ကလေးတို့အတွက်ကာကွယ်ဆေးများ

ကာကွယ်ဆေးဆိုတာ ကလေးတွေ ကျန်းကျန်းမာမာ ကြီးပြင်းလာဖို့ လိုအပ်ချက်တွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ ငယ်ရွယ်နုနယ်သေးတဲ့ ကလေးတွေဟာ ရောဂါပိုးတွေ ဝင်လွယ်တယ်ဆိုပေမယ့် ခုလို တိုးတက်နေတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲမှာ ရောဂါတော်တော်များများကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ကာကွယ်လို့ ရနေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ဒီလို အလွယ်တကူထိုးလို့ ရတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ကလေးတိုင်း ထိုးခွင့် မရတာဟာ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ယုံတမ်းစကားတွေကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ကာကွယ်ဆေးကြားက အမှန် အမှားများ ကြောင့်  ကလေးတွေဟာ ကာကွယ်ဆေး အပြည့်အဝမရဘဲ ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါတွေကို ကာကွယ်နိုင်ပါလျက်နဲ့ အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်ကုန်ကြပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးကြားက အမှန် အမှားများ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ယုံတမ်းစကားတွေကတော့ ရှိမြဲပါပဲ။ ဒီယုံတမ်းစကားတွေကို တတ်သိပညာရှင်တွေက ဘယ်လိုပဲ ဖြေရှင်းပေးနေပေမယ့် ခုထက်ထိ ကာကွယ်ဆေးထိုးရမှာ ကြောက်လို့ ကာကွယ်ဆေး […]

အချို့ မိဘတွေက ဘေဘီလေးကို နာကျင်မှာစိုးတဲ့ စိတ်၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးမှ ကလေးဖျားသွားဦးမယ်ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ ကာကွယ်ဆေး မထိုးပေးတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ တကယ်ကတော့ ငယ်ရွယ်နုနယ်လှတဲ့ ဘေဘီ​လေးတွေကို ကြောက်စရာ ရောဂါတွေရန်ကနေ ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတာက ထိရောက်တဲ့ နည်းလမ်းပါ။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဘေဘီလေးကို ကာကွယ်ဆေးထိုးတဲ့အခါ ဖျားတာ ဘာကြောင့်လဲ။ စိုးရိမ်ရမယ့် အကြောင်းအရင်း ဟုတ်လား၊ မဟုတ်ဘူးလားဆိုတာကို ဆွေးနွေးပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတဲ့အခါ မိဘတွေ တွေးကြောက်တဲ့အရာ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာက မိဘတိုင်းအတွက် ခက်ခဲတဲ့ အချိန်တစ်ခုပါ။ ကလေးက ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ငိုတဲ့အခါ ကူကယ်ရာမဲ့သလိုကို ခံစားရပါတယ်။ တကယ်ကတော့ ကာကွယ်ဆေးက ဘေဘီလေးကို ထိခိုက်စေတဲ့အရာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘေဘီလေးကို အသက်အန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်နိုင်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေ အန္တရာယ်ကနေ ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ပေးတဲ့အရာပါ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတဲ့အခါ ကလေးက ဖျားမှာလားဆိုတာက မိဘတိုင်း တွေးကြောက်ကြတဲ့အရာပါ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးချိန်မှာ ဖျားတာက ပုံမှန်ပဲလား။ အချို့ […]

ဘေဘီလေးတွေက ဖူးပွင့်လာမယ့် ပန်းကလေးတွေဆိုရင် ဖေဖေမေမေတို့က ဥယျာဉ်မှူးတွေပါ။ ဥယျာဉ်မှူးတွေရဲ့ တာဝန်က ပန်းကလေးတွေ လှပစွာဖူးပွင့်နိုင်စေဖို့ဆိုရင် ဖေဖေမေမေတို့တာဝန်က ဘေဘီလေးတွေ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ပေါ့။ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ဆိုရာမှာ ဘေဘီလေးက ရောဂါကင်းဖို့ရော၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်ဖို့ရော၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးသန်စွမ်းဖို့ပါ လိုပါမယ်။ ဒီလို အဖက်ဖက်က ပြည့်စုံဖို့ အာဟာရပြည့်ဝရေး၊ ကျန်းမာတဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံ၊ ချစ်ခင်အလေးစိုက်မှု နဲ့ လုံလောက်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုဆိုတဲ့ အချက်တွေအားလုံးကို သေချာ ဂရုတစိုက် လုပ်ဆောင်ဖို့လိုမှာပါ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ အရေးကြီးလို့လား။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာက တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အရေးပါတဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပါ။ ကာကွယ်ဆေး ပြည့်ဝစွာ ထိုးနှံမှုက နှစ်စဉ် ကလေးငယ် သန်းပေါင်းများစွာကို ရောဂါတွေဘေးကနေ ကာကွယ်ပေးနေတာပါ။ ကာကွယ်ဆေးက ရောဂါတွေရဲ့ အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးရာမှာ ထိရောက်စွာ အားဖြည့်ပေးပါတယ်။ ကလေးတွေကို […]

