ကလေးကျန်းမာရေး

တီဘီ လို့ ပြောလိုက်ရင် လူကြီးမှာပဲ ဖြစ်တယ် ထင်မှာစိုးလို့။ တကယ်က မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးတီဘီရောဂါရှင်တွေမှ အများကြီးပါပဲ။ ၂၀၁၅ ဒေတာတွေ အရဆိုရင် တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ တီဘီရှိတဲ့ ကလေး၁သန်းရှိပြီး ၂သိန်းက တီဘီကြောင့် ဆုံးပါးသွားကြပါတယ်။ တီဘီက ဒီခေတ်ကြီးမှာ အရှင်းပျောက်အောင် ကုသလို့လည်း ရနေပါပြီ။ ကာကွယ်လို့လည်း ရနေပါပြီ။ တီဘီကြောင့် သေနှုန်းတွေ၊ ကူးစက်နှုန်းတွေ နည်းနေသင့်ပါပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း လူထုကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်အောင် လုပ်တဲ့ထဲမှာ တီဘီက ရှေ့ဆုံးက ပါပါတယ်။ ကလေးမှာ ဖြစ်တဲ့ တီဘီရောဂါအကြောင်း သိထားသင့်တာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ ကလေးမှာ ဖြစ်တဲ့ တီဘီရောဂါအကြောင်း ကလေးတွေကို သူတို့အရွယ်နဲ့ မမျှတဲ့ တီဘီရောဂါ မခံစားရအောင် ဘာလုပ်ပေးကြမလဲ။ ကလေးတွေမှာ တီဘီဖြစ်မှန်း ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲဆိုတာ နဲ့ ကလေးမှာ ဖြစ်တဲ့ […]

ဝမ်းတစ်လုံး မကောင်းရင် သိပ်ခေါင်းခဲရတယ်လို့ အဆိုရှိတယ်မဟုတ်လား။ လူကြီးတွေတောင် ခက်ခဲလှတဲ့ ဒီလို အစာခြေစနစ်နဲ့ အစာအိမ်ပြဿနာမျိုးတွေဟာ သားသားမီးမီးတွေ အတွက်ဆို ဘယ်လောက်တောင် ဆိုးရွားလိုက်မလဲနော်။ ငယ်ရွယ်သေးတဲ့ သားသားမီးမီးတွေရဲ့ အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာစေဖို့ ဘယ်လို ပံ့ပိုးပေးရကြမလဲ။ သားသားမီးမီးတွေ အသက် ၂ နှစ်ခွဲအရွယ်မတိုင်ခင်မှာ အစာအိမ်ထဲက Microbiota တွေစတင် ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ အဆိုပါကာလအတွင်း ကလေးရဲ့ အစာအိမ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေဟာ သူ့ရဲ့ ကြီးပြင်းလာမယ့် ဘဝတလျှောက်လုံးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသွားလိမ့်မယ်ဆိုတာကို သင်နားလည်ထားဖို့ လိုမှာဖြစ်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီး လူကြီးတစ်ယောက်ရဲ့ အစာခြေစနစ်ထဲမှာ ဘက်တီးရီးယားပေါင်း ၁၀၀ ထရီလီယံကျော် ရှိနေမှာဖြစ်ပြီး ပိုးမွှားမျိုးစိတ်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော်အထိရှိနေမှာဖြစ်ပေမယ့် မွေးဖွားပြီးကာစ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ သားသားမီးမီးတွေရဲ့ အစာအိမ်ထဲမှာတော့ ဒီလိုအကျိုးပြုပိုးမွှားလေးတွေ အမြောက်အများ ရှိမနေသေးပါဘူး။ အစာအိမ်အတွင်းက အစာခြေဘက်တီးရီးယားလေးတွေရဲ့ ဟန်ချက်ညီညွတ်မှုဟာ ရေရှည်မှာ ကလေးအတွက် အဝလွန်ရောဂါ၊ […]

