ဘေဘီလေးက ကြက်သွန်နီ စားလို့ရရဲ့လား။ ဘယ်အရွယ်မှာ စစားလို့ ရတာလဲ။ ဒီမေးခွန်းက မေမေတိုင်း မကြာခဏ မေးလေ့ရှိတဲ့ မေးခွန်းတစ်ရပ်ပေါ့။ အကြောင်းကတေ့ ဟင်းလျာ အများစုမှာ ကြက်သွန်နီ (Onions)က မပါမဖြစ်လေ။ ဒီတော့ ဟင်းတွေစားတိုင်း ဘေဘီလေးက မေမေ နည်းနည်းဆိုရင် မခွံခင် စဉ်းစားမိတာက ဒီအတွေးဟုတ်။ ဒီအတွေးလေးအတွက် အဖြေကိုတော့ ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်ရအောင်နော် မေမေတို့ရေ......... ဘေဘီလေးက ကြက်သွန်နီ (onions) ဘယ်အချိန်မှာ စစားလို့ရမလဲ ကြက်သွန်နီကို ဘေဘီလေး အသက် ၆ ပြည့်ပြီ၊ solid food စစားပြီဆိုတာနဲ့ စမိတ်ဆက်ပေးလို့ ရပါပြီ။ ကြက်သွန်နီက ဘေဘီလေးကို အခြား အစားအစာတွေလို ဓာတ်မတည့်မှု ဖြစ်စေနိုင်ခြေက အတော်လေးကို နည်းတာပါ။ ဒါပေမယ့် အစာမကြေတာ၊ လေပွတာမျိုးတော့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဘေဘီလေးကို ကြက်သွန်နီ […]

ဦးနှောက်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး စည်းချက်ကျကျ အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ အပေါ်ဆုံးမှာနေပြီး ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အင်္ဂါရပ်ပါ။ ဗဟိုစနစ်ကြီးပေါ့။ သူတစ်ခုတည်းနဲ့တော့ အားလုံးကို မထိန်းချုပ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ကို ကူညီပေးဖို့ ကျောရိုးအာရုံမကြီးတွေ၊ အာရုံကြောငယ်လေးတွေ ရှိပါတယ်။ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးကတော့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောငယ်တွေကြား သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ပေးရတဲ့ ပေါင်းကူးတံတားကြီးပါပဲ။ ဦးနောက်ရော၊ ကျောရိုး အာရုံကြောမကြီးရော၊ အာရုံကြောငယ်တွေရော ကျန်းမာနေပါမှ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို ကောင်းကောင်း ထိန်းချုပ်နိုင်မှာပါ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကလည်း တခြားသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေလိုပဲ ရောဂါဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ ဘယ်လိုရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတာ ဆက်ကြည့်ရအောင်။ ဦးနှောက်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါများ ဦးနှောက်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတွေကို အုပ်စုခွဲကြည့်မယ်ဆိုရင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ မတော်တဆထိခိုက်မှု တစ်ခုခုကြောင့် ခေါင်းထိခိုက်မယ်ဆိုရင် အထဲက ဦးနှောက်လည်း ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ ဦးနှောက်အတွင်းသားကြေတာ၊ ဦးနှောက်သွေးယိုတာ၊ ဦးနှောက်တွင်းဖိအားများတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဦးနှောက်အကျိတ် ဦးနှောက်ကိုယ်တိုင်က […]

အာရုံကြောစနစ်မှာ ပင်မအာရုံကြောမကြီးလို့ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးရယ်၊ သူတို့ကနေ ဖြာပြီးထွက်လာတဲ့ အာရုံကြောငယ်လေးတွေရယ်ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ဒီအာရုံကြောလေးတွေမှာ ပြင်ပကလာတဲ့ အပူ၊ အအေး၊ တုန်ခါတာ၊ ထိသိတာကို ခံစားနိုင်တဲ့ အာရုံကြောတွေ ရှိသလို ဦးနှောက်က ပို့လွှတ်လိုက်တဲ့ လျှပ်စီးလှိုင်းတွေကို ကြွက်သားတွေကို ပို့ဆောင်ပေးနိုင်တဲ့ အာရုံကြောတွေရယ်ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ အာရုံကြောငယ်လေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ရောဂါဆိုတာ အာရုံကြောတွေမှာ ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေရင် ဒါမှမဟုတ် တစ်ခုခုထိခိုက်သွားပြီဆိုရင် ပုံမှန်လုပ်နေကြအတိုင်း မလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဥပမာ အာရုံကြောငယ်တစ်ချောင်း လုံးဝပျက်စီးသွားမယ်ဆိုရင် (ဒါမျိုး ဖြစ်တာ ရှားတော့ ရှားပေမယ့်) သူထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ ကြွက်သားက လှုပ်ရှားနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူက ဦးနှောက်နဲ့ ကြွက်သားကြားကို လျှပ်စီးကြောင်းကို အသယ်အပို့ လုပ်နေတာကိုး။ အများစုကတော့ လုံးလုံး ပျက်စီးတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ အာရုံကြောအားနည်းတာ၊ ထိခိုက်တာကြောင့် ကြွက်သားတွေ အားပျော့တာလောက်ပဲ […]

