မတ်တတ်ပြေးအရွယ်နဲ့မူကြိုအရွယ်ကလေးရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု အဆင့်ဆင့်

ကလေးတွေ ဘာကြောင့် ဆဲတတ်တာလဲဆိုတာ ရှေ့ဆောင်းပါးမှာ ပြောပြီးပါပြီ။ ဒီမှာ ပြန်ဖတ်လို့ရပါတယ်။ ခုဆက်ပြောမှာက ကိုယ့်ကလေးက ဆဲတတ်နေရင် ဘာလုပ်ကြမလဲ။ ဒီတိုင်းထားလိုက်ပါ။ ကြီးရင် အလိုလို ပျောက်သွားမယ်လို့ ပြောလို့ ရတဲ့ ကိစ္စတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဆဲနေရင်းနဲ့ ပိုယဉ်ပါးလာပြီး ထမင်းစား ရေသောက်ကိစ္စဖြစ်သွားဖို့ ပိုများပါတယ်။ လူကြားသူကြားထဲရောက်မှ ထထဆဲနေတာကလည်း ရှေ့တင်တာ ဘာမှမပြောတာ နောက်ကွယ်မှာ ရိုင်းလိုက်တဲ့ကလေး။ မိဘက မဆုံးမဘူးလား မသိပါဘူးဆိုပြီး ကဲ့ရဲ့ နေမှာပါ။ ဆဲတတ်တဲ့ ကလေး ကို ဆုံးမတဲ့နေရာမှာ ရှေးရိုးနည်းတွေအတိုင်း ကလေးကို ရိုက်နှက်လို့ မဖြစ်ပါဘူး။ တစ်ခါ နှစ်ခါ အဆင်ပြေကောင်း ပြေနိုင်ပါတယ်။ ကြာလာရင်တော့ ကလေးကထုံသွားပြီး ကြောက်မှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ အရင်လို ကလေးကို 'နင် ဆဲစမ်း။ နောက်တစ်ခါ ထပ်ဆဲရင် […]

လူကြားထဲရောက်မှ အမေကို ထဆဲတဲ့ ကလေး၊ မျက်စောင်းထိုး ခြေဆောင့်တဲ့ကလေးတွေကို တွေ့ဖူးပါသလား။ သင့်စိတ်ထဲ ဘာတွေးသလဲ။ ဟာ ဒီကလေး တော်တော်ရိုင်းပါလားပေါ့။ ငယ်ငယ်လေးနဲ့ အမေကိုတောင် ပြန်ပြောတယ်ကြည့်စမ်း ဆိုပြီး မတွေးမိဘူးလား။ သူ့အမေကရော ဘာလုပ်လိုက်လဲ။ ဆဲဦးဟာဆိုပြီး ဗျင်းတော့တာပေါ့။ လူကြားထဲမှာ အမေကရိုက် ကလေးကအော်ငိုနဲ့ တော်တော်ကြည့်ရဆိုးတဲ့ မြင်ကွင်းပါပဲ။ ဒီလို ရိုင်းတဲ့ ကလေးတွေကို ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မြင်ဖူးမှာပါ။ ဒီ ၅နှစ် ၆နှစ်အရွယ် ကလေးတစ်ယောက် ရိုင်းနေတာ ဘာကြောင့်များလဲ။ ဘာတွေကများ ကလေးကို ဆဲတတ်အောင် သင်ပေးလိုက်တာပါလိမ့်။ ကလေးတွေ ဘာကြောင့် ရိုင်းတာလဲ။ ကလေးတွေက မွေးကတည်းက ရိုင်းတာမဟုတ်ဘူး။ မွေးကတည်း မျက်စောင်းထိုး၊ ဆဲတတ် ဆိုတတ်တာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ လက်ခံတယ်ဟုတ်။ ကလေးဆိုတာ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုကြည့်ပြီး သင်ယူရင်း ကြီးလာကြတာပါ။ […]

