ကလေးငယ်ပထမနှစ်

သင့်ရဲ့၁၃လအရွယ်ကလေးကို ဂရုစိုက်ပြုစုဖို့ ဘာတွေသိဖို့လိုအပ်လဲ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားမှုနဲ့ အပြုအမူများ ကလေးဟာဘယ်လိုဖွံ့ဖြိုးသင့်သလဲ။ အသက်၁၃လမှာ သင့်ကလေးဟာစားသောက်ပုံတွေပြောင်းလဲနေနိုင်ပါပြီ။ သူဟာရုတ်တရက်ကြီး အစားအသောက်ရွေးသူတစ်ယောက်လည်းဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာကြည့်လိုက်ရင်တော့ ထူးဆန်းသလိုထင်ရပေမဲ့ ပုံမှန်ပါပဲ။ ဒီအချိန်ဟာ အစားအစာမျိုးစုံကို စတင်စမ်းသပ်ကြည့်ဖို့နဲ့ သူအရင်ကမကြိုက်ခဲ့တဲ့ စားစရာတွေကို ပြန်လည်ကျွေးကြည့်ဖို့အတွက် အချိန်ကောင်းပါ။ ဒါက သူ့ရဲ့အရသာခံအာရုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းပါပဲ။ သူ့ကို စားစရာအမျိုးမျိုးနဲ့ ဟင်းအမျိုးမျိုးကို စမ်းပြီးကျွေးကြည့်နိုင်ပါတယ်။ သူ့မှာ အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်းနဲ့ ဖျားနာခြင်း (သို့) ဝမ်းပျက်ခြင်းတွေဖြစ်လာမှသာလျှင် သင်စိုးရိမ်ရမှာပါ။ ဒီအခြေအနေဟာ သူ့မှာကူးစက်ရောဂါတစ်ခုခုဖြစ်နေတာကြောင့် အစာစားချင်စိတ်တွေမရှိတာလို့ ယူဆနိုင်တဲ့အခြေအနေမျိုးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာတော့ သင်ဆရာဝန်ခေါ်သင့်ပါပြီ။ အစားအသောက်ပုံစံပဲပြောင်းလဲတာမဟုတ်ပါဘူး။ အိပ်စက်တဲ့အလေ့အထလည်းပြောင်းလဲလာပါတယ်။ သူဟာအရင်က အအိပ်ကြီးအိပ်တဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပေမဲ့ ညသန်းခေါင်မှာရုတ်တရက်ကြီးနိုးလာတာမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ၁၂လကနေ ၁၄လအအတွင်း ကလေးတွေဟာအိပ်မက်မက်တတ်လာကြပါပြီ။ အိပ်မက်တွေဟာ ကလေးတွေ အော်ဟစ်ပြီးနိုးလာသည်အထိ ခြောက်လှန့်တတ်ပါတယ်။ သူအိပ်ပျော်သွားတဲ့ထိ သူနဲ့အိပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် သူ့စိတ်ကို သက်သာရာရစေမှာပါ။ ဒါဟာလည်း မကြာခင်ပြီးသွားပါလိမ့်မယ်။ ကလေးကိုဘယ်လိုထောက်ပံ့ရမလဲ။ တစ်ခါတလေ အစားအသောက်ဂျီးများတဲ့ကလေးတစ်ယောက်ရှိတာဟာ […]

