စိတ်ကျန်းမာရေး

လူတိုင်းကတော့ ဘာမှလုပ်စရာ မရှိရင် တစ်ခုခုကို ထိုင်တွေးနေတာပါပဲ။ အဲဒီအတွေးတွေက တစ်ခုပြီး တစ်ခု ဆင့်ပွားလာရာကနေ ကိုယ့်စိတ်ကို ဒုက္ခဖြစ်စေနိုင်လောက်တဲ့ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဘက်ကို ရောက်သွားတတ်ပါတယ်။ လူဆိုတဲ့ အမျိုးက ကောင်းတာတွေဆိုရင် သိပ်သတိမထားမိပေမဲ့ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဆိုရင်တော့ ခေါင်းထဲက ဆွဲထုတ်မရအောင် သိမ်းထားတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေကိုတော့ စိတ်အကျဉ်းကျခြင်း၊ စိတ်ချောင်ပိတ်မိခြင်း (Rumination) လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အတွေးလွန်တာ (Overthinking) နဲ့ ဘာကွာသွားလဲ။ Overthinking ဖြစ်တဲ့သူတွေဟာ ကောင်းတာ၊ မကောင်းတာကို ရည်ရွယ်ပြီး တွေးတာမဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တွေးချင်ရာ လျှောက်တွေးနေတတ်တာပါ။ Rumination အမျိုးအစားကတော့ ဘယ်လိုအတွေးကနေပဲ စသည်ဖြစ်စေ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဘက်ကို အမြဲရောက်သွားတတ်ပြီး ဒါကို ထပ်တလဲလဲ တွေးနေရင်း ဘာကိုမှ မလုပ်ချင်မကိုင်ချင် ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် စိတ်အကျဉ်းကျတဲ့သူတွေဟာ ဝမ်းနည်းပူဆွေးစရာ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ၊ […]

မိမိကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားခြင်း (Self Esteem) ဘဝအနာဂတ်မှာ အောင်မြင်မှုတွေ၊ ပျော်ရွှင်မှုတွေ၊ ပန်းတိုင်တွေ ဆွတ်ခူးနိုင်ဖို့ မိမိကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားတတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တောင် တန်ဖိုးမထားတတ်ရင် ဘယ်သူကမှ ကိုယ့်ကို လာပြီးတန်ဖိုးထားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ တန်ဖိုး၊ အားသာချက်တွေကို ကိုယ်တိုင်မှ နားမလည်ထားရင် တခြားသူတွေက ကိုယ့်ကို နားလည်ပေးဖို့ ဆိုတာလည်း ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဘဝမှာ ပျော်ရွှင်အေးချမ်းစွာနဲ့ သက်ဆုံးတိုင် နေထိုင်သွားဖို့အတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားစိတ်ကို ကလေးဘဝမှာကတည်းက မိဘတွေအနေနဲ့ လေ့ကျင့်ပေးဖို့ အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားတတ်တဲ့သူတွေရဲ့ မျက်နှာဟာ ကြည်လင်ရှင်းသန့်ပြီး အမြဲတမ်း ပြုံးရွှင်နေတတ်ပါတယ်။ အများအမြင်မှာလည်း ဒီလိုမျိုး အေးချမ်းပြီး နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းတဲ့ သူတစ်ယောက်ကို ချစ်ခင်နှစ်သက် ပေါင်းသင်းလိုစိတ်တွေ အမြဲရှိလာတတ်ပါတယ်။ ဒီအချက်ဟာ ဘဝမှာ […]

