စိတ်ကျန်းမာရေး

သင် စိတ်ဓာတ်ကျနေတာက ဆောင်းရာသီကြောင့်များလား ဆိုတာ တွေးဖူးရဲ့လား။ ရာသီဥတု အေးအေးလေးက ဆွေးစရာလေးနော်။ ဆောင်းရာသီဆိုတာ အနုပညာသမားတွေအတွက်  ခံစားလို့ ကောင်းတဲ့ ရာသီဥတုပါနော်။ ဒါပေမယ့် အေးတဲ့ ရာသီဥတုက လွမ်းမောလွန်းရင်တော့ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့အထိ ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်တဲ့။ အခုတလော စိတ်ဓာတ်ကျနေတာက သင့်မှာ စိတ်ဖိစီး နေတာထက် အေးမြတဲ့ ရာသီဥတုကြောင့်လည်း ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်နော်။  စိတ်ဓာတ်ကျနေတာက ဆောင်းရာသီကြောင့်များလား ရာသီဥတု အခြေအနေပေါ်မှာ မူတည်ပြီး စိတ်အခြေအနေ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကို ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့် ဖြစ်တဲ့ စိတ်အခြေအနေ ပြောင်းလဲမှုလို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဒါကို ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်တဲ့ အချိန်တိုင်းမှာ ခံစားရနိုင် ပါတယ်။ ဆောင်းတွင်းဝင်စမှာ ခံစားရနိုင်သလို ဆောင်းကုန်ခါနီး မှာလည်း ခံစားရနိုင် ပါတယ်။ ဒါက ဘာကြောင့် ဖြစ်ရတာလဲ ဆိုတော့ […]

သိမ်ငယ်စိတ်ဟာ ဘဝတစ်ခုလုံးကို ဘယ်လိုဝါးမြိုသွားနိုင်လဲ ... လူတွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင် ပေါ့သေးသေးလို့ပဲ မှတ်ယူကြတယ်။ ဖွင့်ပြောရမှာ ရှက်ရွံ့တာကြောင့်၊ ကိုယ့်ရဲ့ အခြေအနေကို ပတ်ဝန်းကျင်က သိသွားတဲ့အခါ အထင်သေးမှာ၊ ကဲ့ရဲ့ဝေဖန်ကြမှာ ကြောက်ရွံ့တာကြောင့် ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်အခြေအနေကို လူတော်တော်များများက ဖွင့်မပြောပဲ ရင်ထဲမှာပဲ မြိုသိပ်ထားလိုက်ကြတယ်။ တကယ်တော့ ဒါဟာ ရောဂါပျောက်ကင်းသွားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အနာကို သဲနဲ့ ခဏဖုံးထားလိုက်နိုင်ရုံသက်သက်ပါပဲ။ စိတ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာတော်တော်များများဟာ ကျွမ်းကျင်တဲ့ စိတ်ရောဂါကုထုံးပညာရှင်တွေ၊ ဆရာဝန်တွေနဲ့ သေချာဆွေးနွေးတိုင်ပင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြောင်းလဲဖို့အတွက်လည်း အချိန်ပေးရမယ်။ နေထိုင်ပုံနဲ့ စိတ်ဓါတ်၊ အတွေးအခေါ်တွေကို အကောင်းဘက်ကို ပြောင်းလဲလာအောင် ကြိုးစားရမယ်။ ကိုယ်ချစ်တဲ့သူတွေဆီကနေ စိတ်ခွန်အားတွေ၊ အသက်ရှင်ရပ်တည်ဖို့ တွန်းအားတွေ ရယူရမယ်။ ဒါမှပဲ စိတ်ရောဂါတွေကို တိုက်ထုတ်နိုင်ပြီး ဘဝဟာ […]