အယ်ဇိုင်းမားက မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတတ်ပေမယ့် မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတိုင်း အယ်ဇိုင်းမားတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ နားရှုပ်သွားလားမသိ။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတယ်ဆိုတာ လက္ခဏာတစ်ခုပါ။ အယ်ဇိုင်းမားဆိုတာကတော့ ရောဂါပေါ့။ ဒါပေမယ့် မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတဲ့လူတွေရဲ့ ၆၀-၈၀ ရာခိုင်နှုန်းက အယ်ဇိုင်းမားကြောင့် ဖြစ်တာဆိုတော့ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတိုင်း အယ်ဇိုင်းမားလို့ တန်းပြီးသတ်မှတ်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့သော မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေက ကုသလို့ရပါတယ်။ အယ်ဇိုင်းမားလို့ ယူဆပြီး လူနာကို အိမ်မှာပဲ ထားလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ ကုလို့ရရဲ့သားနဲ့ မကုလိုက်ရတာမျိုး ဖြစ်တတ်တာကြောင့် ဒီနှစ်မျိုး ဘာကွာလည်းဆိုတာ သိဖို့ လိုပါတယ်။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတယ်ဆိုတာ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတယ်ဆိုတာ လက္ခဏာသက်သက်ပါ။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းစေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေက တစ်ခုမကရှိပါတယ်။ ဒီထဲမှာ အယ်ဇိုင်းမားလည်းပါပြီး သူက အဖြစ်အများဆုံးပါပဲ။ လူတစ်ယောက်ထဲမှာ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတဲ့ပြဿနာ တစ်ခုမက ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကိုတော့ mixed dementiaလို့ ခေါ်ပါတယ်။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတာကို အသက်ကြီးလာတာကြောင့် ဖြစ်တာလို့ ပုံသေသတ်မှတ်လို့ […]

လမ်းမှာ လူတစ်ယောက် တက်သွားရင်ဖြစ်ဖြစ်၊ အမျိုးထဲမှာ အတက်ရောဂါ ရှိတဲ့သူ ရှိနေရင်ဖြစ်ဖြစ် တက်သွားတဲ့အချိန်မှာ ခံရတဲ့သူရော၊ ဘေးကကြည့်တဲ့သူပါ ဘယ်လောက် သက်သောင့်သက်သာ မဖြစ်လိုက်သလဲဆိုတာ ခံစားမိမှာပါ။ တက်တာဟာ ဦးနှောက်ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး အမျိုးအစား အများကြီး ရှိပါတယ်။ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုကလည်း လက္ခဏာလေးတွေ ကွဲပါတယ်။ အင်မတန်မှ နက်နဲတဲ့ ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေး တက်နိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်တက်ရတာလဲ။ ဦးနှောက်ဆဲလ်လေးတွေက တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု ဆက်သွယ်ဖို့ လျှပ်စီးကြောင်းလေးတွေ သုံးရပါတယ်။ ဒီလျှပ်စီးကြောင်းလေးတွေမှာ တစ်ခုခုချို့ယွင်းလာပြီဆိုရင် တက်တယ်ဆိုတာ ဖြစ်လာပါတယ်။ တက်စေတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းကတော့ အတက်ရောဂါလို့ ခေါ်တဲ့ Epilepsyပါပဲ။ ဒါပေမယ့် တက်တိုင်း အတက်ရောဂါရှိနေတယ်လို့ ပြောလို့မရပါဘူး။ အကြောင်းရင်း မယ်မယ်ရရ မရှိဘဲ ခဏခဏ တက်နေတယ်ဆိုရင်တော့ အတက်ရောဂါလားလို့ စဉ်းစားရမှာပါ။ တခြားအကြောင်းရင်းတွေကတော့ ကလေးတွေမှာ […]