လူတွေကတော့ ချစ်ရင် သဝန်တိုကြတာပဲလို့ အလွယ်ထင်တတ်ကြပါတယ်။ တော်ရုံတန်ရုံလောက် ချစ်သူအပေါ် သဝန်တိုတာတော့ နားလည်ခွင့်လွှတ်ပေးလို့ ရပေမယ့် အတိုင်းအတာ တစ်ခုထက် လွန်ကဲသွားရင်တော့ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးသာမက ချစ်သူနဲ့ ဆက်ဆံရေး ပြတ်တောက်သွားတဲ့အထိ အခြေအနေ ဆိုးသွားတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဆောင်းပါးမှာ ချစ်သူအပေါ် တစ်ခုခုဆို သဝန်တို စိတ်ကောက်နေတတ်တဲ့သူတွေအတွက် ချစ်သူအပေါ် သဝန်တိုစိတ်တွေကို ဒီနည်းလမ်းတွေနဲ့ ပြန်ထိန်းချုပ်ပါ လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ https://hellosayarwon.com/healthy-mind/anxiety-disorder/how-to-deal-with-jealousy/ ချစ်သူအပေါ် သဝန်တိုစိတ်တွေကို ဒီနည်းလမ်းတွေနဲ့ ပြန်ထိန်းချုပ်ပါ ချစ်သူအပေါ် သဝန်တိုစိတ်တွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကတော့ ၁။ သဝန်တိုတာက စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်လို့ ဂရုစိုက်ပါ။ သဝန်တိုခြင်းက ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်မလုံခြုံမှု၊ ကြောက်ရွံ့မှု၊ အတိတ်က စိတ်ဒဏ်ရာတွေ စတဲ့ ပြဿနာတွေကြောင့် ဖြစ်ရတဲ့ အမူအကျင့်တစ်ခုပါ။ ဒါဟာ မှားယွင်းတာ မဟုတ်ပေမယ့် ထိန်းမနိုင်အောင် သဝန်တိုလွန်းတဲ့အခါ […]

Insomnia ဆိုတာ ညအိပ်မပျော်တဲ့ ကျန်းမာရေး ပြဿနာကို ဆိုလိုတာပါ။ တစ်ရက်တစ်လေ အိပ်တာ နောက်ကျတာမျိုးကို ဆိုလိုတာ မဟုတ်ဘဲ နေ့စဉ်ရက်ဆက် ညဘက်မှာ ကောင်းမွန်စွာ အိပ်စက်နိုင်ဖို့ အခက်အခဲ ဖြစ်တာမျိုးပါ။ အတွေ့များတဲ့ လက္ခဏာကတော့ • အိပ်ပျော်ရန် ခက်ခဲခြင်း • အိပ်နေရင်းနဲ့ ခဏခဏ လန့်နိုးလာတတ်ခြင်း • မနက်အစောကြီး နိုးနေတတ်ခြင်း • နိုးလာတဲ့အခါမှာလည်း အိပ်ရေးမဝဘဲ ပင်ပန်းနေသလိုမျိုး ခံစားရခြင်း • တစ်နေ့လုံး အားမရှိခြင်း • စိတ်မကြည်လင်ခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းကို Anxiety လို့ခေါ်ပြီးတော့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ စိုးရိမ်ပူပန် လွန်ကဲတာကို Anxiety Disorder စိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာ အဖြစ် သတ်မှတ်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်မှာ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို ကြုံတွေ့လာရတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က ဒါကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း လက္ခဏာတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုဟာ ဆက်စပ်နေနိုင်လား။ ဟုတ်ကဲ့ […]