ကျား၊ မ မရွေး၊ အသက်အရွယ်မရွေး ဘယ်သူမဆို လှချင်၊ နုပျိုချင်ကြတာပါပဲ။ အရွယ်တင်နုပျိုခြင်းဆိုတာ အလှအပနဲ့ပဲ သက်ဆိုင်မယ်လို့ ထင်ရင်တော့ မှားသွားပါလိမ့်မယ်။ သုတေသီတွေ လေ့လာချက်အရ အမြဲတမ်း စိတ်ပျော်ရွှင်ြပီး နုပျိုနေတဲ့သူတွေဟာ တခြားရွယ်တူတွေထက် သက်တမ်းရှည်ကြာစွာ နေထိုင်သွားနိုင်တာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အရွယ်တင်နုပျိုဖို့အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ နေ့စဉ် နေထိုင်မှုပုံစံတွေ ပြင်ရမယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပြင်ဆင်ရမယ်။ အစာအာဟာရမျှတစွာ စားရုံသာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပါ ကြံ့ခိုင်အောင် ပြောင်းလဲ နေထိုင်ရမယ်။ တွေးလိုက်ရင်တော့ ရှုပ်တယ်လို့ ထင်ရပေမယ့် တကယ်တော့ အရွယ်တင်နုပျိုစေဖို့ဆိုတာ ကိုယ့်စိတ်၊ ကိုယ့်ရွေးချယ်မှုနဲ့သာ သက်ဆိုင်နေတာပါ။ ဒီတော့ စိတ်ပျိုကိုယ်နု အရွယ်တင်ပြီး သက်တမ်းရှည်ကြာစွာ နေထိုင်ဖို့ ဘဝမှာ ပြောင်းလဲနေထိုင်သင့်တဲ့ ပုံစံလေးတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ကို ပြောင်းလဲပစ်ပါ။ စိတ်ဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကိုသာမက နေ့စဉ်ဘဝတစ်ခုလုံးကိုပါ […]

စိတ်ကျခြင်း က အဖြစ်များတဲ့ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် ကိုယ့်မှာရှိနေသလားဆိုတာ သိပ်မသိကြပါဘူး။ လက္ခဏာကလည်း သိပ်မဆိုးရင် င် ပုံမှန်ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့အပြုအမူတွေနဲ့ သိပ်မကွာလှတာကြောင့် အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ပါပဲ။ စိတ်ဓါတ်ကျနေသူဟာ ဝမ်းနည်းလွယ်တာ၊ စိတ်ဆိုးလွယ်တာ၊ အားကုန်လွယ်တာ စတဲ့လက္ခဏာတွေကို အချိန်အတော်ကြာခံစားနေရလေ့ရှိပါတယ်။တော်တန်ရုံလက္ခဏာတွေက စိတ်ဖိစီးမှုများနေတဲ့အချိန်မှာဖြစ်တတ်တဲ့အရာတွေဆိုတော့နေရင်းထိုင်ရင်းသက်သာသွားနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် စိတ်ဖိစီးမှုတာရှည်လာတာ၊ အအိပ်အစားမမှန်တာ၊ စိတ်ကိုမပြင်ဆင်မကုသတာတွေကြောင့် မသိလိုက်ဘဲ လက္ခဏာ အဆင့်မြင့်လာရင် မကောင်းပါဘူး။စိတ်ကျဝေဒနာပြင်းထန်လာရင် အစာစားချင်စိတ်မရှိတော့တာ၊ ပိန်ကျသွားတာ၊ အိပ်မပျော်တော့တာ၊ သတ်သေချင်စိတ်တွေဖြစ်လာတာတွေအထိဖြစ်လာတဲ့အခါ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒီအဆင့်ကိုမရောက်ခင် ကိုယ့်မှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့လက္ခဏာအဆင့်တွေဖြစ်နေပြီလားဆိုတာ အချိန်မီသိဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်မဟုတ်လည်း ချစ်ခင်ရင်းနှီးရသူတွေမှာလည်း ဒီလက္ခဏာတွေ ရှိနေပြီလားဆိုတာ ပြန်ဆန်းစစ်ပါနော် ။ စိတ်ကျလက္ခဏာ ပြင်းထန်လာရင် ညအိပ်မပျော်ဘူး သို့မဟုတ် အရမ်းအိပ်လွန်းတယ် ဆတ်ဆတ်ထိမခံ စိတ်တိုလွယ်တယ် ကိုယ်အမြဲနှစ်သက်နေကျအရာတွေ၊ အလုပ်တွေကို စိတ်မဝင်စားတော့ဘူး မကောင်းတာတွေဖြစ်လာတော့မယ်လို့ ခံစားနေရတယ် မျှော်လင့်ချက်မဲ့သလို ခံစားလာရတယ် (လမ်းပျောက်နေတယ်) […]