သင့်ရဲ့၁၄လအရွယ်ကလေးကို ဂရုစိုက်ဖို့ သင်ဘာတွေသိရမလဲ။ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားမှုနဲ့ အပြုအမူများ ကလေးဟာဘယ်လိုဖွံ့ဖြိုးသင့်သလဲ။ သင့်ကလေးလေးဟာ အကြောက်တရားနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ကြီးထွားလာတယ်ဆိုတာကို သင်သတိပြုမိပါလိမ့်မယ်။ သင့်ကလေးဟာ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို အာရုံစိုက်မှုပိုများလာပြီး တစ်ခုခုဆို သတိထားကြည့်ပြီး ပြင်ဆင်ထားတတ်လာပါပြီ။ အသားကြိတ်စက်ကအသံတွေ အဝတ်လျှော်စက်ကအသံတွေကိုလည်း သူကြောက်ကောင်းကြောက်နေနိုင်ပါတယ်။ သင်ကဒါကိုသတိပြုမိဖို့လိုပြီး သင့်ကလေးစိတ်ကိုအဆင်ပြေစေဖို့ နည်းလမ်းတွေကို ကြိုတင်ရှာထားသင့်ပါတယ်။ သူတို့တွေဟာ ရေချိုးကန်ကိုလည်း ကြောက်ရွံ့နေတတ်ပြန်ပါသေးတယ်။ အရင်ကသင့်ကလေးက ရေချိုးရတာ နှစ်သက်ကောင်းနှစ်သက်မှာဖြစ်ပေမဲ့ အခုအချိန်မှာသူဟာ ရေချိုးခန်းကို ကြောက်စရာနေရာကြီးအဖြစ်မြင်ကောင်းမြင်နေနိုင်ပါတယ်။ ရက်အနည်းငယ်လောက်သူ့ကို ရေချိုးရာမှာသုံးတဲ့ ဖော့လေးတွေနဲ့ ရေချိုးခိုင်းကြည့်ပါ။ ရေချိုးကန်ထဲမှာ ရေမထည့်ဘဲထိုင်ခိုင်းထားပြီး တဘက်လေးတွေပေးပြီးဆော့ခိုင်းကြည့်ပါ။ မကြာခင်မှာ အဆင်ပြေလာပြီး လုံခြုံစိတ်ချမှုကို သူပြန်ပြီးခံစားလာရပါလိမ့်မယ်။   ကလေးကိုဘယ်လိုထောက်ပံ့သင့်သလဲ။ ဒီအရွယ်ကလေးတွေဟာထိန်းချုပ်ဖို့မလွယ်ကူပါဘူး။ ဒီလိုအချိန်ဟာ အခြေခံအလုပ်လေးတွေကို စည်းကမ်းတကျလုပ်တတ်ဖို့နဲ့ ကလေးအတွက် ကန့်သတ်ချက်အချို့ထားဖို့အတွက် အကောင်းဆုံးအချိန်ပါ။ သင်နဲ့ ကလေးဖေဖေဟာ ကလေးကို ဘာတွေပေးလုပ်မယ် ဆိုတာနဲ့ ကလေးတစ်ခုခုကိုလုပ်လိုက်မိရင် ဘယ်လိုရလဒ်တွေကိုပေးမလဲဆိုတာကို တစ်ညီတည်းဖြစ်နေအောင်တိုင်ပင်ထားရမှာပါ။ ဒါဟာသင့်ကလေးကိုအော်ဟစ်ဆူပူရမယ်လို့ဆိုလိုတာမဟုတ်ပါဘူး။ […]

၁၅လသားကလေးငယ်လေးကို စောင့်ရှောက်ဖို့ ဘာတွေသိဖို့လိုအပ်သလဲ။ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားမှုနဲ့ အပြုအမူ ကလေးကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာဖို့ ဘယ်လိုလုပ်သင့်လဲ။ သင့်ကလေးဟာခုတော့၁၅လပြည့်ခဲ့ပါပြီ။ ခုချိန်မှာသူဟာလမ်းလျှောက်နေနိုင်ပြီဖြစ်သလိုလမ်းလျှောက်စပြုနေတာလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူလမ်းလျှောက်ဖို့ အခန်းလေးလုပ်ထားပေးပါ။ သူလဲကျရင်လည်းလဲကျပါစေ။ ဒီလိုနဲ့ပဲသူ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို သူလေ့လာနိုင်ပြီးတဖြည်းဖြည်းနဲ့ အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်လာမှာပါ။ သေတ္တာလေးတွန်းပြီးတော့ပဲဖြစ်ဖြစ် တွန်းလှည်းလေးနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်သင်သူ့ကိုကူညီနိုင်ပါတယ်။ ဒါကသူအလျင်အမြန်တိုးတက်လာဖို့ အကူအညီဖြစ်မှာပါ။ သင့်ကလေးဟာခုဆိုအရင်ကထက်ပိုပြီးကိုယ့်ဖာသာရပ်တည်နိုင်နေတာကိုတွေ့ရမှာပါ။ သူဟာထမင်းစားပွဲမှာသူ့ကလေးထိုင်ခုံမှာထိုင်ရတာနဲ့စာရင် သင်နဲ့တူတူထိုင်ချင်နေပါလိမ့်မယ်။ ဒီအချိန်မှာသင်ဟာသူနဲ့အပြိုင် ပါဝါလုရတော့မှာပါ။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဟာကလေးကိုကားခုံပေါ်မှာထိုင်ခိုင်းတာဒိုင်ပါလဲပေးရာသွားတိုက်ပေးဖို့ကြိုးစားတာစတဲ့အချိန်မျိုးတွေမှာအများဆုံးကြုံတွေ့ရပါတယ်။ အရမ်းကြီးလည်းစိတ်မပျက်ပါနဲ့။ သင့်ကလေးကသူဟာအကူအညီမပါဘဲနေနိုင်တယ်ဆိုတာကို ပြနေတာပါ။ ဒီအချိန်မှာသင်ကပျာယာမခတ်သွားဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ အေးအေးဆေးဆေးနဲ့ သင့်ရဲ့အမိန့်သံပါနေတဲ့စကားကိုမေးခွန်းပုံစံလေးပြောင်းပြီးပြောကြည့်ပါ။ ဥပမာ “သွားတိုက်စမ်း”လို့ပြောမဲ့အစား “ပျော်ဖို့ကောင်းတာလေး တစ်ခုခုလုပ်ကြရအောင်လေ မေမေတို့သွားအတူတူတိုက်ကြမလား” စသဖြင့် ပြောင်းပြောကြည့်ပါ။ အနည်းဆုံးတော့ Mood ပြောင်းသွားတာကိုတွေ့ရမှာပါ။ သင့်ရဲ့ ၁၅နှစ်အရွယ်ကလေးငယ်လေးဟာ အောက်ပါအချက်တွေကိုလည်းလုပ်နေနိုင်ပါတယ်။ အနည်းဆုံး စကား၃လုံးပြောနိုင်ပါတယ်။ ရိုးရှင်းတဲ့ စကားလုံးလေးတွေကိုနားလည်ပါတယ်။ (မဟုတ်ဘူး ။ ပေး။ ) ခန္ဓါကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေကို ပြတတ်ပါတယ်။ ရောင်စုံခဲတံလေးတွေနဲ့ လျှောက်ခြစ်တတ်ပါတယ်။ ဘောလုံးပစ်တာ၊ ပြေးတာ၊ လှေကားတက်တာစသဖြင့် လုပ်နိုင်ပါတယ်။ […]

ဗီဇတစ်ခုပြောင်းလဲခြင်းရောဂါများဟာ သန္ဓြေသားဖွံ့ဖြိုးချိန်မှာ ဗီဇတစ်ခုယိုယွင်းသွားမှုကြောင့် ရရှိလာသော ပုံမှန်မဟုတ်သည့်ဖြစ်စဉ်များဖြစ်ပါတယ်။ ဗီဇတစ်ခုပြောင်းလဲသောကြောင့်ရရှိသောရောဂါများမှာ ပုံမှန်အားဖြင့် မျိုးရိုးလိုက်သောရောဂါများဖြစ်ပြီး မိသားစုဝင်တစ်ယောက်ယောက်ဆီကနေ ရရှိတတ်ပါတယ်။ ဗီဇတစ်ခုယိုယွင်းပြောင်းလဲခြင်းကြောင့် ရနိုင်သော ရောဂါအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ အဖြစ်များသည့်ရောဂါများ မျိုးရိုးဗီဇတစ်ခုယိုယွင်းပြောင်းလဲသွားခြင်းကြောင့် ရရှိနိုင်တဲ့ ရောဂါတွေအများကြီးရှိနိုင်တဲ့အတွက် အားလုံးကိုသိရှိနိုင်ဖို့ကတော့ ခဲယဉ်းပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွနုပ်တို့တွေဖြေရှင်းရမယ့် တွေ့ဖူးနေကြ ကျန်းမာရေးပြဿနာတော်တော်များများက ဗီဇတစ်ခုယိုယွင်းပြောင်းလဲမှုကြောင့် ရရှိလာတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ထိုရောဂါတွေဟာ အဖြစ်များတတ်ပြီး လူမျိုး၊ အသားအရောင် ယောက်ျားမိန်းမ မရွေးမှာ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။   ဗီဇတစ်ခုတွင်အနာအဆာရှိခြင်းကြောင့်ရရှိလာတတ်သော ရောဂါတွေကတော့ သွေးကင်ဆာ သွေးဖြူဥကင်ဆာလို့လည်းသိထားသော သွေးကင်ဆာ၊ မျက်လုံးအကျိတ်ကင်ဆာ မျက်လုံးတစ်ဖက် သို့မဟုတ် နှစ်ဖက်စလုံးတွင် မျက်ကြည်လွှာဆဲလ်များ ဆက်လက်မဖွံ့ထွားမှုကြောင့် ရရှိလာသော ကလေးများတွင်တွေ့ရသည့် ကင်ဆာတစ်မျိုး၊ အသက် ၆ လနှင့် ၃ နှစ်ကြားတွင်တွေ့ရပြီး လူမျိုးမရွေး ကျားမ,မရွေး တူညီစွာဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ကြွက်သားသေခြင်း ြကွက်သားများအားနည်းခြင်း၊ လျော့ရဲခြင်း၊ ကြွက်သွားများတိုသွားခြင်း မာခြင်းများကဲ့သို့သော ကြွက်သားရောဂါများ။ ထိုရောဂါများသည် တဖြေးဖြေးပိုဆိုးလာကာ တခါတရံအသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်သည်ထိ […]

ဘေဘီလေးက ဖေဖေမေမေတို့နဲ့ သွေးအမျိုးအစားမတူတာမျိုးဖြစ်နိုင်လား ...... ဖေဖေက Aသွေးပါ။မေမေက Bသွေးပါ။ ဒါပေမယ့် မွေးလာတဲ့ ဘေဘီလေးက Oသွေးဖြစ်နေတယ်။ ဒါက ဖြစ်နိုင်ရဲ့လားလို့ တွေးနေတာလား။ ဒါဆိုရင်တော့ပြောစရာရှိတာက ဖြစ်နိုင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါ။ ဖေဖေက Aသွေး၊ မေမေက Bသွေးဖြစ်နေတာနဲ့ပဲ ဘေဘီလေးက Aသွေး ဒါမှမဟုတ် Bသွေး ဖြစ်နေစရာတော့ မလိုဘူးပေါ့။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရလဲဆိုတာကို သိချင်တယ်ဆိုရင်သွေးအမျိုးအစားဖြစ်နိုင်ခြေလေးကို အတူတူတွက်ချက်ကြည့်ရအောင်လား။ ဘေဘီလေးက ဖေဖေမေမေတို့နဲ့ သွေးအမျိုးအစားမတူတာမျိုး ဖြစ်နိုင်လား......... ဘေဘီလေးက ဖေဖေမေမေတို့နဲ့ သွေးအမျိုးအစားမတူတာမျိုးဖြစ်နိုင်လား ..... ဆိုတော့ ဘေဘီလေးကဖေဖေမေမေတို့နဲ့ သွေးအမျိုးအစား မတူတာက ဖြစ်နိုင်တဲ့အခြေအနေတစ်ရပ်ပါ။ အကြောင်းကတော့ DNA ကနေပဲ စပြောလိုက်ရအောင်လား။ သက်ရှိတိုင်းမှာ DNA ဆိုတာရှိတယ်။ ဒီ DNA ကပဲ ဘယ်သူဘယ်ဝါဆိုတာကို ခွဲခြားပေးတာပေါ့။ လူတစ်ယောက်မှာ မျိုးဗီဇပေါင်း ၂၀၀၀၀ […]