ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်

ခုနောက်ပိုင်း အရပ်ထဲမှာ ထုံးမှုန့်တွေ လိုက်ဖြူးကြတယ်၊ လိုက်ဖြန်းကြတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ခပ်စိပ်စိပ်ဆိုသလို ကြားနေ မြင်နေရပါတယ်။ မြန်မာတွေက ထုံးမှုန့်ဟာ ပိုးမွှားတွေကို ဖယ်ရှားသတ်ဖြတ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်ကလေးကလည်း ရှိထားပါတယ်။ ဒီလိုယူဆချက်တွေကြောင့်ပဲ ခုလို COVID-19 ကာလမှာ ပိုးမွှားတွေကို သတ်နိုင်တဲ့ ထုံးမှုန့်တွေကို ရပ်ကွက်တွေ၊ လမ်းတွေ၊ ရေမြောင်းတွေနဲ့ နေအိမ်ခြံဝန်းတွေမှာ လိုက်ပြီး ဖြူးတာ ဖြန်းတာမျိုးတွေ ခပ်စိပ်စိပ်ပြုလုပ်လာနေကြတာပါ။ ဘယ်သို့သော လမ်းညွှန်ချက်တွေ၊ ညွှန်ကြားချက်တွေကြောင့် ဒီလိုပြုမူနေကြတယ်ဆိုတာကို တိကျသေချာစွာမသိရှိထားရပေမယ့် လူနေနေရာတွေမှာ ထုံးမှုန့်တွေ ဖြန်းနေတာကတော့ မြင်ရတွေ့ရ များလာနေပါတယ်။ တကယ်တမ်းအားဖြင့် ထုံးမှုန့်တွေဟာ သံမဏိနဲ့ ပလတ်စတစ်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တွေ၊ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တွေအတွက် ဖန်တီးထားတဲ့ အရာတွေဖြစ်ပြီးတော့ ကွန်ကရစ်ဖျော်ဖို့၊ Filler အနေနဲ့ သုံးဖို့၊ စိုက်ခင်းတွေမှာသုံးဖို့၊ သတ္တုပုံသွန်းဖို့နဲ့ ရေသန့်စင်မှုတွေမှာအသုံးပြုဖို့တွေအတွက် ရည်ရွယ်ထားကြတာပါ။ ပါဝင်ပစ္စည်းအနေနဲ့ […]

ကိုဗစ်ကိုတော့ ထပ်ပြီး မိတ်မဆက်တော့ဘူး။ အခု ပြောချင်တာကတော့ ကာကွယ်ဆေးအကြောင်းပါ။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကာကွယ်ဆေးထုတ်နိုင်ပြီဆိုတဲ့သတင်းတွေကိုလည်း မြင်မိကြမှာပါ။ ကာကွယ်ဆေး ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲ။ ကာကွယ်ဆေးထုတ်တဲ့အကြောင်းမပြောခင် ကာကွယ်ဆေးတွေ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲဆိုတာကို အရင်သိသင့်ပါတယ်။ ရောဂါမှန်သမျှကို တိုက်ထုတ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးဆုံး စွမ်းဆောင်ရှင်က ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ပါ။ ကာကွယ်ဆေး (vaccine) ဆိုတာကတော့ အဲဒီ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို စွမ်းအားပြည့်ဝနေအောင် ကြိုတင်ပြီး လေ့ကျင့်ပေးတဲ့အရာတွေပါ။ တုပ်ကွေးရောဂါကို ဥပမာကြည့်မယ်ဆိုရင် တုပ်ကွေးဖြစ်စေတဲ့ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက influenza ဗိုင်းရပ်စ်ပါ။ သူက ခန္ဓာကိုယ်ထဲကိုဝင်ရောက်လာချိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ်က ဒီဗိုင်းရပ်စ်အကြောင်းကို ဘာမှန်းမသိသေးဘူး။ ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာလည်း ချက်ခြင်းမတိုက်ထုတ်ဘူး။ စစ်ဆင်ရေးအရပြောမယ်ဆိုရင် အချက်အလက်တွေစုဆောင်းမယ်။ ရန်သူမိတ်ဆွေခွဲမယ်။ ပြီးမှ အဆင့်အလိုက် ပြန်တုံ့ပြန်မယ်။ ဒါပေမယ့် သူပြန်တုံ့ပြန်တဲ့အချိန်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်က အင်အားကြီးနေပြီ အများကြီးဖြစ်နေပြီဆိုရင် တိုက်ပွဲက ပြင်းထန်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်က ဒဏ်ခံရတယ်။ အရမ်းဆိုးတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ်ခံအားစနစ်က ရှုံးသွားတယ်။ အဲဒါဆိုရင်တော့ […]

