ဦးနှောက်အာရုံကြောကျန်းမာရေး

လေဖြတ်ခြင်းရဲ့ ၂၀%ခန့်ဟာ အသက် ၆၅ နှစ်အောက် အရွယ်တွေမှာ တွေ့ရတတ်ပြီး ဒီလေဖြတ်ရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ နားလည်ရခက်နေဆဲပါပဲ။ ဦးခေါင်းပိုင်းထိခိုက်ခြင်းနဲ့ ခေါင်းထိခိုက်မှုကြောင့် ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရတဲ့အခါမှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ များတယ်လို့ သုတေသနတခုက ဆိုပါတယ်။ သုတေသီတွေ တွေ့ရှိတာကတော့ အသက် ၅၀အောက် အရွယ်တွေမှာ ထိခိုက်မှုကြောင့် ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရခြင်းမှာ အသက် ၅၀ကျော်အရွယ်တွေထက် ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ အသက် ၅၀အောက် တစုံတယောက်အတွက် လေဖြတ်နိုင်ခြေ သိပ်တော့မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ၃၀ % လောက် ဖြစ်နိုင်ခြေများလာခြင်းဟာ တယောက်ချင်းစီကိုတော့ သိပ်ပြီး ထိရောက်မှု မရှိပါဘူး။   အကြောင်းရင်းများ ထိခိုက်မှုကြောင့် ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရခြင်းဟာ ဦးခေါင်း ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်ခန္ဓါကို ထိခိုက်မိလို့ ဒဏ်ရာရစေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒဏ်ရာအတိမ်အနက်ဟာ အဖြစ်အပျက်ရဲ့ သဘောသဘာဝ၊ ထိခိုက်တဲ့အား စတဲ့ အကြောင်းများစွာပေါ် မူတည်ပါတယ်။ ဒဏ်ရာနဲ့ပတ်သက်လို့ အောက်ပါအချက်တွေမှာ […]

Lupus ဆိုတာ နာတာရှည် ရောင်ရမ်းနာဖြစ်ပြီး သင့်ကိုယ်ထဲက ကိုယ်ခံအားစနစ်ဟာ သင့်ကိုယ်ပိုင် တစ်သျှူးနဲ့ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတွေကို ပြန်တိုက်ခိုက်ရင် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Lupus ကြောင့် ရောင်ရမ်းခြင်းဟာ ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ စနစ်အမျိုးမျိုးကို သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ အဆစ်အမြစ်တွေ၊ ကျောက်ကပ်၊ သွေးဆဲလ်၊ ဦးနှောက်၊ နှလုံးနဲ့ အဆုတ် စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လက္ခဏာများ Lupus ရဲ့ လက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါကြောင့် ဘယ်နေရာကို ထိခိုက်တယ်ဆိုတာပေါ် မူတည်ပါတယ်။ အတွေ့အများဆုံးလက္ခဏာတွေကတော့ - ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ဖျားခြင်း အဆစ်အမြစ်နာခြင်း၊ တောင့်တင်းခြင်း၊ ယောင်ခြင်း မျက်နှာတွင် ပါးနှင့်နှာခေါင်းကိုဖုံးသော လိပ်ပြာသဏ္ဍာန် အကွက်ပေါ်လာခြင်း နေရောင်ထိသောအခါ အရေပြားပြသနာ ပိုဆိုးခြင်း အေးသောအခါ၊ ဖိအားများသောအခါ လက်ချောင်းခြေချောင်းများ ဖြူခြင်း ပြာခြင်း အသက်ရှူမြန်ခြင်း ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း မျက်လုံးခြောက်သွေ့ခြင်း ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ […]

ဘယ်သူမဆို အသက်အရွယ်မရွေး လေဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ သင့်မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေမြင့်စေတဲ့ အကြောင်းတွေ ရှိနေရင် ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။ သင့်ကိုယ်သင်နဲ့ သင်ချစ်ခင်သူတွေကို လေဖြတ်ခြင်းက ကာကွယ်ဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ အန္တရာယ်တွေကို နားလည်ပြီး လုပ်ဆောင်သင့်တာတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ပါပဲ။ လေဖြတ်နိုင်ခြေမြင့်စေသည့် အကြောင်းရင်းများ အသက်အရွယ်။ အသက် ၅၅နှစ်ကျော်ရင် တခြား အသက်အရွယ်တွေထက် လေဖြတ်နိုင်ခြေ နှစ်ဆရှိပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်းဟာ သက်ကြီးပိုင်းတွေမှာ အဖြစ်များပေမယ့် အသက် ၅နှစ်အောက်မှာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မိသားစုရာဇဝင်။ သင့်မိသားစုဝင်တဦးဦး လေဖြတ်ဖူးရင် သင့်မှာလည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ များပါတယ်။ အချို့သော လေဖြတ်ခြင်းမျိုးဟာ မျိုးရိုးဗီဇပြသနာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ Cerebral Autosomal Dominant Arteriopathy ဖြစ်ပြီး Sub-cortical Infarcts နဲ့ Leukoencephalopathy (CADASIL) ရတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအခြေအနေမှာ […]

