ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်

လက်ရှိမှာတော့ သံသယလူနာ ဒါမှမဟုတ် ပိုးရှိလူနာနဲ့ ထိတွေ့ထားတဲ့သူတွေကို သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာ quarantine centreမှာ ၁၄ရက်နေခိုင်းပြီး ပိုပြီးစိတ်ချရအောင် အိမ်ပြန်သွားတဲ့အခါ အိမ်မှာ ၇ရက် quarantine နေခိုင်းပါတယ်။ ပိုးရှိလူနာတွေလည်း အတူတူပါပဲ။ ဆေးရုံကဆင်းလာပြီးတဲ့နောက်မှာ လူနာက ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပျောက်ကင်းနေပြီ ဖြစ်ပေမယ့် သူကနေတဆင့် သူများကို ကူးစက်မှု မရှိအောင် အိမ်မှာ quarantine ၇ရက် ထပ်နေရပါတယ်။ ဒီလိုနေရာမှာ လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းတွေ ရှိပါတယ်။ ကိုယ့်အတွက်ရော သူများကိုရော မထိခိုက်စေဖို့ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို စနစ်တကျ လိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၅.၉.၂၀၂၀က ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။ Home quarantine အိမ်မှာ သီးသန့်နေထိုင်မယ့်သူတွေအတွက် လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းများ Quarantine centre (သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာ) […]

ကိုဗစ်ဒုတိယလှိုင်းမှာ ပိုးတွေ့လူနာပဲ တစ်နေ့ တစ်နေ့ ရာချီပြီး တွေ့နေတာတင်မကဘဲ သေဆုံးလူနာတွေပါ များလာတာပါ တွေ့ရမှာပါ။ ပထမလှိုင်းမှာ ၆ယောက်နဲ့ ငြိမ်နေရာက ဒုတိယလှိုင်းစပြီး ၂ပတ်ကျော်ကျော် (၁၈.၉.၂၀၂၀ ဒေတာအရ)မှာပဲ ၆၁ယောက်ထိ ၁၀ဆ တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ဘာကြောင့်များပါလဲ။ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို အတူတူစဉ်းစားကြည့်ရအောင်။ ကိုဗစ်က ဘာလို့အသေအပျောက်တွေ များလာတာလဲ။ အသက် ဆုံးတဲ့သူကို ကြည့်လိုက်ရင် အသက် ၆၀ပိုင်းတွေ တော်တော်များပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီလိုသက်ကြီးပိုင်းတွေဆိုတာ ဘာရောဂါအခံမှ မရှိရင်တောင် ဗိုင်းရပ်စ်ဒဏ်ကို ခံနိုင်ဖို့ရာ တော်တော်အားထုတ်ရမှာပါ။ ခုလို နောက်ခံရောဂါတွေပါ ပါနေတော့ ပိုဆိုးပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ ရောဂါအခံရှိရှိ မရှိရှိ သတိထားနေထိုင်သင့်ပါတယ်။ ရောဂါအခံ ရောဂါအခံလို့ ပြောရင် အရင်က ဆီးချို၊ သွေးတိုးက အဓိကပေါ့။ အဲ့ဒီမှာမှ ရောဂါအခံကို မထိန်းနိုင်တဲ့သူဆို […]

ကွာရန်တင်း (Quatentine) ဆိုတဲ့ စကားက ခုကာလတွေမှာ အရမ်းကို ခေတ်စားနေတဲ့ စကားလုံးတစ်ခုပါ။ ကွာရန်တင်းဝင်ရတယ်၊ Q ဝင်နေရတယ်ဆိုတာမျိုးတွေ သိပ်ပြောဖြစ်ကြတယ်။ COVID-19 ရောဂါကူစက်ပျံ့နှံ့နေတာကြောင့် ရောဂါပိုးရှိသူတွေနဲ့ ထိစပ်မိသူတွေ၊ သွားလာခဲ့တဲ့နေရာတွေက လူတွေဟာ သတ်မှတ်နေရာတွေမှာ ရောဂါပိုးစစ်ဆေးမှုအဖြေ Negative ဖြစ်ချိန်အထိ သီးခြားသွားရောက်နေထိုင်ရတာကို ကွာရန်တင်းဝင်တယ်လို့ခေါ်ဆိုတာပါ။ နဂိုကမှ ရောဂါကို ကြောက်ရွံ့နေရတာကတစ်မျိုး၊ နေအိမ်ကနေ အပြင်ဘက်ကို ထွက်ခွာခွင့်မရတာ၊ လူလူချင်း ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် လူတစ်ဦးချင်းစီအကြား ယုံကြည်မှုလျော့နည်းလာတာ၊ အလုပ်ပျက်အကိုင်ပျက်တွေဖြစ်တာကြောင့် လူတွေမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်ခံစားရမှုတွေ များလာနေရတဲ့ကြားထဲ ကိုယ်က သံသယလူနာအဖြစ် ကွာရန်တင်းပါဝင်ရပြီဆိုရင် စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ စိတ်ထိခိုက်တာမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း WHO က စိတ်ဝေဒနာခံစားရမှုဟာ COVID-19 ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဘေးဆိုးလို့ ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ကွာရန်တင်းက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို ဘယ်လို သက်ရောက်စေသလဲ ကိုဗစ်ရောဂါ ပျံ့နှံ့လာချိန်မှာ […]