ဒီတစ်ခါ စိတ်မလုံခြုံမှု ရှိတဲ့သူတွေအကြောင်း ပြောမယ်။ အလုပ်ထဲမှာဖြစ်ဖြစ် လူစုံစုံရှိရင်ပဲဖြစ်ဖြစ် အသံကျယ်ကျယ် စကားပြော၊ လူတော်တော်များများနဲ့ မတည့်၊ လူတိုင်းကို ဟိန်းလိုက်ဟောက်လိုက်လုပ်ပြီး သူဘယ်လောက်တော်ကြောင်း တတ်ကြောင်း ချမ်းသာကြွယ်ဝကြောင်း ပြောပြောနေတတ်တဲ့သူကို မြင်ဖူးလား။ အဲဒါက စိတ်မလုံခြုံမှု (insecurity) ရဲ့ လက္ခဏာပါ။ စိတ်မလုံခြုံတဲ့သူတွေရဲ့ စရိုက်လက္ခဏာများ လူတိုင်းမှာ စိတ်မလုံခြုံမှုတွေ ရှိတယ်။ အကြောင်းအရင်း မျိုးစုံနဲ့ စိတ်ရဲ့ မလုံခြုံမှုကို ခံစားရတယ်။ တချို့မှာတော့ ပိုဆိုးတယ်။ စိတ်မလုံခြုံတဲ့သူတွေ တော်တော်များများမှာ ဆင်တူတဲ့ လက္ခဏာတွေ ရှိတတ်တယ်။ ဒီတော့ စိတ်မလုံခြုံတဲ့သူတွေရဲ့ စရိုက်လက္ခဏာများ က ဘာတွေလဲဆိုတာကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်လား ...... ၁။ ကြွားဝါတယ် စိတ်မလုံခြုံသူတွေမှာ ရှိတဲ့ ခံစားချက်တစ်ခုက သူတို့ဟာ သူများထက် အောက်ကျမနေဘူး ပိုမို သာလွန်တယ်ဆိုတာကို တခြားသူတွေ သိစေချင်တယ်။ တန်းတူမဟုတ်ဘူးနော်။ […]

လောင်းကစားလုပ်တယ်ဆိုတာဟာ အမူအကျင့် ဒါမှမဟုတ် ဝါသနာတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားကြတာများပါတယ်။ လောင်းကစားဆိုတာမျိုးကို ကျန်းမာရေးပြဿနာလို့ ဘယ်သူက ထင်မှာလဲ? ဒါပေမယ့် လောင်းကစားစွဲလမ်းတဲ့ ပြဿနာဟာ ကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဝေဒနာတစ်မျိုးပါ။ ဒါကို Compulsive Gambling ဒါမှမဟုတ် Gambling Disorder လို့ ခေါ်ပါတယ်။ လောင်းကစားပြုလုပ်တာဟာ ဘဝအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အမူအကျင့်တစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ ဖဲရိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ၂ လုံး၊ ၃ လုံး ထီထိုးတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘောလုံးပွဲလောင်းကစားတာပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ။ ပိုဆိုးတာကတော့ ဒီအမူအကျင့်ကို အရသာတွေ့ပြီး စွဲလမ်းသွားချိန်တွေမှာပါပဲ။ Gambling Disorder ရှိနေသူဟာ လောင်းကစားခြင်းအမှုကို ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ စွဲလမ်းနေတတ်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လောင်းကစားရဖို့ဆိုရင် ဘယ်လောက်အရေးပါတဲ့အရာကိုမဆို စွန့်လွှတ်ပြီး စိတ်ကျေနပ်မှု ရယူချင်နေတတ်သူတွေပါ။ လောင်းကစားတာကလည်း အရက်၊ ဆေးလိပ်နဲ့ မူးယစ်ဆေးတို့လိုပဲ စွဲလမ်းရူးသွပ်စေနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ Gambling Disorder ဝေဒနာ စွဲကပ်နေမိပြီဆိုရင် […]

