ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်

ဟိုးအရင်ကတည်းက ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူတွေကို အစုလိုက် အပြုံလိုက် သေစေခဲ့တဲ့ ကူးစက်ရောဂါ တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အခုအခါမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကလည်း အဖြစ်များနေတဲ့အတွက် ၂၀၀၀ခုနှစ်ကစပြီးတော့ ကမ္ဘာမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူအများကြီးကို သေစေတဲ့ ကူးစက်ရောဂါ တွေနဲ့နှိုင်းယှဉ်ပြီး ပြောပြသွားပါမယ်။ ၂၀၀၃ ဆားစ်ရောဂါ (SARS) SARSရောဂါဟာ ယခုလက်ရှိဝူဟန်ဖြစ်နေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ မျိုးကွဲပါ။ SARS-CoVလို့ခေါ်ပါတယ်။ ၂၀၀၂ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ ဂွမ်ဒေါင်းမြို့မှာ စတွေ့ခဲ့ပါတယ်။ ကြောင်ကတိုးကနေစပြီးကူးစက်ခဲ့ပါတယ်။ လူလူချင်းလည်းကူးစက်ပါတယ်။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေရော မစင်ကနေပါကူးစက်ပါတယ်။ ၂၀၀၂ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁ရက်နေ့မှ ၂၀၀၃ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၁ရက်နေ့အထိ တင်ပြချက်များအရ နိုင်ငံပေါင်း ၂၉နိုင်ငံကို ပျံ့နှံ့သွားပြီး လူပေါင်း၈၀၀၀ကျော် ကူးစက်ခံရပါတယ်။ လူပေါင်း၈၀၀ခန့်လည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သေနှုန်း case fatality rateကတော့ ၉.၆ရာခိုင်နှုန်းပါ။ အခုထက်ထိ […]

နောက်ဆုံးရသတင်းများအရ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ လူ ၂၇၀၀ ကျော်ကူးစက်ခံနေရပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက်မှာ ၈၀ ကျော်သွားခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံအသီးသီးက အုပ်ချုပ်ရေး၊ ကျန်းမာရေး အကြီးအကဲတွေဟာ ရောဂါပိုးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကြိုးစားနေကြတဲ့အချိန်မှာ COVID-19  ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ယှဉ်ပြီး ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုကိုပါ ပူးတွဲ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါကတော့ infodemic လို့ခေါ်တဲ့ သတင်းစကားအမှားတွေ ချဲ့ကားခြင်း ပြဿနာပါ။ Epidemic ဆိုတာကတော့ ကူးစက်မြန်၊ ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ ကပ်ရောဂါတစ်ခု အချိန်ကာလ တစ်ခုမှာ ဖြစ်ပွားတာကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပြီးတော့ သူနဲ့ ဆင်တူတဲ့ အသုံးအနှုန်း infodemic ကတော့ ပြဿနာတစ်ခုပေါ် အခြေခံပြီး ချဲ့ကားလာတဲ့ သတင်းစကားတွေကြောင့် ရှိရင်းစွဲ ပြဿနာကိုပါ ဖြေရှင်းဖို့ ပိုခက်ခဲလာနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ခေါ်ပါတယ်။ ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်လာတိုင်း ကောလဟာလတွေလည်း ယှဉ်ပြီးပါလာတယ်ဆိုတာ ထူးဆန်းတာတော့ မဟုတ်ပေမဲ့ […]

Coronavirus ဆိုတာ ဘာလဲ။ လူမှာတွေ့ရတဲ့ corona virusတွေကို ၁၉၆၀နှစ်လယ်ပိုင်းလောက်က စတွေ့ခဲ့တာပါ။ လူကို ကူးစက်နိုင်တဲ့ corona virus တွေကတော့  229E (alpha coronavirus)  NL63 (alpha coronavirus) OC43 (beta coronavirus) HKU1 (beta coronavirus)  MERS-CoV (မားစ်ဖြစ်စေသော ဗိုင်းရပ်စ်)  SARS-CoV  (ဆားစ်ဖြစ်စေသော ဗိုင်းရပ်စ်)  2019 Novel coronavirus (2019-nCoV) (တရုတ်ပြည် ဝူဟန်မြို့တွင် တွေ့ရသည့် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်) တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ​ဒါတွေထဲက ယခုလက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ 2019-nCoVအကြောင်းကို ဆက်ပြောပါမယ်။ 2019-nCoV အဆုတ်ရောင်ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ နောက်ဆုံးသတင်း ၂၀၁၉ဒီဇင်ဘာလက တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့မှာ အမည်မသိ ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ စုံစမ်းကြည့်လိုက်တော့ ဝူဟန်မြို့မှာရှိတဲ့ သားငါးနဲ့ ပင်လယ်စာလက်ကားစျေးနဲ့ထိတွေ့ခဲ့သူတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရတဲ့အတွက် […]

