ဦးနှောက်အာရုံကြောကျန်းမာရေး

အယ်ဇိုင်းမားဆိုတာ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတဲ့ ရောဂါပါ။ နာတာရှည်ရောဂါ တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းနေတာက လွဲပြီး ကြီးကြီးမားမား နာမကျန်းဖြစ်တာမျိုး မဟုတ်တဲ့အတွက် အိမ်မှာပဲ ပြုစုပေးလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အယ်ဇိုင်းမားရှိသူ ရဲ့ နေ့စဉ်အလုပ်တွေ၊ စိတ်ကျန်းမာရေး၊ ကိုယ်ကျန်းမာရေးကို အစစအရာရာ ဂရုစိုက်ပေးရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ရေရှည်မှာ အဆင်ပြေဖို့ နည်းလမ်းလေးတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ အယ်ဇိုင်းမားရှိသူ တစ်ယောက်ကို နေ့စဉ် ပြုစုပေးရမယ်ဆိုရင် စစချင်းမှာတော့ လူနာက သူ့ဟာသူ အလုပ်လုပ်နိုင်ဦးမှာပါ။ နောက်ပိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်ထိခိုက်လာတာနဲ့အမျှ တစ်ကိုယ်ရည် အလုပ်တွေ လုပ်ဖို့တောင် အခက်အခဲ ရှိလာမှာပါ။ ဒါဆိုရင် ဘေးလူက ကူပေးရပါပြီ။ အလုပ်တွေကို အစဉ်လိုက် လုပ်ပေးပါ။ ဥပမာ ရေချိုးပြီးရင် အဝတ်လဲမယ် ။ပြီးရင် ထမင်းစားမယ် စသဖြင့်။ ဒါမှ လူကြီးတွေလည်း မှတ်ရလွယ်မှာပါ။ လူကြီးမှာ […]

အသက် ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ ...... ၃၅ နှစ်လား..... ၅၅ နှစ်လား..... ၇၅ နှစ်လား ....... ပြီးရင် နောက်ထပ် မေးစရာ တစ်ခု ရှိနေတာက အိမ်နီးနားချင်းတွေရဲ့ နာမည်တွေနဲ့ သူတို့အိမ်က ခွေးလေး၊ ကြောင်လေးတွေရဲ့ နာမည်တွေကို သေသေချာချာ မှတ်မိရဲ့လား ....... ပြောပြဖို့ တော်တော်လေး စဉ်းစားနေရသလား ..... တစ်ခုခုကို စဉ်းစားလိုက်တိုင်း ပါးစပ်ဖျားတင် မေ့နေတယ်ဆိုပြီး ဖြစ်နေပြီလား ....... ဒါဆိုရင်တော့ နည်းနည်း စိတ်ပူစရာ ကောင်းလာပါပြီ။ လူတွေက အသက် ၃၀ ကျော်လာတဲ့အခါ ဦးနှောက်က တဖြည်းဖြည်းချင်း ကျုံ့လာပါတယ်။ အရမ်းကို နှေးကွေးလှတဲ့ နှုန်းနဲ့ပေါ့။ ဒီ ကျုံ့လာတဲ့ ရလဒ်အနေနဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေက နှေးလာပါတယ်။ မေ့တတ်လာပါတယ်။ ကိစ္စတော်တော်များများကို […]

လူတိုင်းကတော့ သွေးမြင် ရင် မူးတတ်ကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့သူတွေကတော့ သွေးမြင်ရင် ခေါင်းထဲမှာ ချက်ချင်းဆိုသလို မူးလာပြီး ချွေးစေးတွေပြန် မူးလဲတော့မလို ဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း ဆေးထိုးအပ်မြင်လို့ကို မရ။ မြင်တာနဲ့ သတိလစ်ချင်သလို ဖြစ်ကြတဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး သူများတွေနဲ့ မတူဘဲ အလွန်အကျွံတုံ့ပြန်နေတာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ သွေးမြင် တာနဲ့ မူးလဲချင်ရတဲ့ အကြောင်းရင်း ခန္ဓာကိုယ်မှာ သူမနှစ်မျို့တဲ့ အနေအထားတစ်ခုခုကို ကြုံရတဲ့အခါ ကိုယ်တွင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို နှေးချလိုက်တာမျိုး ရှိပါတယ်။ သွေးခုန်နှုန်းကို နှေးချလိုက်တာ၊ သွေးဖိအားကို ချလိုက်တာမျိုးပါ။ ဒီလိုမျိုး ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိနေတဲ့ Vagus nerveလို့ ခေါ်တဲ့ အာရုံကြောကို လှုံ့ဆော်ရပါတယ်။ ဒါက လူတိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ ဒီအာရုံကြောရော ဒီစနစ်ရောက လူတိုင်းမှာ ရှိပြီးသားပါ။ ဒါပေမယ့် တချို့လူတွေမှာ […]

