ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

ကလေးများဟာ ထိရှလွယ်ပြီး ဆိုးကျိုးဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေက သက်ရောက်မှု လွယ်ကူပါတယ်။ ပြသနာတခုကတော့ လူမျိုးခွဲခြားမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ခံစားရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ သုတေသနတွေအရ ဒီပြသနာတွေကို ငယ်ရွယ်စဉ်မှာ ကြုံဖူးတဲ့ကလေးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ သင်ယူမှု၊ အမူအကျင့်နဲ့ ကျန်းမာရေးကိစ္စတွေမှာ ရေရှည်ထိခိုက်မှု ဖြစ်စေပါတယ်။ ကလေးများတွင် ဆိုးရွားသော ဖိအားသက်ရောက်ခြင်း လူမျိုးခွဲခြားမှု ဒေါက်တာဂီးလ်ဘတ်နဲ့အဖွဲ့ရဲ့ သုတေသနပြုချက်အရ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကြောင့် ကျန်းမာရေးချို့ယွင်းခြင်းပါ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ အလားအလာရှိတဲ့ ကလေးများကို လူမျိုးရေး ခွဲခြားခံရမှုဟာ သူတို့ရဲ့ အနာဂတ် အခွင့်အလမ်းတွေကို ထိခိုက်မှု ဖြစ်စေပါတယ်။ ဆိုးရွားပြီး ရေရှည်ကြုံရတဲ့ အခြေအနေဆိုရင် လူ့သက်တမ်းပါ တိုစေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးများငယ်စဉ်မှာ ခွဲခြားခံရရင် ဖိအားတွေ ကြုံနိုင်ပါတယ်။ ဒီဖိအားဟာ ကလေးများ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ အာရုံကြောများ ဆက်သွယ်မှုကို အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။ နောက်ထပ် တွေ့ရှိချက်အရ လူမျိုးခွဲခြားခံရသူများဟာ အဆီများတဲ့ အစာတွေ ပိုမိုစားသုံးပြီး […]

အစာမတည့်ခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ အစာမတည့်ခြင်းဆိုတာ ကိုယ်ခန္ဓါကနေ အစာတမျိုးမျိုးကို အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ပစ္စည်းအနေနဲ့ ယူဆပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို တိုက်ထုတ်ဖို့ အချက်ပြတဲ့အခါ ဖြစ်ပွားရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အစာနဲ့ဘယ်လိုထိတွေ့ပုံမဆို (ထိကိုင်ခြင်း၊ စားခြင်း၊ ရှူခြင်း) ဓါတုပစ္စည်းတချိုပကို ကိုယ်ခန္ဓါကနေ ထွက်ပေါ်လာစေပါတယ်။ ဟစ်တမင်းဟာ တခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အသက်ရှူစနစ်၊ အစာခြေစနစ်၊ နှလုံးသွေးကြောစနစ်တွေကို သက်ရောက်စေတဲ့ ဓါတ်မတည့်မှု လက္ခဏာတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ကလေးမှာ အစာမတည့်မှုဖြစ်တာကို ဘယ်လိုသိနိုင်လဲ အောက်ပါလက္ခဏာတွေ အဖြစ်များပါတယ်။ မျက်နှာနီရဲလာခြင်း အင်ပျဉ်ထခြင်း နီရဲယားယံလာခြင်း နှုတ်ခမ်း၊ မျက်လုံး၊ မျက်နှာ ရောင်လာခြင်း နှာရည်ကျခြင်း၊ နှာပိတ်ခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊ မျက်ရည်ကျခြင်း ပျို့ခြင်း၊ ထိုးအန်ခြင်း၊ ဗိုက်နာခြင်း၊ ဝမ်းသွားခြင်း ပါးစပ်နှင့် လည်ချောင်း ယားယံခြင်း ဓါတ်မတည့်မှုပိုဆိုးလာရင် အသက်အန္တရာယ် ထိခိုက်လောက်တဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ ဓါတ်မတည့်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ […]