မကြာသေးခင်က တရုတ်နိုင်ငံမှာ စတင်ဖြစ်ပွားတဲ့ ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါပိုး (Coronavirus) ဟာအခုချိန်မှာဆိုရင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီ အထိပြန့်နှံ့နေပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။ အခုနောက်ဆုံး ထိုင်းနိုင်ငံမှာ Coronavirus ကူးစက်ခံထားရသူတစ်ဦး နဲ့ ဂျပန်မှာ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသူတစ်ဦးတို့ကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလိုတွေ့ရှိပြီးနောက်မှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက ကမ္ဘာတလွှားကို ဒီရောဂါပိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတိပေးချက်ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အစောပိုင်းက ဒီရောဂါပိုးဟာ တိရစ္ဆာန်ကနေတဆင့် ကူးစက်တာလို့သိထားကြပေမယ့် အခုနောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့ရတာက ဒီရောဂါပိုးဟာ လူလူချင်းကူးစက်တာဖြစ်နိုင်တယ်၊ လို့ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတရုတ်နိုင်ငံမှာ ဒီရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၄၁ ဦးရှိခဲ့ပြီး ဒီလူတွေထဲက ၁ ဦးက သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒီရောဂါပိုးဟာ တရုတ်နိုင်ငံကနေ စတင်ခဲ့ပြီး အခုလက်ရှိမှာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီပြန့်နှံ့လာတာကြောင့် စိုးရိမ်စရာအနေအထားကိုရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိမှာ ဒီဗိုင်းရပ်စ်က တရုတ်ကနေ ဂျပန်ကိုပြန့်နှံ့သွားတာကြောင့် လေဆိပ်မှာ စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်နေကြပါတယ်။ Coronavirus ဗိုင်းရပ်စ်ဆိုတာက ဘာလဲ...... Coronavirus က […]

အခုရက်ပိုင်းတရုတ်နိုင်ငံမြို့တော်တော်များများမှာ လူပေါင်းများစွာဟာ ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါကို ခံစားနေကြရပါတယ်။ အခုထိလည်း ဒီရောဂါပိုးအမျိုးအစားကို အဖြေထုတ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေဆဲပါ။ အခုလက်ရှိအချိန်အထိ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသူ ၄၄ ဦးရှိနေပြီး ၁၁ ဦးကတော့ ရောဂါအခြေအနေပြင်းထန်ပါတယ်။ ဘယ်ကစဖြစ်တာလဲ…. အခုဖြစ်ပွားမှုဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့ရဲ့ ပင်လယ်စာရောင်းတဲ့ဈေးဝန်ထမ်းတွေကနေ စတင်ခဲ့တာပါ။ ဒီဖြစ်ပွားမှုကြောင့် စင်္ကာပူနှင့် ဟောင်ကောင်လေဆိပ်တွေမှာ ခရီးသွားလာသူတွေကို စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်နေကြပါတယ်။ အခုလက်ရှိမှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးကစောင့်ကြည့်နေဆဲပါ။ ဘယ်လိုကူးစက်နိုင်လဲ… ဒီ ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဟာ • ရောဂါပိုးရှိသူနဲ့ ထိတွေ့မှုကနေ ကူးစက်နိုင်တယ်။ • ရောဂါပိုးရှိသူနဲ့ နီးနီးကပ်ကပ်နေထိုင်သူ • ရောဂါပိုးရှိသူကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးနေရသူ • အသက်ရှုလမ်းကြောင်းကနေတဆင့် • ခန္ဓာကိုယ်က ထွက်တဲ့အရည်တွေကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ယူဆထားကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုနောက်ဆုံး တွေ့ရှိထားမှုအရကတော့ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ Mystery Pneumonia ဟာ လူတစ်ဦးကနေ တစ်ဦးကို ထိတွေ့ရုံနဲ့ မကူးစက်နိုင်ဘူးဆိုတာပါ။ ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေရှိလဲ… ဒီရောဂါခံစားရတဲ့အခါ • အဖျားက ၁၀၀.၄ […]