ရယ်သောသူအသက်ရှည်၏ ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားက ဘဝရဲ့အတွေ့အကြုံမှန်သမျှကို ပျော်ပျော်ပဲရင်ဆိုင်နေထိုင်သွားတတ်ဖို့ကို ဆိုလိုချင်တာပါ။ မရပ်မနားရယ်နေဖို့လည်းမဟုတ်သလို လူတကာနဲ့ ဟီးဟီးဟားဟားလုပ်နေဖို့ကိုပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။ ရယ်လွန်းလို့မေးရိုးလွဲသွားတာ၊ ပါးစပ်စိမရလို့ဆေးရုံတင်လိုက်ရတာတွေလည်းရှိတယ်နော့။ တကယ်တမ်းတွေးကြည့်ရင်လည်း ဒီစကားကဖြစ်နိုင်မဖြစ်နိုင် ကိုယ်တိုင်သိနိုင်တာပဲလေ။ စိတ်တအားမွန်းကြပ်တဲ့အခါ ဟာသရုပ်ရှင်တွေကြည့်လိုက်ရင် ဒါမှမဟုတ် အပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ဆုံလိုက်ရင် ရယ်ရင်းမောရင်း နည်းနည်းတော့ပေါ့ပါးသွားတယ်မလား။ ဒီလိုမရယ်နိုင်တာတောင်ကြာပြီ လို့ ပြောတတ်ကြသေးတယ်။ ရယ်လိုက်ရတာ စိတ်ညစ်တာတောင်ဘယ်ပျောက်သွားလဲမသိဘူး တို့ဘာတို့။ ပျော်ပျော်နေတာ၊ စိတ်ညစ်စရာတွေ ပင်ပန်းဒုက္ခတွေကိုတောင် ရယ်စရာအဖြစ်ပြောင်းလဲကျော်လွှားလိုက်တာတွေက အားဆေးသောက်တာ၊ဆေးခန်းပြတာတွေထက် စရိတ်ပိုသက်သာတယ်မလား။ ရယ်မောခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လိုအကျိုးပြုနေလဲ ကြည့်ရအောင်။ (၁) သွေးကြောတွေရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်ပိုကောင်းစေတယ် ရယ်လိုက်ရင်သွေးကြောအတွင်းနံရံတစ်ရှူးတွေကို ပိုကျယ်စေပြီးသွေးလည်ပတ်မှုပိုကောင်းစေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်ပဲ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကိုပိုနည်းစေပါတယ်။ (၂) စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက်ကောင်းတယ် ရယ်မောခြင်းနဲ့ ဟာသတွေက စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကိုလက်ခံတုံ့ပြန်လာအောင် ဦးနှောက်ကိုကူညီပေးတဲ့ dopamine ဟော်မုန်း၊ စိတ်ကိုမြှင့်တင်ပေးတဲ့serotoninဟော်မုန်း၊ နာကျင်မှုနဲ့စိတ်ဖိစီးမှုကိုထိန်းညှိပေးတဲ့endorphinsဟော်မုန်း တို့ကို ဦးနှောက်ကထုတ်ပေးပါတယ်။ (၃) လူချစ်လူခင်ပေါတယ် ပျော်ပျော်နေတတ်တဲ့သူကို လူတိုင်းချစ်ခင်ပါတယ်။ အကောင်းမြင်တတ်လာမှပျော်ျေပျာ်နေနိုင်တာမို့ပျော်ပျော်နေတတ်သူနားမှာနေချင်ကြတာပေါ့။ စိတ်ညစ်စရာတွေကိုတောင် အရွှန်းလေးဖောက်ပြီး အားပေးတတ်တဲ့သူဆိုတာ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းတွေကြားမှာ […]

