ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်

COVID-19 နှင့် အတူတကွယှဉ်တွဲနေထိုင်ခြင်း အကြောင်းလေး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်ကမ္ဘာပါ်မှာနေထိုင်နေကြတဲ့ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းဆီကို လိုက်မေးကြည့်ပါ။ သင်တို့ယခုအကြောက်ဆုံးဟာ ဘာဖြစ်မလဲလို့။ ပြန်ဖြေတဲ့ဘာသာစကားသာမတူဘဲနေရင်နေပါမယ်။ အဖြေကတော့ တစ်မျိုးထဲပါပဲ။ ဟုတ်ပါတယ်။ COVID-19 လို့ပဲပြန်ဖြေကြမှာပါ။ COVID-19 ရောဂါဖြစ်ပွားသူဦးရေဟာလည်းတစ်နေ့တစ်ခြားတိုးပွားလျက်ရှိနေဆဲပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဒီကပ်ရောဂါကြီးစဖြစ်ခဲ့တုန်းကလောက်တော့ လူတွေဟာ သိပ်တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိကြတော့ပါဘူး။ COVID-19 နှင့် အတူတကွယှဉ်တွဲနေထိုင်ခြင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင်လည်း COVID ပထမလှိုင်းဝင်ခဲ့တုန်းက လူတွေဟာအလွန်တရာကိုမှကြောက်ရွံ့ခဲ့ကြပြီး Panic Buying ဆိုတဲ့ အသည်းအသန် ပစ္စည်းဝယ်ယူစုဆောင်းမှုတွေလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီအခါ အမြတ်ကြီးစားသူစျေးဆိုင်ရှင်တွေက စျေးများများနဲ့ ရောင်းချခဲ့ကြပါတယ်။ ယခု နောက်ပိုင်းမှာတော့ အတွေ့အကြုံရှိခဲ့ပြီးပြီမို့ အဲ့ဒီလိုမလုပ်ကြတော့ပါဘူး။ အမြတ်ကြီးစားတဲ့သူတွေတော့ရှိနေပါသေးတယ်။ COVID-19 နှင့် အတူတကွယှဉ်တွဲနေထိုင်ခြင်း အကြောင်းလေး ဆက်ပြောကြရအောင်နော်။ ကဲ ကျန်းမာရေးရှုထောင့်ကိုသွားကြည့်ရအောင် COVID စဖြစ်ဖြစ်ချင်းမှာ လူတွေဟာ ကြောက်ကြတာမို့ အိမ်ထဲကအိမ်ပြင်မထွက်ကြတော့ပါဘူး။သာမန်လူအိမ်အပြင်မထွက်တာကောင်းတဲ့ကိစ္စဆိုပေမဲ့ အမှန်တကယ်နာမကျန်းသူတွေကတော့ ဆေးရုံဆေးခန်းကို ကျိန်းသေပေါက် သွားပြရပါမယ်။ COVID တစ်ခုတည်းသာရောဂါမဟုတ်ပါ။ COVID ထက် ကြောက်ဖို့ကောင်းတဲ့ရောဂါတွေမှအများကြီးပါ။ ဆရာဝန်ဆီက […]