မေမေတို့ ကလေးငယ်လေးတွေ ပြုစုစောင့်ရှောက်တဲ့ နေရာမှာ အမြဲတမ်းစိုးရိမ်တတ်ကြတဲ့ ပြဿနာက ကာကွယ်ဆေး ပါ။ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပြီးရင် ကလေးအဆင်ပြေပါ့မလား။ ဟိုနေ့က ဘေးအိမ်က ကလေးလေးကာကွယ်ဆေးသွားထိုးတာ ပြန်လာတော့ ဖျားနေပြီတဲ့။ အိမ်ကသားသားရော ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် ဖျားမှာလား။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် ကလေးကို ဘာတွေစောင့်ကြည့်ရမလဲစသဖြင့် ရေးသားပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အရင်ဆုံး လက်ရှိထိုးနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေး အစီအစဥ်ကို ပြောပြပေးပါ့မယ်။ မွေးကင်းစ ဘီစီဂျီ : ဘယ်လက်မောင်းတွင်ထိုးသည်။ ပြင်းထန်တီဘီရောဂါကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီ : ဘယ်ဘက်ပေါင်တွင်ထိုးသည်။ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ၂ လ ဘီစီဂျီ  (မွေးစတွင် မထိုးလိုက်ရသူများအတွက်) ပိုလီယို အစက်ချဆေး: ပါးစပ်မှ ဆေး ၂စက်ချတိုက်သည်။ ပိုလီယိုအကြောသေရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော (ရိုတာ) : ပါးစပ်မှ ဆေးအစက်ချတိုက်သည်။ […]

ဝက်သက် ရောဂါ ဟာ measlesဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်ပြီး ကလေးတွေမှာ အတွေ့ရများပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးမပေါ်ခင်တုန်းကဆိုရင် ၅နှစ်အောက်ကလေးတွေ သေရတဲ့အကြောင်းထဲမှာသူလည်းပါခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ ကာကွယ်ဆေးတွေကြောင့် ကလေးတွေ ဝက်သက်ရောဂါဖြစ်နှုန်း၊ ဝက်သက်ရောဂါကြောင့်သေနှုန်း သိသိသာသာလျော့ကျသွားခဲ့ပါတယ်။ ဝက်သက်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ ကာကွယ်ဆေးကို ဘယ်လိုထိုးကြမှာလဲ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင်ရော ဝက်သက်ပေါက်ဦးမှာလား စသဖြင့် စိတ်ဝင်စားစရာ မေးခွန်းတွေကို ဖြေပေးသွားပါမယ်။ ကလေးက ဝက်သက်ပေါက်နေတာလား။ ဒါကို ဖြေဖို့ အောက်ကလက္ခဏာတွေကို သိထားရပါမယ်။ ဝက်သက်ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ထိတွေ့ပြီး ၁၀ရက် ၁၄ရက်နောက်နေရင် ရောဂါလက္ခဏာစပြပါပြီ။ အတွေ့ရများတဲ့ လက္ခဏာတွေကတော့ ဖျားတာ ချောင်းခြောက်ဆိုးတာ နှာရည်ယိုတာ လည်ပင်းနာ မျက်စိနာတာ ပါးစောင်ထဲမှာ အဖြူစက်လေးတွေ ပေါ်လာတာ ကိုယ်မှာ အနီစက်လေးတွေထွက်လာတာ  စတာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ် ဝက်သက်ရဲ့ ထူးခြားချက်တစ်ခုက ၂ပက် ၃ပက်အတွင်းမှာ ရောဂါက အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲလာတာပါပဲ။ ရောဂါပျိုးချိန် ဗိုင်းရပ်စ်ဝင်ပြီး […]

