ကလေးကျန်းမာရေး

မကြာခင် မိုးရာသီရောက်တော့မှာ ဆိုတော့ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့အတူ သွေးလွန်တုပ်ကွေး လည်း ပါလာပါပြီ။ မေမေတွေ စိုးရိမ်ရတဲ့ အချိန်ပေါ့။ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ ရာသီတုပ်ကွေးတောင် ကာကွယ်ဆေးရှိတာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရော ကာကွယ်ဆေး မရှိဘူးလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေလည်း ခဏခဏ ကြားနေရပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးက တကယ်ရှိတာလား။ ရှိရင် ကလေးတွေကို ဘာလို့ ထိုးပေးလို့မရဘူးလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေကို ဖြေပေးသွားပါ့မယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး တကယ်ရှိသလား။ ရှိပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးရယ် ဆိုပြီး တကယ်ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ ၂မျိုးရှိပါတယ်။ Dengvaxia ၂၀၁၆လောက်တည်းက Dengvaxiaဆိုတဲ့ ကာကွယ်ဆေးက လိုင်စင်ရပြီးပါပြီ။ ထိုးဆေးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ၀-၆လ-၁၂လ ဆိုပြီး ၃ကြိမ်ထိုးရပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ် ၄မျိုးလုံးကို ကာကွယ်နိုင်အောင် ထုတ်လုပ်ထားပါတယ်။ WHOကတော့ သွေးလွန်တုပ်ကွေးအဖြစ်များတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ထိုးသင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၂၀မှာ ခွင့်ပြုပြီး ထိုးနေပါပြီ။ ၂၀၁၉မှာ […]

မိုးရာသီလည်း နီးလာပြီဆိုတော့ မိုးရာသီမှာ အဖြစ်များတဲ့ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဂရုပြုရမယ့် အချိန်ရောက်လာပါပြီ။ လူကြီးတွေမှာလည်း ဖြစ်နိုင်သလို အဓိကအားဖြင့် ကလေးငယ်လေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပြီး ကလေးလေးတွေရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်နိုင်တဲ့ အထိဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ သွေးလွန်တုပ်ကွေး မဖြစ်အောင် ကာကွယ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုပါမယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ကြမယ်။ ကာကွယ်ခြင်းဟာ ကုသခြင်းထက်ကောင်းသည် ဆိုတဲ့စကားအတိုင်း ဖြစ်လာရင် အသက်အန္တရာယ်အထိ ရန်ရှာနိုင်တဲ့ ဒီ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါကို မဖြစ်အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ ကာကွယ်နှိမ်နင်း ကြမလဲ။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ ဆိုတာ ရောဂါပိုးရှိတဲ့ ခြင်( အထူးသဖြင့် Aedes aegypti အမျိုးအစား) မှ တစ်ဆင့် လူကို အကိုက်ခံရပြီး ကူးစက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဖို့နည်းလမ်းတွေကို အပိုင်း ၂ပိုင်းခွဲပြီး မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ (၁) ခြင်တွေ ပေါက်နိုင်မယ့်နေရာတွေ နဲ့ […]

Down Syndrome ဆိုတာ ဗီဇလက္ခဏာတွေကို သယ်ဆောင်ပေးတဲ့ chromosome လေးတစ်ခုမှာ ပုံမမှန်မဟုတ်ပဲ တစ်ခုအပိုပါလာတဲ့  မွေးရာပါရောဂါတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ Down Syndrome အနေနဲ့ မွေးလာတဲ့ ကလေးလေးတွေ ဟာ ပုံမှန်ကလေးလေးတွေထက် ဉာဏ်ရည်ဖွံ့ဖြိုးမှုအားနည်းပြီး အခြားရောဂါတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ချေပိုများတဲ့ ကလေးလေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း အဲလိုကလေးလေးတွေရဲ့ မိဘတွေ အနေနဲ့ ပုံမှန်မိဘတွေထက်ပိုပြီး စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးမှာတော့ Down Syndrome ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ မိဘတွေ အနေနဲ့ ကလေးလေးကို ဘယ်လိုပြုစုပျိုးထောင်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်လေးတွေကို မျှဝေပေးသွားချင်ပါတယ်။ ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့ မိမိကလေးလေးက Down Syndrome အဖြစ်နဲ့ မွေးလာတဲ့ အခါမှာ မိဘတိုင်းက စိတ်ဓာတ်ကျ၊ ဝမ်းနည်းမိကျမှာပါ။ ဒါပေမယ့် မိဘတွေ အနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကလေးလေးကို အကောင်းဆုံးပျိုးထောင်ကြရမှာ […]