လတ်တလော ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့်သေဆုံးသွားသူ အားလုံးလိုလိုမှာဆီးချိုရောဂါရှိနေတာကို တွေ့ရမှာပါ။ ဆီးချိုရောဂါအခံရောဂါရှိသူတွေဟာ ကိုဗစ်ဒဏ်ကို ဘာကြောင့်ပိုခံရသလဲဆိုတာ ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ သွေးလေးဖက်နာရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါလို နာတာရှည်ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေရင် ကိုဗစ်ရောဂါက ပိုဒုက္ခပေးနိုင်တာကို အတော်များများသိကြပြီးဖြစ်မှာပါ။ ဒါဟာအဓိကအားဖြင့် ဆီးချိုရောဂါရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ် သက်ရောက်မှုနဲ့သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါရှင်တွေက ဆီးချိုမရှိတဲ့သူတွေလောက် ကိုယ်ခံအား မကောင်းပါတဲ့အတွက် ပြင်ပရောဂါတွေဝင်ရောက်လာမှာတဲ့အခါ ခံနိုင်ရည်သိပ်မရှိသလို ရောဂါကိုလည်းပြန်မတိုက်ထုတ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ဆီးချိုမရှိသူတွေနဲ့ယှဉ်ရင် ကိုဗစ်လက္ခဏာတွေ ပိုဆိုးဆိုးရွားရွားခံစားရပြီး နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေပိုဝင်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ဆီးချိုရောဂါအပြင် နှလုံးရောဂါ (ဒါမှမဟုတ်) အသက်ရှူလမ်းကြောင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ရောဂါတစ်ခုခုပါ တွဲရှိနေရင်တော့ တအားအသက်အန္တရာယ်များသွားပါပြီ။ ခန္ဓာကိုယ်ကဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ပြန်တိုက်ထုတ်နိုင်ဖို့ အင်အားမရှိသလောက်ဖြစ်သွားပါပြီ။ ဆီးချိုရောဂါရှိသူ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရရင် ဆီးချိုရောဂါရဲ့နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေပိုကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာအန္တရာယ်အများဆုံးက DKA (Diabetic ketoacidosis) ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးအစား (၁) ဆီးချို ခံစားနေသူတွေမှာပိုအဖြစ်များပါတယ်။ DKA ဝင်လာရင်ကိုယ်ထဲမှာ ကီတုန်း (ketone) လို့ခေါ်တဲ့ […]

အခုလိုကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ ခွဲစိတ်ကုသဖို့လိုအပ်တဲ့ရောဂါတစ်ခုခုခံစားနေရမယ်ဆို ကြုံတွေ့ရနိုင်တာလေးတွေနဲ့ ပြင်ဆင်ထားသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါဆိုးကြီးက တစ်ကမ္ဘာလုံးအပေါ်သက်ရောက်မှုကြီးမားပါတယ်။ ဒီအထဲမှာအသိသာဆုံးနဲ့ အဆိုးရွားဆုံးသက်ရောက်မှုကိုခံစားရတာကတော့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအခန်းကဏ္ဍပါပဲ။ ဆေးရုံတွေက လက်ရှိအချိန်မှာ ထိခိုက်ရှနာနဲ့အရေးပေါ်လူနာမျိုးစုံကို ကုသပေးရတဲ့အပြင် ကိုဗစ်လူနာတွေကိုလည်း လက်ခံကုသပေးနေပါတယ်။နောက်ပြီး ဆရာဝန်၊ဆရာမတွေကိုယ်တိုင် ရောဂါကူးစက်မခံရအောင်လည်း ဂရုစိုက်နေရပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်ဒီအချိန်မှာ ဆေးရုံဆေးခန်းလာတဲ့လူနာမှန်သမျှကို triage စနစ်လို့ခေါ်တဲ့ လူနာကိုပြင်းထန်မှုအလိုက် ခွဲခြားကုသမှုပေးတဲ့ စနစ်နဲ့သွားရမှာပါ။ ဆိုလိုတဲ့အဓိပ္ပာယ်က သင့်မှာခွဲစိတ်ကုသဖို့လိုအပ်တဲ့ရောဂါတစ်ခုခုခံစားနေရမယ်ဆိုရင် ဒီရောဂါက ဆေးရုံချက်ချင်းတက်ပြီးခွဲစိတ်ဖို့ လိုသလား ဒါမှမဟုတ် ဆေးထိုး ဆေးသောက်လုပ်ပြီးထိန်းထားလို့ ရသလား ဆိုပြီး (၂) မျိုးခွဲပါတယ်။ ပထမတစ်မျိုးကို အရေးပေါ်ခွဲစိတ်ကုသမှု (emergency surgery) လိုအပ်တဲ့အုပ်စုထဲထည့်ပါတယ်။ ဥပမာ - အူအတက်ပေါက်ခြင်း၊ ခြေပြတ်လက်ပြတ်တာလို ပြင်းထန်တဲ့မတော်တဆတွေနဲ့ ရုတ်တရက်နှလုံးဖောက်ခြင်း စတဲ့ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေခံစားရရင် ချက်ချင်းကုသမှုခံယူဖို့လိုအပ်ပြီး  အချိန်မီကုသမှလည်း အသက်ရှင်နိုင်ခြေရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒုတိယတစ်မျိုးကတော့ ချက်ချင်းကုသမှုမလုပ်လည်း အသက်အန္တရာယ်မရှိတဲ့ခွဲစိတ်မှုအမျိုးအစားတွေဖြစ်ပြီး elective surgery တွေလို့သတ်မှတ်ပါတယ်၊ ကင်ဆာကျိတ်မဟုတ်တဲ့အလုံးအကျိတ်တွေခွဲစိတ်ဖယ်ရှားတာ၊ […]