ဟာ ကူးစက်လွယ်ပြီး ဖြစ်လွယ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ အဓိကအားဖြင့်တော့ ရာသီအကူးအပြောင်းကာလတွေနဲ့ မိုးဦးကျ ကာလတွေမှာ အဖြစ်များတတ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ တုပ်ကွေးဟာ ပိုးအမျိုးမျိုး အသွင်သဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။ လည်ချောင်းနာမယ်၊ ချောင်းဆိုးမယ်၊ ဖျားမယ်နာမယ်စသဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပြသလာပါလိမ့်မယ်။ ဒီကာလတွေမှာတော့ တရုတ်ပြည်က ဝူဟန်ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် တုပ်ကွေးရန်ကို ပူပန်နေကြရတဲ့အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုကာလမျိုးမှာ ဘာအကြောင်းနဲ့မဆို ကိုယ့်ရင်သွေးငယ်မှာ တုပ်ကွေးဝေဒနာ လက္ခဏာတွေပြသလာခဲ့ရင် ဂရုတစိုက်ရှိနေဖို့ အထူးတလည်လိုအပ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ တုပ်ကွေးရောဂါဟာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီးတော့ ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် ဝေဒနာခံစားရချိန်ဟာ ပျမ်းမျှတစ်ပတ်ဝန်းကျင်လောက်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်။ လေထဲကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်တဲ့ ရောဂါဖြစ်တာမို့ ကူးစက်လွယ်ပြီး ငယ်ရွယ်တဲ့ကလေးငယ်တွေအတွက် ပိုမိုခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့လေးကို အထူးဂရုစိုက်ပေးဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ့်ရင်သွေးငယ်မှာ တုပ်ကွေးဝေဒနာခံစားနေရပြီဆိုရင် အောက်ပါနည်းလမ်းတွေအတိုင်း ဂရုတစိုက် ပြုစုဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာဝန် […]

ကလေးတွေမှာ အတွေ့များတဲ့ သင်ကြားရေးပိုင်းဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေထဲက သင်္ချာနဲ့အတွက်အချက် သင်ယူရာမှာ အခက်အခဲဖြစ်ခြင်း (Dyscalculia) အကြောင်းကို ဒီဆောင်းပါးမှာ ရှင်းပြပေးချင်ပါတယ်။ Dyscalculia ဆိုတာကတော့ သင်္ချာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို သင်ယူတဲ့နေရာမှာ ဦးနှောက်က ကောင်းစွာ အလုပ်မလုပ်နိုင်ခြင်းပြဿနာတစ်ခုပါ။ ကျက်စာတွေမှာ တော်သလောက် အတွက်အချက်မှာ တခြားသူတွေထက် အားနည်းတဲ့ ကလေးတွေမှာ ဒီပြဿနာကို အများဆုံးတွေ့ရပြီး လူကြီးအရွယ်တွေမှာလည်း တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ အဓိက အတွက်အချက်တွေ၊ ပေါင်းနှုတ်မြှောက်စား၊ ဂဏန်းတွေကို အလွတ်ကျက်မှတ်တဲ့အခါ၊ စိတ်ဖြင့် တွက်ချက်ခြင်း၊ ပုံသေနည်းနဲ့ သင်္ချာရဲ့ အခြေခံသဘောတရားတွေကို သင်ယူရတာလည်း ပိုခက်သလို အချိန်လည်း ပိုပေးရတတ်ပါတယ်။ သင့်ကလေးမှာ သင်္ချာနဲ့အတွက်အချက် သင်ယူရာမှာ အခက်အခဲဖြစ်ခြင်း (Dyscalculia) ရှိနေတာလား ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ သင်္ချာနဲ့အတွက်အချက် သင်ယူရာမှာ အခက်အခဲဖြစ်ခြင်း (Dyscalculia) ရှိတဲ့ကလေးတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ […]

မွေးဖွားလာတဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ကလေးမှာ ဒေါင်းရောဂါ ဖြစ်နေတာ သိလိုက်ရတဲ့အခါ ဘယ်သူမဆို စိတ်မကောင်းဖြစ်၊ တုန်လှုပ်သွားကြမှာပါပဲ။ တချိန်တည်းမှာပဲ ဒီကလေးအတွက် ပုံမှန်ထက်ပိုတဲ့ ဂရုစိုက်မှုနဲ့ မေတ္တာပေးနိုင်ဖို့ ကရုဏာပိုမိမှာ သေချာပါတယ်။ ဒေါင်းရောဂါစု (Down syndrome) ဆိုတာ သန္ဓေစတည်ချိန်မှာ မူမမှန်တဲ့ ဆဲလ်ကွဲပွားမှုကြောင့် ဖြစ်လာတာပါ။ ဒေါင်းရောဂါရှိတဲ့ ကလေးအများစုဟာ မျက်နှာပြားခြင်း၊ နားရွက်နဲ့ ပါးစပ်သေးခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ မွေးတည်းက ပါလာတတ်ပါတယ်။ ကြွက်သားပျော့တာ၊ အားနည်းတာတွေရှိနိုင်ပြီး အရွယ်နည်းနည်းကြီးလာတဲ့အခါမှ ကြွက်သားသန်မာလာတတ်ပါတယ်။ သူတို့မှာ တခြားကျန်းမာရေးပြဿနာတွေလည်း ရှိနိုင်ပြီး တခြားကလေးတွေထက် သင်ယူလေ့လာနိုင်တဲ့နှုန်း ပိုနှေးပါတယ်။ ဒေါင်းရောဂါ က ကုသပျောက်ကင်းနိုင်မှာမဟုတ်တဲ့ မွေးရာပါရောဂါဖြစ်ပေမယ့် ဝေဒနာရှင်အများစုက ကျန်းကျန်းမာမာ အသက်ရှည်ရှည်နေထိုင်သွားနိုင်ကြပါတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးမှုမပြည့်စုံသေးတဲ့ ကလေးဘဝမှာတည်းက မိဘရဲ့မှန်ကန်ကောင်းမွန်တဲ့ ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုရှိဖို့ပဲ အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာတွေ သတိထားရမလဲ ငယ်သေးတဲ့ အရွယ်တော့ မိဘက […]

၉ လလွယ် ၁၀ လဖွားထားတဲ့ကလေးတစ်ယောက် ပျော်ရွှင်စွာနဲ့ကြီးပြင်းလာဖို့က မေမေတိုင်းရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခု ဟုတ်။ မမွေးခင်က အစားအသောက်ဂရုစိုက်သလို နို့တိုက်နေချိန်မှာလည်း ကလေးကို ထိခိုက်မယ်ဆိုတာနဲ့ နှစ်ခါမစဉ်းစားဘဲ ရှောင်လိုက်တာ မေမေတိုင်းရဲ့ ကြီးမားတဲ့မေတ္တာပါ။ ဒီလိုကနေ အရွယ်ရောက်လို့ အစားစစားချိန်မှာ အာဟာရပြည့်ဝအောင် ပါဝင်စေဖို့ကိုလည်း မေမေက အကောင်းဆုံးစီစဉ်ပေးတတ်ပါသေးတယ်။ ကလေးတစ်ယောက် ပျော်ရွှင်စွာကြီးပြင်းစေဖို့ ဘာတွေများလိုအပ်မလဲ....... ကလေးတစ်ယောက် ပျော်ရွှင်စွာကြီးပြင်းစေဖို့ဆိုရင် အာဟာရပြည့်ဝပြီး ကျန်းမာဖို့က မဖြစ်မနေလိုအပ်မှာပါ။ ဒီတော့ ကျန်းမာဖို့က အဓိက အာဟာရပြည့်ဝဖို့က ပထမဆိုပါတော့။ အာဟာရပြည့်ဝမှ ကျန်းမာမှာပါ။ ကျန်းမာမှလည်း ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်ကြီးပြင်းနိုင်တော့မှာပေါ့။ ဒီတော့ အာဟာရပြည့်ဝစေဖို့ ဘာတွေများပြင်ဆင်ပေးဖို့လိုမလဲ။ ကလေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်မယ့် အာဟာရ ကြီးထွားဖို့ အရှိန်ယူနေတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်အတွက် အရေးပါတဲ့ ဇာတ်လိုက်လေးတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ ပရိုတင်း - ခန္ဓာကိုယ် ကောင်းမွန်စွာကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးစေဖို့အတွက် အရေးပါ ပါတယ်။ ကြွက်သားတွေ […]

