အခြေခံကျန်းမာရေး

အသက်ရှူလိုက်တိုင်း ရှူလို့မဝဘူးလို့ခံစားရတယ်၊ နှာခေါင်းပေါက်ပဲကျဉ်းနေသလိုလေအပြည့်မရသလို၊အောက်ဆီဂျင်မရသလို ခံစားရတာမျိုးဖြစ်ဖူးကြတယ်မလား။ ဒီတော့ အသက်ရှူရင် ငါးကြိမ်မှာ သုံးကြိမ်လောက်က ရှိုက်ရှူရတော့တယ်။ သူများမြင်ရင်တော့ သက်ပြင်းချတယ်ပေါ့။ အမှန်က ကိုယ့်မှာ တစ်ယောက်တည်း အသက်ရှူမဝဖြစ်နေတာ။ အဲဒါဘာကြောင့်ဖြစ်နိုင်မလဲ လေ့လာရအောင် ဖြစ်နိုင်ခြေလေးတွေ စုဆောင်းထားပါတယ်။ အရင်ဆုံးဖြစ်နိုင်တာက - ပန်းနာရင်ကျပ် ပန်းနာရင်ကျပ်ကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းက ရုတ်တရက်ကျဉ်းပြီးရောင်ရမ်းလာပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်အသက်ရှူလိုက်ရင် ရှူရခက်မယ်၊ ကျပ်မယ်၊ ချွဲထမယ်၊ တရွှီရွှီမြည်နေမယ်။ ဒါ့ကြောင့် အသက်ရှူရပိုကောင်းအောင် inhalerတွေသုံးကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဓါတ်မတည့်ခြင်း ပန်းဝတ်မှုန်၊ ဖုန်မှုန့်၊ တိရစ္ဆာန်အမွေး၊ စတာတွေကို ရှူရှိုက်မိတဲ့အခါ ဓါတ်မတည့်ခြင်းဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေမှာ ဓါတ်မတည့်ခြင်းကနေ ပန်းနာရင်ကျပ်ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေကို လေထဲကချည်းရနိုင်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ထိတွေ့မိတာတွေ၊ စားမိတဲ့အရာတွေကနေလည်း ရနိုင်ပါတယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်စိတ် ကြောက်စိတ်တွေ၊ စိုးရိမ်စိတ်တွေခံစားရတဲ့အခါ အသက်ရှူရခက်နိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်လူဆို သိပ်ပြဿနာမရှိပေမယ့်COPD လို နာတာရှည်အဆုတ်ရောဂါရှိနေတယ်ဆိုရင်ပြင်းထန်သွားနိုင်ပါတယ်။ ပန်းနာရင်ကျပ်ရှိနေသူဆိုရင် ယာဉ်မတော်တဆမှုလိုမျိုး ရုတ်တရက်စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြောင့်လည်းပြဿနာဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်မှာ […]

ထမင်းစားပြီး ရေမချိုးနဲ့နော်။ ထမင်းစားပြီးရေချိုးရင် ရေဖျဉ်းစွဲ လိမ့်မယ်တဲ့။ ငယ်ငယ်တည်းက ကြားခဲ့ရတဲ့ သတိပေးစကား။ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့ကြတဲ့ ရှေးထုံးမပယ် အစဉ်အလာအရ ယုံကြည်နေကြဆဲပါ။ ဟုတ်ရဲ့လား လို့ တွေးမိခဲ့ပေမယ့် ရေဖျဉ်းဗိုက်ပူပူကြီး ကို မြင်ယောင်ပြီး တကယ်လို့ဟုတ်နေခဲ့ရင် ဆိုတဲ့ ကြောက်စိတ် နဲ့ လိုက်နာခဲ့ကြတာပါပဲ။ ဒီလိုဆိုတော့ ထမင်းစားပြီးရေချိုးရင် ရေဖျဉ်းစွဲ တတ်တယ် ဆိုတာ ဟုတ်လား ဆိုတာကို ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ တကယ်တော့ ရေဖျဉ်းဆိုတာ အပြင်က ရေတွေ ဗိုက်ထဲဝင်သွားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဝမ်းဗိုက်အတွင်းက အမြှေးပါး နှစ်လွှာကြားမှာ အရည်တွေ စုလာတာဖြစ်ပါတယ်။ အရည်ပမာဏ အနည်းငယ်ပဲဆို ပုံမှန် ဖြစ်ပေမယ့် အသည်းက ပုံမှန် အလုပ်မလုပ်တဲ့အခါ အရည်တွေ စုလာတတ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ရေဖျဉ်း စွဲသလဲ အများစုက အသည်းအရွတ်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရေဖျဉ်းစွဲတတ်ပါတယ်။ […]

