ကူးစက်ရောဂါများ

လူအများစုက ကိုယ့်အိမ်မှာပဲ အလုပ်လုပ်နေရတာကို မကြိုက်ပါဘူး၊ အသားကျတယ်လို့လည်း မခံစားရပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နေအိမ်ဆိုတာ လုပ်ငန်းခွင်နဲ့ ဝေးကွာရာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဘဝနဲ့သာ သက်ဆိုင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းစရာ နေရာလေးတစ်ခု ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ခုလို Covid-19 ကပ်ဘေးကာလ အခြေအနေအရ အိမ်မှာပဲ အလုပ်လုပ်ရဖို့ဆိုတာ ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်းအများစုအတွက် ရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပါပဲ။ ဒီတော့ ဒါကို စိတ်ညစ်နေမယ့်အစား အလိုက်အထိုက် နေထိုင်တတ်ဖို့သာ အရေးကြီးပါတယ်။ အကောင်းဘက်ကနေ ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း နေအိမ်မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့သူအများစုက ရုံးမှာသွားပြီး အလုပ်လုပ်ရတာထက် စိတ်ဖိစီးမှုပိုပြီးနည်းစေသလို သက်သောင့်သက်သာ ပိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရတာလဲဆိုရင် ၁။ အလုပ်ခွင်နေရာက ကိုယ့်ရဲ့အိမ်ဖြစ်နေခြင်း အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့အချက်ကိုပဲ ဆန့်ကျင်ဘက်ရှုထောင့်ကနေ ပြန်တွေးတာပါ။ ကိုယ့်အတွက် အမြဲတမ်းနေသားကျပြီး နွေးထွေးတယ်လို့ ခံစားရတဲ့ ကိုယ့်အိမ်မှာပဲ ဘယ်သူ့မျက်နှာမှ ကြည့်စရာမလို၊ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ ခံစားချက်က တော်တော်လေးကို […]

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ COVID-19 ရောဂါပိုးကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ Mask တွေတပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ကျန်းမာရေးဌာနတွေက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဝတ်မျက်နှာဖုံး (Cloth Mask) ၊ Procedural and Surgical Masks တွေနဲ့ N95 လိုမျိုး Professional Respirators Mask တွေကို အမျိုးမျိုး အထွေထွေ အသုံးပြုလာကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဈေးနှုန်းချိုသာပြီး အထပ်ထပ်ပြန်လည်အသုံးပြုလို့ရနိုင်တဲ့ Cloth Mask တွေဟာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လူသုံးများလာခဲ့ပါတယ်။ အလွယ်တကူချုပ်လုပ်နိုင်တဲ့အတွက် ကိုယ်တိုင်ချုပ်ဝတ်ကြတာမျိုး၊ ချုပ်လုပ်ဖန်တီးရောင်းချတာမျိုးတွေလည်း ပေါများလာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် COVID-19 ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားချိန်တွေကတည်းက Cloth Mask တွေဟာ မဖြစ်မနေအခြေအနေမှာသာ ရသေ့စိတ်ဖြေသုံးဖို့ နိုင်ငံတကကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက တိုက်တွန်းခြင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သက်သေပြချက်မျိုး လုံးဝမရှိခဲ့ပါဘူး။ သို့သော်လည်း အလွယ်တကူရနိုင်တာ၊ […]

အဆုတ်တွေက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေပါ။ အဆုတ်က ပြင်ပက ရှူသွင်းလိုက်တဲ့ အောက်ဆီဂျင်တွေကို ကိုယ်တွင်းက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တွေနဲ့ ဖလှယ်ပေးတဲ့ တာဝန်ကို အဓိက ထမ်းဆောင်တာပါ။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ လေသန့်စနစ်ဆိုလည်း မမှားပါဘူး။ အဆုတ် ကျန်းမာနေမှ အသက် ဝဝရှူလို့ စိတ်ရော ကိုယ်ပါ ကျန်းမာစေမှာပါ။ အဆုတ်က ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဘာတွေ လုပ်ပေးလဲ......... အဆုတ်ရဲ့ အဓိကတာဝန်က ပြင်ပလေထုထဲကလေတွေကို ရှူသွင်းပြီး သွေးကြောတွေကနေတဆင့် အောက်ဆီဂျင်တွေကို ခန္ဓာကိုယ် အနှံ့ကို သယ်ပို့ပေးတာပါ။ အသက်ရှူရအဆင်ပြေစေဖို့လည်း တာဝန်ယူထားပါတယ်။ ဒါတွေအပြင် အဆုတ်က pH ပမာဏထိန်းညှိပေးတယ် အမှုန်အမွှားတွေ စစ်ထုတ်ပေးတယ် ကာကွယ်ပေးတယ် ကူးစက်ရောဂါတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ် ရောဂါပိုးတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပကို ထုတ်ပေးတယ် သွေးတွေကို သိမ်းဆည်းထားပေးတယ်။ အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ တစ်ခုမကသော အရာများ အဆုတ်က တာဝန်တွေ […]