ဝိတ်ချမယ်ဆိုရင် အရင်ဆုံး လုပ်လေ့ရှိတာက အစားလျှော့တာပါ။ မှားတော့ မမှားပေမယ့် အလုံးစုံမှန်တာတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ဝိတ်ချတဲ့ planတွေ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးသွားမှာတေ့ာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဘယ်နည်းနဲ့ ချချ ဝိတ်ချမယ်ဆိုရင် ဘာတွေ အရင်စဉ်းစားရမလဲ၊ ဘာတွေ မှားနေတတ်သလဲ၊ အစားအသောက်နဲ့ ချမယ်ဆိုရင် အခြေခံ လိုက်နာရမယ့် စည်းမျဉ်းတွေကို ပြောပြပေးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဝိတ်မချခင် မေးရမယ့် မေးခွန်းတွေက ဝိတ်ချဖို့ တကယ်လိုအပ်နေပြီလား။ အများက ဝတယ်ဆိုတိုင်း တကယ်ဝချင်မှ ဝတာပါ။ ဒါကြောင့် BMI ဆိုတာ တွက်ကြတာပေါ့။ BMIမကျော်ဘူးဆိုရင် သင် ဝနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုတော့ စဉ်းစားရမှာက ကိုယ်အလေးချိန်ချင်း တူရင်တောင် အရပ်ကွာရင် BMI မတူပါဘူး။ ပေါင် ၁၀၀၊ ၅ပေနဲ့ […]

ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောဟာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သလို ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အင်္ဂါရပ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံဟာ တခြား ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေလိုပဲ ရောဂါပေါင်းစုံဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဖြစ်များတဲ့ အာရုံကြောပြဿနာများနဲ့ လက္ခဏာများကို လေ့လာထားသင့်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ အာရုံကြောပြဿနာများ အာရုံကြောပြဿနာများကို ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းပေါ် မူတည်ပြီး ခွဲခြားကြည့်မယ်ဆိုရင် သွေးကြောရောဂါ (ဥပမာ လေဖြတ်) ထိခိုက်ဒဏ်ရာ မွေးရာပါ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောရောဂါ အဆိပ်သင့်တာ (ဥပမာ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ် အဆိပ်သင့်) အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောထိခိုက်လာတာ (ဥပမာ ပါကင်ဆန်၊ အယ်ဇိုင်းမား၊ အစွန်အဖျား အာရုံကြောရောဂါ၊ multiple sclerosis) ပိုးဝင်ကူးစက်တာ (ဥပမာ ဦးနှောက်ပြည်တည်နာ၊ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်၊ ဦးနှောက်ရောင်) ဦးနှောက်အကျိတ် အတက်ရောဂါ စတာတွေပဲ […]

ဦးနှောက် ဆိုတာ ကြီးမားပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ အင်္ဂါရပ်ပါ။ အထဲမှာ ဆဲလ်ပေါင်း ၁၀၀ ဘီလီယံလောက် ရှိပြီး တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုကို synapsesနဲ့ ဆက်သွယ်ပေးထားပါတယ်။ ဦးနှောက်ဟာ အရေးကြီး အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်တဲ့အတွက် မထိခိုက်အောင် အပြင်ကနေ ဦးခေါင်းခွံနဲ့ ကာရံထားပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ အားလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့အတွက် နေ့စဉ် အသက်ရှင်သန်ရေးအတွက် ဦးနှောက် ကျန်းမာနေဖို့ လိုပါတယ်။ ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ဦးနှောက်မှာ ဘာတွေပါပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကို ဘယ်လိုများ ထိန်းချုပ်ထားပါလိမ့်။ ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းနဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဦးနှောက်ကြီး (Cerebrum) နာမည်အတိုင်းပဲ ဦးနောက်အစိတ်အပိုင်းတွေထဲမှာ အကြီးဆုံးပါပဲ။ သူ့ကို ဘယ်ခြမ်းနဲ့ ညာခြမ်းဆိုပြီး ခွဲထားပါတယ်။ အလယ်မှာ မြောင်းလေးရှိပါတယ်။ တစ်ခြမ်းစီမှာ နောက်ထပ် အစိတ်အပိုင်း သေးသေးလေးတွေ ထပ်ခွဲထားပါသေးတယ်။ ဒါကို lobesလို့ ခေါ်ပါတယ်။ Frontal […]