ဟိုဟို ဒီဒီ မြည်းစမ်းစားဖူးလာတော့ အရသာတွေ သိနေပြီ ဆိုတဲ့ အရွယ်မှာ ကလေးထမင်းကျွေးချိန်တွေဟာ မေမေတို့အတွက် သိပ်ပင်ပန်းပါတယ်။ အဆော့မက်၊ သွားရေစာ မက်ပြီး ထမင်း ကောင်းကောင်း မစားချင်ကြတဲ့ အရွယ်ပေါ့။ အစားအသောက် တွေကို အခု ကြိုက်နေလည်း ခဏနေ မစားချင်တော့တာ၊ ချေးထူလာတာ၊ အစားသိပ်ရွေးတာ၊ နည်းနည်းစီပဲ စားတာ၊ အဆော့ပဲ မက်နေတာ စတဲ့ ပြဿနာတွေ ကြောင့် အမြဲ တိုင်ပတ်နေရမှာပါ။ ဒါကြောင့် ဒီထမင်း ကုန်အောင်မစားရင် ရိုက်မယ်ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းတွေ သုံးရတော့တာပေါ့။ ဒီထမင်း ကုန်အောင်မစားရင် ရိုက်မယ်ဆိုတဲ့ မေမေ နည်းလမ်းမှန်ရဲ့လား ထမင်းကျွေးချိန်မှာ တုတ်ကိုင်ပြီး ကလေးကို မခြိမ်းခြောက်ဖို့၊ အစားအသောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆုပေးဒဏ်ပေး မလုပ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးကို အာဟာရပြည့်စေချင်လို့၊ ကောင်းစေချင်လို့ လုပ်တာ […]

ကလေးတွေဆိုတာလည်း အရွယ်လေး နည်းနည်းရောက်ရင်ကို လိမ်တတ်တဲ့ သဘာဝရှိပါတယ်။ လေ့လာချက်တွေအရ ကလေးတွေက ၃နှစ်အရွယ်တည်းက စလိမ်တတ်ပါတယ်တဲ့။ သင်က သူ့စိတ်ထဲမှာ ဘာတွေးနေလဲမသိဘူး။ သူမပြောရင် သင်မသိနိုင်ဘူးလို့ ယူဆပြီး လိမ်တာပါတဲ့။ ၄ နှစ်ကနေ ၆နှစ်လောက်ဆိုရင် မျက်နှာထား ပီပီပြင်ပြင်နဲ့ လေသံမှန်မှန် လိမ်နိုင်နေပါပြီတဲ့။ ရှင်းပြခိုင်းရင်တောင် မင်သေသေနဲ့ ရှင်းနိုင်ပါတယ်တဲ့။ ဒီနောက်ပိုင်းကစပြီး အခါအခွင့် သင့်သလို လိမ်တတ်ကြတာပေါ့။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်လောက် ဖြစ်လာရင် သူများထိခိုက်မှာစိုးလို့ လိမ်တဲ့ white liesတွေကိုတောင် သုံးတတ်နေပါပြီ။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လိမ်တာက လိမ်ရင်း လိမ်ရင်းကနေ အကျင့်ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။ ခုနေ မပြင်ပေးရင် ထမင်းစားရေသောက် အကျင့်ဖြစ်သွားပြီး လူဆိုးလေးတွေ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ သူပြောတာမှ ကိုယ်မယုံရရင် တခြားဘာကို အားကိုးရမလဲ။ ဒါကြောင့် သင့်ကလေးတွေ သင့်ကို […]