လေ့လာချက်တခုအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် သွေးတိုးခြင်းဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Calgary တက္ကသိုလ်က အာရုံကြောအထူးကုဆရာဝန် Dr. Aravind Ganesh ဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလမှာ သွေးတိုးရှိဖူးတဲ့ အမျိုးသမီးများဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုမြင့်မားကြောင့်၊ အထူးသဖြင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် သွေးတိုးခြင်းဟာ သာမန်သွေးတိုးခြင်းထက် ပိုဆိုးကြောင်း ပြောပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေဟာ ၄၀%လောက်ထိ မြင့်တက်နိုင်ကြောင်း Dr. Ganesh တို့ သုတေသနအဖွဲ့က သူတို့ရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ ဆိုခဲ့ပါတယ်။ သုတေသန ၉ခုခန့်မှာတော့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် သွေးတိုးခြင်းကို စောင့်ကြည့်ထားပြီး နောင်မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေနဲ့ ပတ်သက်ပုံကို လေ့လာထားပါတယ်။ ဒီသုတေသနတွေမှာ နေရာဒေသမျိုးစုံက အမျိုးသမီးတွေကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်ပြီး ၁နှစ်မှ ၃၂နှစ်ကြာတဲ့ အခြေအနေကို လေ့လာထားပါတယ်။ လေ့လာချက်တွေအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေစဉ် သွေးတိုးရှိဖူးသူများဟာ နောက်ပိုင်းမှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုများတယ်လို့ […]

အရွယ်ရောက်ခါနီး လူငယ်တွေမှာ လေဖြတ်ခြင်းဟာ တကယ့်ကို ကံဆိုးခြင်းပါပဲ။ ဆယ်ကျော်သက်ဆိုတာ ဘဝမှာ သရဖူဆောင်းဖို့ ဟန်ပြင်နေချိန်ဖြစ်ပါတယ်။   ကလေးအထူးကု။ အသက်ဆယ်နှစ်လောက်အထိ အများစုဟာ ကလေးအထူးကုဆီ သွားပြရပါတယ်။ အချို့ကလေးကုသဌာနတွေမှာ လူငယ်တွေအတွက် ရည်ရွယ်တဲ့ အရွယ်ရောက်ဆေးပညာဌာနကိုပါ ဖွင့်လှစ်ထားတတ်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်စ လူငယ်များမှာ ကလေးများ၊ လူကြီးများနဲ့ မတူတဲ့ ကျန်းမာရေးပြသနာတွေ ရှိနေတတ်လို့ပါပဲ။ အာရုံကြောနှင့်လေဖြတ်ခြင်းအထူးကု။ လူငယ်တွေ လေဖြတ်ရင် ပိုပြီး အာရုံစိုက်ဖို့ လိုတာကြောင့် အာရုံကြောအထူးကုနဲ့ ဂရုတစိုက်ပြသဖို့ လိုပါတယ်။ လေဖြတ်တဲ့လူနာတွေကို အများဆုံးကြည့်ရှုတဲ့ ဆရာဝန်ရုံးခန်းဟာ သင့်ကို အကူအညီပိုပြိး ပေးနိုင်ပါတယ်။ ခွဲစိတ်ကုသမှုအပါအဝင် အထူးပစ္စည်းကိရိယာတွေ တပ်ဆင်ထားလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စာသင်ကျောင်း။ လေဖြတ်ပြီးနောက်ပိုင်း ကျောင်းမှာ အထူးသင်ထောက်ကူပစ္စည်းတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ စာသင်ကျောင်းတွေမှာ သင်ဟာ အကူအညီ လိုအပ်သလား၊ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာနိုင်လား ဆိုတာ စစ်ဆေးပြီး ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ တခါတရံ […]

