အခြားခံတွင်းရောဂါ ပြဿနာများ

မြန်မာနိုင်ငံလို ကွမ်းစားများ၊ ဆေးလိပ်သောက်များတဲ့ နိုင်ငံမှာ ခံတွင်းကင်ဆာ ဖြစ်တဲ့သူ မရှားပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့အကြောင်းနဲ့ ဖြစ်တတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ခံတွင်းကင်ဆာ ဆိုတာ ဘာလဲ။ ခံတွင်းကင်ဆာဆိုတာ လျှာ၊ ပါးစပ်၊ နှုတ်ခမ်း သို့မဟုတ် သွားဖုံးမျက်နှာပြင်တွေကနေ အကျိတ်တွေ ထွက်လာခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။ ဒီအကျိတ်တွေဟာ တံတွေးဂလင်းတွေ၊ အာသီးနဲ့ pharynx (ပါးစပ်ကနေ လေပြွန်ထိရှိတဲ့ လည်ချောင်းအစိတ်အပိုင်း)တွေကနေလည်း ထွက်ပေါ်လာတတ်ပေမယ့် ဒါတွေက အဖြစ်နည်းပါတယ်။ ခံတွင်းကင်ဆာရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ ခံတွင်းကင်ဆာရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကတော့ အချိန်ကြာကြာ လည်ချောင်းနာပြီး မပျောက်တာ နှုတ်ခမ်းအနားသတ်မှာရှိတဲ့အသားတွေ ထူလာခြင်း၊ ဖောင်းလာခြင်း ပါးစပ်တွင်းမှာ အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အနီရောင်အကွက်တွေ ဖြစ်နေခြင်း သွားကျွတ်ခြင်း သွားတု၊ အံကပ်များ လျော့ရဲလာခြင်း လျှာနာခြင်း မေးရိုးနာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် တင်းကျပ်နေခြင်း ဝါးရာမှာခက်ခဲခြင်း […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်ခံတွင်း မှက္ခရု (oral thrush) ဆိုတာဘာလဲ။ ခံတွင်းမှိုပိုးဝင်ခြင်း(ခံတွင်း မှက္ခရု)ဟာ Candida albicans လို့ခေါ်တဲ့ မှိုတစ်မျိုးက သင့်ရဲ့ပါးစပ်နံရံတွေမှာပေါက်ဖွားကပ်တွယ်နေတဲ့အခြေအနေမျိုးပါ။ Candida ဆိုတာ ကတော့ ပါးစပ်တွင်းမှာရှိတဲ့ ပုံမှန်အင်္ဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး တစ်ခါတလေမှာ ပိုပြီးကြီးထွားလာတတ်ကာ ရောဂါလက္ခဏာတွေဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီရောဂါဟာ ခရင်မ်နဲ့တူတဲ့အဖြူရောင် အနာ တွေကို လျှာပေါ်နဲ့ ပါးစောင်တွေမှာအများအားဖြင့်ဖြစ်ပေါ်စေတတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေမှာ ဒီရောဂါဟာ အာခေါင်၊သွားဖုံး သို့မဟုတ် အာသီး တွေ သို့မဟုတ် လည်ချောင်းအနောက်ဘက်ကိုတောင် ကူးစက်ပြန့်နှံ့နိုင်ပါသေးတယ်။ လူတိုင်းမှာ ခံတွင်း မှက္ခရု ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ကလေးငယ်တွေ၊သက်ကြီးပိုင်းတွေနဲ့ ခုခံအားကျဆင်းနေတဲ့သူတွေ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးမကောင်းသူ သို့မဟုတ် ဆေးသောက်နေရသူတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ ခံတွင်း မှက္ခရု ဆိုတာ သင်ကျန်းမာရေးကောင်းနေရင်တော့ မှုလောက်စရာပြဿနာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သင်ကကိုယ်ခံအားနည်းနေမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေဟာ ပိုပြီးပြင်းထန်မှာဖြစ်ပြီး ထိန်းချုပ်ရလည်းခက်ခဲပါလိမ့်မယ်။ ရောဂါလက္ခဏာများခံတွင်း မှက္ခရု […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်နှုတ်ခမ်းကွဲ၊ အာခေါင်ကွဲခြင်း ကဘာလဲ။ နှုတ်ခမ်းကွဲခြင်းဆိုတာ မွေးကတည်းက အပေါ်နှုတ်ခမ်း ၂ခြမ်းဟာ စေ့မနေဘဲ ကွဲနေတာကိုခေါ်ပါတယ်။ မမွေးဖွားလာခင်ကတည်းက ကွဲနေတာပါ။ အလားတူကိစ္စမျိုး အာခေါင်မှာလည်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။ နှုတ်ခမ်းကွဲခြင်းနှင့် အာခေါင်ကွဲခြင်းဟာ တစ်ခုစီလည်းဖြစ်တတ်သလို လူတစ်ယောက်တည်းမှာ ၂မျိုးလုံးဖြစ်နေတာမျိုးလည်းရှိတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဟာ အစောပိုင်းသန္ဓေသားဖွံ့ဖြိုးစဉ်ကာလမှာတည်းက ဖြစ်တာပါ။ ခုလို အင်္ဂါမစုံမှုဟာ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်တတ်သလို ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ မိခင်နဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာထိတွေ့မှုတွေ ထိခိုက်မှုတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လက္ခဏာများနှုတ်ခမ်းကွဲ၊ အာခေါင်ကွဲခြင်း ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ အများအားဖြင့်တော့ နှုတ်ခမ်းကွဲ အာခေါင်ကွဲတာတွေဟာ မွေးမွေးချင်းကိုသိနိုင်ပါတယ်။ အောက်ဖော်ပြပါ ပုံစံတွေအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ • နှုတ်ခမ်းနဲ့အာခေါင်မှာဖြစ်နေတဲ့ကွဲကြောင်းဟာ မျက်နှာတစ်ခြမ်းတည်းမှာရော နှစ်ခြမ်းလုံးမှာပါ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ • နှုတ်ခမ်းအကွဲကတော့ နှုတ်ခမ်းမှာVပုံသဏ္ဍာန်ကွဲကြောင်းအသေးလေးဖြစ်နိုင်သလို နှုတ်ခမ်းကနေ အပေါ်သွားဖုံးနဲ့ နှာခေါင်းအောက်ထိလည်းရှည်လျားနိုင်ပါတယ်။ • အာခေါင်ကွဲတာကတော့ မျက်နှာအသွင်အပြင်ကို မထိခိုက်နိုင်ပါဘူး အချို့ဖြစ်ရပ်အနည်းစုမှာ ကွဲကြောင်းဟာ အာခေါင်ပျော့ရဲ့ကြွက်သားတွေမှာပဲပေါ်တတ်ပါတယ်။ (submucous cleft palate)။ အာခေါင်ပျော့ဆိုတာကတော့ ပါးစပ်အနောက်နားမှာရှိတာပါ။ ဒီလိုကွဲတဲ့ပုံစံကတော့ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက် ပါးစပ်နာ (Cold sore) ဆိုတာဘာလဲ။ Cold sore (ပါးစပ်နာ) ဆိုတာက ပါးစပ်မှာအနာဖြစ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို fever blister အပူဖု လို့ လည်း ခေါ်ကြပါတယ်။ ဒီရောဂါက ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ် အမျိုးအစား ၁ ကူးစက်မှုကြောင့်ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ သင့်မှာဒီ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရှိနေပြီဆိုရင် သူကသင်နဲ့အကြာကြီးနေတော့မှာပါ။ ပါးစပ်နာ တွေက ထိတွေ့ဆက်ဆံခြင်းကနေ ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါပါ။ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို ချက်ချင်းမပြဘဲ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရပြီး ရက်အနည်းငယ်ကြာမှပြတတ်ပါတယ်။ ရောဂါကုသပျောက်ကင်းသွားပြီးရင်တောင်မှ သင့်ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ ခဏခဏပြန်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ လက္ခဏာများပါးစပ်နာ (Cold sore) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ ပါးစပ်နာ တွေဟာများသောအားဖြင့် အဆင့်လိုက် ကြီးထွားလာတာပါ။ • နှုတ်ခမ်းတစ်ဝိုက်မှာ ယားယံခြင်းသို့မဟုတ် တဆစ်ဆစ်ဖြစ်နေခြင်းကိုခံစားနေရပါလိမ့်မယ်။ • ရက်အနည်းငယ်ကြာတဲ့အခါမှာ သေးငယ်မာကြောပြီး နာကျင်စေတဲ့ဖုလေးတွေထွက်ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ များသောအားဖြင့်ဒါက ပါးစပ်တစ်ဝိုက်မှာသာဖြစ်တတ်ပြီး တစ်ခါတလေမှာတော့ နှာခေါင်းနဲ့ပါးတွေမှာပါဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အချို့တွေက စုပေါက်နေပြီးအရည်ကြည်တွေဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ • အဖုလေးတွေဟာ ရက်အနည်းငယ်အကြာ သို့မဟုတ် […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်း (dental erosion) ကဘာလဲ။ Erosion (တိုက်စားခြင်း)ဆိုတာ အက်ဆစ်ကြောင့် သွားကြွေလွှာတွေပျက်စီးခြင်းကိုခေါ်ပါတယ်။ ကြွေလွှာဆိုတာ မာကြောပြီး သွားကို ကာကွယ်ပေးနေတဲ့အလွှာပါ။ ဒီအလွှာက သူ့အောက်မှာရှိတဲ့ ထိခိုက်မခံတဲ့ သွားအလွှာ(dentine)ကိုကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ဒီကြွေလွှာပျက်စီးသွားပြီဆိုရင် အောက်အလွှာဖြစ်တဲ့ dentine ကိုထိခိုက်စေမှာဖြစ်ပြီး နာကျင်မှုနဲ့ အထိခိုက်မခံနိုင်မှု စတာတွေကိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ လက္ခဏာများသွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်း (dental erosion) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်း ရဲ့ လက္ခဏာတစ်ရပ်ကတော့ ချောမွတ်တောက်ပြောင်တဲ့ သွားရဲ့အလွှာဆုံးရှုံးသွားတာပါပဲ။ သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်း ဟာ သွားအမြစ်တွေကိုလည်း အပူတွေ အအေးတွေနဲ့ထိတွေ့မခံနိုင်အောင် ပြုလုပ်ပါသေးတယ်။ နောက်ဘက်အံသွားတွေမှာ သွားကြွေလွှာ ပျက်စီးခြင်း ဖြစ်တဲ့အခါ သွားရဲ့ကိုက်ဝါးတဲ့မျက်နှာပြင်တွေပျက်စီးစေပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်က သွားမျက်နှာပြင်တွေဟာ တိုက်စားမှုကြောင့် ပျော်ဝင်သွားတဲ့အခါမှာ သွားဖာခြင်း က ပိုပြီးသင့်တော်လာပါတယ်။ ကြွေလွှာပျက်စီးသွားတဲ့အခါမှာ သွားပိုးပေါက်တွေပိုပြီးဖြစ်လာနိုင်သလို သွားပျက်စီးနိုင်ချေလည်း ပိုများလာပတယ်။ သွားပျက်စီးမှုတွေဟာ မာကြောတဲ့ကြွေလွှာထဲဝင်လာပြီးတဲ့အခါမှာတော့ သွားရဲ့အဓိကကိုယ်ထည်ထဲကို […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Dry Mouth (ခံတွင်းခြောက်ခြင်း) ကဘာလဲ။ Xerostomia လို့ခေါ်တဲ့ခံတွင်းခြောက်ခြင်းဟာ တံတွေးအထွက်နည်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်ရတာပါ။ ဒါဟာရောဂါတစ်ခုတော့မဟုတ်ပေမယ့် ကျန်းမာရေးအခြေအနေတစ်ခုခုရဲ့ လက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်သလို antihistamines၊ နှာပိတ်သက်သာဆေး၊ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး၊ဆီးဆေး နဲ့အခြားသောဆေးတွေရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တံတွေးဟာ သွားတွေမပျက်စီးအောင်နဲ့ ပါးစပ်ထဲမှာရှိတဲ့ နူးညံ့တဲ့တစ်သျှူးတွေ၊ မာကျောတဲ့တစ်သျှူးတွေ စတာတွေကို ကျန်းမာနေစေဖို့ ထိန်းညှိပေးတဲ့ ခံတွင်းရဲ့အခြေခံတိုက်စစ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ တံတွေးဟာ အစာတွေနဲ့ အခြားသောအပိုင်းအစတွေကိုဖယ်ရှားရှင်းလင်းပေးပြီး ပါးစပ်ထဲမှာရှိတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေကထုတ်လွှတ်လိုက်တဲ့ အက်ဆစ်တွေကို ဓါတ်ပြယ်စေပါတယ်။ ဒါတင်မကပါဘူး ရောဂါတွေကိုတိုက်ဖျက်နိုင်တဲ့အရာတွေကိုလည်း ပါးစပ်ထဲမှာထုတ်ပေးတဲ့အပြင် ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ပိုးမွှားတွေဝင်ရောက်လာမှုနဲ့ကြီးထွားလာမှုတို့ကို ရှေ့တန်းက ကာကွယ်ပေးနေတာပါ။ ခံတွင်းခြောက်တာနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ အဖြစ်များတဲ့ပြဿနာတွေကတော့ လည်ချောင်းကြာရှည်နာခြင်း၊ ပူလောင်နေသလိုခံစားရခြင်း၊ စကားပြောရ ဒုက္ခရောက်ခြင်း၊ မြိုချရခက်ခြင်း၊ အသံဝင်ခြင်း၊သို့မဟုတ် နှာခေါင်းလမ်းကြောင်းခြောက်သွေ့ခြင်း စတာတွေပါဝင်ပါတယ်။ အချို့အခြေအနေတွေမှာ ခံတွင်းခြောက်ခြင်းဟာ Sjőgren’s syndrome (ရှိုးဂရင်း ရောဂါ) ရဲ့လက္ခဏာတစ်ရပ်လည်းဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ Sjőgren’s syndrome ဆိုတာဟာ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်သွားနှုတ်ပြီးနောက် ကျန်ခဲ့သော သွားဖုံးပေါက် နှင့် သွားဖုံးရိုး ရောင်ရမ်းနာကျင်ခြင်း (Dry Socket ) ဆိုတာဘာလဲ။ Dry socket ဆိုတာ သွားနှုတ်ပြီးတဲ့အချိန်တစ်ခါတစ်ရံမှာဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ နာကျင်စေတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါ။ သွားနှုတ်ပြီးကျန်ထားတဲ့သွားဖုံးပေါက်ထဲမှာရှိတဲ့ သွေးခဲလေးကပျောက်သွားပြီး အရိုးနဲ့ နာ့ဗ်ကြောတွေကိုထိခိုက်စေတဲ့အခါမှာဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာခဲ့ရင် သွားဆရာဝန်ကို အသိပေးပါ။ Dry socket ဟာ သွားနှုတ်ပြီးတဲ့နောက်ဖြစ်တတ်တဲ့ပြဿနာတွေထဲမှာ အဖြစ်အများဆုံးပါပဲ။ ဥပမာ နေရာမမှန်တဲ့အံဆုံးတွေကိုဖယ်ရှားလိုက်တဲ့အခါမျိုးပေါ့။ သင်ဟာ dry socket ဖြစ်တော့မယ်ဆိုရင် သွားနှုတ်ပြီး ၃ရက်ကနေ ၄ရက်အတွင်းမှာ နာကျင်မှုကိုခံစားရမှာပါ။ လက္ခဏာများDry Sockeet ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ သွားနှုတ်ထားတဲ့နေရာကိုကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ခြောက်သွေ့နေပုံပေါ်တဲ့ သွားဖုံးအပေါက်ကို သင်မြင်တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ သွေးခဲအမဲရှိရမဲ့အစား အဖြူရောင်အရိုးပဲရှိနေတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ သွားနှုတ်ပြီး ၂ရက်လောက်မှာ စပြီးနာကျင်လာပါလိမ့်မယ်။ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ပိုပြီးပြင်းထန်လာပြီး နာကျင်မှုဟာ နားကိုပါရိုက်ခတ်နာကျင်စေပါလိမ့်မယ်။ • Dry