Covid-19 ကပ်ဘေးဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်လာတာ အခုဆိုရင် ၆လတောင် ရှိနေပါပြီ။ လက်ရှိ Second Wave မှာဆိုရင် ကူးစက်သူဦးရေလည်း ထောင်ကျော်လာသလို သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာလည်း ပိုမိုများပြားလာပါပြီ။ ပုံမှန်အားဖြင့် Covid-19 ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရပြီး ၂ ရက်မှ ၁၄ ရက်အတွင်း ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်း၊ ဖျားနာခြင်း၊ အသက်ရှူကြပ်ခြင်း၊ အနံ့ အရသာခံမရခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ Covid-19 နဲ့ ဆင်တူလက္ခဏာများကို တွေ့ရပြီဆိုတာနဲ့ မိမိအနေနဲ့ ကိုယ့်မှာ ရောဂါပိုးရှိမရှိကို Swab Test ဖြင့် စစ်ဆေးမှု ပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ရောဂါပိုးရှိတယ်ဆိုရင် ဆေးရုံတက်ရမှာ ဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးမရှိဘူးဆိုရင်တော့ သေချာအောင် စစ်ဆေးဖို့ ကွာရန်တင်းဝင်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဆို Covid-19 ကူးခံရပြီး ဘာရောဂါလက္ခဏာမှ မပြတာမျိုးရော […]

လက်ရှိမှာတော့ သံသယလူနာ ဒါမှမဟုတ် ပိုးရှိလူနာနဲ့ ထိတွေ့ထားတဲ့သူတွေကို သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာ quarantine centreမှာ ၁၄ရက်နေခိုင်းပြီး ပိုပြီးစိတ်ချရအောင် အိမ်ပြန်သွားတဲ့အခါ အိမ်မှာ ၇ရက် quarantine နေခိုင်းပါတယ်။ ပိုးရှိလူနာတွေလည်း အတူတူပါပဲ။ ဆေးရုံကဆင်းလာပြီးတဲ့နောက်မှာ လူနာက ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပျောက်ကင်းနေပြီ ဖြစ်ပေမယ့် သူကနေတဆင့် သူများကို ကူးစက်မှု မရှိအောင် အိမ်မှာ quarantine ၇ရက် ထပ်နေရပါတယ်။ ဒီလိုနေရာမှာ လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းတွေ ရှိပါတယ်။ ကိုယ့်အတွက်ရော သူများကိုရော မထိခိုက်စေဖို့ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို စနစ်တကျ လိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၅.၉.၂၀၂၀က ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။ Home quarantine အိမ်မှာ သီးသန့်နေထိုင်မယ့်သူတွေအတွက် လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းများ Quarantine centre (သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာ) […]