COVID-19 ရောဂါပိုးဟာ ရေထဲမှာ အသက်ရှင်နိုင်သလား? အလွန်စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ရေဆိုတာဟာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အဓိကအရင်းအမြစ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လူသားတွေ အသက်ရှင်သန်ဖို့အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ချက်ဆိုလည်း မှန်ပါတယ်။ ခုဆို ဒီရောဂါဆိုးကြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ပျံ့နှံ့နေတာဟာ ၄ လ ကျော်နေခဲ့ပါပြီ။ ခုချိန်ထိ တိကျရေရာတဲ့ ကုထုံးမျိုးကို ဖန်တီးနိုင်ခြင်းမရှိသေးပဲ သေဆုံးသူအရေအတွက်နဲ့ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက်ကတော့ မှန်မှန်ကြီး တိုးတက်လာနေပါတယ်။ ဒီတော့ လူတိုင်းက ဒီရောဂါကို ကြောက်ရွံ့နေကြပြီး လက်လှမ်းမှီရာအချက်အလက်တိုင်းကို သိလိုနေကြပါတယ်။ ကူးစက်မြန် အဆုတ်ရောင်ရောဂါဆိုးကြီး ပြန့်ပွားလာချိန်ကတည်းက ဘယ်လိုနေရာတွေမှာ ရောဂါပိုး ကပ်ငြိနိုင်ပြီး ဘယ်လိုရှောင်ရှားရမလဲဆိုတာကို လူတိုင်း စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြပါတယ်။ အစောပိုင်း လေ့လာချက်တွေအရ ဒီရောဂါပိုးဟာ မာကျောတဲ့ မျက်နှာပြင်တွေမှာ ပိုမိုရှင်သန်နိုင်ပြီး ရက်အတန်ကြာအထိကပ်ငြိနေနိုင်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရေထဲမှာ ရောဂါပိုး […]

ဒီရက်ပိုင်း အိမ်မှာပဲ နေနေရတာဆိုတော့ အရမ်းကို ပျင်းနေမှာပဲနော်။ အပြင်လည်း မသွားရ၊ အလုပ်လည်း မလုပ်ရ၊ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့လည်း တွေ့ပြီး စကားမပြောရ၊ အဆိုးဆုံးက အိမ်မှာပဲ လှောင်ပိတ်ခံထားရသလို ဖြစ်နေတော့ ဘာမှလုပ်စရာ မရှိရင် အစားအသောက်ဘက်ကို မျက်စောင်းထိုးတတ်ကြတာ လူ့သဘာဝပဲလေ။ ဒါ့အပြင် တက်လာတဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သတင်းတွေကလည်း စိုးရိမ်စရာတွေချည်းပဲ ဆိုတော့ လူက စိတ်ဖိစီးပြီး အစားပိုစားချင်လာတော့တာပေါ့။ အစာစားတာကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မရှိသလောက် နည်းပါတယ်။ တစ်ခု သတိထားရမှာက လူတော်တော်များများက စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ဒါမှမဟုတ် ဘာမှလုပ်စရာ မရှိလို့ ပျင်းနေပြီဆိုရင် တွေ့ရာကို စားတတ်ကြတာပါ။ အာဟာရမဖြစ်တာတွေ စားပြီး ဗိုက်က ပြည့်နေရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်က တစ်နေ့တာ လိုအပ်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေကို လုံလောက်စွာ မရနိုင်တော့ဘဲ […]