ဂက်စ်မီးဖိုက မီတာစား သက်သာတယ်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ကြော်လှော်ချက်ပြုတ်နိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ မသုံးတတ်ရင် ဘေးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဂက်စ်မီးဖိုသုံးရင် ဘာအန္တရာယ်တွေရှိနိုင်သလဲ ဆိုတာကို လေ့လာထားသင့်ပါတယ်။ စနစ်တကျတပ်ဆင်ထားမယ်၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်လုပ်ထားမယ်၊ သေချာထိန်းသိမ်းပြင်ဆင်မှုရှိမယ်ဆိုရင် ဂက်စ်မီးဖိုသုံးရတာ ဘေးကင်းမှုကိုစိတ်မပူရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ပစ်စလက်ခတ်ထားမယ်၊ ဖြစ်သလိုသုံးမယ်ဆိုရင်တော့ မတော်တဆမှုတွေစိုးရိမ်ရသလို တခြားကျန်းမာရေးပြဿနာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဂက်စ်မီးဖိုကနေဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အဓိကအန္တရာယ်တွေကတော့ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ်အဆိပ်သင့်ခြင်း၊ ဂက်စ်ယိုစိမ့်ခြင်းနဲ့ အဆိပ်ဓာတ်ထိတွေ့မိခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဂက်စ်မီးဖိုသုံးရင် ဘာအန္တရာယ်တွေရှိနိုင်သလဲ ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ်အဆိပ်သင့်ခြင်း ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ်ဟာ အလုံပိတ်နေရာတစ်ခုအတွင်းမှာဆိုရင် လူတွေကို သေစေနိုင်တဲ့အထိပြင်းထန်တဲ့ အရောင်မဲ့၊ အနံ့မဲ့တဲ့ ဓာတ်ငွေ့တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဂက်စ်မီးဖို အသုံးပြုချက်ပြုတ်နေတယ်ဆိုရင် မီးဖိုခန်းနဲ့ အိမ်ခန်းတွေကို လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်ဂရုစိုက်ပါ။ အထူးသဖြင့် ဂတ်စ်မီးဖိုတွေ၊ ဂတ်စ်အိုးတွေကို စနစ်တကျ  တပ်ဆင်ထားခြင်း မရှိဘူးဆိုရင် ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ်တွေ စိမ့်ထွက်နေမှာဖြစ်ပြီး လေဝင်လေထွက်ပါ မကောင်းဘူးဆိုရင်တော့ အသုံးပြုတဲ့သူတွေကို ဘေးဖြစ်စေမှာပါ။ ဒါကြောင့်  ဂတ်စ်မီးဖိုအသုံးပြုပြီးတိုင်းမှာ‌ သေချာပြန်ပိတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဂက်စ်ယိုစိမ့်မှု Stanford […]

ဆေးသောက်ပြီးရင် အရက်သောက်လို့ရလား၊ အရက်သောက်ပြီးရင်ရော ဆေးသောက်လို့ရသေးလား။ ဆေးနဲ့အရက် နီးနီးကပ်ကပ်သောက်မိရင် ဘာဖြစ်တတ်လဲ။ အရက်နဲ့ မတည့်တဲ့ ဆေးတွေက ဘာတွေလဲ ဆိုတဲ့မေးခွန်းတွေ မကြာခဏကြားရတတ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း ဘယ်ဆေးကိုမှ အရက်နဲ့ တွဲမသောက်သင့်ပါဘူး။ ဆေးရဲ့ အာနိသင်ကိုထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အဲ့တာထက် ပိုဆိုးရင် ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဖြစ်လာတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဘာဖြစ်တတ်လဲ ။ ။ ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဘာဖြစ်တတ်လဲ ဆိုတော့ Disulfiram-like reactions ဆိုတာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Disulfiram-like reactions ဆိုတာ ဘာလဲ။ ။ အရက်နဲ့ တွဲသောက်လို့ မဖြစ်တဲ့ ဆေးတွေရှိပါတယ်။ အဲဒါကို မသိဘဲ သောက်လိုက်မိရင် ကိုယ်ခန္ဓာမှာ တချို့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ဆေးပညာအရ Disulfiram-like […]