အိမ်သာသွားတုန်းကအကောင်း ပြန်လည်းထရော ခေါင်းထဲမှာ မိုက်ခနဲဖြစ်သွားတာကို ကြုံဖူးမှာပါ။ မူးမေ့သွားတော့မတတ် ခံလိုက်ရတာကြောင့် စိတ်ထဲမှာ တော်တော်ကြောက်သွားမှာပါ။ ဒီလို ဖြစ်ရတာ ဘာကြောင့်လဲ။ တော်ကြာ အိမ်သာအထ မှာ မူးရာကနေ အသက်ပါပါသွားရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ အိမ်သာအထ မှာ မူးသွားရတဲ့ အကြောင်းရင်း အိမ်သာအထ မှာ မူးသွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေက အများကြီး ရှိပါတယ်။ တချို့ကလည်း အိမ်သာအထမှမဟုတ် ဘယ်အချိန်မှာမဆို ဖြစ်နိုင်တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ Vasovagal reflex အာရုံကြောစနစ်တစ်ခုလို့ပဲ အလွယ်ပြောရအောင်ပါ။ ဒီဟာက လူတိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ ပုံမှန်ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါပဲ။ Vasovagal reflexဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ရှိတဲ့ vagus nerveကို လှုံ့ဆော်တဲ့ စနစ်တစ်ခုပါ။ သူက အာရုံကြောစနစ်အပြင် နှလုံးနဲ့ သွေးလှည့်ပတ်မှုအပေါ်မှာပါ သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် vagus nerveကို လှုံ့ဆော်လိုက်တဲ့အခါ […]

ခေါင်းတွေကိုက် လိုက်တာဆိုတဲ့ ဝေဒနာမျိုးက နေပူထဲမှာ နေတာကြာလာသူတွေမှာ အတော်လေး တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ နေပူထဲမှာ အနေကြာလာတဲ့အခါခေါင်းတွေ အုံလာတာဖြစ်တတ်သလို တဆစ်ဆစ်နဲ့ ခေါင်းတွေကိုက် လာတာလည်း ကြုံရတတ်ပါတယ်။ တချို့ဆို ဖျားတဲ့အထိတောင် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ နေပူထဲမှာ နေတာကြာရင် ဘာလို့ ခေါင်းကိုက် တာလဲ။ ဘယ်လိုသက်သာအောင် လုပ်ရမလဲဆိုတာ နည်းလမ်းတွေကို ပြောပြပေးပါမယ်။ နေပူထဲမှာ နေတာကြာရင် ဘာကြောင့် ခေါင်းတွေကိုက် တာလဲ။ ဒါကို Heat headaches လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ပူတာသက်သက်ကတော့ ခေါင်းကိုက်စေတာ ရှားပါတယ်။ တခြားသော အချက်တွေက အားပေးကူညီနေလို့သာ ခေါင်းကိုက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာတာပါ။ ဒီအချက်တွေကတော့ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်တာ Baylor College of Medicine အရ နေပူထဲမှာ ခေါင်းကိုက်ရတာက ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးလို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်တဲ့။ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးတဲ့အခါ သွေးကြောတွေ ကျုံ့လာတာကြောင့် […]