CDC မှ သုတေသီတဦးဖြစ်သူ Elena V Kuklina ရဲ့ အဆိုအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအတွင်းနဲ့ မွေးဖွားပြီးချိန်မှာ လေဖြတ်မှုနှုန်း မြင့်တတ်ပါတယ်။ ၁၉၉၄-၉၅ မှ ၂၀၀၆-၀၇ ကာလအတွင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လေဖြတ်ခြင်းတွေကို နှိုင်းယှဉ်လေ့လာရာမှာ လေဖြတ်မှုနှုန်းဟာ ၅၀%ထိ မြင့်တက်ကြောင်း Kuklina နဲ့ သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များဟာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်းနှုန်းမြင့်မားတာဟာ လေဖြတ်မှုကို မြင့်စေတဲ့ အကြောင်းပါပဲ။ ဒီလေ့လာမှုစာတမ်းမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်၊ ကလေးမွေးစဉ်နဲ့ ကလေးမွေးပြီးချိန်စတဲ့ အချိန်ကာသုံးခုနဲ့ သွေးခဲလေဖြတ်ခြင်း၊ သွေးကြောပေါက်လေဖြတ်ခြင်း၊ ယာယီလေဖြတ်ခြင်းစတဲ့ လေဖြတ်ခြင်း အမျိုးအစားအားလုံးနဲ့ ပေါင်းစပ်လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ယခုကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀နှစ်ကထက် ပိုပြီးလေဖြတ်နိုင်ခြေများပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်လေဖြတ်ခြင်းကို ကြုံဖူးတဲ့ အမျိုးသမီးများရဲ့ ၄၁%ဟာ သွေးတိုးရှိကြောင်း လေ့လာမှုမှာပါဝင်တဲ့ ဆေးမှတ်တမ်းတွေအရ သိရပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်းဟာ […]

လေမဖြတ်ခင်မှာ လူနာများဟာ တစ်ခုခုဖြစ်တော့မယ်ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ရတတ်ကြောင်း ပြောတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုအာရုံရတာမျိုးကိုရှေ့ပြေးလက္ခဏာလို့ ခေါ်လေ့ရှိပါတယ်။ တစ်ခါတရံမှာ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေဟာ လေဖြတ်ခါနီးရက်အနည်းငယ်လောက်မှာ ကြိုပြတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုရှေ့ပြေးခံစားရမှုတွေဟာ ယုံကြည်ရပါသလား။ သိပ္ပံနည်းကျပြောရရင်တော့ ဒါဟာလေဖြတ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ လက္ခဏာတွေပါပဲ။ လေဖြတ်ခြင်းရဲ့ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေဟာ ယုံကြည်စိတ်ချရသလား ရှေ့ပြေးလက္ခဏာဆိုတာ တစ်ခုခုဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာ အခိုင်အမာခံစားမိတာမျိုးကို ဆိုလိုပါတယ်။ အများအားဖြင့် ကောင်းတဲ့အရာတွေတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့အခြေအနေတွေမှာ စဖြစ်တာကို သတိပြုမိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာလူနာတချို့ဟာ ဦးနှောက်ကို သွေးရောက်နည်းတာကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်းကနေ သက်သာလာပြီးတဲ့အခါ လူနာတွေဟာ တစ်စုံတစ်ခုမဖြစ်ခင် ကြိုသိနေသလိုမျိုးရှိခဲ့ကြောင်း 'ငါ တစ်ခုခုမကောင်းတာ ဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာသိနေတယ်'  'ငါကြောက်နေခဲ့တယ်' စသဖြင့် ပြန်ပြောင်းပြောတတ်ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီလက္ခဏာတွေဟာ ကျင်ခြင်း၊ နားမကြားရခြင်း၊ အမြင်အာရုံပုံမှန် မဟုတ်တော့ခြင်း၊ မူးဝေပျို့အန်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ စကားမပီခြင်းစသဖြင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လေမဖြတ်မီ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လေဖြတ်တဲ့လူနာ ၁၆ […]

