေမယ့် လက္ခဏာတွေဟာ တခြားလေဖြတ်ခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ ကွဲပြားပါတယ်။ ဦးနှောက်အကျိတ် သွေးယိုတဲ့အခါ တခြား သွေးကြောပေါက်လို့ လေဖြတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ ဆင်တူတဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်အကျိတ် သွေးယိုခြင်းကြောင့် ဖြစ်တဲ့ လေဖြတ်ခြင်းဟာ ရှားပါးပြီး ဦးနှောက်တွင်း သွေးယိုတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေရဲ့ ၁ ကနေ ၁၀% ထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေကတော့ သွေးကြောပေါက်ခြင်း အပါအဝင် ဦးနှောက်တွင်း သွေးယိုခြင်း၊ amyloid ပရိုတိန်းကြောင့် သွေးကြောရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ ဦးခေါင်းထိခိုက်ခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်အကျိတ် သွေးယိုစီးစေခြင်းဟာ အောက်ပါ အခြေအနေတွေမှာ မူတည်ပါတယ်။ အန္တရာယ်မရှိသေးသည့်အဆင့် အန္တရာယ်ပေးသည့်အဆင့် မူလအဆင့် ကူးစက်သည့်အဆင့် ဦးနှောက်အကျိတ်အမျိုးအစားအလိုက် ကွဲပြားတဲ့ ပုံစံတွေရှိပြီး သွေးယိုနိုင်ခြေ နည်းခြင်းများခြင်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - Pituitary adenoma […]

လေမဖြတ်ခင်မှာ လူနာများဟာ တစ်ခုခုဖြစ်တော့မယ်ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ရတတ်ကြောင်း ပြောတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုအာရုံရတာမျိုးကိုရှေ့ပြေးလက္ခဏာလို့ ခေါ်လေ့ရှိပါတယ်။ တစ်ခါတရံမှာ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေဟာ လေဖြတ်ခါနီးရက်အနည်းငယ်လောက်မှာ ကြိုပြတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုရှေ့ပြေးခံစားရမှုတွေဟာ ယုံကြည်ရပါသလား။ သိပ္ပံနည်းကျပြောရရင်တော့ ဒါဟာလေဖြတ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ လက္ခဏာတွေပါပဲ။ လေဖြတ်ခြင်းရဲ့ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေဟာ ယုံကြည်စိတ်ချရသလား ရှေ့ပြေးလက္ခဏာဆိုတာ တစ်ခုခုဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာ အခိုင်အမာခံစားမိတာမျိုးကို ဆိုလိုပါတယ်။ အများအားဖြင့် ကောင်းတဲ့အရာတွေတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့အခြေအနေတွေမှာ စဖြစ်တာကို သတိပြုမိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာလူနာတချို့ဟာ ဦးနှောက်ကို သွေးရောက်နည်းတာကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်းကနေ သက်သာလာပြီးတဲ့အခါ လူနာတွေဟာ တစ်စုံတစ်ခုမဖြစ်ခင် ကြိုသိနေသလိုမျိုးရှိခဲ့ကြောင်း 'ငါ တစ်ခုခုမကောင်းတာ ဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာသိနေတယ်'  'ငါကြောက်နေခဲ့တယ်' စသဖြင့် ပြန်ပြောင်းပြောတတ်ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီလက္ခဏာတွေဟာ ကျင်ခြင်း၊ နားမကြားရခြင်း၊ အမြင်အာရုံပုံမှန် မဟုတ်တော့ခြင်း၊ မူးဝေပျို့အန်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ စကားမပီခြင်းစသဖြင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လေမဖြတ်မီ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လေဖြတ်တဲ့လူနာ ၁၆ […]