ယနေ့အချိန်ထိလည်း အစာစားပုံမူမမှန်တဲ့ (eating disorders)ရောဂါတွေရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းကို မသိနိုင်ကြသေးပါဘူး။ ဒါဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ပြဿနာတွေ အားလုံးပေါင်းစည်းသွားခြင်းရဲ့ ရလဒ်လည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အကြောင်းရင်းက ဘာပဲဖြစ်နေပါစေ၊ ဒါဟာ ပြင်းထန်တဲ့နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေနဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေဆီ ဦးတည်စေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးတွေဟာ စားချင်စိတ်ဘာဖြစ်လို့အစောကြီးဆုံးရှုံးရတာလဲ။ Anorexia ဟာ ကလေးဘဝမှာ ဒါမှမဟုတ် အရွယ်ရောက်ကာစအခြေအနေမျိုးမှာ အဖြစ်များတဲ့ အစားအသောက်ဆိုင်ရာမူမမှန်မှု ပြဿနာတစ်မျိုးပါ။ အကြောင်းရင်းကတော့ ဝလာမှာကြောက်လို့ ဒါမှမဟုတ် ကျောင်းကအခြားသူငယ်ချင်းတွေ စမှာစိုးလို့ဆိုတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မိန်းကလေးငယ်တွေကတော့ ပိုပြီးဖြစ်လွယ်ကြပါတယ်။ anorexia ခံစားနေရတဲ့ထဲကမှ ၅%ကနေ ၁၅%ထိသာ ယောက်ျားလေးတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေရဲ့ စားသောက်မှုဆိုင်ရာ မူမမှန်မှုတွေကို ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းလည်း များစွာရှိပါတယ်။ အဖြစ်အများဆုံးတွေကတော့.. - သူတို့တွေ ပိုပိန်လေ ကျန်းမာရေးပိုကောင်းနိုင်လေလို့ အသိအမြင်မှားတာပါ။ - ကလေးတွေအပေါ် သူတို့ပတ်ဝန်းကျင်က သူငယ်ချင်းတွေရဲ့ စကားတွေ၊ […]

လူကြီးများကဲ့သို့ ကလေးများတွင်လည်း စိတ်ဖိစီးမှု ရှိတတ်ကြသည်။ ကျောင်း၊ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်၊ မိသားစု ပဋိပက္ခများသည် ကလေးများအား ဝန်ထုတ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေ၍ စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ မိဘများအနေဖြင့် ကလေး၏ စိတ်ဖိစီးမှုကို ကျန်းမာပျော်ရွှင်စေသော နည်းလမ်းများဖြင့် ကူညီဖြေရှင်း ပေးနိုင်ကြပါသည်။ သင့်ကလေးအား စိတ်ဖိစီးမှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် ပြုစု ပျိုးထောင်ပေးခြင်း သင့်ကလေးအား စိတ်ဖိစီးမှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် အခုလို ပြုစု ပျိုးထောင်ပေးလို့ ရအောင်ပါ။ သင့်ကလေး၏ စိတ်ဖိစီးမှုကို သတိထားမိကြောင်းပြောပြပါ။ သင့်ကလေး တစ်ခုခုဖြစ်နေသည်ဟု သတိထားမိလျှင် ကလေးနှင့် စကားပြောဆို ကြည့်သင့်ပါသည်။ သင့်ကလေး၏ စိတ်ဖိစီးမှုကို ရုတ်တရက် သတိထားမိလိုက် သကဲ့သို့ လိမ္မာပါးနပ်စွာ ပြောဆိုကြည့်သင့်သည်။ ထိုအခါ သူတို့ကို ဂရုစိုက်သည်ဟု ခံစားရလာလိမ့်မည်။ အချိန်ပြည့် အချိန်ဇယားများ ဆွဲပေးထားခြင်းမျိုး မလုပ်ပါနှင့်။ ကျောင်း၌ နာရီများစွာ တက်ရသည့်အပြင် အချိန်ပိုများ၊ အိမ်စာများ စသည်တို့ဖြင့် […]

မိဘများအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် ကိုယ်ကလေးကို လိမ္မာရေးခြား ရှိစေချင်၊ ပါရမီတစ်ခုခု ပါစေချင်ကြသည်။ အနည်းဆုံး တန်ဖိုးရှိအသုံးဝင်သော လူတစ်ယောက် ဖြစ်လာစေ ချင်ကြသည်။ အချို့မိဘများသည် သူတို့ကလေးများအား ပန်းချီဆွဲခြင်း၊ ဆေးရောင်ခြယ်ခြင်း စသည်တို့နှင့် ရင်းနှီးစေ ကြသည်။ အချို့မှာ အားကစားတစ်ခုခုနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင် စေသည်။ ဂီတဆိုရင်ရော? သင့်ကလေးအား ဂီတကို ချစ်မြတ်နိုးအောင် ဘယ်လို ပြုစုပျိုးထောင်မလဲ။ အသံတွေအကြောင်း ပထမဆုံးသင်ကြားပေးပါ။ ဂီတသည် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိသည့် ရိုးရှင်းသော အရာတွေစီမှ လာတယ်ဆိုတာကို သင့်ကလေးအား သိပါစေ။ အိမ်အပြန်လမ်း တွင် သင့်ကလေးအား ထရပ်ကားများ၏ အသံကို စက္ကန့် အနည်းငယ် ပေးနားထောင်ပါ။ မီးဖိုချောင်ထဲတွင် ချက်ပြုတ် နေစဉ် သစ်သီးဖျော်စက်မှ ဆူညံသံကို သင့်ကလေးအား သတိထား နားထောင်ခိုင်းကြည့်ပါ။ ကဗျာဆန်ဆန်ဆိုလျှင် သင့်ကလေး အား […]

သင့်ကလေးသည် စွမ်းအင်ပြည့်ဝနေပုံ ပေါ်သည်။ တစ်နေ့လုံး ဆော့ကစားနေပြီး ရပ်ရန်ပြောသောအခါ အိမ် တွင် ငိုပြီး ဂျီကျနေသည်။ ကလေးများ အားလုံးသည် လှုပ်ရှား တက်ကြွသည်ဟု ထင်သောကြောင့် သင်သည် ၎င်းကို ပုံမှန်ဟု မြင်သည်။ သို့သော်လည်း အလွန်အမင်း ရွှင်ပျဖျတ်လတ်နေသော ကလေးသည် အာရုံစူးစိုက်မှု မရသော အလွန်တက်ကြွသည့်ရောဂါ ဖြစ်နေနိုင်သည်ကို သင်တွေးဖူးပါသလား။ အာရုံစူးစိုက်မှု မရသော အလွန်တက်ကြွသည့်ရောဂါ (AHDH) ဆိုတာဘာလဲ။ ၎င်းသည် ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များ တွင် အဖြစ်များသော ကျန်းမာရေး အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီက လေ့လာမှုတစ်ခုအရ AHDH သည် အသက် ၇နှစ်အရွယ် ကလေးများတွင် ဖြစ်လေ့ရှိပြီး မိန်းကလေးများထက် ယောက်ျားလေးများတွင် ပိုဖြစ် သည်။ အောက်ပါ အချက်သုံးချက်ရှိပါက သင့်ကလေး တွင် […]