လိင်စိတ်ခံယူမှု (sexual orientation) နဲ့ မိမိကိုယ်ကို လိင်သတ်မှတ်မှု (gender identity) ကို လူတော်တော်များများ အမှတ်မှားတတ်ကြပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်၊ လူမျိုး၊ ဘာသာရေး၊ မိဘေဆွမျိုး အစရှိသူတို့ရဲ့ ပုံသေယူဆထားတတ်ကြတာက လိင်စိတ်ခံယူမှုဆိုတာ ယောက်ျားလေးမှန်ရင် မိန်းကလေးကိုသာ နှစ်သက်ရမယ်။ မိန်းကလေးဆိုတာ ယောက်ျားလေးကိုပဲ သဘောကျရမယ်။ ပုံမှန် မဟုတ်တဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှုဆိုတာ စိတ်ရောဂါ ခံစားနေရတာ ဒါမှမဟုတ် ဘုရားသခင်ရဲ့ ကျိန်စာသင့်တာ၊ အရင်ဘဝက လုပ်ခဲ့တဲ့ ကံအကြောင်းအရာကြောင့် အစရှိသဖြင့် ခေါင်းစဉ်တပ်ကြပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေး အမှတ်မှားတတ်ကြတဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှု (sexual orientation) နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗဟုသုတရစေဖို့ ဝေမျှပေးချင်ပါတယ်။ လိင်စိတ်ခံယူမှုဆိုတာ ဘာလဲ။ ကိုယ်က တခြားလူတစ်ဦးတစ်ယောက်အပေါ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ မေတ္တာပိုင်းဆိုင်ရာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှုပါပဲ။ ဘာသာရေး၊ ပတ်ဝန်းကျင်က သတ်မှတ်ထားသလို […]

လူသားတိုင်း အသက်အရွယ်မရွေး ကြုံလာရတဲ့ အခက်အခဲတွေကြားမှာ စိတ်ကျန်းမာရေးကိုလည်း မေ့ထားလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ စိတ်ချမ်းသာမှ ကိုယ်ကျန်းမာ ဆိုသလိုပါပဲ။ စိတ်ဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ တစ်နေ့တာ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ကောင်းစွာ ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့ အားအင်ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပုထုဇဉ်လူသားဆိုတာလည်း စိတ်ပျော့တတ်တာပဲမလား။ အခက်အခဲတွေ၊ ပြဿနာတွေကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကျနိုင်တယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးမှာ ထိခိုက်လာနိုင်တယ်။ ကုသရမှာ၊ ဖွင့်ပြောရမှာ ရှက်တာကြောင့်လည်း တော်ရုံတန်ရုံဆို ရင်ထဲမှာပဲ မျိုသိပ်ထားလိုက်တယ်။ လူတွေကလည်း ကိုယ့်စိတ်ကျန်းမာရေးအကြောင်းသိရင် ကဲ့ရဲ့မယ်။ ပြဿနာကို အဖြေရှာဖို့ဆိုတာထက် ရွာသာကြီး သွားလေ ဆိုတာလောက်ပဲ ပြောတတ်ကြတာမလား။ အချိန်ကြာလာတော့ ရောဂါပိုဆိုးလာပြီး အိပ်ရာထဲ လဲသွားနိုင်တယ်။ အခြေအနေဆိုးလာတဲ့အခါမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်သည်အထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ လူအများစု လုပ်တတ်တာက စိတ်ညစ်လာပြီဆိုရင် သူငယ်ချင်းတွေ၊ မိသားစုတွေပဲ တိုင်ပင်လိုက်တယ်။ ပြီးတော့ မေ့မေ့ပျောက်ပျောက်ထားလိုက်တယ်။ တကယ်တော့ ဒါဟာ […]

ဂီတသံစဉ်ဆိုတာ လူ့စိတ်ကိုဖမ်းစားနိုင်တယ်။ သီချင်းမကြိုက်ဘူး၊ တစ်ခါမှလိုက်မဆိုခဲ့ဖူးဘူး ဆိုတဲ့သူတွေတောင် အမှတ်တရဟောင်းနဲ့ ဒါမှမဟုတ် လက်ရှိအဖြစ်နဲ့ တိုက်ဆိုင်မှုရှိခဲ့ရင် သီချင်းနဲ့မျောပါသွားမှာ ၈၀% သေချာပါတယ်။ လူတော်တော်များများက ဆူညံသံနဲ့ ဂီတသံကို ခွဲခြားသိနိုင်စွမ်းကို ပင်ကိုပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်(လော်အသံနဲ့မတရားနှိပ်စက်တဲ့သူတွေမပါ)။ ထားပါတော့။ ဆက်ပြောရရင် ဂီတသံက သိပ်မြန်နေရင် နားထောင်ရသူမှာ နှလုံးခုန်မြန်လာတယ်၊ အသက်ရှူမြန်လာတယ်၊သွေးခုန်နှုန်းမြင့်လာတယ်။ သီချင်းအေးအေးလေးတွေကျတော့ စိတ်တွေငြိမ်းချမ်းလာတယ်ပေါ့။ သုတေသနတွေအရတော့ ကိုယ်နှစ်သက်တဲ့သီချင်းကိုနားထောင်နေရတဲ့အချိန်မှာ ဦးနှောက်က dopamine ဆိုတဲ့ဓါတ်တစ်မျိုးကိုထုတ်ပေးလို့ စိတ်ခံစားချက်ကို ကောင်းစေတာပါတဲ့။ သီချင်းသံတွေက ပျော်ရွှင်မှု၊ကြည်နူးမှု၊ ဝမ်းနည်းမှု၊ လွမ်းဆွေးမှု၊ ပေါက်ကွဲမှု စတဲ့ ခံစားချက်တွေအမျိုးမျိုးပေးစွမ်းနိုင်တယ်ဆိုတာ လက်ခံတယ်ဟုတ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကတော့ ဟုတ်ပါပြီ။ လူ့ကျန်းမာရေးမှာရော ဂီတသံစဉ်တွေက ဘယ်လိုအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသလဲဆိုတာ သိရင် သီချင်းချစ်သူတွေ အရမ်းပျော်မှာပဲနော်။ သံစဉ်တွေက - စိတ်ကိုပျော်ရွှင်စေတယ်။စိတ်ညစ်၊ ဒေါသထွက်၊ စိတ်ဖိစီးနေရင်တောင်မှ တချို့သီချင်းလေးတွေကြောင့် ကိုယ့်အပူတွေကို မေ့သွားစေတဲ့အထိ နစ်မျောသွားစေနိုင်ပါတယ်။ […]