ဒီစကားက ခုကာလမှာ တော်တော်လေး ကြားရမှာပါ။ ခင်မင်ရင်းနှီးသူတွေဆီကရော မီဒီယာတွေကနေရောပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးရော ကုသဆေးပါ မပေါ်သေးတဲ့ ကိုဗစ် ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုက အိမ်မှာနေခြင်းပေါ့။ အိမ်မှာနေတာက ကိုဗစ်ကိုတင် ကာကွယ်နိုင်တာ မဟုတ်ဘဲ အခြား ဘယ်လို အကျိုးကျေးဇူးတွေ ရှိသလဲဆိုတာကို ဒီ ဆောင်းပါးလေးကနေ ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ အိမ်မှာပဲ နေတဲ့အခါ ဘာအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရမလဲ......... အိမ်မှာပဲ နေတဲ့အခါ ကိုဗစ် ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေ နည်းမယ် အိမ်မှာနေပါ။ ကိုဗစ်ကို အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်ပါဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း အိမ်မှာပဲနေတာက လူတွေနဲ့ ထိတွေ့မိနိုင်ခြေ နည်းပြီး ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေက်ု သိသိသာသာ လျှော့ချနိုင်မှာပါ။ တုပ်ကွေး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေ နည်းမယ် လူစုလူဝေး ဖြစ်တဲ့နေရာကို မသွားဘဲ အိမ်မှာပဲ နေတာက တုပ်ကွေး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေကို လျှော့ချရာ ရောက်ပါတယ်။ မုတ်သုံနဲ့ […]

ကိုဗစ်ကို လေထဲကကူးတယ်လို့ ပြောကြတဲ့အတွက် လူတော်တော်များများရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ဘာကို တွေးသလဲဆိုတော့ လေထဲက ဗိုင်းရပ်စ်က ရှိနေတယ်။ ရှူလိုက်ရင် ကူးတော့မှာ၊Positiveထွက်တော့မှာလို့ ထင်နေကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် တချို့က အိမ်ထဲမှာနေလည်း မထူးဘူး။ အသက်ရှူနေတော့ လေထဲကနေ ကူးမှာပဲလို့ ထင်တတ်ကြပါတယ်။ မြန်မာလို လေထဲကကူးတယ်လို့ တစ်ခွန်းထဲပြောလို့သာ ရှုပ်သွားတာပါ။ တကယ်တော့ ဒီလိုမလုပ်ပါဘူး။ ကိုဗစ်ဘယ်လိုကူး ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေဆိုတာ အကြောင်းမဲ့ထုတ်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကူးစက်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို လိုက်ပြီး ဘယ်လိုကာကွယ်လိုက်ရင်တော့ မကူးနိုင်တော့ဘူးဆိုပြီး တွက်ချက်ထားတာပါ။ ကူးနိုင်တဲ့ပုံစံလေးတွေကို တစ်ခုချင်းစီ ကြည့်လိုက်ရအောင်။ ထိရာက ကူးတယ်။ ထိတယ်ဆိုတာက လူနာကို အသားချင်းထိမိတာနဲ့ ကူးတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဆိုပါစို့။ လူတစ်ယောက်က ဗိုင်းရပ်စ်အပြင်ထွက်လာနိုင်တဲ့ အပြုအမူတစ်ခုလုပ်လိုက်တယ်။ ဥပမာ နှာချေလိုက်၊ ချောင်းဆိုးလိုက်တယ်။ ပြီးတော့ သူကမရှိတော့ဘူး။ အပြင်ထွက်သွားတယ်။ နောက်တစ်ယောက်ဝင်လာတယ်။ […]

