ကူးစက်ရောဂါများ

ဒီလိုမျိုး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါ ဖြစ်နေချိန်မှာ ကလေးရော လူကြီးပါ စိုးရိမ်ပူပန်နေမှာ၊ စိတ်ဖိစီးနေမှာကတော့ အသေအချာပါပဲ။ ကိုယ်တိုင် လူငယ်ဘဝတုန်းက ဘဝကြီးက သိပ်ပြီး စိတ်ပူစရာ မရှိ၊ အေးဆေးနေတယ် ဆိုပေမယ့် ကိုယ့်မိသားစု ကိုယ်စီနဲ့ မိဘနေရာ ရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ အခြေအနေတွေက ပြောင်းပြန်ဖြစ်လာပါပြီ။ ခုလို အချိန် တချို့ရုံးတွေက ပြန်ဖွင့်ပြီဆိုပေမယ့် စာသင်ကျောင်းတွေကတော့ ပိတ်ထားဆဲပါပဲ။ ဒီတော့ မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကိုယ့်သားသမီးရဲ့ ပညာရေး နှောင့်နှေးကြန့်ကြာသွားမှာ စိုးရိမ်မိမှာပဲလေ။ ဒီဆောင်းပါးမှာ မိဘတွေရဲ့ သောကအပူကို အေးငြိမ်းစေပြီး ကလေးတွေအတွက်ရော မိဘတွေအတွက်ပါ အဆင်ပြေစေမယ့် နည်းလမ်းတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ၁။ Covid-19 အကြောင်းကို ကလေးကို သေချာရှင်းပြပါ။ မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ကလေးကို ဒီလိုအချိန်မှာ ရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်ပွားပုံတွေ၊ ကူးစက်ပုံတွေ၊ အခြေအနေ […]

ကျွန်တော်တို့ အပြင်မှာ သွားရင်းလာရင်း ရုတ်တရက်ကြီး အပေါ့အပါး သွားချင်လာတာမျိုး ကြုံဖူးကြမှာပါ။ အိမ်ကလည်း ပြန်လို့ မဖြစ်၊ ရုံးပြန်သွားဖို့ကလည်း အချိန်မမီဆိုရင် ရွေးချယ်စရာ ဆိုလို့ အပြင်ဘက်က ၁၀၀၊ ၂၀၀ ပေးပြီး တက်ရတဲ့ အများသုံး သန့်စင်ခန်းတွေရယ်၊ ရှော့ပင်းစင်တာတွေက သန့်စင်ခန်းတွေပဲ ရှိတော့တာပေါ့။ သန့်စင်ခန်းဆိုတဲ့ အတိုင်း ရောဂါပိုးတွေက အမြဲရှိနေမှာပါပဲ။ လူနည်းနည်းပဲ နေတဲ့ အိမ်က အိမ်သာတောင် မသန့်ရှင်းဘူးဆိုရင် အပြင်က လူပေါင်းများစွာ မိနစ်၊ စက္ကန့်နဲ့အမျှ ဝင်ထွက်နေတဲ့ သန့်စင်ခန်းတွေဆိုတာ ပိုလို့တောင် ညစ်ပတ်နေမှာပါ။ ဒီအတွက် သိထားသင့်တဲ့ အများဆုံး သန့်စင်ခန်းသုံး တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုဆိုင်ရာ အချက်တွေရယ်၊ ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်တွေကို ဒီဆောင်းပါးမှာ ဗဟုသုတ အဖြစ်နဲ့ ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ၁။ မလိုအပ်ဘဲ နံရံတွေ၊ […]