ဆီးချိုရှိသူတွေဟာ လေဖြတ်ခြင်းကို ပိုမိုကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။ သူတို့မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အန္တရာယ်နဲ့ တခြားကျန်းမာရေးပြသနာတွေ ရှိနေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လေဖြတ်နိုင်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းအရာတွေများလေ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ရှိလေဆိုတာ သတိပြုရပါမယ်။ လေဖြတ်နိုင်ခြေများစေတဲ့ အကြောင်းတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်။   ဘယ်အရာတွေက လေဖြတ်နိုင်ခြေရှိသလဲ အမျိုးသားလေဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဆိုအရ နှလုံးခါခြင်းဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ၅ဆပိုများပါတယ်။ နှလုံးသွေးလွှတ်ကြော၊ နှလုံးအလုပ်မလုပ်ခြင်း၊ နှလုံးကြီးခြင်းနဲ့ တခြားနှလုံးရောဂါတွေဟာ သင့်ကို လေဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုများလာစေပါတယ်။ ကိုလက်စထရောများခြင်းဟာ နှလုံးရောဂါကိုရော နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းခြင်းကိုပါ ပိုများစေပါတယ်။ ကိုလက်စထရောမြင့်ခြင်းဟာ သွေးလွှတ်ကြောတွေထဲမှာ အနည်တွေထိုင်လာစေပြီး ဦးနှောက်ကိုသွားတဲ့ သွေးကြောတွေကို ပိတ်ဆို့စေပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါသည်တွေဟာ လေဖြတ်ခြင်းကို ပိုမိုကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။ သူတို့မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အန္တရာယ်နဲ့ တခြားကျန်းမာရေးပြသနာတွေ ဥပမာ သွေးတိုးခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်းနဲ့ နှလုံးရောဂါ စတာမျိုးတွေ ရှိနေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေပြီး လှုပ်ရှားမှုနည်းတာဟာ သွေးတိုးခြင်း၊ […]

လေဖြတ်ခြင်း နဲ့ တကျော့ပြန်လေဖြတ်ခြင်းကို လွှမ်းမိုးနေတဲ့အချက်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်းခြင်းရာတွေ သင့်မှာရှိလေ၊ သင်ဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အခွင့်အရေးများလေ ဖြစ်ပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို သင်ကိုယ်တိုင် မထိန်းချုပ်နိုင်တာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအရာတွေကတော့- အသက်။ အသက်ကြီးလာလေ လေဖြတ်နိုင်ခြေ များလေဖြစ်ပါတယ်။ ကျား/မ ကွဲပြားမှု။ အမျိုးသားတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မိသားစု ရောဂါရာဇဝင် စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။   သွေးကြောကျဉ်းခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ သွေးလွှတ်ကြောဆိုတာ နှလုံးက သွေးတွေကို ခန္ဓါကိုယ်အနှံ့ကို ပို့ဆောင်ပေးတဲ့ သွေးကြောတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ အတွင်းပိုင်းကို endothelium လို့ခေါ်တဲ့ ဆဲလ်အလွှာတမျိုးနဲ့ ဖုံးအုပ်ထားပါတယ်။ အဲဒီအလွှာဟာ သွေးစီးဆင်းမှုကောင်းဖို့အတွက် သွေးလွှတ်ကြောတွေရဲ့ အတွင်းနံရံတောင့်တင်းအောင်၊ ချောမွေ့အောင် ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။ ဒီအလွှာ ပျက်စီးတာနဲ့အတူ သွေးကြောကျဉ်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်း စတာတွေကြောင့် […]

သင့်အာရုံကြောစနစ်ဟာ အသက်ရှူတာကို ထိန်းချုပ်ခြင်းကစလို့ ကြွက်သားတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးပြီး အပူအအေး အာရုံခံစားမှုအထိ ကိုယ်ခန္ဓါက ပြုလုပ်သမျှ အရာအားလုံးပါဝင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓါမှာ အာရုံကြော သုံးမျိုးပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ၁။ Autonomic nerves - ဒီအာရုံကြောတွေဟာ ကိုယ်ခန္ဓါက ထိန်းချုပ်လို့မရတဲ့ (သို့) တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ ထိန်းချုပ်လို့ရတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပါတယ်။ နှလုံးခုန်နှုန်း၊ သွေးဖိအား၊ အစာခြေခြင်းနဲ့ အပူချိန် ထိန်းညှိပေးခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ၂။ Motor nerves - ဒီအာရုံကြောတွေကတော့ ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးမက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ကြွက်သားတွေဆီကို သယ်ပို့ပေးပြီး လှုပ်ရှားမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။ ၃။ Sensory nerves - ဒီအာရုံကြောအမျိုးအစားဟာ အရေပြားနဲ့ ကြွက်သားတွေက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးမကို သက်ပို့ပေးပါတယ်။ ဒီသတင်းအချက်အလက်တွေက တစ်ဆင့် နာကျင်မှုနဲ့ အခြားခံစားမှုတွေကို […]