အနားယူတယ်လို့ ပြောလိုက်ရင် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ကတော့ တူမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့က အိပ်ရေးဝဝအိပ်လိုက်တယ်။ တချို့က ခရီးသွားလိုက်တယ်။ တချို့က ရုပ်ရှင်ကြည့်လိုက်တယ် စသဖြင့် အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲ အနားယူယူ ပြန်ပြီး ချုံ့လိုက်ရင် ခုပြောမယ့် အနားယူခြင်း (၇) မျိုး ထဲမှာ ပြန်ပြီး အကျုံးဝင်သွားပါတယ်။
အနားယူခြင်း (၇) မျိုး ဆိုတာ
(၁) ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနားယူခြင်း (Physical rest)
နေ့စဉ်သွားလာလှုပ်ရှားနေရတာတွေက ခန္ဓာကိုယ်ကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ပင်ပန်းစေပါတယ်။ ကြွက်သားတွေနာတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ဇက်ကြောတက်တာတွေက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းနေတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ပါ။
ဒါကို ပြေပျောက်အောင် အနားယူတဲ့နေရာမှာ ၂နည်း ရှိပါတယ်။ ပထမတစ်ခုက Passive rest ဘာမှမလုပ်ဘဲ နားလိုက်တာပါ။ အမြင်သာဆုံးပြောရရင် အိပ်လိုက်တာ၊ တစ်ရေးလောက် မှေးလိုက်တာမျိုးပေါ့။ Active restကကျတော့ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အကြောလျှော့တာ၊ ယောဂကျင့်တာ၊ လမ်းထွက်လျှောက်တာ၊ အနှိပ်ခံလိုက်တာမျိုးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
(၂) စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနားယူခြင်း (Mental rest)
ခုလိုခေတ်ကာလဆိုရင်တော့ စိတ်ပင်ပန်းစရာတွေက အများသားမလား။ လူက အနားယူလိုက်ပေမယ့် စိတ်က ဟိုတွေး ဒီတွေး တွေးနေမယ်ဆိုရင် စိတ်အနားရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ စိတ်ဆိုတာ အမြဲတမ်းတွေးနေတော့ သူ့ကို အနားပေးဖို့ လိုပါတယ်။
အရိုးရှင်းဆုံးနည်းလမ်းတွေကတော့ ဖုန်းခဏပိတ်လိုက်တာ၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးတာ ခဏနားလိုက်တာ၊ တရားမှတ်တာ၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်း လုပ်တာတွေ လုပ်လို့ရပါတယ်။ စိတ်က အာရုံမလွင့်ဘဲ တစ်နေရာထဲမှာ စုစည်းနေတဲ့အခါ ဦးနှောက်က အနားရပြီး အတွေးတွေကို ပြန်လည်စီစဉ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
(၃) စိတ်ခံစားချက်ဆိုင်ရာ အနားယူခြင်း (Emotional rest)
နေ့စဉ်နေ့တိုင်းမှာ စိတ်အတက်အကျတွေက ရှိနေတာပါပဲ။ နေကောင်းလားမေးလိုက်ရင် ကောင်းပါတယ်လို ပြောပေမယ့် စိတ်ထဲမှာတော့ ဝမ်းနည်းရတဲ့အခါရှိသလို အားမလိုအားမရဖြစ်တာတွေ၊ အပြစ်တင်စိတ် ဖြစ်တာတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ ဒီလို မကောင်းတဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေကလည်း လူကို ပင်ပန်းစေတဲ့ထဲမှာ ပါပါတယ်။
စိတ်ခံစားချက်တွေကနေ အနားယူဖို့ဆို တစ်ယောက်တည်း နေကြည့်ပါ။ စိတ်ရှုပ်စရာတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ဝင်မပါပါနဲ့။ ခံစားချက်တွေ ဖွင့်ချရေးတဲ့ journaling လုပ်ကြည့်ပါ။ သဘာဝနဲ့ ထိတွေ့ပါ။ ဥပမာ အပင်လေးတွေ၊ ရေတွေနဲ့ ထိတွေ့တာမျိုးပေါ့။
ဘာကို ခံစားလို့ ခံစားရမှန်းမသိ၊ စိတ်ထဲမှာ လမ်းပျောက်သလို လေးလေးကြီး ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် ဒီနည်းတွေက အသင့်တော်ဆုံးပါပဲ။ ကိုယ့်စိတ်ထဲမှာ ဖြစ်နေတာကို ပြန်ရှာတွေ့စေပြီး စိတ်ခံစားချက်တွေကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။
(၄) လှုံ့ဆော်မှုများမှ အနားယူခြင်း (Sensory rest)
