ကူးစက်ရောဂါများ

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုတွေ ပြန်လည်မြင့်တက်နေတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါကို ဘယ်လို ကာကွယ်ရမလဲ။ ကာကွယ်ဆေးများ မရှိဘူးလားလို့ တွေးနေမိပြီလား။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးက သိချင်နေတာလေးတွေကို အဖြေပေးနိုင်မှာပါ။ ကဲ ..... မျောက်ကျောက် ကာကွယ်ဆေး အကြောင်း အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆိုတာက ကျောက်ကြီးရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ မျိုးရင်းတူတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ 1958 ခုနှစ်က သုတေသန လုပ်ဖို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့တဲ့ မျောက်တွေမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် မျောက်ကျောက်လို့ အမည်ပေးခဲ့တာပါ။ မျောက်ကျောက်ရောဂါက 1970 ခုနှစ်မှာ လူတွေဆီကို စတင်ကူးစက်ခဲ့ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါကလည်း ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ လူအချင်းချင်း ကူးစက်နိုင်သလို တိရစ္ဆာန်ဆီကနေလည်း လူဆီကို ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက် ကာကွယ်ဆေး အကြောင်း တစေ့တစောင်း လောလောဆယ်မှာ […]

ကိုဗစ် ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ Omicron မျိုးကွဲ BA.4 နဲ့ BA.5 ဟာ လက်ရှိမှာ ကူးစက်မှု တွေ မြင့်မားနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတော်တော်များများမှာလည်း ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုတွေ ရှိနေသလို မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အာရှဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေမှာလည်း ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ကိုဗစ်က ကူးစက်ခံရပြီးရင်ရော ပြန်ကူးနိုင်သလား ကိုဗစ်က တစ်ခါ ကူးစက်ဖူးရင်တောင်မှ နောက်တစ်ကြိမ်ထက် မနည်း ထပ်မံကူးစက်ခံရနိုင်ပါသေးတယ်။ အကြောင်းကတော့ အမျိုးအစား မတူတဲ့ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်တွေကြောင့်ပါ။ အရင်က ကိုဗစ်ကူးစက်ထားဖူးတဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်မှာ ထိုက်သင့်သလောက် ကိုယ်ခံအားရထားတာဖြစ်တာကြောင့် အရမ်းပြင်းထန်ချင်မှတော့ ပြင်းထန်မှာပါ။ နောက်တစ်ချက်က လူတစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦးမှာ ရောဂါပိုး တစ်မျိုးတည်းကို ကူးစက်ခံရရင်တောင်မှ တုံ့ပြန်ပုံချင်း ကွာခြားတာမျိုးလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ် စတင် ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တုန်းက တစ်ကျော့ပြန် ကိုဗစ်ကူးစက်တယ်ဆိုတာ တော်တော်လေး ရှားပါတယ်။ […]

အခုတလော ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာ BA.5 လို့ခေါ်တဲ့ ကူးစက်မြန် အိုမီခရွန် ကိုဗစ်မျိုးကွဲ တစ်ရပ် ကူးစက်မှုတွေ ပြန်လည်မြင့်တက်လာပါပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာရော အာရှဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေမှာပါ ဖြစ်ပွားကူးစက်မှုတွေ ရှိနေတာပါ။ ဒီတော့ အားလုံး စိတ်ပူနေမယ့် Omicron မျိုးကွဲ BA.5 ရဲ့ လက္ခဏာတွေ နဲ့ သိထားသင့်တဲ့ အချက်အချို့ကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ကူးစက်မြန် အိုမီခရွန် ကိုဗစ်မျိုးကွဲ BA.5 နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘာတွေ သိထားသင့်သလဲ ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နေ့ကအထိ ကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းတွေအရ အမေရိကန်မှာ စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့ရတဲ့ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုရဲ့ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းက BA.5 မျိုးစိတ်ကူးစက်ခံရတာ ဖြစ်ပြီး ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ကျော်လောက်ကပဲ BA.4 မျိုးစိတ် ကူးစက်ခံရတာပါ။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အိုမီခရွန်ကို တကျော့ပြန် […]

နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ မျောက်ကျောက်ရောဂါ တွေ့နေပြီဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း သတိထားတာ မမှားပါဘူး။ ရောဂါက သိပ်မဆိုးလှဘူးလို့ ခန့်မှန်းကြပေမယ့် ရှေ့မှာ ကိုဗစ်ဒဏ်ကို ခံခဲ့ဖူးတော့ ဒီလို အစုလိုက် အပြုံလိုက် ဖြစ်တဲ့ရောဂါတွေဆို လူတွေက လန့်နေပါပြီ။ အထူးသဖြင့် လက်မှာ အရည်ကြည်ဖုတွေ၊ အနီစက်တွေ ပေါက်လာပြီဆိုတာနဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါများလားဆို ထင်လာကြပါပြီ။ ဒါကြောင့် မျောက်ကျောက်ရောဂါနဲ့ လက္ခဏာတူပြီး မှားတတ်တဲ့ ရောဂါလေးတွေကို သိထားသင့်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ လက္ခဏာများ အရင်ဆုံး မျောက်ကျောက်ရောဂါမှာ ထွက်တတ်တဲ့ အရေပြားလက္ခဏာ၊ ပြီးတော့ တခြားဖြစ်တတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါက စစချင်းမှာ တုပ်ကွေးဆန်ဆန် လက္ခဏာလေးတွေ ပြတတ်ပါတယ်။ ဖျားတာ၊ ခေါင်းတွေ ထိုးကိုက်တာ၊ ကိုယ်လက်ကိုက်တာ၊ နုံးတာ၊ အကျိတ်ထွက်တာ စတာတွေ စဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမှာလည်း တုပ်ကွေးလိုလို၊ […]

အခုတလော ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ တော်တောများများမှာ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒီမျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုတာက ရေကျောက်လိုပဲ အရေပြားမှာ အဖုအပိမ့်လေးတွေ ထွက်တာဖြစ်တာကြောင့် မျောက်ကျောက်ကို ရေကျောက်နဲ့ အတူတူပဲလို့ ထင်နေတာမျိုးတွေ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ တကယ်ကတော့ ရေကျောက် နဲ့ မျောက်ကျောက် မတူပါဘူး။ ဘယ်လို မတူတာလည်း သူတို့ ၂ ခုကြားက ကွာခြားချက်တွေက ဘာတွေလဲဆိုတာကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်လား။ ရေကျောက် နဲ့ မျောက်ကျောက် မတူပါဘူး။ ကျောက်ပါတာခြင်း၊ အရေပြားပေါ်မှာ အရည်ကြည်ဖုလေးတွေ၊ အနာစက်လေးတွေ ဖြစ်တာခြင်း တူပေမယ့် ရေကျောက် နဲ့ မျောက်ကျောက် မတူပါဘူး။ ဘာတွေများ ကွာခြားလဲဆိုတော့ ရေကျောက် ဆိုတာ ရေကျောက်ဆိုတာက ကလေးတွေမှာ တော်တော်လေးအဖြစ်များတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာ တစ်ရပ်ပါ။ ရေကျောက်က ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ varicella-zoster virus ကြောင့် […]

လတ်တလော လူမှုကွန်ယက်မှာ အဖုအပိမ့်တွေ ထွက်တဲ့ပုံတွေကို မျှဝေပြီး Monkeypox၊ မျောက်ကျောက်ရောဂါ၊ မျောက်ရေကျောက်ရောဂါ စသဖြင့် မျှဝေထားကြပါတယ်၊၊ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာလည်း လူနာတွေ တွေ့နေရပြီဆိုတော့ ကိုဗစ်အလွန် ကပ်ရောဂါက Monkeypox များ ဖြစ်လာမလားဆိုတာကို စိုးရိမ်နေကြပါတယ်၊၊ Monkeypox က ဘယ်လောက်အထိ ပြန့်နေပြီလဲ၊၊ မေလ ၁၃ရက်နေ့ကနေစပြီး Monkeypox တွေ့တဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက WHOကို အကြောင်းကြားခဲ့ပါတယ်၊၊ စာရင်းတွေအရဆိုရင် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂နိုင်ငံမှာ တွေ့နေရပါပြီ၊၊ အတည်ပြုထားတဲ့ လူနာပေါင်း ၉၂ယောက်ရှိပြီး သံသယလူနာ ၂၈ယောက် ရှိပါတယ်၊၊ သေဆုံးတဲ့ လူနာတော့ မရှိသေးပါဘူး၊၊ ဒါပေမယ့် WHOကတော့ လူနာနဲ့ ပြန့်နှံ့တဲ့နိုင်ငံက ဒီထက်ပိုများလာနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်၊၊ ရောဂါအခြေအနေကိုလည်း အချိန်မီ သတင်းပို့ဖို့ တပ်လှန့်ထားပါတယ်၊၊ လက်ရှိမှာ ဖြစ်နေတဲ့ Monkeypox […]

မျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုတာ ရေကျောက်ရောဂါ၊ ကျောက်ကြီးရောဂါ စတာတွေနဲ့ မတူတဲ့ ရောဂါတစ်ခုပါ။ လတ်တလောမှာ နာမည်ကြီးနေတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါအကြောင်း သိထားသင့်တာလေးတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆိုတာ   မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆိုတာက မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရတာကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ဖြစ်ခဲတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်က Poxviridae ဗိုင်းရပ်စ် မျိုးရင်းဝင် ဖြစ်ပြီး Orthopoxvirus ဗိုင်းရပ်စ် မျိုးစုဖြစ်ပါတယ်။  Orthopoxvirus မျိုးစုထဲမှာ ကျောက်ကြီးရောဂါဖြစ်စေတဲ့ Variola ဗိုင်းရပ်စ်၊ ကျောက်ကြီးရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ vaccinia ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ နွားကျောက် ဗိုင်းရပ်စ်တို့ ပါဝင်နေပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါကို 1958 ခုနှစ်က သုတေသန လုပ်ဖို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့တဲ့ မျောက်တွေမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် မျောက်ကျောက်လို့ အမည်ပေးခဲ့တာပါ။ မျောက်ကျောက်ရောဂါက 1970 ခုနှစ်မှာ ကွန်ဂို ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ [Democratic […]

မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဆိုတာက ကျောက်ကြီးရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ မျိုးရင်းတူတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ 1958 ခုနှစ်က သုတေသန လုပ်ဖို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့တဲ့ မျောက်တွေမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် မျောက်ကျောက်လို့ အမည်ပေးခဲ့တာပါ။ ဒီ မျောက်ကျောက်ရောဂါက 1970 ခုနှစ်မှာ လူတွေဆီကို စတင်ကူးစက်ခဲ့ပါတယ်။ တိရစ္ဆာန်ဆီကနေ လူတွေဆီကို စတင်ကူးစက်မှုက အာဖရိကဒေသတွင်း နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါက ဘယ်လို ကူးစက်တာလဲ။ ကူးစက်မခံရအောင် ဘယ်လို ကာကွယ်ရမလဲဆိုတာလေးကို ဗဟုသုတရအောင် ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါဘယ်လို ကူးစက်နိုင်သလဲ ............. မျောက်ကျောက်ရောဂါကလည်း ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ လူအချင်းချင်း ကူးစက်နိုင်သလို တိရစ္ဆာန်ဆီကနေလည်း လူဆီကို ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရတဲ့ တိရစ္ဆာန်၊ လူတွေနဲ့ ထိတွေ့တာ […]

ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့က ထိုင်းမှာ Omicron မျိုးကွဲတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Omicron XE ကို စတင်တွေ့ရှိရပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှာ တွေ့နေရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အချိန်မရွေး ဒီဘက်ကို ကူးလာနိုင်တာကြောင့် ဘာတွေသိထားသင့်လဲဆိုတာကို ပြောပြပေးပါမယ်။ Omicron XE မျိုးကွဲဆိုတာ Omicron XEက Omicron BA.1 နဲ့ BA.2 ကို ပေါင်းစပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မျိုးကွဲဆိုတာထက် မျိုးစပ်ထားတယ်လို့ ပြောရင် ပိုမှန်ပါတယ်။ ဒီမျိုးစိတ်ကို ဇန်နဝါရီ ၁၉၊ ၂၀၂၂ မှာ ယူကေမှာ စတွေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မတ်လ ၂၅ရက်နေ့ထိဆိုရင် လူနာပေါင်း ၆၀၀ကျော် တွေ့ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ Phylogenetic Assignment of Named Global Outbreak Lineages (Pangolin) အဆိုအရ […]

ကိုဗစ်လှိုင်းလည်း အနည်းငယ်ငြိမ်ကျလာပြီဆိုတော့ အပြင်ထွက်ပြီး ဟိုဟိုဒီဒီ သွားလာကြပါပြီ။ အလုပ်တွေလည်း ပြန်တက်ကြသလို ပွဲလမ်းသဘင်တွေလည်း ခပ်စိတ်စိတ် တွေ့လာရပါပြီ။ ဒီထဲမှာ အများဆုံးတွေ့ရတာကတော့ မင်္ဂလာဆောင် တွေ ပါပဲ။ မင်္ဂလာဆောင်ဆိုတာလည်း လူစုလူဝေးဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုဗစ်မကူးဖို့ အထူးဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ မင်္ဂလာဆောင်တွေကနေ  ကိုဗစ်ကူးစက်လာနိုင်သလား။ ကိုဗစ်က မပြီးသေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် မင်္ဂလာဆောင်အပါအဝင် ဘယ်လိုပွဲလမ်းသဘင်၊ လူစုလူဝေးကမှ အန္တရာယ်ကင်းတာမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ လူနည်းနည်းပဲစုစု၊ များများပဲစုစု ရောဂါကူးနိုင်ခြေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးထားမယ်။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေကို လိုက်နာမယ်ဆိုရင်တော့ ကူးစက်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်မှာပါ။ မင်္ဂလာဆောင် ကျင်းပမယ့် သူတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုအချက်တွေကို လိုက်နာသင့်သလဲ။ ကိုယ့်ရဲ့ မင်္ဂလာပွဲကနေ လူတွေအများကြီး ကိုဗစ်ကူးသွားတယ်ဆိုရင် မင်္ဂလာမောင်နှံက စိတ်ကောင်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကူးစက်မှုကို လျှော့ချဖို့ အောက်ပါ အချက်တွေကို လိုက်နာသင့်ပါတယ်။ လေဝင်လေထွက်ကောင်းတဲ့နေရာမှာ […]