ကလေးအများစုက အစာထွေးထုတ်ခြင်း၊ ကျွေးနေကျမဟုတ်တဲ့အစာတွေကို စားဖို့ငြင်းဆန်ရန်ကြိုးစားခြင်း၊ အချို့အချိန်တွေမှာ အစားစားဖို့ငြင်းခြင်းစတဲ့ အစားနဲ့ဆိုင်တဲ့ပြဿနာတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ သာမန်ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်အနေနဲ့သာ ကြည့်တတ်ကြပြီး ကလေးနေမကောင်းဖြစ်နေတယ်လို့ မမြင်တတ်ကြပါဘူး။ ကလေးက အချိန်အတော်ကြာ အစားကိုစိတ်မဝင်စားဘဲ အစာတွေ အရည်တွေကို ငြင်းနေမယ်ဆိုရင် သတိပြုရမယ့်ပြဿနာတွေရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးအစားကျွေးမရခြင်းပြဿနာရဲ့ လက္ခဏာများ အစားကျွေးမရတဲ့ကလေးတွေမှာ လက္ခဏာအတော်များများပြတတ်ပါတယ်။ တစ်ယောက်ချင်းစီက သက်ဆိုင်ရာအခြေအနေနဲ့ အစားကျွေးမရခြင်းပြဿနာအပြင်းအထန်ပေါ် မူတည်ပြီး ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။ အစာကျွေးမရတဲ့ကလေးငယ်တွေရဲ့ လက္ခဏာတွေက အစာကျွေးနေစဉ် နောက်ကျောနဲ့ ကိုယ်တစ်ကိုယ်လုံး ကုန်းနေခြင်း အစားကျွေးနေချိန် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိခြင်း အစာအစာ၊ အရည်တွေကို ငြင်းဆန်ခြင်း အရောင်အဆင်းကွဲသွားတဲ့ အစာတွေကို ငြင်းဆန်ခြင်း အစားစားချိန်ကြာလွန်းခြင်း အစားဝါးရခက်ခြင်း နို့ဘူး ဒါမှမဟုတ် နို့တိုက်ရခက်ခြင်း အစားစားနေစဉ် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ပျို့ခြင်း သွားရည် တမြားမြားကျခြင်း အစားစားနေစဉ်၊ အရည်သောက်နေစဉ်တွင် အသက်ရှူခက်ခြင်း ထွေးထုတ်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း အဆုတ်ရောင်ရောဂါ […]

ကလေးကြီးထွားမှုနှေးခြင်း ဆိုတာက ကလေးက အသက်တူ၊ လူမျိုးတူ၊ လိင်တူကလေးများရဲ့ ပျမ်းမျှအရပ်ကို မရောက်နိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေက ကျန်းမာရေး မကောင်းခြင်း၊ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်းတို့နဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ကြီးထွားမှုနှေးခြင်းက ကလေးများအပေါ်  ဘယ်လိုသက်ရောက်နိုင်သလဲ။ ကလေးတွေက မွေးစကနေ ပထမ အသက်၅နှစ်အတွင်းမှာ အလွန်ညှက်ခြင်းက နောင်အခါမှာ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့ပြီး သေဆုံးနိုင်ခြေကို မြင့်စေပါတယ်။ ပထမ ရက် ၁၀၀၀မှာ  အာဟာရ ချို့တဲ့ခြင်းက ကလေးရဲ့ ပညာရေးကို ထိခိုက်နိုင်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ ညဏ်ရည်မကောင်းခြင်း၊ အရွယ်ရလာတဲ့အခါ အလုပ်ရနိုင်ချေ နည်းခြင်း၊ ဝင်ငွေနည်းခြင်း စတာတွေအထိ သက်ရောက်မှု ဖြစ်စေပါတယ်။ တွေ့ရှိချက်များအရ ကြီးထွားမှုနှေးတဲ့ ကလေးများက အသက်ငယ်ရွယ်စဉ်မှာပဲ သေဆုံးတတ်ကြပါတယ်။ ဘယ်အရာတွေက ကလေးကြီးထွားမှုနှေးခြင်း ကို ဖြစ်စေပါသလဲ။  လေ့လာမှုများအရ ကလေးကြီးထွားမှုနှေးခြင်း ကို ဖြစ်စေတဲ့ အဓိကအချက်တွေကတော့- အမေ့ဗိုက်ထဲမှာတည်းက ကလေးက […]