နေ့စဉ်ဟိုဟိုဒီဒီကနေ လှုံ့ဆော်မှုတွေက ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ထဲကို တရစပ်ဝင်နေတာကို သတိထားမိကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဆူညံသံတွေ၊ အလင်းတွေ၊ အပူအအေးတွေ၊ အနံ့တွေ စသဖြင့် ကောင်းတာတွေရော မကောင်းတာတွေရော အများကြီးပါပဲ။ ဒီလို လှုံ့ဆော်မှုတွေကို ခန္ဓာကိုယ်က တုံ့ပြန်တဲ့အခါ ကိုယ်တိုင်တောင် မသိလိုက်ဘဲ ပင်ပန်းနေတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။
အာရုံတွေကနေ ဝေးဝေးနေပြီး အနားယူဖို့ဆိုရင်
- TVတွေ၊ ဖုန်းတွေကို ခဏပိတ်ထားပါ။
- မျက်လုံးလေး မှိတ်ထားပါ။
- တိတ်ဆိတ်တဲ့အခန်းထဲမှာ အနားယူပါ။
- ရေချိုးပါ။
- ပျော့ပျောင်းငြင်သာတဲ့ တီးလုံးလေးတွေ ဖွင့်ထားပါ။
- အသက်ကို ခပ်ပြင်းပြင်း ရှူသွင်းရှူထုတ်လုပ်ပါ။
အာရုံဝင်လာနိုင်တာတွေကနေ အနားယူလိုက်တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က ဆက်တိုက်လှုံ့ဆော်ခံနေရာကနေ လွတ်မြောက်ပြီး အနားရသွားပါတယ်။
(၅) ဖန်တီးမှုတွေကနေ အနားယူခြင်း (Creative rest)
ဟုတ်ပါတယ်။ အနုပညာရှင်တွေ၊ ဒီဘက်ကခေတ်မှာဆိုရင် Content creatorတွေ၊ Designerတွေက နေ့စဉ်နဲ့အမျှ တီထွင်ဖန်တီးမှုတွေ ပြုလုပ်နေရသူတွေပါ။ ဆက်တိုက် အသစ်အသစ်တွေကို ဖန်တီးနေရတဲ့အခါ ဦးနှောက်က ညောင်းပြီး ပင်ပန်းလာပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်နေတာကနေ အနားယူဖို့ဆိုရင်
- အလုပ်ကနေ ခဏလောက် အနားယူလိုက်ပါ။
- အလုပ်နဲ့ မဆိုင်ဘဲ ကိုယ်ဝါသနာပါတာ၊ ပျော်တာကို လုပ်ကြည့်ပါ။
- တစ်ခါမှ မလုပ်ဖူးတဲ့ ဖန်တီးမှုတွေ လုပ်ကြည့်ပါ။ (ဥပမာ ဟင်းချက်တာ၊ ပုံဆွဲတာ၊ ပန်းထိုးတာ စသဖြင့်)
ဒီလိုအနားပေးလိုက်မှ ဦးနှောက်လည်း အနားရပြီး ပိုကောင်းတဲ့ အိုင်ဒီယာတွေ ထုတ်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
(၆) လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းမှ အနားယူခြင်း (Social rest)
နေ့စဉ် လူပေါင်းများစွာနဲ့ ပြောဆိုဆက်ဆံနေရတဲ့အခါ ကြာလာရင် စိတ်မောလူမော ဖြစ်လာမှာပါ။ ဒါက introvertဖြစ်ခြင်း၊ extrovertဖြစ်ခြင်းနဲ့ မဆိုင်ပါဘူး။ လူမျိုးစုံ စရိုက်မျိုးစုံနဲ့ တွေ့ရတဲ့အခါ ကြာလာရင် ပင်ပန်းလာတာ သဘာဝပါပဲ။ ဒီကနေ အနားယူဖို့ဆိုရင်
- တစ်ယောက်တည်း အချိန်ဖြုန်းကြည့်ပါ။
- လူများတဲ့ ပွဲလမ်းသဘင်တွေကို ခဏရှောင်ပါ။
- တကယ်ချစ်ခင်ရင်းနှီးရတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေ၊ မိသားစုတွေနဲ့ အချိန်ဖြုန်းပါ။
- တစ်ယောက်တည်း အပြင်သွားကြည့်ပါ။
- ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ပါ။
တစ်ယောက်တည်း အနားယူကြည့်တဲ့အခါ စိတ်ကလေး အနားရပြီး အာရုံနောက်စရာတွေလည်း မရှိတာကြောင့် နေလို့ပိုကောင်းလာပါလိမ့်မယ်။
(၇) စိတ်ဝိဉာဉ်ဆိုင်ရာ အနားယူခြင်း (Spiritual rest)
စိတ်ဝိဉာဉ်ဆိုင်ရာ အနားယူခြင်းကတော့ inner peaceကို ရှာဖွေခြင်းတစ်ခုပါပဲ။ ယုံကြည်ရာဘာသာအလိုက်
- ဆုတောင်းမယ်
- ရွတ်ဖတ်မယ်
- တရားထိုင်မယ်
- ယောဂကျင့်မယ်
- သဘာဝနဲ့ ထိတွေ့မယ်
- အကောင်းမြင်စိတ်နဲ့ စိတ်ထားတတ်အောင်နေမယ်
- သူများကို ကူညီမယ်၊ လှူဒါန်းပေးကမ်းမယ် စတာတွေက စိတ်အေးချမ်းစေပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုတိုးစေမယ့် အကျင့်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အနားယူတာက နေ့စဉ်လှုပ်ရှားသွားလာနေရတဲ့ လူသားတွေအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီ အနားယူခြင်း (၇) မျိုး ကို ကိုယ့်ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ ထည့်သွင်းပြီး အနားယူမယ်ဆိုရင် ပိုအဆင်ပြေပြီး နေပျော်တဲ့ ဘဝကို ရမှာပါ။
[embed-health-tool-bmi]