ကလေးတွေဟာ ငယ်စဉ်ကတည်းက အချိုတွေ အစားများတာကြောင့်ရော၊ သွားကို ဂရုမစိုက်တာကြောင့်ရော၊ မေမေတွေက ကလေးတွေကို သွားတိုက်ဖို့ သတိမထားတာကြောင့်ရော သွားပိုး စားတတ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးတွေက အရွယ်မတိုင်ခင် သွားပိုးစားတာ၊ ငယ်သွားလဲတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးတွေကို ကြည့်လိုက်ရင် သွားမည်းမည်းလေးတွေ၊ သွားကျိုးလေးတွေ ဖြစ်နေတာပေါ့။ သွားကိုက်တာကြောင့် ဂျီကျတာမျိုးလည်း လုပ်တတ်ပါသေးတယ်။ ကလေးငယ်ငယ်လေးတွေမှာ ဘာတွေကြောင့်များ သွားပိုးစားရတာလည်း၊ ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ ကာကွယ်ကြမလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ သွားပိုး စားတယ်ဆိုတာ ဘာလဲ။ သွားပိုးစားတယ်ဆိုတာ သွားကြွေလွှာတွေ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပျက်စီးတာကို ပြောတာပါ။ သွားကြွေလွှာဆိုတာ သွားရဲ့ အပြင်ဆုံးအလွှာပါ။ သွားပိုးစားတာကြောင့် သွားမှာ အပေါက်တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ ကလေးတွေမှာ ဘာလို့ သွားပိုး စားတာလဲ။ သွားပိုးစားတာက ဘက်တီးရီးယားနဲ့ အခြားအကြောင်းတွေကြောင့်ပါ။ ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်ပါတဲ့ အစားအစာတွေ (အထူးသဖြင့် ချိုပြီး […]

လူကြီးတွေ ဆိုတာကလေ ကိုယ်တိုင်တောင် နားဖာကလော် တကိုင်ကိုင်၊ ဂွမ်းလုံးတံလေး တထုတ်ထုတ်နဲ့ နား ကလော်မှ သန့်ရှင်းတယ်ထင်ကြတာပါ။ ဘာမှမရှိရင် ခေါင်းညှပ်ကလစ်လေး နဲ့ တောင် နားဖာချေး ကလော်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နား ကို ကလော်ဖို့ လိုအပ်လို့လား နားအတွင်းပိုင်း ဆိုတာ သူ့အလိုအလျောက် သန့်စင်နိုင်စွမ်း ရှိသလို ထူးထူးခြားခြား သန့်ရှင်းပေးဖို့ မလိုပါဘူး။ အတော်များများ လုပ်လေ့ရှိတဲ့ နားသန့်ရှင်းရေး ကတော့ နားဖာချေး တွေကို ရှင်းထုတ်တာပါပဲ။ ဒါတွေ မရှိမှ သန့်နေမယ်၊ အကြားအာရုံ ပိုကောင်းတယ် လို့ ထင်ကြတယ်လေ။ နားဖာချေး ဆိုတာ နားဖာချေး ဆိုတာ cerumen လို့ ခေါ်တဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး နားကို ကာကွယ်ပေးဖို့ နဲ့ နားအတွင်းပိုင်း စိုစွတ်မှု ထိန်းပေးဖို့ ခန္ဓာကိုယ်က […]

ရေကျောက်ပေါက်တယ်ဆိုတာ… ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတစ်မျိုးကြောင့်ဖြစ်ပြီး ကူးစက်ခံရသူရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးမှာ ယားတဲ့အကွက်တွေ အနာတွေဖြစ်ပြီး တုပ်ကွေးလို လက္ခဏာမျိုးကိုလည်း ခံစားရလေ့ရှိပါတယ်..။ ကလေးငယ်တွေမှာ ပိုပြီးအဖြစ်များပါတယ်…။ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ခန္ဓာကိုယ် ယားယံပြီး အဖုထွက်ခြင်း အဖျားရှိခြင်း (၁၀၁-၁၀၂ F) ခေါင်းကိုက်ခြင်း လည်ချောင်းနာခြင်း  နီရဲယားယံတဲ့ အဖုတွေဟာ ဝမ်းဗိုက် ဒါမှမဟုတ် မျက်နှာကနေစလေ့ရှိပြီး  ဦးရေပြား ….. ပါးစပ်..လက်မောင်း..ခြေထောက်နဲ့ လိင်အင်္ဂါအပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ် တစ်ခုလုံးကို ပျံ့သွားလေ့ရှိပါတယ်..။ အဖုတွေဟာ အစပိုင်းမှာ သေးငယ်တဲ့ အနီရောင် အဖုတွေဖြစ်ပြီး ခြင်ကိုက်ဖုနဲ့လဲ ဆင်ပါတယ်..။ နှစ်ရက်ကနေ လေးရက်အကြာမှာတော့ အထဲမှာ အရည်ရှိတဲ့ အရည်ကြည်ဖုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပါတော့တယ်.။ အရည်ကြည်ဖုတွေ ပေါက်သွားတဲ့အခါ အနာဖြစ်ပြီး ခြောက်သွေ့တဲ့အညိုရောင်အဖတ်တွေ အဖြစ် ရောက်ရှိသွားတတ်ပါတယ်.။ ဘာကြောင့် ရေကျောက်ပေါက်သလဲ Varicella Zoster လို့ခေါ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးကြောင့်ဖြစ်ပြီး…. ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းနဲ့ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်..။ […]

ကလေးတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ ရေဓာတ် ဆုံးရှုံးခြင်း ရဲ့ လက္ခဏာများ က လူကြီးတွေနဲ့ အနည်းငယ်ကွာခြားပါတယ်။ ကလေးတွေရော လူကြီးများပါ ရေဓာတ် ဆုံးရှုံးခြင်း ကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ သဘာဝအရ ရေဓာတ်တွေကို အရေပြားကနေ ချွေးအနေနဲ့ဖြစ်စေ၊ အသက်ရှူထုတ်ရာကဖြစ်စေ၊ ဆီးနဲ့ ဝမ်းကဖြစ်စေ ပုံမှန်စွန့်ထုတ်နေတာကြောင့်ပါ။ ကလေးတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ ရေဓာတ် ဆုံးရှုံးခြင်း ရဲ့ လက္ခဏာများ များသောအားဖြင့် ကလေးတွေဟာလည်း စားသောက်ခြင်းကနေ ရေဓာတ်ကို ရယူပြီး ဆုံးရှုံးသွားတာတွေကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပါတယ်။ တစ်ခါတရံမှာတော့ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ရေဓာတ်ဟာ ပြန်လည်ဖြည့်တင်းနိုင်တာထက် ပိုမိုနေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဖျားနာခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ခြင်း၊ ရာသီဥတုပူခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများခြင်း စတာတွေကြောင့်လည်း ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ရေတွေကို အပြင်ကို ပိုရောက်စေပြီး ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်း ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ တကယ်တော့ ရေဓာတ် ဆုံးရှုံးခြင်းဟာ မပေါ့ဆသင့်တဲ့ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။ ရေဓာတ် လုံလောက်စွာ […]

သားသားမီးမီးတွေကို ဂိမ်းပေးဆော့လိုက်ပါ ခုချိန်မှာ အသက် ၃၀ ဝန်းကျင်ကို ဖြတ်သန်းနေသူတွေဆို ကြုံဖူး၊ မှတ်မိဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက ဗီဒီယိုဂိမ်းဆိုင်သွားလို့ လူကြီးမိဘတွေက ဆူကြရိုက်ကြတာမျိုး။ “နင်တို့ ဂိမ်းမဆော့နဲ့ ဂိမ်းဆော့ရင် ရူးတတ်တယ်” လို့ အပြောခံခဲ့ရတာမျိုး။ ခေတ်တွေက ပြောင်းလဲလာလိုက်ပုံများ တစ်ချိန်တုန်းက ဆော့ရင် ရူးမယ်လို့ အပြောခံခဲ့ရတဲ့ ဂိမ်းတွေဟာ ခုချိန်မှာတော့ မိဘတွေကို ကိုယ်တိုင် ကစားဖို့ တွန်းအားပေးရမယ့် အားကစားနည်းတစ်မျိုးဖြစ်လာနေပြီ။ နိုင်ငံ့လက်ရွေးစင်တွေကိုတောင် မွေးထုတ်ပေးနေကြရတဲ့ အထိ။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့ မဟုတ်ပြန်ဘူး။ ဂိမ်းဆော့တာက သားသားမီးမီးတွေရဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးနဲ့ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်မှုတွေကိုလည်း အထောက်အကူပြုစေပါသေးတယ်။ တစ်ချိန်တုန်းက တုတ်နဲ့ အရိုက်ခံခဲ့ရဘူးတဲ့သူတွေကတော့ ငါတို့ ခေတ်ကောင်းကို လွတ်လိုက်လေခြင်းလို့ တွေးထင်မှတ်ယူနေကြမလားပဲနော်။ ဒါပေမယ့် အတိတ်ကို တွေးပြီး ဝမ်းနည်းမနေပါနဲ့။ ခုချိန်မှာ ကိုယ့်ရင်သွေးလေးတွေကို ဗီဒီယိုဂိမ်းပေးဆော့ပြီး ဒီကနေ […]