မကြာခင် မိုးရာသီရောက်တော့မှာ ဆိုတော့ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့အတူ သွေးလွန်တုပ်ကွေး လည်း ပါလာပါပြီ။ မေမေတွေ စိုးရိမ်ရတဲ့ အချိန်ပေါ့။ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ ရာသီတုပ်ကွေးတောင် ကာကွယ်ဆေးရှိတာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရော ကာကွယ်ဆေး မရှိဘူးလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေလည်း ခဏခဏ ကြားနေရပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးက တကယ်ရှိတာလား။ ရှိရင် ကလေးတွေကို ဘာလို့ ထိုးပေးလို့မရဘူးလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေကို ဖြေပေးသွားပါ့မယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး တကယ်ရှိသလား။ ရှိပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးရယ် ဆိုပြီး တကယ်ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ ၂မျိုးရှိပါတယ်။ Dengvaxia ၂၀၁၆လောက်တည်းက Dengvaxiaဆိုတဲ့ ကာကွယ်ဆေးက လိုင်စင်ရပြီးပါပြီ။ ထိုးဆေးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ၀-၆လ-၁၂လ ဆိုပြီး ၃ကြိမ်ထိုးရပါတယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ် ၄မျိုးလုံးကို ကာကွယ်နိုင်အောင် ထုတ်လုပ်ထားပါတယ်။ WHOကတော့ သွေးလွန်တုပ်ကွေးအဖြစ်များတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ထိုးသင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၂၀မှာ ခွင့်ပြုပြီး ထိုးနေပါပြီ။ ၂၀၁၉မှာ […]

မေမေတို့ ကလေးငယ်လေးတွေ ပြုစုစောင့်ရှောက်တဲ့ နေရာမှာ အမြဲတမ်းစိုးရိမ်တတ်ကြတဲ့ ပြဿနာက ကာကွယ်ဆေး ပါ။ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပြီးရင် ကလေးအဆင်ပြေပါ့မလား။ ဟိုနေ့က ဘေးအိမ်က ကလေးလေးကာကွယ်ဆေးသွားထိုးတာ ပြန်လာတော့ ဖျားနေပြီတဲ့။ အိမ်ကသားသားရော ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် ဖျားမှာလား။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် ကလေးကို ဘာတွေစောင့်ကြည့်ရမလဲစသဖြင့် ရေးသားပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အရင်ဆုံး လက်ရှိထိုးနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေး အစီအစဥ်ကို ပြောပြပေးပါ့မယ်။ မွေးကင်းစ ဘီစီဂျီ : ဘယ်လက်မောင်းတွင်ထိုးသည်။ ပြင်းထန်တီဘီရောဂါကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီ : ဘယ်ဘက်ပေါင်တွင်ထိုးသည်။ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ၂ လ ဘီစီဂျီ  (မွေးစတွင် မထိုးလိုက်ရသူများအတွက်) ပိုလီယို အစက်ချဆေး: ပါးစပ်မှ ဆေး ၂စက်ချတိုက်သည်။ ပိုလီယိုအကြောသေရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော (ရိုတာ) : ပါးစပ်မှ ဆေးအစက်ချတိုက်သည်။ […]

