ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်

ကိုဗစ် ရဲ့ အဓိက လက္ခဏာတွေထဲမှာ ချောင်းဆိုးတာပါပါတယ်။ များသောအားဖြင့် ချောင်းခြောက်ဆိုးတာပေါ့။ ကိုဗစ်သံသယလူနာလို့ သတ်မှတ်တဲ့နေရာမှာလည်း ချောင်းဆိုးတဲ့လက္ခဏာပါနေပါတယ်။ ဆိုလိုတာက ခုချိန်မှာ လူတစ်ယောက်ဟာ အကြောင်းရင်းမယ်မယ်ရရ မရှိဘဲ ချောင်းဆိုးနေမယ်ဆိုရင် ကိုဗစ်လို့ သံသယဖြစ်မှာပါ။ သင်သာဆိုလည်း ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ဘာအကြောင်းမှမရှိဘဲ ချောင်းတွေ ရက်ဆက်ဆိုးနေပြီဆိုရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကိုဗစ်ဖြစ်နေပြီလားလို့ တွေးလိုက်မှာပါပဲ။ ဒါဆိုရင် သင်ဘာလုပ်မှာလဲ။ လက်ရှိလမ်းညွှန်ချက်တွေအရဆိုရင် နီးစပ်ကျန်းမာရေးဌာနတို့၊ ဖျားနာဆေးကုခန်းတို့ ၂၀၁၉တို့ HICA call centreတို့ကို အရင် ဖုန်းဆက်အကြောင်းကြားပြီး အကြံဉာဏ်တောင်းခံရမှာပါ။ ဆိုလိုတာက သင့်ကိုယ်တိုင် ဆေးရုံကိုသွားပြီး စစ်ဆေးမှုခံယူမယ်ဆို သင်ဘာနဲ့ သွားမှာလဲ။ ကိုယ်ပိုင်ကားရှိတဲ့သူက တစ်မျိုးပေါ့။ လက္ခဏာရှိနေလျက်နဲ့ အများသုံးယာဉ်လိုင်းတွေ၊ တက္ကစီတွေကို စီးသွားဖို့ မသင့်တော်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အရင်အကြောင်းကြားခိုင်းရတာပါ။ သင့်အနေနဲ့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းလာဖို့ အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် သူတို့အနေနဲ့ […]

COVID-19 လက္ခဏာတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ လည်ချောင်းနာခြင်းကို သက်သာစေမယ့် အိမ်တွင်းကုထုံးများ ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ လည်ချောင်းနာတယ်ဆိုတာက ဆိုးရွားလှတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခုမဟုတ်ပေမယ့် အတော်လေး ခံရက်တဲ့ ဝေဒနာတစ်ခုပါ။ နောက်ပြီး COVID-19 ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေထဲမှာလည်း လည်ချောင်းနာတာက တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်နေတော့ လည်ချောင်းနာဝေဒနာခံစားလာရပြီဆိုရင် ယုန်ထင်ကြောင်ထင်နဲ့ တွေးပူစရာပါ။ COVID-19 ဆိုတာက အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါတစ်မျိုးမို့ လည်ချောင်းနာဝေဒနာက သူ့ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်နေတာ သိပ်တော့ မထူးဆန်းလှပါဘူး။ လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် Positive လူနာ ၁၄% လောက်မှာ လည်ချောင်းနာတဲ့ လက္ခဏာတွေ ပြသခဲ့ကြပါတယ်တဲ့။ သေချာသိနားလည်ထားသင့်တာကတော့ လည်ချောင်းနာတာက COVID-19 ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေထဲက တစ်ခုသာဖြစ်ပြီးတော့ လည်ချောင်းနာတိုင်း COVID-19 လို့ တထစ်ချမှတ်ယူလို့မရဘူးဆိုတာပါပဲ။ အအေးမိ၊ တုပ်ကွေးနဲ့ တခြားရောဂါတွေကြောင့် လည်ချောင်းနာတာမျိုးခံစားရနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း ဒီလို လည်ချောင်းနာဝေဒနာမျိုး ခံစားလာရတယ်ဆိုရင် အိမ်တွင်းကုထုံးတွေနဲ့တင်ကုစားလို့ရနိုင်ပါတယ်။ လည်ချောင်းနာဝေဒနာကို သက်သာလျော့ပါးစေနိုင်တဲ့ […]

အခုဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ဆေးမှုတွေကို သေသေချာချာလုပ်လာနိုင်တော့ လူနာတိုးနှုန်းကလည်း တစ်နေ့ကို ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်အထိ ရှိလာပါတယ်။ ၁၁ရက်ကျော်ရင် ရောဂါမကူးနိုင်တော့တာကြောင့် ပိုးရှိရှိ မရှိရှိ လူနာတွေကို ဆေးရုံပေးဆင်းပြီး နေအိမ်မှာပဲ ဆက်ပြီး Quarantine လုပ်ခိုင်းထားတာကြောင့် မှာ ဘယ်လိုနေထိုင် စားသောက်ရမလဲဆိုတာက အရေးပါတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုဖြစ်လာနေပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ နေအိမ်မှာနေရတယ်ဆိုပြီး နေချင်သလိုနေတာ၊ စားချင်သလိုစားတာတွေ ပြုလုပ်လို့မရပါဘူး။ သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ညီညွတ်စွာ နေထိုင်ဖို့ လိုအပ်သလို ကျန်းမာရေးနဲ့ကိုက်ညီစွာ စားသောက်ဖို့ကလည်း အထူးအရေးကြီးပါတယ်။ ကွာရန်တင်းဝင်တယ်ဆိုတာဟာ မိမိမှာ ပိုးမကူးအောင်၊ မိမိပတ်ဝန်းကျင်ကလူတွေကို ပိုးမကူးစက်အောင် ခေတ္တကာကွယ်နေထိုင်တာဖြစ်တာကြောင့် ကိုယ်တိုင်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ့်ကို ဂရုစိုက်ပြီး ကျန်းမာအောင်နေထိုင်မှ ကိုယ်လည်း ရောဂါကင်းရှင်းပြီး တခြားသူတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာမို့ ကုသိုလ်လည်းရ ကိုယ်လည်းအကျိုးရှိတဲ့ အပြုအမူမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ နေအိမ်မှာ Home Quarantine ဝင်သူတွေရဲ့ နေထိုင်၊ စားသောက်မှုပုံစံနဲ့ပတ်သက်ပြီး […]

ပြီးခဲ့တဲ့လအနည်းငယ်အတွင်းမှာ COVAX ဆိုတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအကြောင်း မီဒီယာတွေမှာ ပိုမိုဖော်ပြလာကြပါတယ်။ သူတို့က COVID-19 ကာကွယ်ဆေးကို ဈေးနှုန်းချိုသာစွာနဲ့ လူတိုင်းလက်ထဲရောက်အောင် ဖြန့်ဖြူးမယ်လို့ ဆိုထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပါ။ COVID-19 ရောဂါဆိုးရွားလာချိန်မှာ ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့က အရေးကြီးတဲ့ လိုအပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်နိုင်ရေးက နီးစပ်နေပြီဖြစ်ပေမယ့် တခြားစိန်ခေါ်မှုတွေက ဘေးမှာကပ်လျက်ပါလာခဲ့ပါတယ်။ COVID-19 ကပ်ဘေးကြီးစတင်ချိန်ကတည်းက တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ တစ်လကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃၇ ဘီလီယံလောက်ဆုံးရှုံးနစ်နာနေပါတယ်။ ဒီဒဏ်ကို ဆင်းရဲ့တဲ့တိုင်းပြည်တွေက ပိုခံစားကြရပါတယ်။ လက်ရှိစီးပွားရေးကဏ္ဍပြိုလဲမှုရဲ့နောက်ကွယ်မှာ ရောဂါကာကွယ်ဆေးကို လုံလောက်စွာဝယ်ယူနိုင်ခြင်းမရှိနိုင်လောက်အောင် အခြေအနေဆိုးရွားနေတဲ့တိုင်းပြည်တွေရှိလာနေတဲ့အခါ ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ နည်းလမ်းလိုအပ်လာပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ COVAX ဆိုတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပေါ်ထွက်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ COVAX ဆိုတာ ဘာလဲ COVAX ဆိုတာ COVID-19 Vaccines Global Access Facility ရဲ့ အတိုကောက်ပါ။ Access to COVID-19 […]