ပူပြင်းတဲ့နွေရောက်လာရင် အဖြစ်များတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုရှိတယ်။ ဒါကတော့ အပူလျှပ်တာပါ။ အခုလိုချိန်မှာ ကပ်ရောဂါ COVID_19 ကိုလည်း စိုးရိမ်နေရချိန်ဖြစ်တာကြောင့် ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် မြင့်တာကို လူတိုင်း စိုးရိမ်မိမယ်ထင်ပါတယ်။ ဒီတော့  အပူဒဏ်ကြောင့် အပူလျှပ်ပြီး ကိုယ်ပူနေတာလား COVID_19 ကြောင့် ကိုယ်အပူချိန် မြင့်နေတာလားဆိုတာကို သေသေချာချာလေး သိစေဖို့ ဒီဆောင်းပါးလေးကနေတဆင့် အသိပေးပါရစေ။ ကဲ COVID_19 လား……………. အပူလျှပ်တာလား………………  ဆိုတာကို ကိုယ်တိုင်ဆန်းစစ်လိုက်ပါဦး။ COVID_19 လား……………. အပူလျှပ်တာလား……………… COVID_19 လား……………. အပူလျှပ်တာလား………………  ဆိုတာကို လေ့လာလိုက်ရအောင်နော်။ အပူလျှပ်တယ်ဆိုတာ နွေအပူချိန် အမြင့်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ဒီကာလမှာ အပူလျှပ်တာက အဖြစ်များတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုပါ။ အပူချိန်မြင့်နေတဲ့ အချိန်မှာ နေပူထဲမှာ အကြာကြီးနေမိမယ်။ ပင်ပင်ပန်းပန်း နေပူထဲမှာ လုပ်မိတာ၊ ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်မိတဲ့အခါမျိုးမှာ အပူလျှပ်တာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အပူလျှပ်ခြင်း အပူလျှပ်တယ်ဆိုတာက […]

ကိုယ်တွေပူတယ်။ ချောင်းတွေ ဆိုးတယ်၊ နှာချေတယ်ဆိုရင် လူတိုင်းက စိုးရိမ်ထိတ်လန့်တဲ့ ပုံစံနဲ့လှမ်းကြည့်တတ် ကြပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် မြင့်တက်တယ်ဆိုတာက ကိုယ်ခံအားက ပြင်ပက ဝင်ရောက်လာတဲ့ ရောဂါပိုးတွကို အပြင်းအထန် ခုခံတိုက်ခိုက်နေတဲ့ သဘောပါ။ ဒီတော့ ကိုယ်ပူလာတဲ့အခါ ငါများ COVID_19 ဖြစ်နေပြီလား ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်လေး ကင်း​ကြစေဖို့ ကိုယ်မှာဖြစ်တဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာကြောင့်လဲဆိုတာကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရအောင်လား………… ဘယ်အချိန်မှာ ကိုယ်ပူနေပြီလို့ပြောနိုင်မလဲ……….. ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်က လူတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်မှာ ကွာခြားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ပုံမှန်ချိန်ကတော့ ၉၈.၆ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် ရှိပါတယ်။ တစ်နေ့တာမှာ စားသောက်တာ၊ အိပ်စက်တာနဲ့ လုပ်ဆောင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ်လိုက်ပြီး ကိုယ် အပူချိန်က ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်က  ညနေ ၆ နာရီ ဝန်းကျင်မှာ အမြင့်ဆုံး […]