နေ့တိုင်း စိတ်ရှိတိုင်း သွားလာနိုင်စေဖို့ လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ရှိတယ်နော်။ လမ်းလျှောက်ဖို့၊ ထိုင်ဖို့၊ ထဖို့ ပြေးလွှားနိုင်စေဖို့ အကောင်းဆုံးထောက်ပံ့ပေးနေတာက ဒူးခေါင်းပါ။ ဒူးခေါင်းက ကျန်းမာမှ စိတ်သွားတိုင်း ကိုယ်ပါမှာပါ။ ဒူးနာတဲ့အခါ ထိုင်ရထရခက်သလို စိတ်သွားတိုင်း ကိုယ်မပါနိုင်တော့ပါဘူး။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဒူးနာနေတာကို သက်သာစေ ဖို့အတွက် စားပေးသင့်တဲ့ အစားအစာလေးတွေကို ပြောပြပေးပါရစေနော်။ ဒူးနာသက်သာစေဖို့အတွက် စားပေးသင့်တဲ့ အစားအစာတွေ ဒူးနာ သက်သာစေဖို့ ဘာတွေ စားကြမလဲ....... မုန်လာဥနီ မုန်လာဥနီစားပေးတာက ဒူးနာတာကို သက်သာစေနိုင်တယ်၊လို့ တရုတ်လူမျိုးတွေက ရှေးယခင်ကာလတွေကတည်းက လက်ခံယုံကြည်ခဲ့ကြတာပါ။ မုန်လာဥနီမှာ နာကျင်ရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ပါးသက်သာစေနိုင်တဲ့ ဘီတကယ်လ်ရိုတင်းနဲ့ ဗီတာမင် A တို့ပါဝင်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒူးနာတတ်တယ်ဆိုရင် မုန်လာဥနီကို ချက်ပြီးဖြစ်ဖြစ်၊ အစိမ်းဖြစ်ဖြစ် စားပေးလို့ရပါ တယ်။ တစ်နေ့ကို မုန်လာဥနီ အရွယ်တော် နှစ်လုံးလောက်စားပေးတာက […]

ကိုယ်တွေအရွယ်ရောက်အသက်ကြီးလာတာနဲ့အတူဖေဖေမေမေတို့ကလည်း အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာကြတယ်ဆိုတာကိုမေ့မထားသင့်ပါဘူး။ ငယ်ငယ်က ကိုယ်လိုချင်တာကိုမေမေဖေဖေတွေက ဝယ်ပေးတယ်။ စားချင်တာရှိရင်မေမေဖေဖေတို့က ဝယ်ကျွေးတယ်။ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာတဲ့အခါ ကိုယ့်ဘက်က တစ်လှည့်ပြန်စောင့်ရှောက်ရတော့မှာပါ။ပြန်နားလည်စိတ်ရှည်ပေးရတော့မှာပါ။ ဒါကတော့ဖြစ်တတ်တဲ့လောကနိယာမတစ်ခုပဲလေလို့ ခပ်ပေါ့ပေါ့မတွေးလိုက်စေချင်ပါဘူး။ ဖေဖေမေမေတို့ကို နားလည်ကြင်နာပါ မှတ်မိကြသေးလား။ ငယ်ငယ်က ဘာမှမလုပ်နိုင်သေးခင် စကားတောင်မပြောနိုင်ခင်မှာမေမေက အမူအရာလေးကိုကြည့်ပြီး နို့ဆာတာလား၊ ရှုးပေါက်ထားတာလား၊ရေဆာတာလား၊ အိပ်ချင်တာလားဆိုတာကိုသေချာလေးဂရုစိုက်ပေးခဲ့တာကို။ဖေဖေကလည်း အိပ်ချင်တဲ့အခါချော့သိပ်ပေးခဲ့တာ၊ လိုချင်တာကိုဝယ်ပေးခဲ့တာ၊ သွားချင်တဲ့ဆီကို လိုက်ပို့ပေးခဲ့တာတွေကိုလေ။ အရွယ်ရောက်လာတာနဲ့အမျှ ကိုယ်ဆန္ဒရှိရာကို ကိုယ်လုပ်နိုင်တာများလာလေလေဖေဖေမေမေဆီက အကူအညီယူရတာနည်းလာလေလေဖြစ်တာကြောင့် ဒီအချက်လေးတွေကိုမေ့ကောင်းမေ့သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလက်ရှိရရှိနေတဲ့အောင်မြင်မှုတွေ၊ အလုပ်ရာထူးတွေကကိုယ့်ကြိုးစားမှုတွေကြောင့်ရလာတာဆိုပေမယ့်မေမေဖေဖေတို့ရဲ့ ပျိုးထောင်စောင့်ရှောက်မှုတွေက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းက ပါနေတယ်ဆိုတာကိုမေ့ထားလို့မရပါဘူး။ အခုကိုယ်တောင် ကိုယ်ဆန္ဒရှိရာကို ကိုယ်တိုင်ဝယ်နိုင်ပြီ။ ဆန္ဒရှိရာနေရာကို ကိုယ်တိုင်သွားနေနိုင်ပြီဆိုရင်မေမေဖေဖေတို့ကလည်း အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာနေပြီပေါ့။ အသက်အရွယ်ရလာတာနဲ့အမျှ ခန္ဓါကိုယ်က စိတ်သွားတိုင်း ကိုယ်မပါတော့ပါဘူး။မေမေဖေဖေတို့က အရင်ကလောက် သွက်သွက်လက်လက်မလုပ်နိုင်တော့ဘူး။ ဒီအချိန်ကကိုယ်တွေကပြန်စောင့်ရှောက်ရမယ့်အချိန်ပါ။ ဖေဖေမေမေတို့ကို ဘယ်လိုစောင့်ရှောက်ပေးမလဲ........ ရင်ဖွင့်တာကိုနားထောင်ပေးပါ - တစ်နေ့တာမှာ အလုပ်တွေပင်ပန်းလာရင်တောင်မေမေဖေဖေတို့ရဲ့ တစ်နေ့တာအဖြစ်အပျက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရင်ဖွင့်သံတွေကို နားထောင်ပေးပါ။ ငယ်ငယ်ကကျောင်းကပြန်လာရင် […]