စိတ်ထောင်းလို့ ကိုယ်ကြေ ဆိုတဲ့စကားက တကယ်ကိုမှန်ပါတယ်။ စိတ်ဓာတ်ကျလာပြီဆို အစားလည်းမစားချင်၊ အလုပ်လည်းမလုပ်ချင်၊ ဘယ်သူ့မှလည်းမတွေ့ချင်၊ အရာရာ စိတ်မပါတော့ဘဲ ဂျုံးဂျုံးကျတော့တာပါပဲ။ ပိုဆိုးတာက စိတ်ခံစားချက်တင်မကဘဲ လူကိုပါထိခိုက်လာတာပါပဲ။ အစားမမှန်၊ အအိပ်မမှန်တဲ့အပြင် စိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်းတွေကြောင့် ကျန်းမာရေးမှာ အနုတ်လက္ခဏာပြလာပါလိမ့်မယ်။ ဘာတွေအနုတ်လက္ခဏာပြလာမလဲ ကိုယ်အလေးချိန်ကျမယ် သို့မဟုတ် တက်မယ် စိတ်ကျဝေဒနာခံစားနေရသူတွေဟာ အစာစားချင်စိတ်မှာ အပြောင်းအလဲတွေဖြစ်စေနိုင်လို့ အကြောင်းရင်းမရှိဘဲ ကိုယ်အလေးချိန်တက်တာ၊ ကျတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ရင် ဆီးချို၊ နှလုံးလိုရောဂါတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်၊ ကိုယ်အလေးချိန်နည်းရင် နှလုံးထိခိုက်နိုင်တယ်၊ ကလေးရနိုင်စွမ်းကိုထိခိုက်စေနိုင်တယ်၊မောပန်းအားကုန်လွယ်စေတယ်။ နာကျင်ကိုက်ခဲမှုတာရှည်မယ် စိတ်ကျဝေဒနာဖြစ်နေတဲ့သူတွေမှာ အဆစ်နာ၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း၊ ရင်သားနာကျင်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း တို့လို အကြောင်းရင်းမည်မည်ရရမရှိတဲ့ နာကျင်မှု၊ ကိုက်ခဲမှုတွေ တာရှည်ခံစားနေရမယ်။ပြီးရင် အဲဒီနာကျင်ကိုက်ခဲမှုတွေကြောင့်ပဲ စိတ်ကျဝေဒနာကို ပိုဆိုးစေနိုင်ပါသေးတယ်။ နှလုံးရောဂါအန္တရာယ်ရှိတယ် စိတ်ဓာတ်ကျနေတော့ အစားအသောက်အနေအထိုင်တွေမှာ အရာရာဘာကိုမှ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီအောင် အမှန်မဆုံးဖြတ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ့ပဲ နှလုံးရောဂါအန္တရာယ်ပိုများလာနိုင်တာပေါ့။ သုတေသနတွေအရ နှလုံးပျက်စီးခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါဖြစ်သူ ငါးဦးမှာ […]