ဓါတ်လိုက်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မတော်တဆ ဖြစ်ရပ်တွေဟာ ၁၉၉၇မှာ ကလေးပေါင်း ၆၀၀၀ ကျော်ကို ဆေးရုံကိုရောက်စေခဲ့ပါတယ်။ ဓါတ်လိုက်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဒဏ်ရာတွေရဲ့ ၇၀%ဟာ လျှပ်စစ်မီးကြိုးတွေ၊ ပလပ်ပေါက်တွေကို ကိုင်တွယ်ကစားတဲ့ ၅နှစ်အောက် ကလေးတွေမှာ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ကလေးဟာ အိမ်သုံးပစ္စည်းတွေကို ထိရုံပဲထိမိရင် လက်ကိုပြန်ဆွဲနိုင်ပြီး ဆိုးရွားတဲ့ အန္တရာယ်မဖြစ်တတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ရေထဲမှာ မတ်တပ်ရပ်မိနေချိန်ကိုင်မိရင်၊ ဝါယာကြိုးကို ကိုက်မိရင် လျှပ်စစ်စီးကြောင်းဟာ သွေးကြောနဲ့ အာရုံကြောတွေကို ဖြတ်စီးသွားပြီး သတိလစ်တာတွေ၊ နှလုံးခုန်ရပ်တာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဓါတ်လိုက်တဲ့ ကလေးတွေကို ဘယ်လို ရှေးဦးပြုစုမယ်ဆိုတာ သိထားသင့်ပြီး မဖြစ်အောင်လည်း ကြိုတင်ကာကွယ်သင့်ပါတယ်။ ဓါတ်လိုက်ခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ လူတယောက်ဟာ လျှပ်စစ်ဓါတ်နဲ့ ထိတွေ့ရင် ဓါတ်လိုက်တတ်ပါတယ်။ လျှပ်စစ်စီးကြောင်းဟာ ကိုယ်ခန္ဓါကို ဖြတ်စီးသွားပြီး ရှော့ဖြစ်စေပါတယ်။ ကလေးတွေဟာ လျှပ်စစ်ဓါတ်တွေနဲ့ ထိတွေ့မိတဲ့အခါ […]

ကလေးများဟာ စကားလုံးတွေကို သေချာ မပြောနိုင်သေးခင်မှာ ပြောသမျှဟာ အဓိပ္ပါယ်ကောက် မရဘဲ တတွတ်တွတ်ပြောနေခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အဓိပ္ပါယ်မပေါ်သေးပေမယ့် ကလေးတွေရဲ့ ဘာသာစကား ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်တော့ အရေးကြီးတဲ့ မှတ်တိုင်တခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ဘယ်အချိန်မှာ သူတို့ဆီက စကားလုံးတွေကို ပီပီသသကြားရပါမလဲ? ဒီဆောင်းပါးမှာ ကလေးတွေ ပထမဆုံး ပြောတတ်တဲ့ စကားတွေအကြောင်း၊ သင့်ကလေးရဲ့ ဘာသာစကား စွမ်းရည်ကို ဖွံ့ဖြိုးဖို့ ဘယ်လိုကူညီရမယ့်အကြောင်း ဖော်ပြပေးပါမယ်။ ဘယ်အချိန်မှာ ကလေးတွေ ပထမဆုံး စကား စပြောသလဲ ကလေးများ စတင်ပြောဆိုတာကတော့ စကားနဲ့ မဟုတ်ပါဘူး။ မွေးပြီးခါစမှာ ငိုယိုခြင်း၊ အော်ဟစ်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်၍ အသံပြုခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်လတွေမှာတော့ အောက်ပါအတိုင်း ဖွံ့ဖြိုးလာပါလိမ့်မယ်။ ၃ လ ၃လအရွယ် ကလေးတွေဟာ သင့်စကားပြောတာကို ကြည့်နိုင်ပြီး နားလည်းထောင်တတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် […]