ကိုဗစ်ဒုတိယလှိုင်းမှာ ပိုးတွေ့လူနာပဲ တစ်နေ့ တစ်နေ့ ရာချီပြီး တွေ့နေတာတင်မကဘဲ သေဆုံးလူနာတွေပါ များလာတာပါ တွေ့ရမှာပါ။ ပထမလှိုင်းမှာ ၆ယောက်နဲ့ ငြိမ်နေရာက ဒုတိယလှိုင်းစပြီး ၂ပတ်ကျော်ကျော် (၁၈.၉.၂၀၂၀ ဒေတာအရ)မှာပဲ ၆၁ယောက်ထိ ၁၀ဆ တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ဘာကြောင့်များပါလဲ။ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို အတူတူစဉ်းစားကြည့်ရအောင်။ ကိုဗစ်က ဘာလို့အသေအပျောက်တွေ များလာတာလဲ။ အသက် ဆုံးတဲ့သူကို ကြည့်လိုက်ရင် အသက် ၆၀ပိုင်းတွေ တော်တော်များပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီလိုသက်ကြီးပိုင်းတွေဆိုတာ ဘာရောဂါအခံမှ မရှိရင်တောင် ဗိုင်းရပ်စ်ဒဏ်ကို ခံနိုင်ဖို့ရာ တော်တော်အားထုတ်ရမှာပါ။ ခုလို နောက်ခံရောဂါတွေပါ ပါနေတော့ ပိုဆိုးပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ ရောဂါအခံရှိရှိ မရှိရှိ သတိထားနေထိုင်သင့်ပါတယ်။ ရောဂါအခံ ရောဂါအခံလို့ ပြောရင် အရင်က ဆီးချို၊ သွေးတိုးက အဓိကပေါ့။ အဲ့ဒီမှာမှ ရောဂါအခံကို မထိန်းနိုင်တဲ့သူဆို […]

ကွာရန်တင်း (Quatentine) ဆိုတဲ့ စကားက ခုကာလတွေမှာ အရမ်းကို ခေတ်စားနေတဲ့ စကားလုံးတစ်ခုပါ။ ကွာရန်တင်းဝင်ရတယ်၊ Q ဝင်နေရတယ်ဆိုတာမျိုးတွေ သိပ်ပြောဖြစ်ကြတယ်။ COVID-19 ရောဂါကူစက်ပျံ့နှံ့နေတာကြောင့် ရောဂါပိုးရှိသူတွေနဲ့ ထိစပ်မိသူတွေ၊ သွားလာခဲ့တဲ့နေရာတွေက လူတွေဟာ သတ်မှတ်နေရာတွေမှာ ရောဂါပိုးစစ်ဆေးမှုအဖြေ Negative ဖြစ်ချိန်အထိ သီးခြားသွားရောက်နေထိုင်ရတာကို ကွာရန်တင်းဝင်တယ်လို့ခေါ်ဆိုတာပါ။ နဂိုကမှ ရောဂါကို ကြောက်ရွံ့နေရတာကတစ်မျိုး၊ နေအိမ်ကနေ အပြင်ဘက်ကို ထွက်ခွာခွင့်မရတာ၊ လူလူချင်း ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် လူတစ်ဦးချင်းစီအကြား ယုံကြည်မှုလျော့နည်းလာတာ၊ အလုပ်ပျက်အကိုင်ပျက်တွေဖြစ်တာကြောင့် လူတွေမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်ခံစားရမှုတွေ များလာနေရတဲ့ကြားထဲ ကိုယ်က သံသယလူနာအဖြစ် ကွာရန်တင်းပါဝင်ရပြီဆိုရင် စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ စိတ်ထိခိုက်တာမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း WHO က စိတ်ဝေဒနာခံစားရမှုဟာ COVID-19 ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဘေးဆိုးလို့ ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ကွာရန်တင်းက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို ဘယ်လို သက်ရောက်စေသလဲ ကိုဗစ်ရောဂါ ပျံ့နှံ့လာချိန်မှာ […]

ဒီစကားက ခုကာလမှာ တော်တော်လေး ကြားရမှာပါ။ ခင်မင်ရင်းနှီးသူတွေဆီကရော မီဒီယာတွေကနေရောပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးရော ကုသဆေးပါ မပေါ်သေးတဲ့ ကိုဗစ် ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုက အိမ်မှာနေခြင်းပေါ့။ အိမ်မှာနေတာက ကိုဗစ်ကိုတင် ကာကွယ်နိုင်တာ မဟုတ်ဘဲ အခြား ဘယ်လို အကျိုးကျေးဇူးတွေ ရှိသလဲဆိုတာကို ဒီ ဆောင်းပါးလေးကနေ ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ အိမ်မှာပဲ နေတဲ့အခါ ဘာအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရမလဲ......... အိမ်မှာပဲ နေတဲ့အခါ ကိုဗစ် ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေ နည်းမယ် အိမ်မှာနေပါ။ ကိုဗစ်ကို အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်ပါဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း အိမ်မှာပဲနေတာက လူတွေနဲ့ ထိတွေ့မိနိုင်ခြေ နည်းပြီး ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေက်ု သိသိသာသာ လျှော့ချနိုင်မှာပါ။ တုပ်ကွေး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေ နည်းမယ် လူစုလူဝေး ဖြစ်တဲ့နေရာကို မသွားဘဲ အိမ်မှာပဲ နေတာက တုပ်ကွေး ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေကို လျှော့ချရာ ရောက်ပါတယ်။ မုတ်သုံနဲ့ […]