နှစ်စဉ်နိုဝင်ဘာလမှာ ကျရောက်တဲ့ အမျိုးသားကျန်းမာရေးလှုပ်ရှားမှုအထိမ်းအမှတ်ပွဲ (Movember) အကြောင်းပြောပြပါ့မယ်။ အမျိုးသားတွေရဲ့ကျန်းမာရေးအတွက်ကိုပဲရည်ရွယ်ပြီး သီးသန့်ပြုလုပ်တဲ့ပွဲဆိုလို့ တစ်နှစ်လုံးမှာ Movember ပွဲတစ်ခုပဲ ရှိပါတယ်။ ဒါဆို Movember ဆိုတဲ့ပွဲဘယ်ကစဖြစ်လာသလဲ၊ ဘာတွေလုပ်ကြသလဲ၊ ဘယ်လိုကျန်းမာရေး ကိစ္စတွေအတွက် ပြုလုပ်သလဲဆိုတာပြောပြမယ်နော်။ Movember ဘယ်ကစသလဲ အခုလိုကြီးကျယ်တဲ့ Movember လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ အမှတ်တမဲ့အဖြစ်အပျက်လေးတွေကစခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တုန်းက သြစတြေးလျနိုင်ငံ၊ မဲလ်ဘုန်းမြို့ကလူငယ်တစ်စုက ၈၀ခုနှစ်တုန်းက အမျိုးသားတွေ ကြားခေတ်စားခဲ့တဲ့ ဖက်ရှင်တစ်ခုကိုပြန်အသက်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါကတော့နှုတ်ခမ်းမွှေးအရှည်ထားတာပါ။ ဟိုးအရင်ခေတ်တွေတုန်းက နှုတ်ခမ်းမွှေးအရှည်သန့်သန့်ပြန့်ပြန့်ထားခြင်းက ယောင်္ကျားပီသမှုကိုဖော်ပြပြီး စတိုင်လည်းကျတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ အုပ်စုလိုက်ကြီးနှုတ်ခမ်းမွှေးအရှည်ထားရတာ ပျော်စရာ ကောင်းတယ်လို့ ယူဆပြီးနောက်နှစ် (၂၀၀၄ခုနှစ်) မှာလည်းအလားတူပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ဒီတစ်ခေါက်မှာ တော့ ပျော်ဖို့အပြင် ပတ်ဝန်းကျင်ကလူတွေလည်းအကျိုးရှိအောင်ရည်ရွယ်ပြီး အမျိုးသားတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာအကြောင်းကို အသိပညာမျှဝေဖို့ပွဲကလေးတွေကျင်းပဲခဲ့ပါတယ်။လူပေါင်း ၄၀၀ ကျော်ပါဝင် ဆင်နွှဲခဲ့တဲ့ ဒီပွဲလေးက တဖြည်းဖြည်းကကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အသင်းအဖွဲ့တွေရဲ့ […]

ကျုပ်သားက ဂေးနေတယ် ပွင့်လင်းလာတဲ့ ဒီဘက် ခေတ်ကြီးမှာ အတွေ့ရ အများဆုံး ပြဿနာပါ။ သားကို ချစ်တဲ့စိတ်က တစ်ဖက်၊ သားက LGBT ဖြစ်နေတာကို လက်မခံနိုင်တာက တစ်ဖက် နဲ့ ကိုယ့်စိတ်နဲ့ကိုယ် လွန်ဆွဲနေရတဲ့ မိဘတွေအတွက် ကိုယ့်သား/သမီးကသာ လိင်တူချစ်သူ ဖြစ်နေခဲ့ရင် ဘယ်လို ဖြေရှင်းရမယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်း လိုရင်းတိုရှင်း အချက်လေးတွေနဲ့‌ ဖော်ပြပေးလိုက် ပါတယ်။ ကျုပ်သားက ဂေးနေတယ် ...... ဘယ်လို လုပ်ရမလဲ။ ပထမဆုံး အနေနဲ့တော့ လိင်တူချစ်တယ် ဆိုတာ သဘာဝပဲလို့ လက်ခံပေးလိုက်ပါ။ ရုပ်ရှင်တွေထဲကလို မိန်းကလေးတွေနဲ့ (လိင်ကွဲတွေနဲ့) တွေ့ပေးတာများရင် ပြန်ဖြောင့်သွားမလားလို့ မတွေးပါနဲ့။ ကွေးပြီးသားလူတွေက ပြန်ဖြောင့်ရိုးထုံးစံ မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူကသာ တကယ် လိင်တူချစ်သူ ဖြစ်ပါတယ်ဆိုတာ သေချာခဲ့ရင် အတတ်နိုင်ဆုံး အမြင် […]