Nasal spray (နှာခေါင်းဖြန်းဆေး) က သင့်ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လိုကောင်းကျိုးတွေရှိသလဲ အအေးမိလို့ နှာစေးနှာပိတ်ြဖစ်နေပြီလား။မြန်မြန်သက်သာစေမယ့်နည်းလမ်းရှိပါတယ်။ ဒီနည်းက လူသိနည်းပါသေးတယ်။ ဒါကတော့ အအေးမိဖျားနာတာနဲ့ နှာစေးနှာပိတ်တာကို အမြန်သက်သာစေတဲ့ Nasal Sprayကိုအသုံးပြုဖို့ပေါ့။ ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ Nasal sprayလေးရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လိုကောင်းကျိုးတွေရှိလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးမယ်နော်။ Nasal Spray ရဲ့ အသုံးဝင်ပုံက nasal sprayတွေက အအေးမိဖျားနာတာကိုဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကိုချေမှုန်းပေးသလို နှာစေးနှာပိတ်တာတွေကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ နှာခေါင်းက အသက်ရှုမဝလောက်အောင်ပိတ်နေပြီဆိုရင်လည်း nasal spray သုံးပေးလို့ရပါတယ်။ နှာခေါင်းတွင်းမှာ အစိုဓါတ်ထိန်းပေးပြီး နှာခေါင်းထဲမှာ ပိတ်နေတဲ့ ချွဲတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ အသက်ရှုရအဆင်ပြေစေဖို့ အထောက်အကူပြုပေးနိုင်ပါတယ်။ Nasal Spray အမျိုးအစားတွေက Nasal spray အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ Decongestants -ဆေးဆိုင်တွေမှာ အလွယ်တကူဝယ်ယူလို့ရပါတယ်။ နှာခေါင်းပိတ်တာကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ အအေးမိဖျားနာတာနဲ့ ဓါတ်မတည့်မှုေကြာင့်ဖြစ်တဲ့ နှာခေါင်းပိတ်တာကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ Salt-water solutions -ဒီ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Sars (Severe Acute Respiratory Syndrome) (ဆားစ် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ) ကဘာလဲ။ SARS သည် နမိုးနီယား ပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သော ပြင်းထန်သောအဆုတ်ရောင်ရောဂါလက္ခဏာစု ဖြစ်သည်။ ထိုရောဂါသည် ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးစတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ လအနည်းငယ်အတွင်းတွင် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများ နှင့် အခြားနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်သော တရုတ်လူမျိုးများကြောင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် ၂၉ နိုင်ငံအထိ ထိုရောဂါပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။ ရောဂါဖြစ်သူ ၁၀ ယောက်တွင် ၉ ယောက် သည် ပြန်လည်ကောင်းလာနိုင်သော်လည်း မကုသပါက အသက်သေဆုံးနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အာဏာပိုင်များမှ ရောဂါပျံ့ပွားခြင်းကို ကာကွယ်ရန် စစ်ဆေးခြင်း၊ ကာကွယ်ခြင်း၊ ရောဂါလက္ခဏာများခွဲခြားခြင်း၊ ရောဂါကို အမည်တပ်နိုင်မည့်နည်းလမ်းများရှာဖွေခြင်း၊ လူနာများအား သီးသန့်ထားခြင်း တို့ကို လျင်မြန်စွာပြုလုပ်ရသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ရောဂါပျံ့နှံ့ ကူးစက်ခြင်းရပ်တန့်သွားပြီး […]