မျက်လုံးတိမ်စွဲတဲ့ရောဂါ (Cataracts) ဟာ များသောအားဖြင့် အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူတွေမှာသာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ၁ ဖက် ဒါမှမဟုတ် ၂ ဖက်စလုံး အမြင်အာရုံ ဆုံးရှုံးသွားလောက်အောင်ကို ဘေးအန္တရာယ်များပါတယ်။ မျက်လုံးတိမ်စွဲတယ်ဆိုတာက မျက်ဆံအနက်နဲ့ သူငယ်အိမ်တို့ရဲ့နောက်က မှန်ဘီလူး (Lens) မှာ တိမ်စွဲတာကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီလိုတိမ်စွဲတဲ့အခါမျိုးမှာ မျက်လုံးဟာ ကြည်လင်မှု လျော့ကျလာတာ ဒါမှမဟုတ် အမြင်နှစ်ထပ်ဖြစ်လာတာမျိုးတွေအပြင် မျက်လုံးရဲ့ အမြင်အာရုံဝေဝါးတာမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါမျိုးကို Cloudy Vision ဒါမှမဟုတ် Misty Vision လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ပိုမိုဆိုးရွားလွန်းတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ မျက်လုံးရဲ့ အမြင်အာရုံ လုံးဝဆုံးရှုံးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါဟာ အသက်အရွယ်နဲ့ အများဆုံးသက်ဆိုင်ပြီး အသက်ကြီးရင့်သူတွေရဲ့ ၄၀% လောက်ဟာ မျက်စိတိမ်စွဲတဲ့ ရောဂါကို ခံစားကြရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အသက်ကြီးရင့်သူတွေသာမက ငယ်ရွယ်တဲ့ကလေးတွေမှာလည်း […]

၂၀၂၀ခုနှစ်အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုး ၊ ဆေးတိုက်အစီအစဉ်အသစ်ထွက်ရှိလာပြီ။ အရင်နှစ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ထပ်တိုးလာတာ ၂မျိုးရှိပါတယ်။ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ဆေးနဲ့ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ ကာကွယ်ဆေးပါ။ ဒီနှစ်အတွက် ကာကွယ်ဆေးအစီအစဉ်ကို အသက်အလိုက် ပြန်ရှင်းပြပေးပါ့မယ်။ ၂၀၂၀ခုနှစ်ပုံမှန် ကာကွယ်ဆေးထိုး ၊ ဆေးတိုက်ခြင်း အစီအစဉ် မွေးစ (၁) ဘီစီဂျီ (BCG) ပြင်းထန်တီဘီနဲ့ ဦးနှောက်အမြှးရောင်တီဘီကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်ဖက်လက်မောင်းမှာထိုးပါတယ်။ ဘီစီဂျီကာကွယ်ဆေးကို မွေးစတွင် မထိုးနှံပါက အသက်(၂)လ မတိုင်မီတွင်လည်းကောင်း၊ အသက်(၂)လတွင် အခြားကာကွယ်ဆေးများနှင့် အတူလည်းကောင်း ထိုးနှံရပါမယ်။ (ဒီနေရာမှာ ပြောချင်တာက ဘီစီဂျီက ပြင်းထန်တီဘီနဲ့ ဦးနှောက်အမြှးရောင်တီဘီကိုပဲ ကာကွယ်ပေးတာပါ။ ဒီဆေးထိုးလိုက်တာနဲ့ တီဘီလုံးဝမဖြစ်တာမဟုတ်ပါဘူး။) (၂) အသည်းရောင်အသားဝါ (ဘီ) ဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ပေါင်မှာထိုးပါတယ်။ သူကလည်း ဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကိုပဲ ကာကွယ်ပေးတာပါ။ တခြားအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါ (အသည်းရောင်အသားဝါအေပိုး၊ စီပိုး)ကို မကာကွယ်ပေးပါဘူး။ အသက် ၂လ (၁) […]