socket […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်အမွေးထူပြီး မဲနေသော လျှာဆိုတာ ဘာလဲ။ Black hairy tongue (အမွေးထူပြီး မဲနေသော လျှာ) ဆိုတာ အန္တရာယ်မရှိတဲ့ ခံတွင်းပိုင်းဆိုင်ရာ ယာယီပြဿနာတစ်ခုပါ။ အဲဒီအခြေအနေမှာ သင့်လျှာဟာ မည်းမှောင်တဲ့အမွှေးမျှင်တွေနဲ့ ဖုံးအုပ်ထားသလိုမျိုး ဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။ ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်းကတော့ သင့်လျှာပေါ်မှာ ရှိတဲ့အဖုလေးတွေအပေါ်မှာ (ရသာခံဖုလေးတွေ အပါအဝင်) အများအပြားပေါ်ထွက်လာတဲ့ ဆဲလ်အသေလေးတွေကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်ထက် အနည်းငယ်ပိုရှည်နေတဲ့ အဖုလေးတွေပေါ်မှာ ဆေးရွက်ကြီး၊ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ အမြှုပ်တွေဟာ ပုံမှန်ထက် ကြာမြင့်စွာ တည်ရှိတတ်ပါတယ်။ Black hairy tongue ရဲ့ပုံစံဟာ အန္တရာယ်များသလို ထင်ရပေမယ့် တကယ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ များသောအားဖြင့် သင်ဟာ နာကျင်မှုတောင် မခံစားရပါဘူး။ ဒီပြဿနာဟာ အများအားဖြင့် ကုသမှုခံယူစရာ မလိုဘဲ အလိုအလျောက် ပျောက်ကင်းလေ့ရှိပါတယ်။ လက္ခဏာများBlack hairy tongue (အမွေးထူပြီး […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Burning Mouth Syndrome ကဘာလဲ။ Burning Mouth Syndrome ဆိုတာ လူနာအများစုက သူတို့ပါးစပ်တွေအပူလောင်နေသလိုခံစားနေရတယ်လို့ဖော်ပြလေ့ရှိပြီး ပါးစပ်တွင်း ပုံမှန်ခံစားမှုမရှိခြင်းလို့ သတ်မှတ်ကြတဲ့ အဖြစ်များတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါ။ များသောအာဖြင့် ဒီလိုခံစားမှုဟာ ပါးစပ်ရဲ့အရှေ့ပိုင်းမှာဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ နှုတ်ခမ်းအတွင်းသားမျက်နှာပြင်တွေမှာ၊ အာခေါင်ပေါ်မှာ နဲ့ လျှာထိပ်နဲ့ဘေးတွေမှာ ခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။ အချို့လူနာတွေက လျှာမှာပဲဖြစ်တတ်ပေမယ့် ဖော်ပြပါနေရာတွေအားလုံးမှာဖြစ်ကြတာမျိုးလည်း တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ အချို့လူနာတွေကတော့ အရသာခံအာရုံဆုံးရှုံးသွားတတ်တာ သို့မဟုတ် အရသာပြောင်းပြီးရနေတာမျိုး (ခါးတာလို သို့မဟုတ် ဆားငန် တာလိုအရသာမျိုး) ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အခြားလူနာတွေကတော့ သူတို့ပါးစပ်ဟာ ခြောက်ကပ်နေတာ ဒါမှမဟုတ် ကပ်စေးစေးဖြစ်နေတယ်လို့ ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေခံစားနေရပေမယ့်လည်း ပါးစပ်နံရံတွေကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းလိုဖြစ်နေမှာပါ။ လက္ခဏာများBurning Mouth Syndrome ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ ဒီရောဂါအဖြစ်များတဲ့လူတွေကတော့ သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးတွေပါ။ သင့်မှာလည်း လျှာ၊အာခေါင်၊နှုတ်ခမ်း၊ သွားဖုံးတွေ သို့မဟုတ် ပါးစောင်တွေမှာ ပူလောင်နေတဲ့ခံစားချက်မျိုးရနေတာလည်း […]