သင့်ကလေး EQ ကောင်းစေမည့် နည်းလမ်းများ အကြောင်း ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ခုနောက်ပိုင်းမှာ EQ ဆိုတဲ့ စကားက လူသုံးများလာပါပြီ။ အရှည်ကတော့ emotional quotient လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အလွယ်ပြောရရင် စိတ်ခံစားမှု ထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်းပေါ့။ အရင်ကတော့ သူဘယ်လောက် "တော်" လဲပဲ စိတ်ဝင်စားကြတာပါ။ ခုတော့ သူဘယ်လောက် "ကောင်း"လဲ ကိုပါ စိတ်ဝင်စား လာကြပါပြီ။ ခုခေတ်မှာက အရင်ကထက် အပြိုင်အဆိုင်တွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ပိုများလာပါတယ်။ ဒါတွေကို ကိုင်တွယ်ဖို့ စိတ်ကိုယ်ခံအား ကောင်းနေဖို့ လိုပါတယ်။ https://hellosayarwon.com/parenting/toddler-preschooler/toddler-and-preschooler-growth-and-development/how-to-be-a-good-parent/ သင့်ကလေး EQ ကောင်းစေမည့် နည်းလမ်းများ မြင်သာအောင် ပြောရရင် ဖေ့စ်ဘုတ်မှာ သတင်းတစ်ခု တက်လာပြီဆိုရင် အောက်က သေချာမသိဘဲ ဝိုင်းဆဲ ကြပါတယ်။ တကယ်ဆို သတင်းက အမှန်လား၊ ဒါဖြစ်နိုင်လား ဆိုတာတောင် […]

ကလေးတွေကို စည်းကမ်းတင်းကျပ်ပြီးပုံစံချလွန်းတာမကောင်းသလို သွန်သင်ထိန်းကျောင်းမှုမရှိလို့လည်းမဖြစ်ပါဘူး။ ကလေးတွေကို ပျိုးထောင်ရာမှာလည်း နည်းလမ်းမှန်ကန်ဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးတွေကို သွန်သင်ထိန်းကျောင်းရင်း မိဘတွေလုပ်မိတတ်တဲ့ အမှား တွေရှိပါတယ်။ မသိလိုက်ဘဲ လုပ်မိနေတဲ့ နည်းလမ်းမှားတွေက ကလေးတွေရဲ့ကြီးပြင်းမှုမှာ အကျိုးဆက်မကောင်းတဲ့ ဂယက်တွေဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ အခု သင့်ကလေးကို ပျိုးထောင်တဲ့နည်းလမ်းကရော မှန်ကန်ရဲ့လားဆိုတာ အောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့ မိဘတွေရဲ့အမှား တွေကို ကြည့်ရအောင်။ (၁) အပြစ်တင်တာ ကလေးတွေကို အမြဲလိုလို အပြစ်ပြောတာက ရှက်ရွံ့စိတ်နဲ့ ချိုးနှိမ်ခံရမှုကို ခံစားရစေပါတယ်။ အပြောပဲခံနေရပြီး အမှန်ကိုသေချာမရှင်းပြတဲ့အတွက် ကလေးက အမှားထပ်လုပ်မိဦးမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ကလေးကို ညင်ညင်သာသာသတိပေးစကားပြောပြီး ဒီ အမှား ကို ဘာကြောင့်မလုပ်သင့်တာလဲ ရှင်းပြဖို့ပါပဲ။ (၂) လူကြားထဲ ဆုံးမပြောဆိုတာ ကလေးကို သူလုပ်ခဲ့တဲ့ အမှား အတွက် ဆုံးမဖို့လိုနေပြီလို့ယူဆတယ်ဆိုရင် မွေးချင်းမောင်နှမရှေ့၊ သူငယ်ချင်းတွေရှေ့မှာ အပြစ်မပြောသင့်၊ မဆူသင့်ပါဘူး။ တစ်ယောက်တည်းရှိချိန်မှ […]