လတ်တလောမှာ ဆိုရင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအသွင်နဲ့ပျံ့နှံ့ခဲ့တာ လအနည်းငယ်ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့ရိုက်ခတ်မှုလှိုင်းတံပိုးကို နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုက ခံစားနေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးသာမက စီးပွားရေး၊ အလုပ်အကိုင်၊ လူမှုရေးနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးတွေအထိပါထိခိုက်လျက်ရှိပြီး နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝတွေမှာလဲ အပြောင်းအလဲတွေအများကြီးဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့အတွက် သူ့ရဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို တစ်ကမ္ဘာလုံးက ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်အံတုနေကြရတဲ့ ကာလလဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ လူအများသိချင်ကြလေ့ရှိတဲ့ မေးခွန်းတွေနဲ့ အဖြေတွေကို ကောက်နှုတ်တင်ပြလိုက်ပါတယ်။ (၁) Covid 19 ဟာ ပစ္စည်းတွေ၊ အရာ၀တ္ထုတွေအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်ကြာကြာနေလဲ လေ့လာမှုတွေအရတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းပ်စ်သည် ပလတ်စတစ်နဲ့ စတီးပစ္စည်းတွေပေါ်မှာ ခုနစ်ဆယ့်နှစ်နာရီရှင်သန်နိုင်ပါတယ်။ ကြေးထည်တွေအပေါ်မှာတော့ လေးနာရီနဲ့အောက်ပဲ အသက်ရှင်နိုင်ပြီး ဗီရိုတွေပေါ်မှာတော့နှစ်ဆယ့်လေးနာရီနဲ့အောက်သာ ရှင်သန်နိုင်ပါတယ်။ ကံကောင်းတဲ့ အချက်တစ်ခုကတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို ဆပ်ပြာ၊ အရက်ပျံ၊ ချွတ်ဆေး၊ကလိုရင်းစတဲ့ သာမန်အိမ်သုံးပစ္စည်းတွေနဲ့ သန့်စင်လို့ရတယ်ဆိုတာပါပဲ။ (၂) ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ သစ်သီး၀လံတွေကို ဘယ်လိုဆေးကြောမလဲ မကိုင်တွယ်ခင် မဆေးကြောခင်မှာ လက်ကိုဆပ်ပြာနဲ့ရေကို သုံးပြီးအရင်သန့်ရှင်းပါ။ဒါပေမယ့် အသီးအနှံနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကိုတော့ […]

ခုဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံဆီကို Covid-19 ကူးစက်ဝင်ရောက်လာတာ တစ်လတောင် ကျော်ပြီနော်။ ခုနောက်ပိုင်းတော့ တချို့ရုံးတွေ ပြန်ဖွင့်ပြီမို့ မဖြစ်မနေ အလုပ်သွားရတာမျိုးတွေ ရှိပေမယ့် လူစုလူဝေးတွေကို တတ်နိုင်သလောက် ရှောင်ရှားဖို့တော့ လိုပါသေးတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို ဆက်ပြီး မပြန့်အောင် ထိန်းထားနိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ မရှိသေးလို့ပါ။ ခုပြောမယ့် အကြောင်းက ဒီလို Covid-19 ကာလမှာ အရက်သောက်လို့ ဖြစ်လာနိုင်မယ့် နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေပါ။ မိန်းကလေးတွေကတော့ သိပ်ပြီး လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုပေမဲ့ တစ်ခွက် တစ်ဖလား မမော့ရရင် မနေနိုင်တဲ့ ဘော်ဒါတွေအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ရေးရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အရက်ကို အရင်ကတည်းက ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးမပြုတဲ့ အရာအဖြစ် လူအများက သတ်မှတ်ထားကြတယ်။ တချို့နေရာမှာတော့ အရက်ရဲ့ အသုံးဝင်ပုံတွေ ရှိတယ်ဆိုတာ […]