၂၀၂၀ခုနှစ်အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုး ၊ ဆေးတိုက်အစီအစဉ်အသစ်ထွက်ရှိလာပြီ။ အရင်နှစ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ထပ်တိုးလာတာ ၂မျိုးရှိပါတယ်။ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ဆေးနဲ့ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ ကာကွယ်ဆေးပါ။ ဒီနှစ်အတွက် ကာကွယ်ဆေးအစီအစဉ်ကို အသက်အလိုက် ပြန်ရှင်းပြပေးပါ့မယ်။ ၂၀၂၀ခုနှစ်ပုံမှန် ကာကွယ်ဆေးထိုး ၊ ဆေးတိုက်ခြင်း အစီအစဉ် မွေးစ (၁) ဘီစီဂျီ (BCG) ပြင်းထန်တီဘီနဲ့ ဦးနှောက်အမြှးရောင်တီဘီကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်ဖက်လက်မောင်းမှာထိုးပါတယ်။ ဘီစီဂျီကာကွယ်ဆေးကို မွေးစတွင် မထိုးနှံပါက အသက်(၂)လ မတိုင်မီတွင်လည်းကောင်း၊ အသက်(၂)လတွင် အခြားကာကွယ်ဆေးများနှင့် အတူလည်းကောင်း ထိုးနှံရပါမယ်။ (ဒီနေရာမှာ ပြောချင်တာက ဘီစီဂျီက ပြင်းထန်တီဘီနဲ့ ဦးနှောက်အမြှးရောင်တီဘီကိုပဲ ကာကွယ်ပေးတာပါ။ ဒီဆေးထိုးလိုက်တာနဲ့ တီဘီလုံးဝမဖြစ်တာမဟုတ်ပါဘူး။) (၂) အသည်းရောင်အသားဝါ (ဘီ) ဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ပေါင်မှာထိုးပါတယ်။ သူကလည်း ဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကိုပဲ ကာကွယ်ပေးတာပါ။ တခြားအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါ (အသည်းရောင်အသားဝါအေပိုး၊ စီပိုး)ကို မကာကွယ်ပေးပါဘူး။ အသက် ၂လ (၁) […]

ကလေးတွေကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန်နဲ့ ကျန်းကျန်းမာမာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ အတွက် မိဘတွေ အရေးတကြီး လုပ်ရမယ့် အထဲမှာ ကာကွယ်ဆေး ထိုးတာလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကူးစက်ရောဂါတွေ နဲ့ ပြင်းထန် ဆိုးရွားတဲ့ ရောဂါတွေကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ အတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေကို မဖြစ်မနေ ထိုးရပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပြီးတဲ့အခါ ကလေးမှာရော အဖေအမေတွေမှာပါ ဖိအားလေးတွေတော့ရှိပါတယ်။ ဒီတော့ ကလေးကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးတဲ့အခါ ကလေးကို ဘယ်လိုဂရုစိုက်မလဲ ဆိုတာကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကြောင့် ကလေးမှာဘာတွေဖြစ်နိုင်လဲ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတာက ကလေးကို ပြင်းထန်ဆိုးရွားတဲ့ ရောဂါတွေမဖြစ်လာအောင် ကာကွယ်တာဆိုပေမယ့် အန္တရာယ်မရှိတဲ့ အသေးစားထိခိုက်မှုလေးတွေရှိနိုင်ပါတယ်။ အသေးစားထိခိုက်မှုလေးတွေက - ကာကွယ်ဆေးထိုးထားတဲ့နေရာတစ်ဝိုက် နီမြန်းရောင်ရမ်းတာ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနောက် အဖျားတက်တာမျိုးပါ။ ဒီလက္ခဏာတွေက ရက်အနည်းငယ်ကြာရင် သက်သာသွားနိုင်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ အဖျားက ကလေးတွေအတွက် အန္တရာယ်မရှိပါဘူး။ အန္တရာယ်မရှိပေမယ့် အဖျားဖြစ်နေတဲ့အခါ […]

