ရင်သားကင်ဆာ

ရင်သားကင်ဆာနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ ရောဂါဖြစ်နှုန်းများစေတဲ့ အချက်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူတို့ထဲက တစ်ခုကတော့ အဆီနဲ့ ကယ်လိုရီများတဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ ရင်သားကင်ဆာ ရောဂါကို တိုက်ဖျက်ပေးမယ့် အကောင်းဆုံး အစားအသောက် ၇ မျိုးအကြောင်း ပြောပြမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာစွာ စားသောက်ခြင်းဟာ ရင်သားကင်ဆာ ကုသမှုကို ကူညီပေးရုံသာမက ဖြစ်ပွားမှုကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ ၁။ Cruciferous ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ Cruciferous ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေဟာ Brassica အပင်မျိုးတွေ ဖြစ်ပြီးတော့ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း၊ ဂေါ်ဖီထုတ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီ၊ တရုတ်မုန်လာနဲ့ collard greens တွေ ပါဝင်ပါတယ်။ Cruciferous ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေဟာ carotenoids တွေ၊ ဗီတာမင် C, E, K၊ folate နဲ့ သတ္တုဓါတ်တွေ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ […]

အိပ်စက်ခြင်းဟာ ကိုယ်ခန္ဓါရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ အိပ်စက်မှုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေနဲ့ ကင်ဆာ ဆက်နွယ်ချက်တွေကို လေ့လာမှု အတော်များများမှာ သက်သေပြခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ကင်ဆာရောဂါသည်တွေရဲ့ ၅၀% ဟာ အိပ်စက်မှု ပြဿနာတွေကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေကို မြင့်တက်စေဖို့ ဒီပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကင်ဆာ လူနာတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ အိပ်စက်မှု ပြဿနာ အကြောင်းရင်းများ လေ့လာမှု တွေအရ အိပ်စက်မှု ပြဿနာတွေ ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဖြစ်အများဆုံးကတော့ အကျိတ်ကြောင့် ပြောင်းလဲသွားတဲ့ ကိုယ်ခန္ဓါ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ ကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရင်သားကင်ဆာ ခံစားနေရသူ လူနာတွေဟာ ကိုယ်ခန္ဓါပိုင်းဆိုင်ရာ ခံစားမှုတွေ ဖြစ်တဲ့ နာကျင်မှု၊ အသက်ရှူကျပ်ခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ […]

ကင်ဆာ ဆေးသွင်းကုသနည်းဟာ အစောပိုင်းတွေ့ရတဲ့ ရင်သားကင်ဆာတွေမှာ ခွဲစိတ်ကုသအပြီးကျန်ရှိနေနိုင်တဲ့ ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို ဖယ်ရှားဖို့အတွက် အသုံးပြုပါတယ်။ ကင်ဆာ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားခြင်းကို လျှော့ချပေးပြီး ရောဂါအဆင့်မြင့်တဲ့ ကင်ဆာတွေမှာ ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို တတ်နိုင်သလောက် ဖျက်စီးပေးဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်းကို မခွဲစိတ်ခင်မှာ အကျိတ်ကျုံ့သွားဖို့အတွက်လည်း အသုံးပြုပါတယ်။ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်းကို အသုံးပြုရမယ့် အခြေအနေများစွာ ရှိပါတယ်။ ခွဲစိတ်ကုသအပြီး (adjuvant chemotherapy) ခွဲစိတ်ကုသခြင်းဟာ မြင်နိုင်တဲ့ ကင်ဆာကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ အတွက် အသုံးပြုပြီး ခွဲစိတ်ပြီးနောက်ပိုင်းကုသတဲ့ ကုသနည်းတွေကတော့ ကိုယ်ခန္ဓါအတွင်းမှာ ကျန်းနေနိုင်တဲ့ မျက်စိနဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့ (သို့) imaging test တွေနဲ့ မတွေ့နိုင်တဲ့ ကင်ဆာ အကြွင်းအကျန်တွေကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။ ဒီဆဲလ်တွေဟာ ကိုယ်ခန္ဓါအတွင်းက အခြားနေရာတွေမှာ ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။ ရင်သားကင်ဆာပြန်ဖြစ်နှုန်းကို breast-conserving surgery […]