မပေါ့ဆသင့်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေထဲမှာ ယာယီလေဖြတ်ခြင်း (Transient Ischemic Attack) ဟာလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ပါ။ ယာယီလေဖြတ်ခြင်းဟာ များသောအားဖြင့် လေဖြတ်တော့မယ်ဆိုတဲ့ နိမိတ်လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဂရုမစိုက်ဘူးဆိုရင် သိပ်မကြာခင်ကာလမှာ လေဖြတ်ဝေဒနာခံစားရနိုင်ခြေ မြင့်မားလှပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် Ministroke လို့လည်းခေါ်ဆိုကြတဲ့ ယာယီလေဖြတ်ခြင်း ဟာ လေဖြတ်ဝေဒနာနဲ့ လက္ခဏာအားလုံး တူညီနေတတ်ပါတယ်။ အဓိက ကွဲပြားချက်ကတော့ အချိန်ကာလဖြစ်ပြီးတော့ ယာယီလေဖြတ်တယ်ဆိုရင် အချိန်ကာလ အနည်းငယ်သာဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိပါတယ်။ ယာယီလေဖြတ်တာဟာ မိနစ် အနည်းငယ်ကနေ နာရီပိုင်း၊ တစ်ခါတစ်ရံ ၂၄ နာရီဝန်းကျင်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် ယာယီလေဖြတ်တာဖြစ်ပြီး ၁ နှစ်ဝန်းကျင်မှာ လေဖြတ်ဝေဒနာကို ကြုံရတတ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ယာယီလေဖြတ်ခြင်း ဖြစ်ရတာလဲ ယာယီလေဖြတ်ခြင်းဟာ လေဖြတ်ဝေဒနာအမျိုးအစားတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ Ischemic Stroke နဲ့ မူလဇစ်မြစ်ခြင်းတူညီပါတယ်။ Ischemic Stroke ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းက ဦးနှောက်ကို သွေးစီးဆင်းမှု နည်းပါးပြီး […]

GCS 3ဆိုတာက သာမန်လူတွေနဲ့ သိပ်မရင်းနှီးသေးတဲ့ စကားလုံးပါ။ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဒဏ်ရာရနေတဲ့ သူတစ်ယောက်ကို GCSစစ်ဆေးလိုက်တဲ့အခါ 3ပဲရတယ်ဆိုတာ ဘာပြောတာလဲ။ 0 မဟုတ်ဘူးဆိုတော့ အခြေအနေမဆိုးဘူးလား။ ဒါတွေကို နားလည်ဖို့ဆိုရင် GCS 3 ကို မပြောခင် GCSဆိုတာ ဘာလဲက စပြောရပါလိမ့်မယ်။ GCS ဆိုတာ ဘာလဲ။ GCSရဲ့ အရှည်ကောက်က The Glasgow Coma Scale ပါ။ ဦးနှောက်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်ထားတဲ့ လူတစ်ယောက်မှာ သတိရတဲ့ အတိုင်းအတာ ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတာ စမ်းသပ်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ပြောရရင်တော့ ဦးနှောက်ထိတာ ဘယ်လောက်ဆိုးသလဲဆိုတာ စစ်ဆေးတာပါ။ ဒီစစ်ဆေးချက်က လုပ်ရတာလည်း လွယ်တယ်။ စိတ်လည်း ချရတယ်။ ရမှတ်နဲ့ ဦးနှောက်ထိခိုက်တာနဲ့ကို ဆက်စပ်ပြီး တွေးခေါ်လို့ ရပါတယ်။ ဦးနှောက်ထိခိုက်မှု အပြီးမှာ […]

"မျက်စိမှိတ်ထားသော်ငြား သူ့အရိပ်ထင်နေတာ နှလုံးသားကို နားဆင်ငြား စကားတွေပြောနေလိုက်တာ" ဆိုတဲ့ အလှရဲ့သစ္စာတရား သီချင်းကို ကြားဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ သီချင်းလေးထဲက မျက်စိလေးကို မှိတ်လိုက်ချိန်မှာ ချစ်သူရဲ့ ပုံရိပ်တွေ မြင်ယောင်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ရေးဖွဲ့ထားတာလေးက ကြည်နူးစရာ။ ဒါဆို သင်လည်း မျက်လုံးကို မှိတ်ကြည့်လိုက်ပါ။ ပြီးရင် တစ်စုံတစ်ခုကို စိတ်ကူးပုံဖော်ကြည့်ပါ။ ချစ်ရသူကိုပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ လူသားတွေရဲ့ မှတ်ဉာဏ်ဟာ မျက်လုံးမှိတ်ထားချိန်မှာတောင် ပုံရိပ်တွေ ခံစားပုံပေါ်လာအောင် ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သင်မြင်ယောင်ချင်တဲ့ တစ်စုံတစ်ရာက သင့်စိတ်ထဲမှာ ပုံသဏ္ဍာန်ပေါ်နေရဲ့လား။ သင့်ချစ်သူပုံရိပ် ပေါ်မလာဘူးဆိုရင်တော့ သင့်မှာ ပြဿနာရှိနေပါပြီ။ သင့်ချစ်သူရဲ့ စိတ်ဆိုးမှုတင်မဟုတ်ပါဘူး။ အာရုံကြောဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးပြဿနာ တစ်ခုကိုပါ ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ လူတိုင်းက စိတ်ကူးထဲမှာ ပုံရိပ်ဖော်နိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။ လေ့လာချက်တွေအရ လူတိုင်း ခုလိုမျိုး စိတ်ထဲမှာ စိတ်ကူးပုံဖော်နိုင်စွမ်းမရှိကြဘူးလို့ သိလာရပါတယ်။ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာက ၁၈၈၀ […]