အချိန်နဲ့ အမျှ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲမှာ လူအများစုဟာ လှုပ်ရှားသွားလာပြီး ရုန်းကန်နေရတာထက် ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်နေရတဲ့ အချိန်တွေ ပိုများလာပါတယ်။ ကောင်းတဲ့ဘက်က ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ သက်တောင့်သက်သာရှိတယ်။ အချိန်ကုန် လူပင်ပန်းမဖြစ်ဘူး။ ဒီလို အထိုင်များလာတဲ့အခါ ကျန်းမာရေးမှာ ပြဿနာဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာကို လူတွေက သတိမထားတတ်ကြပါဘူး။ ကျောင်းနေအရွယ်မှာလည်း စားပွဲပေါ်မှာပဲ ထိုင်ပြီး စာတွေ လုပ်နေရတယ်။ အိမ်စာတွေ မပြီးမှာ စိုးတဲ့ မိဘေတွက ကလေးေတွကို အိမ်အောက်ဆင်းပြီး သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပြေးလွှားဆော့ကစားခွင့်မပေးတော့ဘူး။ အသက်ကြီးလာတော့လည်း လုပ်ငန်းခွင်မှာ မနက်ကနေ ရုံးဆင်းတဲ့အချိန်ထိ ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်နေရတယ်။ အိမ်ရောက်တော့လည်း အလုပ်ဒဏ်တွေ ပိပြီး လူက လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ချင်စိတ်မရှိတော့ဘူး။ ခုံပေါ်မှာ ငြိမ်ငြိမ်လေးထိုင်ပြီး ရုပ်ရှင်တွေ ကြည့်ကြတယ်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းပြီး အထိုင်များလာတဲ့ ဘဝဟာ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ […]

ရုတ်တရက် မူးလဲတယ်၊ သတိလစ်တယ်ဆိုတာ အဖြစ်များကြပါတယ်။ ဦးနှောက်ကိုသွေးရောက်ရှိမှုနည်းတဲ့အခါ(အောက်ဆီဂျင်မလုံလောက်တဲ့အခါ) ရုတ်တရက်သတိမေ့သွားတာဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ထိခိုက်သွားလို့လား၊ အားနည်းသွားလို့လား၊ ဘာလို့မူးလဲရတာလဲ ဆိုတဲ့မေးခွန်းကို ဒီဆောင်းပါးက အဖြေပေးပါလိမ့်မယ်။ မူးလဲရတဲ့အကြောင်းရင်းက - (၁) ရေဓါတ်မလုံလောက်လို့ ရေလုံလောက်အောင်မသောက်ရင်၊ အရည်ဓါတ်တွေအများကြီးဆုံးရှုံးထားရရင်ရေဓါတ်ခန်းခြောက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုသွေးပေါင်တွေကျပြီး အာရုံကြောစနစ်ကကောင်းကောင်းမထိန်းချုပ်နိုင်တော့ သတိလစ်မေ့မျောသွားနိုင်ပါတယ်။ အကောင်းဆုံးကရေကို လုံလောက်အောင်သောက်ပါ၊ အထူးသဖြင့် အပြင်မှာ အပူချိန်ပြင်းတဲ့အခါ ပိုဂရုစိုက်ပါ။ ဆီးက မကြည်ဘဲနောက်နေတယ်ဆိုရင်ရေပိုသောက်သင့်တဲ့ လက္ခဏာပါ။ (၂) သကြားဓါတ်ကျခြင်း သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ကျဆင်းတဲ့အခါခေါင်းမူးတာ၊ တုန်ရီတာ၊ နုံးတာ၊ အမြင်အာရုံဝေဝါးတာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ အချိုရည် ဒါမှမဟုတ် သကြားလုံးတွေနဲ့ အမြန်ဖြေရှင်းလိုက်သင့်ပါတယ်။ မဟုတ်ရင် မူးလဲနိုင်ပါတယ်။ (၃) ဆီးချိုသွေးချို ဆီးချိုတက်တဲ့အခါမှာလည်းမူးတတ်တာကြောင့် မူးမေ့တဲ့အခါသွေးဖိအားကိုပုံမှန်ထိန်းပေးတဲ့ အာရုံကြောတွေကိုထိခိုက်စေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မူးလဲတဲ့အခါသွေးပေါင်တအားကျသွားတာမျိုးဖြစ်စေနိုင်လို့ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ (၄) ဆေးဝါး သွေးကျဆေးနဲ့ ဆီးချိုဆေးတွေလို သောက်သုံးနေရတဲ့ ဆေးဝါးတချို့ကြောင့်လည်း မူးလဲနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာသွေးပေါင်ကျနေချိန်မှာသွေးကျဆေးသောက်မိတာမျိုး၊နေ့လယ်စာမစားဘဲ ဆီးချိုဆေးတွေသောက်မိတာမျိုး။ အသက်ကြီးတဲ့လူတွေမှာဆိုပိုဆိုးပါတယ်။ (၅) ရုတ်တရက် ထရပ်လိုက်လို့ ထိုင်နေရာကဖြစ်ဖြစ် အိပ်နေရာဖြစ်ဖြစ် […]