အအေးမိတယ်။ တုပ်ကွေးဖြစ်တယ်။ သက်တော့ သက်သာလာပါရဲ့ စားလိုက်ရင် ခံတွင်းမတွေ့ဘူး။ အနံ့ကလည်း ရတစ်ချက် မရတစ်ချက်ပဲ နှာခေါင်းထဲမှာလည်း မွှန်ထူထူနဲ့ နေရထိုင်ရခက်လိုက်တာ ဆိုတဲ့ သူလေးတွေရှိလား............. ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးက အနံ့အရသာပျောက်လို့ စားရသောက်ရ အဆင်မပြေဖြစ်နေသူလေးတွေ ဖတ်ပြီး လက်တွေ့ လုပ်ဆောင်သင့်တဲ့ ဆောင်းပါးလေးပါ။ အနံ့ပျောက်တာ ဘာတွေကြောင့်လဲ.......... အနံ့ပျောက်တာက ရောဂါအခံ တစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလို အအေးမိတာ ဖျားတာ တုပ်ကွေး နှာစေးနှာပိတ် ထိပ်ကပ်နာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်တာနဲ့ ဓာတ်မတည့်မှုတွေကြောင့် အနံ့ပျောက်နိုင်ပါတယ်။ အအေးမိတာကြောင့် အနံ့ပျောက်သွားတဲ့အခါ အအေးမိတာ၊ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို ပိုးဝင်တာကြောင့် အနံ့ပျောက်တာက ပိုးတွေကို တိုက်ထုတ်ပြီးသွားတာဲ့ တဖြည်းဖြည်းချင်းပြန်ကောင်းလာတတ်ပါတယ်။ ဒီတော့ ဖျားတာကြောင့် အနံ့၊ အရသာ ပျောက်နေပြီဆိုရင် ကြက်ဆူဆီ ကြက်ဆူဆီ စစ်စစ်လက်ဖက်ရည်ဇွန်း တစ်ဇွန်းစာကို အပူပေးပါ။ ပြီးရင် အအေးခံပြီး နှာခေါင်းတစ်ဖက်စီကို တစ်စက်စီ ချပေးပါ။ […]

ကိုဗစ် ဒုတိယတကျော့က ပထမတကျော့ထက် တော်တော်လေး ပြင်းတယ်နော်။ ကူးစက်မှုနှုန်း မြန်သလို ကူးစက်ခံရတဲ့ အရေအတွက်ကလည်း မနည်းပါဘူး။ သေဆုံးသူအရေအတွက်ကလည်း အတော်လေးကို များနေတယ်။ ဒီကာလမှာ နေအိမ်ကနေ အပြင်မထွက်ဘဲ Stay at Home နေတာက အကောင်းဆုံးသော ကာကွယ်နည်းတွေထဲက တစ်ခုပေါ့။ ဒါပေမယ့် တစ်နေ့ကို မိုးလင်းတယ်။ အိမ်ထဲမှာ နေတယ်။ တစ်နေကုန်နေရတယ်။ မိုးချုပ်တယ်။ အိပ်ရာဝင်တယ်ပေါ့။ ဒီလိုနဲ့ လည်ပတ်နေရတာကို ကိုယ်တွေက လူကြီးမို့ ငြီးငွေ့တယ်။ ကလေးတွေကတော့ ကောင်းသားနော်။ ဘာမှ မသိဘူးလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့။ ဘေဘီလေးတွေလည်း စိတ်ညစ်တတ်သလို စိတ်ဖိစီးတတ်တယ်။ စိတ်ညစ်ညူးခံစားတတ်ပါတယ်။ လူ​ကြီးတွေလောက် အပူအပင် မရှိပေမယ့် သူတို့လေးတွေမှာလည်း သူတို့လေးတွေအတိုင်းအတာနဲ့ သူတို့ပါ။ Stay at Home ကာလမှာ ဘေဘီလေးတွေ စိတ်ညစ်သလား။ ဘယ်လိုမေးတာပါလိမ့်။ စိတ်ညစ်တာပေါ့။ […]

ကိုဗစ်ကာလဖြစ်တာကြောင့် လူတိုင်းက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုတွေ အနည်းနဲ့ အများတော့ရှိကြပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ကလေးတွေလည်း ပါတာပေါ့။ အရင်ကဆို ကျောင်းသွားရတယ်။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဆော့ရတယ်။ အပြင်ထွက် မုန့်စားရတယ်။ ခုတော့ အိမ်မှာပဲ နေရတယ်။ ကျောင်းလည်း မသွားရဘူး။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ မတွေ့ရတော့ဘူး။ သူတို့လေးတွေမှာလည်း ခံစားချက်ရှိတာမို့လို့ ဒီလိုအပြောင်းအလဲကို လက်ခံနိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီတော့ မိဘတွေ အနေနဲ့ ကလေးကို ပိုပြီး ဂရုစိုက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ New normal နည်းလမ်းတွေနဲ့ ကလေးကို ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က ကလေးကို ဘယ်လိုထိန်းကျောင်းခဲ့သလဲဆိုရင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကဆိုရင် မနက်မိုးလင်းတာနဲ့ မိဘတွေလည်း အလုပ်သွား၊ ကလေးတွေလည်း ကျောင်းသွား၊ မူကြိုသွား စသဖြင့် အသီးသီး ထွက်သွားကြပါတယ်။ ညနေလောက်မှ ပြန်ဆုံတာပါ။ အိမ်ပြန်ရောက်တော့လည်း ကလေးတွေလည်း အိမ်စာလုပ်၊ […]