ဦးနှောက်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး စည်းချက်ကျကျ အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ အပေါ်ဆုံးမှာနေပြီး ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အင်္ဂါရပ်ပါ။ ဗဟိုစနစ်ကြီးပေါ့။ သူတစ်ခုတည်းနဲ့တော့ အားလုံးကို မထိန်းချုပ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ကို ကူညီပေးဖို့ ကျောရိုးအာရုံမကြီးတွေ၊ အာရုံကြောငယ်လေးတွေ ရှိပါတယ်။ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးကတော့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောငယ်တွေကြား သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ပေးရတဲ့ ပေါင်းကူးတံတားကြီးပါပဲ။ ဦးနောက်ရော၊ ကျောရိုး အာရုံကြောမကြီးရော၊ အာရုံကြောငယ်တွေရော ကျန်းမာနေပါမှ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို ကောင်းကောင်း ထိန်းချုပ်နိုင်မှာပါ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကလည်း တခြားသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေလိုပဲ ရောဂါဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ ဘယ်လိုရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတာ ဆက်ကြည့်ရအောင်။ ဦးနှောက်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါများ ဦးနှောက်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတွေကို အုပ်စုခွဲကြည့်မယ်ဆိုရင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ မတော်တဆထိခိုက်မှု တစ်ခုခုကြောင့် ခေါင်းထိခိုက်မယ်ဆိုရင် အထဲက ဦးနှောက်လည်း ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ ဦးနှောက်အတွင်းသားကြေတာ၊ ဦးနှောက်သွေးယိုတာ၊ ဦးနှောက်တွင်းဖိအားများတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဦးနှောက်အကျိတ် ဦးနှောက်ကိုယ်တိုင်က […]

အာရုံကြောစနစ်မှာ ပင်မအာရုံကြောမကြီးလို့ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီးရယ်၊ သူတို့ကနေ ဖြာပြီးထွက်လာတဲ့ အာရုံကြောငယ်လေးတွေရယ်ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ဒီအာရုံကြောလေးတွေမှာ ပြင်ပကလာတဲ့ အပူ၊ အအေး၊ တုန်ခါတာ၊ ထိသိတာကို ခံစားနိုင်တဲ့ အာရုံကြောတွေ ရှိသလို ဦးနှောက်က ပို့လွှတ်လိုက်တဲ့ လျှပ်စီးလှိုင်းတွေကို ကြွက်သားတွေကို ပို့ဆောင်ပေးနိုင်တဲ့ အာရုံကြောတွေရယ်ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ အာရုံကြောငယ်လေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ရောဂါဆိုတာ အာရုံကြောတွေမှာ ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေရင် ဒါမှမဟုတ် တစ်ခုခုထိခိုက်သွားပြီဆိုရင် ပုံမှန်လုပ်နေကြအတိုင်း မလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဥပမာ အာရုံကြောငယ်တစ်ချောင်း လုံးဝပျက်စီးသွားမယ်ဆိုရင် (ဒါမျိုး ဖြစ်တာ ရှားတော့ ရှားပေမယ့်) သူထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ ကြွက်သားက လှုပ်ရှားနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူက ဦးနှောက်နဲ့ ကြွက်သားကြားကို လျှပ်စီးကြောင်းကို အသယ်အပို့ လုပ်နေတာကိုး။ အများစုကတော့ လုံးလုံး ပျက်စီးတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ အာရုံကြောအားနည်းတာ၊ ထိခိုက်တာကြောင့် ကြွက်သားတွေ အားပျော့တာလောက်ပဲ […]