Covid-19 ရောဂါ အန္တရာယ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်ဖို့ လူတိုင်း Mask တပ်ကြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ အစာစားချိန်၊ ရေသောက်ချိန်ကလွဲလို့ Mask ကို မချွတ်တမ်း တပ်ထားဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဝက်ခြံ ပိုင်ရှင်တို့အတွက် ပြဿနာက အဲဒီမှာ စတော့တာပါပဲ။ နဂိုကမှ မျက်နှာပေါ် ဆံပင်လေးတစ်မျှင်ကျတာတောင် ဝက်ခြံထပေါက်ရတဲ့အထဲ ချွေးတလုံးလုံးနဲ့ အလုံပိတ် Mask ကို တစ်နေကုန် တပ်ထားရမယ်တဲ့လား။ ဝက်ခြံ ပိုများမလာအောင် ဘာတွေ သတိထားရမလဲ Mask တပ်တိုင်း ဝက်ခြံ မဖြစ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ဘက်က ဂရုစိုက်ပေးရတာလေးတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ အရေးကြီးတဲ့ အချက်လေးတွေ အကြံပေးလိုက်မယ်နော် - (၁) သုံးပြီးသား Mask ကို အခါခါ ပြန်မသုံးပါနဲ့။ တစ်ခါသုံး Mask ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အဝတ် Mask […]

အပြင်လည်း မထွက်ရဲ၊ ဆေးခန်းလည်း ပြလို့အဆင်မပြေတဲ့ ဒီလို ကာလမျိုးမှာ ကလေး နေမကောင်းဖြစ်ရင် အတော်ဒုက္ခရောက်ရပါတယ်။ Covid-19 အတွက် အစိုးရိမ်ပိုနေရချိန်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေးနေမကောင်း ဖြစ်ခဲ့ရင် မေမေတို့ လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေ အကြံပေးလိုက်ပါရစေနော်။ နေမကောင်းတဲ့ ကလေးကို ဘယ်လိုပြုစုရမလဲ ကလေးနေမကောင်း တဲ့အခါ အရည်ဓာတ် များများဝင်အောင် ရေ၊ ဓာတ်ဆားရည်၊ ဒါမှမဟုတ် စွပ်ပြုတ်နွေးနွေး တိုက်ကျွေးပေးပါ။ အစာဝင်အောင် ကျွေးပါ။ နေမကောင်းရင် ထမင်းမကျွေးရဘူးဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အားမရှိတဲ့အတွက် အရင်ကထက်တောင် ပိုကျွေးရမှာပါ။ နှာစေးနှာပိတ် သက်သာစေဖို့ အလွယ်တကူ ဝယ်ယူ ရရှိနိုင်ပြီး ကလေးတွေအတွက် စိတ်ချရတဲ့ nasal sprays တွေ ရှိပါတယ်။ ကလေးကို ဆေးလိပ်ငွေ့ မရှူမိအောင် ထားပါ။ အိမ်ထဲက မိသားစုဝင်တွေရဲ့ […]

ကိုဗစ်ကာလမှာ လူတိုင်းက ကာကွယ်နည်းပေါင်းစုံကို သုံးလာကြတယ်။ လက်တွေဆေးကြတယ်၊ နှာခေါင်းစည်းတွေ တပ်လာကြတယ်၊ အိမ်ထဲမှာပဲ နေကြတယ်။ ဒါနဲ့အတူ အားဆေးတွေပါ သောက်လာကြတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ဗီတာမင်စီပေါ့။ သောက်တာက ပြဿနာ သိပ်မရှိပေမယ့် ဘယ်လောက်ပမာဏသောက်မှာလဲ၊ ဘယ်လောက်ကြာကြာသောက်မှာလဲ၊ မဖြစ်မနေသောက်ရမှာလား စတာတွေ သိဖို့လိုလာပါတယ်။ ဗီတာမင်စီက ဘာကောင်းသလဲ။ အားလုံးသိကြတာ ဗီတာမင်စီက ခုခံအားကို ကောင်းစေတယ်။ အနာကျက်မြန်စေတယ်ပေါ့။ ဟုတ်ပါတယ်။ ဒါမှန်ပါတယ်။ ဗီတာမင်စီက နာမည်ကြီး ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတစ်ခုပါ။ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ပြင်ပက ရောဂါပိုး တစ်ခုခုဝင်လာရင်ဖြစ်ဖြစ်၊ စိတ်ဖိစီးမှုများရင်ဖြစ်ဖြစ် ဆဲလ်တွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပါတယ်။ ဓာတ်တိုးပါတယ်။ ဆဲလ်တွေ ဒီဒဏ်တွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် ဗီတာမင်စီက ကူညီပေးပါတယ်။ ဆဲလ်တွေ ရောင်ရမ်းတာကိုလည်း သက်သာစေပါတယ်။ သွေးဖြူဥဆဲလ်တွေ ထုတ်လုပ်တာကို အားပေးပြီး ဒီဆဲလ်တွေ ဓာတ်တိုးမှုကြောင့် မပျက်စီးရလေအောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ […]