အရင်ထဲက တို့ဆီက လူတွေက စည်းကမ်းနဲ့ ပတ်သတ်ရင် အားနည်းကြတယ်။ ပြောရတာလည်း အားနာပါတယ်။ ခုလို အိမ်ထဲက အိမ်ပြင် မထွက်ကြတဲ့ အချိန်မှာသာ လမ်းမပေါ်မှာ အမှိုက်တွေ နည်းသွားတာ၊ အရင်တုန်းက ဆိုရင်တော့ အမှိုက်တွေ လမ်းမမှာ အများကြီးပါပဲ။ အမှိုက်တွေပဲလား ဆိုတော့ ကွမ်းတံတွေးတွေ၊ တံတွေး သလိပ်တွေပါ အဆစ်ပါပါသေးတယ်။ အရင်တုန်းကတော့ မသိချင်ယောင်ဆောင်လို့ ရပေမယ့် ခုတော့ အရေးတယူ ပြောမှ ရတော့မှာပါ။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ခုဖြစ်နေတဲ့ COVID-19က တံတွေးတွေကနေတစ်ဆင့် ကူးနိုင်တယ်လေ။ ဘာဖြစ်လို့ တံတွေး ထွေးတာကို ရှောင်ရမလဲ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးချက်တွေအရ ၂၈.၄.၂၀၂၀အထိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ၁၄၆ဦးအနက် ၈၃ဦး (၅၇%)က ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်က […]

COVID-19 ကပ်ဘေးဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ဘေးတစ်ခုပါ။ ကုသနိုင်တဲ့ ကုထုံးရော၊ ကာကွယ်နိုင်တဲ့ ဆေးဝါးပါ မရှိသေးတဲ့ ရောဂါသစ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုအမျိုးမျိုးနဲ့ လူတိုင်းရဲ့ အကြောက်တရားတွေကလည်း တစ်နေ့တခြားတိုးပွားလို့လာနေပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာလည်း ကူးစက်ခံခဲ့ရသူပေါင်း သုံးသန်းကျော်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သလို ရောဂါကူးစက်ခံရတာကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသူပေါင်းလည်း နှစ်သိန်းကျော်အထိ ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပြန်လည်ပျောက်ကင်းသက်သာလာသူ အရေအတွက်ကလည်း ၁ သန်းပြည့်လုနီးပါးအထိ ရှိလာခဲ့ပါပြီ။ (30.4.2020) ဒါပေမယ့် တချို့သောတိုင်းပြည်တွေမှာ ရောဂါပျောက်ကင်းသက်သာသွားသူတွေအကြားမှာ ပိုးပြန်တွေ့တာမျိုး သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာတာမို့ လူထုအကြားက စိုးရိမ်မှုဟာ ရေချိန်ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ COVID-19 ဟာ ပျောက်ကင်းပြီးချိန်မှာ ထပ်ပြီး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလား ဧပြီလ လယ်လောက်တုန်းက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ရောဂါပျောက်ကင်းသွားလို့ Negative ပြန်ဖြစ်နေပြီလို့ ကြေငြာခံထားရတဲ့ လူနာ ၁၁၆ ဦးဟာ ထပ်မံစစ်ဆေးချိန်မှာ ရောဂါပိုးပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့ရတာမို့ တစ်ကမ္ဘာလုံး ပွက်လောရိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုး တရုတ်မှာလည်း ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် […]

COVID-19ကာလမှာ လူတော်တော်များများက Mask တွေ တပ်လာကြပါပြီ။ တစ်ခါသုံးmaskတွေရော၊ အဝတ်maskတွေရော စုံလို့ပါပဲ။ ဒီကြားထဲမှာ တစ်ခါသုံး လက်အိတ်စွပ်တဲ့သူတွေကိုလည်း တွေ့ရပါသေးတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်တာမို့လို့ ပြောစရာမရှိပေမယ့် သုံးပြီးတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို စွန့်ပစ်တဲ့နေရာမှာတော့ ပြောစရာရှိပါတယ်။ အရင်က အမှိုက်တွေကို စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ ပစ်ရင် ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းတယ်ဆိုရုံလောက်ပဲ ဆိုပေမယ့် ခုလို maskတွေ လက်အိတ်တွေကို စနစ်တကျ မစွန့်ပစ်ဘူး ဆိုရင် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုအန္တရာယ်တွေလဲဆိုတာ ဆက်ကြည့်ရအောင်။ Mask တွေကို စနစ်တကျ မစွန့်ပစ်ဘူးဆိုရင် Maskတွေကို သုံးပြီးရင် စနစ်တကျ ချွတ်တတ်၊ စွန့်ပစ်တတ်ရပါမယ်။ Maskတွေကို မချွတ်ခင်နဲ့ ချွတ်အပြီးမှာ လက်ဆေးရပါမယ်။ ဒါမှ လက်က ရောဂါပိုးတွေ မျက်နှာကို မရောက်မှာပါ။ နောက်ပြီး Maskကို လွှင့်ပစ်မယ်ဆိုရင် သေချာ အိတ်ထဲထည့် ပြီးမှ အမှိုက်ပုံးထဲကို […]