ကလေးတွေကို တချို့က အလိုလိုက်တယ်၊ တချို့က အကြမ်းနည်းနဲ့ စည်းကမ်းပေးတယ်၊ တချို့က ဉာဏ်ရှိရှိနဲ့ ကလေးကို စည်းရုံးပြီး သွန်သင်ထိန်းသိမ်းကြပါတယ်။ ဘာနည်းပဲသုံးသုံး ကလေးငြိမ်သွားဖို့၊ ကိုယ့်စကားနားထောင်ဖို့ချည်းပဲ အဓိကထားလို့မရပါဘူး။ ဥပမာ ကလေးက ဂျီကျ ပြီး ချော့မရတဲ့အချိန် “ အခုတိတ်နော်…မတိတ်ရင် အရိုက်ခံရမယ်” ဆိုပြီး ကလေးကို ခပ်ကြမ်းကြမ်းဆက်ဆံတာမျိုးက ခဏတာတော့ ကလေးက လန့်ပြီး တိတ်သွားမှာပေမယ့် ရေရှည်အတွက် အဆင်မပြေနိုင်ပါဘူး။ မိဘလုပ်သူကို ကြောက်စိတ်ဝင်သွားပြီး ဆက်ဆံရေးမှာ ထိခိုက်လာတာ၊ ဒါမှမဟုတ် နောက်ပိုင်းမကြိုက်တဲ့ အပြုအမူတွေ ခိုးလုပ်တတ်လာတာ၊ အရွဲ့တိုက်လာတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စကားနားမထောင်တဲ့ ကလေးလေးတွေကို ဘယ်လိုထိန်းကြမလဲဆိုတာ အခက်ကြုံနေတဲ့ မိဘတွေအတွက် ဒီအချက်လေးတွေက အထောက်အကူပေးပါလိမ့်မယ်။ ဂျီကျ တတ်တဲ့ ကလေးကို ထိန်းကျောင်းနိုင်ဖို့ (၁) အခြေအနေကို ထိန်းညှိပါ စာလုပ်ခိုင်းရင် မလုပ်ချင်တဲ့ […]

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာတော့ ကလေးကို ရိုက်ပြီးဆုံးမတာက မျိုးရိုးစဉ်ဆက် ထိန်းသိမ်းလာကြတဲ့ ရိုးရာအမွေအနှစ် တစ်ခုလိုပါပဲ။ ရိုက်နှက်ဆုံးမခြင်းက ကလေးအတွက် ဘာအကျိုးမှမရှိဘူးလို့ ပြောပြန်ရင်လည်း ကျွန်တော်တို့၊ ကျွန်မတို့တုန်းက ဒီလိုပဲ ရိုက်နှက်ပြီး ကြီးပြင်းလာကြတာပဲလေ၊ ကျွန်မတို့ကလေးတွေလည်း အကုန် အကောင်းအတိုင်းပဲလေဆိုပြီး ပြန်ပြောတတ်ကြပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ကောင်းစေချင်လို့ ရိုက်နှက်ဆုံးမလိုက်တဲ့ မိဘတွေရဲ့ အမှားတွေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ကလေးမှာ တစ်ဘဝလုံးစာ ကျန်ခဲ့နိုင်တဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာတွေအကြောင်းကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ၁။ ဘယ်အရာမဆို လက်ပါရင် ပြီးတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးများဝင်လာခြင်း ကိုယ်က စံနမူနာလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ မိဘက ကိုယ်အမှားတစ်ခုလုပ်တာနဲ့ လက်ပါပြီး ရိုက်နှက်ဆုံးမတယ်၊ အဲ့နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာ ဘယ်သူမဆို မှားရင် ရိုက်နှက်ဆုံးမမှ နားလည်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အသိက ဝင်သွားတော့တာပါပဲ။ မှားသည်၊ မှန်သည်ဆိုတာလည်း နားမလည်တော့ဘဲ ဒါကိုပဲ သူတို့ရဲ့ […]