Covid-19 ရောဂါက တစ်ကမ္ဘာလုံးကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာချိန်မှာ ရောဂါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကာကွယ် နည်း၊ ကုသနည်းအမျိုးမျိုး အသုံးပြုလာရပါတယ်။ ဒီလိုနည်းစနစ်တွေထဲမှာ ရောဂါပျံ့နှံ့မှုကို လျှော့ချဖို့အသုံးပြု လာတဲ့ social distancing အကြောင်းကို နည်းနည်းလောက်ပြောပြချင်ပါတယ်။ Covid-19 ရောဂါက လူစုလူဝေးလုပ်လေ ပိုလျင်လျင်မြန်မြန်ကူးစက်လေဆိုတာ လူအတော်များများ သိပြီးဖြစ်မှာပါ။ ရောဂါပိုးမရှိတဲ့သူတွေချည်းစုဝေးနေရင် ကိစ္စမရှိပေမဲ့ ခက်တာက ဘယ်သူ Covid-19 ဖြစ်နေသလဲ၊ မဖြစ်နေဘူးလဲဆိုတာကို ကြိုတင်သိနိုင်ဖို့ အင်မတန်ခက်ခဲပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာတွေမပြခင် တည်းက ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်တာဖြစ်လို့ အစကတည်းက လူစုလူဝေးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် Social distancing လုပ်ဖို့လိုအပ်လာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးကုသမှုနည်းလမ်းကို အသုံးမပြုဘဲ ကူးစက်ရောဂါတစ်ခုခု ပျံ့နှံ့မှုကို ရပ်တန့်နိုင်အောင် (ဒါမှမဟုတ်) နှေးကွေးသွားအောင် ဆောင်ရွက်တာကို Social distancing လုပ်တယ်လို့ခေါ်ဆိုပါတယ်။ Social distancing […]

- လူနာအား လေဝင်လေထွက်ကောင်းသော အခန်းတစ်ခုထဲတွင်ထားပါ (ပြတင်းပေါက်များနှင့် တံခါးပါ ဖွင့်ထားပါ) - လူနာအားနေအိမ်ထဲတွင်တတ်နိုင်သမျှသွားလာလှုပ်ရှားခြင်းကို ကန့်သတ်ပါ၊ မိသားစုဝင်များပါ အသုံးပြုသော နေရာများဖြစ်သည့် မီးဖိုချောင်၊ သန့်စင်ခန်းတို့ကို လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်ထားပါ - သံသယလူနာသည် အတူနေမိသားစုဝင်များနှင့်အခန်းသီးသန့်ခွဲနေသင့်ပါသည်၊ အကယ်၍ခွဲနေရန် အဆင်မပြေပါက သံသယလူနာနှင့် အနည်းဆုံး တစ်မီတာအကွာတွင်နေထိုင်သင့်ပါသည် - သံသယလူနာကိုပြုစုရန် လူတစ်ယောက်ကိုသာ သီးသန့်တာဝန်ပေးထားပါ၊ အထူးသဖြင့် ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်ပြီး ရောဂါအခံမရှိသည့်သူသာ လူနာကိုပြုစုသင့်ပါသည်။ လူနာလုံးဝနေပြန်မကောင်းသရွေ့ တခြားသူများလာရောက်တွေ့ဆုံခြင်းကို လုံးဝလက်မခံပါနှင့် - သံသယလူနာနှင့်လည်းကောင်း၊ လူနာ၏ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်လည်းကောင်း ထိတွေ့ပြီးပါက လက်ကိုစနစ်တကျသေချာဆေးကြောပါ။ အစားအစာများကို ပြင်ဆင်မချက်ပြုတ်မီ၊ ချက်ပြုတ်ပြီး၊ မစားမီ၊ သန့်စင်ခန်းအသုံးမပြုမီနှင့် လက်ညစ်ပတ်နေသည့်အချိန်တိုင်း လက်ကိုသေချာစွာဆေးကြောပေးပါ။ လက်များ သိသာစွာညစ်ပေနေခြင်းမရှိပါက အယ်လ်ကိုဟောပါဝင်သော လက်ဆေးရည်ဖြင့် ဆေးကြောနိုင်သည်။ သိသာစွာညစ်ပေနေပါက ဆပ်ပြာနှင့်ရေသုံး၍ ဆေးကြောပေးပါ - ဆပ်ပြာနှင့်ရေသုံး၍ လက်ဆေးပြီးသည့်အခါ လက်ခြောက်အောင် တစ်ခါသုံးစက္ကူဖြင့် […]