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံအတော်များများမှာ Covid 19 ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်းတွေ တစ်နေ့တခြား ပိုပိုများပြားလာတဲ့အပြင် ပြင်းထန်ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်းနဲ့ သေနှုန်းတွေလည်း များလာတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလို ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါအခြေအနေခံစားနေရသူတွေနဲ့ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့သူတွေကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တွေ အများကြီးပါနေတာကို တွေ့ရမှာပါ။ ဒါ့ကြောင့် ဒီနေ့ဆောင်းပါးလေးမှာတော့ ဆီးချိုရောဂါအခံရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ဘာ့ကြောင့် Covid 19 ရောဂါပိုးမကူးစက်အောင် အခြားသူတွေထက်ပိုပြီး ဂရုစိုက်သင့်တယ်၊ ဘယ်လိုဂရုစိုက်ကြမယ် ဆိုတဲ့ အချက်လေးတွေကို မျှဝေပေးသွားပါမယ်။ ဆီးချိုရောဂါနှင့် covid 19 ကမ္ဘာအနှံ့မှာ ကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ Covid 19 ကပ်ရောဂါကြီးကို လူတိုင်း လူတိုင်း ကာကွယ်သင့်တာကတော့ မလွဲမသွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သင့်မှာ ဆီးချိုရောဂါရှိနေပြီဆိုရင်တော့ အခြားပုံမှန်သူတွေထက် ပိုပြီး ဂရုစိုက်ကာကွယ်သင့်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပိုပြီး ဂရုစိုက်ကာကွယ်သင့်လဲ။ ဆီးချိုရောဂါရှိတဲ့သူတွေဟာ သာမာန်လူတွေနဲ့ ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေအတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သွေးတွင်းအချိုဓာတ်များခြင်းက ခုခံအားကို ကျစေပြီး […]

ခုတလော ဟိုဟာတွေ့လည်း လိုက်ရှူ၊ ဒီဟာလေးဆိုလည်း လိုက်ရှူ၊ အနံ့လေးရမှပဲ စိတ်ချမ်းသာတော့တယ်။ ဘာကြောင့်လဲ။ အနံ့ပျောက်တာက ကိုဗစ်ရဲ့ လက္ခဏာ တစ်ခုဖြစ်နေလို့ပါ။ တချို့ဆို ဘာလက္ခဏာမှ ထူးထူးခြားခြားမခံစားရ၊ ဖျားလည်း မဖျားဘဲ အနံ့ပျောက်တာတစ်မျိုးနဲ့ပဲ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိနေတာပါ။ တချို့ကလည်း အနံ့သိပ်မရတော့တာနဲ့ ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီလားဆိုပြီး သိချင်ကြပါတယ်။ ဒါလေးတွေကို ဖြေပေးသွားမှာပါ။ ဘာကြောင့်အနံ့မရတော့တာလဲ။ ဆဲလ်တွေ၊ မျိုးဗီဇအကြောင်းတွေ ပြောမှာဖြစ်လို့ နည်းနည်းတော့ ရှုပ်ထွေးပါတယ်။ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက ဆဲလ်တွေထဲဝင်ပြီး ကူးစက်ဖို့ဆိုရင် ACE-2 receptorလေး လိုပါတယ်။ TMPRSS2ဆိုတဲ့ ပရိုတိန်းလေးရောပေါ့။ ဒီပစ္စည်းနှစ်ခုက နေရာတော်တော်များများမှာ ရှိပါတယ်။ နှာခေါင်း၊ လည်ချောင်းနဲ့ လေပြွန်အပေါ်ပိုင်းတွေမှာ ပိုတွေ့ရပါတယ်။ နှာခေါင်းမှာဆိုရင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆဲလ်လေးတွေ၊ အနံ့ခံဆဲလ်လေးတွေမှာ ပိုတွေ့ရပါတယ်။ ဒီဆဲလ်တွေထဲကို  ဝင်ပြီးဖျက်ဆီးတဲ့အတွက် အနံ့မရတော့တာပါ။ ကံကောင်းတာက အနံ့ခံတဲ့ အာရုံကြောဆဲလ်တွေက ဗိုင်းရပ်စ်ဝင်လို့ရတဲ့ ပုံစံတွေ […]