CAM လို့ခေါ်တဲ့ ရင်သားကင်ဆာအတွက် Complementary and Alternative treatments တွေဟာ လူနာတွေအတွက် အကျိုးကျေးဇူးတွေကို အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ဖြစ်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။ အချို့လေ့လာမှုတွေက သူဟာ ဓါတ်ရောင်ခြည်နဲ့ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်းရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို လျှော့ချပေးပြီး လူနာတွေကို စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Complementary and Alternative treatments ရဲ့ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုချက် ပုံမှန်ကုသမှုတွေဖြစ်တဲ့ ဆေးသွင်းကုသခြင်း၊ ဟော်မုန်းကုသခြင်း၊ ဓါတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ကုသခြင်း၊ ခွဲစိတ်ကုသခြင်းတို့အပြင် Complementary and Alternative treatments တွေဟာ လူနာရဲ့ ကုသမှုမှာ အရေးပါလာကြပါတယ်။ Complementary ဆိုတာဟာ ပုံမှန်ကုသမှုတွေနဲ့ အတူအသုံးပြုရတဲ့ နည်းဖြစ်ပြီး ဒီကုသမှုရဲ့ အစွမ်းထက်မှု (သို့) လုံခြုံမှုကို ထောက်ခံတဲ့ သက်သေတော့ မရှိသေးပါဘူး။ Alternative […]

Estrogen ကို တုန့်ပြန်တဲ့ ဆဲလ်တွေ ပွားလာစေတဲ့ receptors တွေ ရှိတဲ့ကင်ဆာကို ER breast Cancer လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ကင်ဆာအမျိုးအစားတွေနဲ့ ဘယ်ကို ကုသနိုင်လဲဆိုတာ လေ့လာကြည့်ကြရအောင်။ အခုမှ ရင်သားကင်ဆာဖြစ်သူတွေဟာ ရင်သားကင်ဆာဟာ တစ်မျိုးတည်းမဟုတ်ပဲ အမျိုးအစား အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာ သိရင် အံ့သြကြမှာပါ။ မတူညီတဲ့ ရင်သားကင်ဆာ အမျိုးအစားတွေအကြောင်းကို လေ့လာသင်ယူခြင်းဟာ ကုသမှုအမျိုးအစားတွေ၊ ကုသမှု တိုးတက်ခြင်းတွေကို နားလည်ဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ရင်သားကင်ဆာ အမျိုးအစား တစ်မျိုးစီဟာ အခြားအမျိုးအစားတွေနဲ့ မတူညီပဲ တစ်ပုံစံစီ ပြုမူကြတာကြောင့် ကုသမှု အမျိုးမျိုးကို လိုအပ်ပါတယ်။ အကျိတ်ကို ကိုယ်ခန္ဓါက ဖယ်ရှားပြီး အသားစ ယူပြီးတဲ့အခါမှာ ရောဂါရှာဖွေတဲ့ ဆရာဝန်တွေဟာ ကင်ဆာ အမျိုးအစားတွေကို စစ်ဆေးပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေကို Pathology […]

ရင်သားကင်ဆာ ခွဲစိတ်မှု အပြီးမှာ လူနာတွေဟာ သူတို့ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ ပြန်ကောင်းလာဖို့ ကူညီပေးတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းတွေနဲ့ အစားအသောက်တွေကို ဖေါ်ပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်း ရင်သားကင်ဆာခွဲစိတ်မှု ယူထားတဲ့ လူနာတွေဟာ သူတို့လက်မောင်းနဲ့ ပုခုံတွေကို ပုံမှန် ပြန်ဖြစ်စေဖို့ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်သင့်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ခြင်းဟာ ပုခုံးမှာ မာနေခြင်း (သို့) တင်းကျပ်နေခြင်းကို လျော့ကျစေပါတယ်။ သင့်ဆရာဝန်က သင့်အတွက် အကောင်းဆုံးနည်းကို ရွေးချယ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ • ခွဲစိတ်ပြီး ပထမ နှစ်ပတ်အတွင်း - လက်ကို ပုခုံးအထက်ကျော်ပြီး မြှောက်ခြင်း နဲ့ သကြားအိတ် တစ်အိတ်ထက် ပိုလေးတဲ့ အရာတွေကို မခြင်းကနေ ရှောင်ကျဉ်သင့်ပါတယ်။ ခွဲထားတဲ့ဘက်နဲ့ အရာဝတ္ထုတွေကို တွန်းခြင်း၊ ဆွဲခြင်းတွေ မပြုလုပ်သင့်ပါဘူး။ ခွဲစိတ်ပြီးရင် ရင်သားကင်ဆာ လူနာတွေ […]