မိဘရယ်လို့ဖြစ်လာရင် ကလေးရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကို စောင့်ရှောက်ကာကွယ်ပေးရလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါဆို ဘာကြောင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေကိုရော မစောင့်ရှောက်ရမှာလဲ၊ ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ မကြိုးစားရမှာလဲ။ စက်ဘီးစီးချိန်မှာ ဦးထုပ်ဆောင်းပေးလို့ဖို့ သတိရဖို့လိုသလို သူတို့တွေရဲ့ ဦးနှောက်လေးထဲက စိတ်ခံစားချက်တွေကိုလည်း ဂရုစိုက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လေ။ ကလေးတွေဟာ နုနယ်တဲ့ စိတ်ထားမျိုးနဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့ အတွေးအခေါ်မျိုးတွေပိုင်ဆိုင်ထားသလို အရာရာကို မိဘ၊ ညီအကိုမောင်နှမနဲ့ ကျောင်းလို အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကနေ လေ့လာနေကြတဲ့ အရွယ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အပြုအမူ၊ အနေအထိုင်၊ အခြေအနေတွေက သူတို့ကို ပုံသွင်းသွားမှာဖြစ်ပြီးတော့ ဒီအချိန်မျိုးမှာ မှားယွင်းတဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့ သူတို့ကို ထိန်းကျောင်းခဲ့မယ်ဆိုရင် စိတ်ဒါဏ်ရာတွေ စိတ်အားငယ်မှုတွေ တစ်ဘဝလုံး စွဲထင်သွားပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်ကလေးရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေကောင်းမွန်ပြီး စိတ်ပျော်ရွှင်ချမ်းမြေ့စွာကြီးပြင်းနိုင်စေဖို့ဆိုရင် ဖေဖေ မေမေတွေ အနေနဲ့ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။ စိတ်ခွန်အားဖြစ်စေမယ့် […]

ကလေး ဆိုတဲ့အမျိုးက မလုပ်နဲ့ဆို လုပ်ကြည့်ချင်တယ်၊ တား‌လေ လုပ်လေ၊ စူးစမ်းလေပါပဲ။ ကလေးကို မလုပ်ရဘူး၊ မသွားရဘူး ဆိုတဲ့ တားမြစ်ချက်တွေထုတ်ဖို့၊ ကလေးကြောက်စေမယ့်နည်းတွေကို အရင်စဉ်းစားကြတယ်မဟုတ်လား။ ပြောနေရင် နားထောင်နော်၊ ပြောမရရင် ဒီမှာ တုတ်‌ တွေ့လား၊ ပြောစကားနားမထောင်တဲ့ကလေး မေမေရိုက်မှာနော် ဆိုတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေက တကယ်ရော အသုံးဝင်ရဲ့လား။ ပြောစကားနားမထောင်တဲ့ကလေး ကို ရိုက်ဆုံးမလိုက်ရင် လိမ္မာသွားမှာလား ကလေးတစ်ယောက်ဟာ အရိုက်ခံလိုက်ရတဲ့အချိန်မှာ သူ့ရဲ့လေ့လာနိုင်စွမ်း၊ နားလည်မှတ်သားနိုင်စွမ်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဦးနှောက်အပိုင်းမှာ နှိုးဆွလိုက်သလိုဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ရိုက်ဆုံးမခြင်းကို အန္တရာယ်တစ်ခုအနေနဲ့ ကလေးက သိရှိလက်ခံလိုက်ပြီး ချက်ချင်းတုံ့ပြန်လာပါတယ်။ အကြောက်တရားနဲ့ ထိန်းချုပ်တဲ့နည်းက ရေရှည်အတွက် မထိရောက်နိုင်သလို ဖွံ့ဖြိုးသွက်လက်မှုမှာ ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ ပြောစကားနားမထောင်လို့ ကလေးကို မရိုက်သင့်တဲ့အကြောင်းရင်းက လူကြီးပြောတိုင်း နားထောင်ခိုင်းတဲ့အကျင့်ကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ကလေးရဲ့အတွေးနဲ့ ခံစားချက်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ပြောရဲအောင် လေ့ကျင့်ပေးပါ။ […]