အတက်အကျတွေနဲ့ တစ်လှည့်စီ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ လူ့ဘဝကြီးမှာ လူသားတွေဟာ ရယ်မောလိုက်၊ ပူဆွေးလိုက်နဲ့ တစ်လှည့်စီ ရှင်သန်နေကြပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဘဝမှာ ဝမ်းနည်းစရာ၊ စိတ်ညစ်စရာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျ စရာတွေကို မလွဲမသွေ တွေ့ကြုံခံစားကြရပါတယ်။ ဒါဟာ လူသားတိုင်းဖြစ်တတ်တဲ့ သဘာ၀ ဖြစ်စဉ် တစ်ခုပါပဲ။ ဒါကို စိတ်ကျရောဂါ လို့ မခေါ်ပါဘူး။ စိတ်ကျရောဂါဟာ ကုသမယ်ဆိုရင်တော့ ပျောက်ကင်းနိုင်တဲ့ ဝေဒနာဖြစ်ပြီး မသိလိုက်ဘဲ မကုသဘဲထားမယ်ဆိုရင်တော့ အသက်ဆုံးရှုံးရတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်တာကြောင့် မပေါ့ဆသင့်ဘဲ ဆရာဝန်နဲ့ သေသေချာချာ ပြသပေးသင့်တဲ့ ဝေဒနာ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာဝန်သာမက မိသားစု အပေါင်းအသင်းတွေရဲ့ အထောက်အပံ့ကလည်း အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် သေချာသိပြီး စောစီးစွာ ကုသမှုခံယူနိုင်ရန်အတွက် ရိုးရိုးသာမာန် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနဲ့ စိတ်ကျရောဂါဝေဒနာကို ခွဲခြားနိုင်ဖို့ သိထားသင့်တဲ့ အချက်လေးတွေကို […]

လူအများဟာ ကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ မိမိပတ်ဝန်းကျင်က မိသားစုဝင်ဖြစ်စေ၊ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းဖြစ်စေ စိတ်ဓာတ်ကျချိန်နဲ့ ရင်ဆိုင်ဖူးကြပါလိမ့်မယ်။ စိတ်ကျခြင်းဝေဒနာကို ခံစားရချိန်မှာ အနီးအနားမှာရှိသူများဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ စိတ်ကျခြင်းကို သက်သာစေဖို့ အားပေးကူညီသူများ လိုအပ်ပါတယ်။ ယနေ့ကမ္ဘာမှာ စိတ်ဖိစီးမှုများလာတာနဲ့အတူ စိတ်ကျဝေဒနာခံစားရသူများလည်း များပြားလာပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ မိမိပျော်ရွှင်နေကြအရာတွေကို စိတ်မဝင်စားတော့ခြင်း စတဲ့လက္ခဏာတွေ ဝင်လာရင်တော့ စိတ်ကျခြင်းဖြစ်ပွားလာတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နိုင်လို့ သတိပြုသင့်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ မိမိအနားက မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်း တစ်ဦးဦး စိတ်ကျဝေဒနာ ခံစားရချိန်မှာ ဘယ်လိုနှစ်သိမ့်ကူညီသင့်သလဲ ဖော်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ကျနေသူကို ဘယ်လိုသတင်းမေးသင့်သလဲ မိမိရဲ့မိတ်ဆွေ စိတ်ကျခြင်း ဘယ်လောက်ထိ ဖြစ်နေသလဲ သိရှိနားလည်မှသာ သူ့နေ့စဉ်ဘဝမှာ ဘယ်လောက်ထိ ထိခိုက်ခံစားနေရမယ်ဆိုတာကို သိရှိနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီလိုမေးမြန်းခြင်းဟာ သူ့ရဲ့ခံစားချက်တွေ၊ တွေ့ကြုံနေရတာတွေကို စိတ်ဝင်စားပေးရာ ရောက်ပါတယ်။ မေးမြန်းသင့်တဲ့ အရာတွေကတော့ - မင်း ဘာတွေခံစားနေရသလဲ ငါ့ကိုပြောပြနိုင်မလား - ခုချိန် ဘာလုပ်ရရင် ပျော်နိုင်မလဲ - […]