ကိုဗစ်ကို လေထဲကကူးတယ်လို့ ပြောကြတဲ့အတွက် လူတော်တော်များများရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ဘာကို တွေးသလဲဆိုတော့ လေထဲက ဗိုင်းရပ်စ်က ရှိနေတယ်။ ရှူလိုက်ရင် ကူးတော့မှာ၊Positiveထွက်တော့မှာလို့ ထင်နေကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် တချို့က အိမ်ထဲမှာနေလည်း မထူးဘူး။ အသက်ရှူနေတော့ လေထဲကနေ ကူးမှာပဲလို့ ထင်တတ်ကြပါတယ်။ မြန်မာလို လေထဲကကူးတယ်လို့ တစ်ခွန်းထဲပြောလို့သာ ရှုပ်သွားတာပါ။ တကယ်တော့ ဒီလိုမလုပ်ပါဘူး။ ကိုဗစ်ဘယ်လိုကူး ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေဆိုတာ အကြောင်းမဲ့ထုတ်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကူးစက်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို လိုက်ပြီး ဘယ်လိုကာကွယ်လိုက်ရင်တော့ မကူးနိုင်တော့ဘူးဆိုပြီး တွက်ချက်ထားတာပါ။ ကူးနိုင်တဲ့ပုံစံလေးတွေကို တစ်ခုချင်းစီ ကြည့်လိုက်ရအောင်။ ထိရာက ကူးတယ်။ ထိတယ်ဆိုတာက လူနာကို အသားချင်းထိမိတာနဲ့ ကူးတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဆိုပါစို့။ လူတစ်ယောက်က ဗိုင်းရပ်စ်အပြင်ထွက်လာနိုင်တဲ့ အပြုအမူတစ်ခုလုပ်လိုက်တယ်။ ဥပမာ နှာချေလိုက်၊ ချောင်းဆိုးလိုက်တယ်။ ပြီးတော့ သူကမရှိတော့ဘူး။ အပြင်ထွက်သွားတယ်။ နောက်တစ်ယောက်ဝင်လာတယ်။ […]

Covid-19 ရောဂါ အန္တရာယ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်ဖို့ လူတိုင်း Mask တပ်ကြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ အစာစားချိန်၊ ရေသောက်ချိန်ကလွဲလို့ Mask ကို မချွတ်တမ်း တပ်ထားဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဝက်ခြံ ပိုင်ရှင်တို့အတွက် ပြဿနာက အဲဒီမှာ စတော့တာပါပဲ။ နဂိုကမှ မျက်နှာပေါ် ဆံပင်လေးတစ်မျှင်ကျတာတောင် ဝက်ခြံထပေါက်ရတဲ့အထဲ ချွေးတလုံးလုံးနဲ့ အလုံပိတ် Mask ကို တစ်နေကုန် တပ်ထားရမယ်တဲ့လား။ ဝက်ခြံ ပိုများမလာအောင် ဘာတွေ သတိထားရမလဲ Mask တပ်တိုင်း ဝက်ခြံ မဖြစ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ဘက်က ဂရုစိုက်ပေးရတာလေးတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ အရေးကြီးတဲ့ အချက်လေးတွေ အကြံပေးလိုက်မယ်နော် - (၁) သုံးပြီးသား Mask ကို အခါခါ ပြန်မသုံးပါနဲ့။ တစ်ခါသုံး Mask ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အဝတ် Mask […]