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာလစပြီး တရုတ်နိုင်ငံက စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ COVID-19 ကူးစက်ရောဂါက အခုဆိုတစ်ကမ္ဘာ လုံး လူတစ်သိန်းကျော်ကူးစက်ခံထားရပြီး သေဆုံးသူလည်း အယောက် ၄ ထောင်ကျော်သွားပြီဖြစ်ပါတယ် (ဒီစာရေးသားတဲ့ အချိန်ထိ)။ ရောဂါကူးစက်နှုန်းနဲ့ယှဉ်ရင် သေဆုံးမှုနှုန်းက ၆% ပဲရှိပေမဲ့ ကူးစက်နှုန်းကတော့ အင်မတန်မြန်တာကို တွေ့ ရမှာပါ။ ရောဂါအသစ်ဖြစ်သလို သုတေသနလုပ်နေဆဲ အဆင့်ဖြစ်တာကြောင့် COVID-19 နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ယုံတမ်းစကားတွေ၊ ထင်ရာမြင်ရာ ပြောဆိုကြတာတွေ အတော်လေးများပြားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဆောင်းပါး မှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက ဖြေရှင်းထားတဲ့ COVID-19 ရောဂါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ယုံတမ်းပုံပြင်တချို့ကို ဖော်ပြ ပေးလိုက်ပါတယ်။ COVID-19 ရောဂါအတွက် ကာကွယ်ဆေး (ဒါမှမဟုတ်) ကုသဆေး ရှိသလား ဒီနေ့အထိတော့ COVID-19 အတွက် ဘာကုသဆေး၊ ကာကွယ်ဆေးမှ မပေါ်သေးပါဘူး။ ဘယ်အားဆေးကို ဘယ်လိုသောက်ရင်၊ဘယ်အရွက်ကို ဘယ်လိုသောက်ရင် […]

Covid 19 ဆိုတဲ့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါဆိုးကြီးဟာ လူသားတွေကို တော်တော်လေးခြောက်လှန့်လျက် ရှိပါတယ်။ ကြောက်ရွံ့မှု‌တွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေဟာလည်းလူငယ်တွေ၊ လူကြီးတွေနဲ့ ကလေးတွေဆီမှာ လွှမ်းခြုံနေကြပါပြီ။ စိတ်ဖိစီးမှုကို လျှော့ချနိုင်လေလေ သင်ရော၊သင်ချစ်ရသူတွေနဲ့ သင့်ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် ကာကွယ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းတွေကို မှန်ကန်စွာလိုက်နာနိုင်လေပါ။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်တော့ ကြောက်ရွံ့မှုအတိုင်းအတာချင်း မတူနိုင်ပါဘူး။ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ နာတာရှည်ရောဂါခံစားနေရသူတွေ ကလေးတွေ၊ ဆယ်ကျော်သက်တွေ စိတ်ကျန်းမာရေးချို့တဲ့နေသူတွေ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှုကြောင့် စိတ်ကစဉ့်ကလျားဖြစ်နေသူတွေနဲ့ ရှေ့တန်းကနေ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ထွက်တိုက်နေသူတွေ (ဥပမာ ဆရာဝန်၊ သူနာပြုတွေ၊ အခြားကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေ) ဟာ Covid 19 ကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုဒဏ်ကို တခြားသူတွေထက်ပိုပြီးခံစား နေရသူတွေပါ။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ဘာလို့ဖြစ်ရတာလဲ မိမိကျန်းမာရေးတင်မက မိမိချစ်ခင်ရသူတွေ ကူးစက်မှာစိုးတာကြောင့် အအိပ်အစားမမှန်တော့ဘူး ညအိပ်မပျော်ဘဲ၊ အာရုံစိုက်မှုတွေလျော့နည်းလာမယ် ရှိရင်းစွဲနာတာရှည်ရောဂါတွေပိုဆိုးလာမယ် အရက်၊ ဆေးလိပ်နဲ့ မူးရစ်ဆေးဝါးတွေ သုံးစွဲမှုတွေပိုများလာတာကြောင့်ပါ။   ဒီလိုစိတ်ဖိစီးမှုတွေကနေ မိမိကိုယ်ကိုဘယ်လိုကျော်ဖြတ်မလဲ […]