COVID-19 ရှိမရှိ စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ Antigenကို စစ်တာရယ်၊ ထွက်လာတဲ့ ခုခံအား Antibodyကို စစ်တာရယ်ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ဒါတွေက ဘယ်လောက်တိကျသလဲ။ ဘယ်လိုအားနည်းချက်တွေရှိသလဲဆိုတာ သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ COVID-19 ကို ဘယ်လိုစစ်လို့ရသလဲ။ ကိုဗစ်ကို စစ်လို့ရတဲ့ နည်းတွေကတော့ Molecular test RT-PCR (Real time polymerase chain reaction)လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ရောဂါဖြစ်စကနေပြီး ခုထိစစ်ခဲ့တာ ဒီနည်းနဲ့ပါ။ လူနာဆီကနေ နှာခေါင်းတို့ဖတ်၊ အာခေါင်တို့ဖတ်ကို ယူပြီး စစ်ဆေးတာပါ။ ဒီတို့ဖတ်မှာပါတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ကို ခေတ်မီစက်ကြီးတွေသုံးပြီး ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေက စစ်ဆေးပေးတာပါ။ အားသာချက်က တော်တော်တိကျပါတယ်။ ကိုဗစ်အတွက် gold standardပါ။ လက်ရှိမှာ အတိကျဆုံးနည်းလမ်း ဖြစ်ပါတယ်။ အားနည်းချက်ကတော့ အချိန်စောင့်ရပါတယ်။ နေ့ချင်းရတယ်ဆိုပေမယ့် ၂နာရီကနေ ၅နာရီလောက်တော့ ကြာပါတယ်။ နယ်ကပို့လာတယ်ဆိုရင် ကြားထဲမှာ သယ်ယူပို့ဆောင်တဲ့အချိန်တွေကို […]

ခုတလော အနံ့ မရတော့ဘူးဆိုရင် ကိုဗစ်ပဲဆိုပြီး စိုးရိမ်မှုတွေ အတော်လေး များနေကြပါတယ်။ ကိုယ်ပူတယ်၊ ခေါင်းကိုက်လိုက်တာ၊ ချောင်းဆိုးနေပြီဆိုရင် ရုတ်ရက် ဘာ လှမ်းမေးမိလဲ။ ဟဲ့...... အနံ့ ရသေးရဲ့လား ဆိုတာဟုတ်။ အင်း..... အနံ့ ရတယ်ဆိုရင်။ ဟယ် ကိုဗစ်မဟုတ်ပါဘူး။ ရိုးရိုး ဖျားတာနေမယ်။ အိပ်ရေးပျက်လို့ ခေါင်းကိုက်တာနေမယ်။ ဘာစားမိလို့တုန်း။ အချိုစာများ စားမိသေးလားဆိုတာနဲ့ အဆုံးသတ်သွားတယ်။ ခံစားနေရသူမှာလည်း စိတ်သက်သာရာကို ရလို့။ ကဲ... အခုတစ်ခေါက်တော့ အနံ့ပျောက်နေရင် ဘယ်လို လုပ်ရမလဲဆိုတဲ့ စမ်းသပ်နည်းလေး တစ်ခုကို ပြောပြပေးသွားမယ်နော်။ အနံ့ ပျောက်တာ ကိုဗစ် တစ်ခုတည်းကြောင့် မဟုတ်ပါ။ ကိုဗစ်ကြောင့် မဟုတ်ဘဲ ဒီအချက်တွေကြောင့်လည်း အနံ့ပျောက်နိုင်ပါတယ်။ ဖျားတာ အသက်အရွယ်ကြီးလာတာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း အထက်ပိုင်းပြဿနာရှိတာ ဆေးလိပ်သောက်တာ ဦးခေါင်းထိခိုက်မိတာ ဟော်မုန်းပြဿနာ ရှိတာ သွားနဲ့ခံတွင်း […]