အချို့သူတွေက secondary ရင်သားကင်ဆာဟာ ဒုတိယအကြိမ် အပြစ်ပေးခံရခြင်းလို့ ယူဆကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ ရင်သားကင်ဆာကို တစ်ခါခံစားဖူးကြသူတွေ ဖြစ်ပြီး ကုသမှုတွေရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကိုလည်း ခံရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အခုတော့ ဒီအရာတွေကို နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆိုးရွားတဲ့ အတွေးတွေ ဖြစ်လာခြင်းဟာ ပုံမှန်သာဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လို ခံစားမှုတွေ ဖြစ်လာသလဲဆိုတာ ကြည့်လိုက်ကြရအောင်။ ဘယ်လိုခံစားရမလဲ ဒုတိယအကြိမ် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်လာပြီဆိုရင် ပထမအကြိမ် ကျော်လွှားနိုင်ပြီလို့ ယူဆခဲ့တဲ့ ရင်သားကင်ဆာခံစားရတုံးက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခံစားမှုတွေကို ပြန်လည် ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကြောက်ရွံ့ခြင်း၊ စိတ်ပူခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်းနဲ့ စိတ်ဓါတ်ကျခြင်းတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ကုသမှုတွေဟာ အကျိုးမှရှိရဲ့လားဆိုတဲ့ အတွေးတွေဟာလည်း ပိုမို ကြီးမားလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာဝန်တွေ၊ အခြားကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ မိမိကိုယ်ကိုယ် စိတ်တိုလာမှုတွေကို ခံစားရမှာ […]

ရင်သားအကျိတ် (သို့) ရင်သားနာကျင်ခြင်းက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ အမျိုးသားတွေမှာတောင် ဆရာဝန်ဆီသွားပြဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ အရာဖြစ်ပါတယ်။ ရင်သားကင်ဆာ အစပိုင်းအဆင့်တွေမှာ ရောဂါလက္ခဏာ မပြတတ်ပေမယ့် အချိန်မီ တွေ့ရှိခြင်းဟာ ရင်သားကင်ဆာရဲ့ အသက်ရှင်နေနိုင်စွမ်းကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါတယ်။ အောက်ဖေါ်ပြပါ အချက်တွေကတော့ ရောဂါလက္ခဏာတွေနဲ့ ရင်သားကင်ဆာ အမျိုးအစားတွေအကြောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရင်သားအကျိတ် (သို့) ရင်သားနာကျင်ခြင်းက ရင်သားကင်ဆာလား လူတွေဟာ နာကျင်မှုခံစားရပြီဆိုရင် တစ်ခုခုတော့ မှားနေပြီလို့ ထင်ကြသလိုပဲ အမျိုးသမီးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ရင်သားမှာ နာကျင်မှု ခံစားရမယ်ဆိုရင် ဒါကို ရင်သားကင်ဆာလို့ ထင်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရင်သားနာကျင်တိုင်း ရင်သားကင်ဆာလို့ ပြောလို့မရပါဘူး။ အခြားအချက်တွေ အတော်များများကလည်း ရင်သားနာကျင်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသေးတယ်။ ရင်သားနာကျင်မှုကို mastalgia လို့ ခေါ်ပြီး အောက်ပါ အချက်တွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရာသီလာခါနီး ဟော်မုန်း ပြောင်းလဲမှုများ ကိုယ်ဝန်တားဆေး […]

Breast conservation surgery ကို lumpectomy, partial mastectomy, quadrantectomy, or segmental mastectomy ဆိုပြီး ခေါ်ကြပါတယ်။ Breast conservation surgery ဟာ ရင်သားကင်ဆာ လူနာတွေအတွက် ကုသနည်း တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ရင်သားရဲ့ ကင်ဆာဖြစ်နေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းကို ဖြတ်ထုတ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖြတ်ထုတ်တဲ့ တစ်ရှူးပမာဏဟာ အကျိတ်တည်နေရာနဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ အခြားအချက်အလက်တွေပေါ်မှာလည်း မူတည်ပါသေးတယ်။ ခွဲစိတ်မှုမပြုခင် ဆရာဝန်နဲ့ ရင်သားရဲ့ ဘယ်လောက်ကို ဖြတ်ထုတ်မှာလဲ၊ ဘယ်လို အမာရွတ်မျိုး ကျန်ခဲ့မှာလဲ အစရှိတဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို မေးမြန်းသင့်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အကျိတ်ပတ်လည်က ပုံမှန် ကောင်းတဲ့ တစ်ရှူးအချို့ကိုပါ ဖြတ်ထုတ်မှာမို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Breast conservation surgery ကို ဘယ်သူတွေ […]