ဒီတခါတော့ ခေါင်းကိုက်တတ်တဲ့ သားသား၊ မီးမီးလေးတွေအကြောင်းကို မေမေတို့ပိုနားလည်စေဖို့နဲ့ တကယ်ပဲ ခေါင်းကိုက်တာလား၊ ဘာတွေလုပ်ပေးဖို့လိုမလဲ၊ ဘာတွေကြိုတင်ရှောင်ရှားဖို့လိုမလဲဆိုတာကို ‌ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ သားသား၊ မီးမီးလေးတွေ ခေါင်းကိုက်တယ်၊ ခေါင်းကိုက်တယ်နဲ့ ‌ပြောတတ်ကြတာ မေမေတို့ မကြာခဏကြားဖူးကြမှာပါ။ အဲဒီအခါကျရင် သူတို့လေးတွေ ဘယ်လိုခံစားနေရမလဲ၊ ဘာလုပ်ပေးရမလဲ ဆိုတာနဲ့ ဆောင်ရန်၊ ‌ရှောင်ရန်လေးတွေသိထားရင် ဖေဖေ၊ မေမေတို့လည်း စိတ်အေးရမှာပါ။ သားသား၊ မီးမီးလေးတွေ ခေါင်းကိုက် ရတဲ့အကြောင်းရင်းတွေကတော့- (၁) သွားကိုက်လို့ (၂) နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ ဖျားတဲ့အခါ (၃) ဦးခေါင်းကို တစ်ခုခုနဲ့ခိုက်မိတဲ့အခါ (၄) စိတ်ခံစားချက်၊ စိတ်ဖိစီးမှု တစ်ခုခုရှိတဲ့အခါ (ဥပမာ-စာမေးပွဲနီးတဲ့အခါ၊ လိုတာမရတဲ့အခါ၊ ဆရာ၊ ဆရာမ၊ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အဆင်မပြေတဲ့အခါ၊ ရွယ်တူသူငယ်ချင်းတွေက လှောင်‌ပြောင်ကြတဲ့အခါ၊ ဖေဖေ၊မေမေက ဆူတဲ့အခါ) (၅) အိပ်ချိန်မမှန်၊ အိပ်ရေးမဝတဲ့အခါ (၆) အစားအသောက်‌ကြောင့် (ကော်ဖီ၊ လဖက်ရည်၊ ချော့ကလက်၊ ဆိုဒါ၊ […]

COVID-19 ကို ကပ်ရောဂါအဖြစ်  ကြေညာပြီးတဲ့ နောက်မှာ လူတိုင်းက ငါ့ကိုများ ကူးမလားဆိုပြီး စိုးရိမ်နေကြပါပြီ။ လက်ရှိအချိန်ထိ (၁၁.၅.၂၀၂၀) တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၀ကျော်ကို ရောဂါက ရောက်ရှိသွားပြီး လူပေါင်း ၁၈၀,၀၀၀ကျော် ကူးစက်ခံရကာ ၇၀၀၀ကျော် သေဆုံးသွားပါပြီ၊။ ကံကောင်းတာက လူပေါင်း ၈၀၀၀၀နီးပါးလောက်က ပြန်ကောင်းလာပါပြီ။ ဆိုလိုတာက တစ်ဝက်နည်းပါးလောက်က ပြန်ကောင်းလာပါတယ်။ သေဆုံးသူအများစုက နဂိုရောဂါအခံရှိတဲ့ သူတွေ၊ အသက်ကြီးတဲ့ သူတွေ များပါတယ်။ ကလေးတွေ မှာတော့ COVID-19 တွေ့ရတာက လူကြီးတွေနဲ့ ယှဉ်ရင်တော်တော်နည်းပါတယ်။ ၂၉ရက် ဖေဖော်ဝါရီ ဒေတာတွေအရ ၉နှစ်အောက် ကလေးတွေမှာ သေဆုံးသူ မတွေ့သေးပါဘူး။ ၁၀နှစ်နဲ့ ၁၉နှစ်ကြားမျာဆို ၀.၂ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိပါတယ်။ ဘာလို့ ဒီလိုနည်းရတာလဲ ဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်းကို သေသေချာချာ […]