ဆေးရုံ က ကူးတဲ့ ရောဂါကို ဆေးပညာအရ nosocomial infectionလို့ ခေါ်ပါတယ်။ Health-care associated infections ဒါမှမဟုတ် hospital-acquired infectionsလို့လဲ ခေါ်ပါတယ်။ ဒီလို ရောဂါမျိုးက ဆေးရုံရဲ့ အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်မှာ အတွေ့ရများပါတယ်။ နောက်ပြီး ဒီရောဂါက လူနာကို အထိအခိုက်များစေသလို အသေအပျောက်များစေပါတယ်။ ဆေးရုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပိုးတွေက ပိုပြီး ပြင်းထန်ပြီး ဆေးယဉ်ပါးနေသလို ဆေးရုံက ကူးတဲ့ ရောဂါတွေကလည်း ပိုပြီးများလာပါတယ်။ ကံကောင်းတာက ဒီရောဂါတွေက ကာကွယ်လို့ရနေတာပါပဲ။ ဒီရောဂါပိုးကို ဘယ်သူတွေ ပိုကူးစက်နိုင်လဲ။ဘယ်လို ကာကွယ်လို့ရသလဲဆိုတာ ဆက်ပြီး ပြောပြပေးပါမယ်။ ဆေးရုံ က ကူးတဲ့ ရောဂါပိုးရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ ရောဂါပိုးတစ်ခုက ဆေးရုံက ကူးတယ်လို့ ပြောဖို့အတွက် ဆေးရုံတက်ပြီး ၄၈နာရီ အတွင်း ဖြစ်ရမယ်။ […]

ခုတလော ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ခပ်စိပ်စိပ်တွေ့နေရတာတော့ ရေကျောက်ရောဂါပါ ။အများအားဖြင့် ကလေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပေမဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ် ။ အရည်ကြည်ဖုတွေ ရက်အတန်ကြာတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်ပြီးတော့ နောက်ဆုံးမှာ ပေါက်ထွက်တတ်ပါတယ် ။ အနာသက်သာတဲ့အထိတော့ ရက်သတ္တပတ် ၁ပတ်ကနေ ၂ပတ်အခန့်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ် ။ ရေကျောက်ရောဂါကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ‌ ရောဂါကြီးကြီးမားမား ဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်နည်းပါတယ် ။ အရည်ကြည်ဖုတွေ တကိုယ်လုံးအနှံ့ပေါက်နိုင်ပေမဲ့လည်း ဆိုးဝါးတဲ့ရောဂါ အခြေအနေ မဖြစ်ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ့ တချို့သော အလွန်ဆိုးဝါးတဲ့အခြေအနေတွေမှာတော့ မျက်လုံး ၊ နှာခေါင်း၊ ပါးစပ်နဲ့ မျိူပွားအင်္ဂါတွေအထိ အရည်ကြည်ဖုတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ် ။ ဘယ်သူတွေမှာ ဖြစ်တတ်သလဲ ကလေးအသက် ၂နှစ်အောက် ကလေးတွေမှာတော့ ရေကျောက်ရောဂါ အဖြစ်ဆုံးပါ ။ ဒါပေမဲ့ ကလေးကြီးတွေမှာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ် ။ တခြားသော […]