လုပ်ငန်းခွင်ဆိုတာ ပျော်ရွှင်ဖွယ်ရာ နေရာတစ်ခုဖြစ်ဖို့သင့်တယ်လို့ လူတိုင်းကဆိုတတ်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေ၊ တွန်းအားတွေ၊ ရုန်းကန်ရမှုတွေက အမြဲရှိနေမှာဖြစ်တာမို့ လုပ်ငန်းခွင်ဆိုတာ အမြဲတမ်းတော့ ပျော်စရာဖြစ်နေမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း လုပ်ငန်းခွင်တွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေနဲ့ အမြဲတမ်းဆက်စပ်မှုရှိနေတတ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ဝန်ထမ်းတွေ၊ လုပ်သားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေနဲ့ပေါ့။ ပုံမှန်အားဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေ၊ ပင်ပန်းမှုဒဏ်တွေကြောင့် ဝန်ထမ်းတွေမှာ စိတ်ဖိစီးမှုဝေဒနာတွေ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို လူသိများကြပေမယ့် သုတေသနပြုလုပ်ချက်အသစ်တွေရဲ့ ဖော်ထုတ်ချက်တွေအရဆိုရင်တော့ နောက်ထပ် ပြဿနာတစ်ချို့ရှိနေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဥပမာပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အချိန်ကြာမြင့်စွာ ဆက်တိုက် ထိုင်နေရတာလိုမျိုးကိစ္စရပ်ပါပဲ။ ကွန်ပျူတာရှေ့မှာ နာရီနဲ့ချီ မရပ်မနားထိုင်ပြီး အလုပ်လုပ်တာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုသာမက စိတ်ကျန်းမာရေးကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်တယ်လို့ သိရှိလာရပါပြီ။ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အထိုင်များခြင်းနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေး တစ်နေ့ကို ၈ နာရီလောက် ကွန်ပျူတာရှေ့မှာ ထိုင်နေသူတွေဟာ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ ဝေဒနာကို မွေးမြူခြင်းတစ်မျိုးဖြစ်တယ်လို့ ဗြိတိန်က ကျန်းမာရေးသုတေသီတွေကဆိုပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူပေါင်း ၄၂၅၇ […]

ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ သင့်လျော်မယ့် အရာတွေ၊ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ အကောင်းဆုံးဖြစ်စေမယ့်၊ အကျိုးရှိစေနိုင်လောက်မယ့် အရာတွေကို အဓိက လုပ်သင့်ပါတယ်။ ရံဖန်ရံခါမှာတော့ ပုံမှန်လုပ်နေကျ ပုံစံခွက်ကနေ ရုန်းထွက်ပြီး ကိုယ့်စိတ်ကို အနားပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အကြံပေးချင်တာကတော့ စိတ်ညစ်ရင် အပျင်းပြေရုပ်ရှင်ကြည့်ပြီး ကိုယ့်စိတ်ကိုယ် အနားပေးပါ ဆိုတာပါပဲ။ စိတ်ညစ်ရင် အပျင်းပြေရုပ်ရှင်ကြည့်ပြီး ကိုယ့်စိတ်ကိုယ် အနားပေးပါ ရုပ်ရှင်တွေဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်အာရုံကို လွှဲပြောင်းပေးနိုင်တဲ့ အရာတွေထဲက တစ်ခုပါ။ ဘယ်လောက်ပဲ စိတ်ညစ်နေတဲ့ လူတစ်ယောက် ဖြစ်ပါစေ၊ ကိုယ် ကြိုက်တဲ့ ရုပ်ရှင်တွေကို ကြည့်နေတဲ့ အချိန်လေးမှာ စိတ်ညစ်စရာတွေဆိုတာ အချိန်တစ်ခဏတာတော့ မေ့သွားတတ်ကြတာပါပဲ။ ဟာသရုပ်ရှင်တွေ ဆိုရင်လည်း ကြည့်ရတဲ့သူတိုင်း စိတ်ကို ပျော်ရွှင်စေတယ်။ ဟာသ သရုပ်ဖော်ပြကွက်တွေကို ကြည့်ရင်း လူဟာ ရယ်မောမိတဲ့အခါ […]