မြန်မာလူမျိုး တော်တော်များများက  အစားစားရင် ခပ်စပ်စပ်လေးမှ အရသာတွေ့တတ်ကြပါတယ်။ နေထိုင်မကောင်းတဲ့အခါ မုန့်ဟင်းခါးကို ငရုတ်သီး နိုင်ချင်းလေးထည့်ပြီး ခပ်စပ်စပ်လေး စားလိုက်တာ ဒါမှမဟုတ် ချဉ်ငန်စပ် မုန့်တီလေးများ သောက်လိုက်ရင် ချွေးလေးတွေ စို့လာပြီး ပေါ့ပါးသွားတတ်ကြပါတယ်။ ခံတွင်း မတွေ့တာတွေတောင် ပျောက်လို့ ခံတွင်းလိုက်လာပြီး နေကောင်းဖို့ အတော်လေး နီးစပ်လာပြီပေါ့။ ဒီလိုဆို ငရုတ်သီးက နေကောင်းစေဖို့ ထောက်ကူပေးနိုင်တယ်ပေါ့။ ဒါဆို ကိုဗစ်ကိုရော ကာကွယ်ပေးနိုင်မလား........... ငရုတ်သီး စပ်စပ်လေး နဲ့ ကျန်းမာရေး ငရုတ်သီးက ခံတွင်းတွေ့စေတာအပြင် သူ့မှာ ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုနိုင်တဲ့ အာဟာရတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ကယ်လ်လိုရီ ရေဓာတ် ပရိုတင်း ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် သကြားဓာတ် အမျှင်ဓာတ် ဗီတာမင် C ဗီတာမင် B6 ဗီတာမင် K1 ပိုတက်ဆီယမ် Copper ဗီတာမင် […]

လူအများစုက ကိုယ့်အိမ်မှာပဲ အလုပ်လုပ်နေရတာကို မကြိုက်ပါဘူး၊ အသားကျတယ်လို့လည်း မခံစားရပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နေအိမ်ဆိုတာ လုပ်ငန်းခွင်နဲ့ ဝေးကွာရာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဘဝနဲ့သာ သက်ဆိုင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းစရာ နေရာလေးတစ်ခု ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ခုလို Covid-19 ကပ်ဘေးကာလ အခြေအနေအရ အိမ်မှာပဲ အလုပ်လုပ်ရဖို့ဆိုတာ ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်းအများစုအတွက် ရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပါပဲ။ ဒီတော့ ဒါကို စိတ်ညစ်နေမယ့်အစား အလိုက်အထိုက် နေထိုင်တတ်ဖို့သာ အရေးကြီးပါတယ်။ အကောင်းဘက်ကနေ ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း နေအိမ်မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့သူအများစုက ရုံးမှာသွားပြီး အလုပ်လုပ်ရတာထက် စိတ်ဖိစီးမှုပိုပြီးနည်းစေသလို သက်သောင့်သက်သာ ပိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရတာလဲဆိုရင် ၁။ အလုပ်ခွင်နေရာက ကိုယ့်ရဲ့အိမ်ဖြစ်နေခြင်း အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့အချက်ကိုပဲ ဆန့်ကျင်ဘက်ရှုထောင့်ကနေ ပြန်တွေးတာပါ။ ကိုယ့်အတွက် အမြဲတမ်းနေသားကျပြီး နွေးထွေးတယ်လို့ ခံစားရတဲ့ ကိုယ့်အိမ်မှာပဲ ဘယ်သူ့မျက်နှာမှ ကြည့်စရာမလို၊ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ ခံစားချက်က တော်တော်လေးကို […]