ဆီးချိုရှိသူတွေဟာ လေဖြတ်ခြင်းကို ပိုမိုကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။ သူတို့မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အန္တရာယ်နဲ့ တခြားကျန်းမာရေးပြသနာတွေ ရှိနေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လေဖြတ်နိုင်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းအရာတွေများလေ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ရှိလေဆိုတာ သတိပြုရပါမယ်။ လေဖြတ်နိုင်ခြေများစေတဲ့ အကြောင်းတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်။   ဘယ်အရာတွေက လေဖြတ်နိုင်ခြေရှိသလဲ အမျိုးသားလေဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဆိုအရ နှလုံးခါခြင်းဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ၅ဆပိုများပါတယ်။ နှလုံးသွေးလွှတ်ကြော၊ နှလုံးအလုပ်မလုပ်ခြင်း၊ နှလုံးကြီးခြင်းနဲ့ တခြားနှလုံးရောဂါတွေဟာ သင့်ကို လေဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုများလာစေပါတယ်။ ကိုလက်စထရောများခြင်းဟာ နှလုံးရောဂါကိုရော နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းခြင်းကိုပါ ပိုများစေပါတယ်။ ကိုလက်စထရောမြင့်ခြင်းဟာ သွေးလွှတ်ကြောတွေထဲမှာ အနည်တွေထိုင်လာစေပြီး ဦးနှောက်ကိုသွားတဲ့ သွေးကြောတွေကို ပိတ်ဆို့စေပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါသည်တွေဟာ လေဖြတ်ခြင်းကို ပိုမိုကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။ သူတို့မှာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အန္တရာယ်နဲ့ တခြားကျန်းမာရေးပြသနာတွေ ဥပမာ သွေးတိုးခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်းနဲ့ နှလုံးရောဂါ စတာမျိုးတွေ ရှိနေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေပြီး လှုပ်ရှားမှုနည်းတာဟာ သွေးတိုးခြင်း၊ […]

လေဖြတ်ခြင်း နဲ့ တကျော့ပြန်လေဖြတ်ခြင်းကို လွှမ်းမိုးနေတဲ့အချက်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်းခြင်းရာတွေ သင့်မှာရှိလေ၊ သင်ဟာ လေဖြတ်နိုင်ခြေ အခွင့်အရေးများလေ ဖြစ်ပါတယ်။ လေဖြတ်ခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို သင်ကိုယ်တိုင် မထိန်းချုပ်နိုင်တာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအရာတွေကတော့- အသက်။ အသက်ကြီးလာလေ လေဖြတ်နိုင်ခြေ များလေဖြစ်ပါတယ်။ ကျား/မ ကွဲပြားမှု။ အမျိုးသားတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မိသားစု ရောဂါရာဇဝင် စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။   သွေးကြောကျဉ်းခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ သွေးလွှတ်ကြောဆိုတာ နှလုံးက သွေးတွေကို ခန္ဓါကိုယ်အနှံ့ကို ပို့ဆောင်ပေးတဲ့ သွေးကြောတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ အတွင်းပိုင်းကို endothelium လို့ခေါ်တဲ့ ဆဲလ်အလွှာတမျိုးနဲ့ ဖုံးအုပ်ထားပါတယ်။ အဲဒီအလွှာဟာ သွေးစီးဆင်းမှုကောင်းဖို့အတွက် သွေးလွှတ်ကြောတွေရဲ့ အတွင်းနံရံတောင့်တင်းအောင်၊ ချောမွေ့အောင် ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။ ဒီအလွှာ ပျက်စီးတာနဲ့အတူ သွေးကြောကျဉ်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ သွေးတိုးခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်း စတာတွေကြောင့် […]

သင့်အာရုံကြောစနစ်ဟာ အသက်ရှူတာကို ထိန်းချုပ်ခြင်းကစလို့ ကြွက်သားတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးပြီး အပူအအေး အာရုံခံစားမှုအထိ ကိုယ်ခန္ဓါက ပြုလုပ်သမျှ အရာအားလုံးပါဝင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓါမှာ အာရုံကြော သုံးမျိုးပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ၁။ Autonomic nerves - ဒီအာရုံကြောတွေဟာ ကိုယ်ခန္ဓါက ထိန်းချုပ်လို့မရတဲ့ (သို့) တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ ထိန်းချုပ်လို့ရတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပါတယ်။ နှလုံးခုန်နှုန်း၊ သွေးဖိအား၊ အစာခြေခြင်းနဲ့ အပူချိန် ထိန်းညှိပေးခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ၂။ Motor nerves - ဒီအာရုံကြောတွေကတော့ ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးမက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ကြွက်သားတွေဆီကို သယ်ပို့ပေးပြီး လှုပ်ရှားမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။ ၃။ Sensory nerves - ဒီအာရုံကြောအမျိုးအစားဟာ အရေပြားနဲ့ ကြွက်သားတွေက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးမကို သက်ပို့ပေးပါတယ်။ ဒီသတင်းအချက်အလက်တွေက တစ်ဆင့် နာကျင်မှုနဲ့ အခြားခံစားမှုတွေကို […]