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ COVID-19 ရောဂါပိုးကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ Mask တွေတပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ကျန်းမာရေးဌာနတွေက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဝတ်မျက်နှာဖုံး (Cloth Mask) ၊ Procedural and Surgical Masks တွေနဲ့ N95 လိုမျိုး Professional Respirators Mask တွေကို အမျိုးမျိုး အထွေထွေ အသုံးပြုလာကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဈေးနှုန်းချိုသာပြီး အထပ်ထပ်ပြန်လည်အသုံးပြုလို့ရနိုင်တဲ့ Cloth Mask တွေဟာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လူသုံးများလာခဲ့ပါတယ်။ အလွယ်တကူချုပ်လုပ်နိုင်တဲ့အတွက် ကိုယ်တိုင်ချုပ်ဝတ်ကြတာမျိုး၊ ချုပ်လုပ်ဖန်တီးရောင်းချတာမျိုးတွေလည်း ပေါများလာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် COVID-19 ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားချိန်တွေကတည်းက Cloth Mask တွေဟာ မဖြစ်မနေအခြေအနေမှာသာ ရသေ့စိတ်ဖြေသုံးဖို့ နိုင်ငံတကကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက တိုက်တွန်းခြင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သက်သေပြချက်မျိုး လုံးဝမရှိခဲ့ပါဘူး။ သို့သော်လည်း အလွယ်တကူရနိုင်တာ၊ […]

အဆုတ်တွေက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေပါ။ အဆုတ်က ပြင်ပက ရှူသွင်းလိုက်တဲ့ အောက်ဆီဂျင်တွေကို ကိုယ်တွင်းက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တွေနဲ့ ဖလှယ်ပေးတဲ့ တာဝန်ကို အဓိက ထမ်းဆောင်တာပါ။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ လေသန့်စနစ်ဆိုလည်း မမှားပါဘူး။ အဆုတ် ကျန်းမာနေမှ အသက် ဝဝရှူလို့ စိတ်ရော ကိုယ်ပါ ကျန်းမာစေမှာပါ။ အဆုတ်က ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဘာတွေ လုပ်ပေးလဲ......... အဆုတ်ရဲ့ အဓိကတာဝန်က ပြင်ပလေထုထဲကလေတွေကို ရှူသွင်းပြီး သွေးကြောတွေကနေတဆင့် အောက်ဆီဂျင်တွေကို ခန္ဓာကိုယ် အနှံ့ကို သယ်ပို့ပေးတာပါ။ အသက်ရှူရအဆင်ပြေစေဖို့လည်း တာဝန်ယူထားပါတယ်။ ဒါတွေအပြင် အဆုတ်က pH ပမာဏထိန်းညှိပေးတယ် အမှုန်အမွှားတွေ စစ်ထုတ်ပေးတယ် ကာကွယ်ပေးတယ် ကူးစက်ရောဂါတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ် ရောဂါပိုးတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပကို ထုတ်ပေးတယ် သွေးတွေကို သိမ်းဆည်းထားပေးတယ်။ အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ တစ်ခုမကသော အရာများ အဆုတ်က တာဝန်တွေ […]

Covid-19 ကပ်ဘေးဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်လာတာ အခုဆိုရင် ၆လတောင် ရှိနေပါပြီ။ လက်ရှိ Second Wave မှာဆိုရင် ကူးစက်သူဦးရေလည်း ထောင်ကျော်လာသလို သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာလည်း ပိုမိုများပြားလာပါပြီ။ ပုံမှန်အားဖြင့် Covid-19 ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရပြီး ၂ ရက်မှ ၁၄ ရက်အတွင်း ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်း၊ ဖျားနာခြင်း၊ အသက်ရှူကြပ်ခြင်း၊ အနံ့ အရသာခံမရခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ Covid-19 နဲ့ ဆင်တူလက္ခဏာများကို တွေ့ရပြီဆိုတာနဲ့ မိမိအနေနဲ့ ကိုယ့်မှာ ရောဂါပိုးရှိမရှိကို Swab Test ဖြင့် စစ်ဆေးမှု ပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ရောဂါပိုးရှိတယ်ဆိုရင် ဆေးရုံတက်ရမှာ ဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးမရှိဘူးဆိုရင်တော့ သေချာအောင် စစ်ဆေးဖို့ ကွာရန်တင်းဝင်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဆို Covid-19 ကူးခံရပြီး ဘာရောဂါလက္ခဏာမှ မပြတာမျိုးရော […]