ရာသီဥတု နည်းနည်းလေးအေးတာနဲ့အတူ အမြဲလိုလို ကပ်ပါလာပြီး ကြားနေကျ ဖြစ်တဲ့ စကား တစ်ခွန်းရှိတယ်။ ဒါကတော့ တုပ်ကွေး ဆိုတာပါ။ ရာသီဥတု အေးလာပြီဆိုရင် ဖျားနာမှုတွေ များလာပြီး တုပ်ကွေးဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ စကားတွေက ကြားနေရပါပြီ။ တုပ်ကွေးက အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာတောင် ခံစားရခက်တယ်ဆိုရင် ကိုယ်ခံအား နည်းပြီး နုနယ်သေးတဲ့ဘေဘီလေးတွေမှာ ဘယ်လောက်များခံစားရခက်လိုက်မလဲနော်။ ဒီတော့ ဘေဘီလေးတွေကို တုပ်ကွေးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ချင်လို့ မေမေဖေဖေတို့က တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ စဉ်းစားကြပြီလေ။ ဒီလိုစဉ်းစားလိုက်တဲ့အခါ သိချင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေက တစ်ခုမကရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ ဘေဘီလေးကို တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးဖို့ စဉ်းစားနေတဲ့ မေမေဖေဖေတို့ သိချင်လောက်မယ့် အကြောင်းအရာတွေကို ဒီဆောင်းပါးလေး ကနေတဆင့် ပြောပြပေးပါရစေလား။ ဘေဘီလေး တုပ်ကွေး ဖြစ်နေပြီလား........ တုပ်ကွေး အမျိုးအစားတွေက အများကြီး ရှိနိုင်ပြီး တစ်နှစ်နဲ့တစ်နှစ် ဖြစ်ပွားတဲ့ တုပ်ကွေးမျိုးစိတ်ချင်းလည်း […]

ကာကွယ်ဆေးထိုး တယ်ဆိုတာ ကလေးတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် မရှိမဖြစ် အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကြီးတစ်ခုပါ။ ရောဂါကို ကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ အတွက် ကာကွယ်ဆေး တွေပေါ်လာရ ကာကွယ်ဆေးတွေထိုးကြဆိုပေမယ့် ကိုယ့်အသားကို အပ်နဲ့ထိုးတာလောက် နာကျင်တဲ့အရာ မရှိပါဘူး။ လူကြီးတွေတောင်မှ ဆေးထိုးရမှာ ကြောက်နေတာ၊ နာလိုက်တာလို့ မပြောတတ်သေးတဲ့ ကလေးတွေ မှာဆို ပိုဆိုးတာပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးလည်းထိုးပြီးရော နာတော့ ငို၊ ဂျီကျ ဘာကိုမှ အလိုမကျဖြစ်ပြီး ထိန်းရခက်တော့ မေမေတို့ အလုပ်စရှုပ်ပါလေရော။ ကာကွယ်ဆေးထိုး ပြီးနောက်ပိုင်း ကလေးတွေကို ဘယ်လိုပြုစုရမလဲ။  အဓိကကတော့ ဆေးထိုးထားတဲ့နေရာက နာကျင်တဲ့ဝေဒနာကို သက်သာအောင် လုပ်ပေးဖို့ပါ။ ရေခဲကပ်ပါ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် မချေရဘူးဆိုတာတော့ မေမေတို့အားလုံးသိမှာပါ။ အသားကို အပ်နဲ့ထိုးလိုက်တာဆိုတော့ အသားနာမယ့်အပြင် ထိုးလိုက်တဲ့နေရာမှာ ရောင်နေတာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီလို ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးပြီးချင်း ရောင်ရမ်းနာကျင်မှုကို သက်သာစေချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ရေခဲကပ်ပေးလို့ရပါတယ်။ နာတဲ့နေရာကို ရေခဲတုံးချက်ချင်းကပ်လိုက်ရင် […]

ကလေးတစ်ယောက် ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပြင်းလာစေဖို့အတွက် မိခင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ထားရချိန်ကတည်းက အနေအထိုင် အစားအသောက်ကို သေချာလေး ဂရုစိုက်ပေးရပါတယ်။ ဖေဖေတွေကလည်း မေမေတို့ လိုအပ်တာတွေကို တတ်နိုင်တဲ့ဖက်က ကူညီပေးရပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးကတော့ မေမေတွေအတွက်တင်မဟုတ်ဘဲ ဖေဖေတွေပါ သိထားသင့်တဲ့ ကလေးကို အသက်အရွယ်အလိုက်ထိုးနှံပေးသင့်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ အကြောင်းပါ။ ကလေးကို အသက်အရွယ်အလိုက်ထိုးနှံပေးသင့်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ ကလေးတစ်ယောက်မွေးဖွားလာချိန်ကနေ အသက် ၅ နှစ်အထိ လအလိုက်ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးနှံပေးဖို့လိုပါမယ်။ ကလေးကို အသက်အရွယ်အလိုက်ထိုးနှံပေးသင့်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ ကတော့ ကလေးမွေးစ ပြင်းထန်တီဘီ ကာကွယ်ဆေး အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီ ကာကွယ်ဆေး ၂ လအရွယ် ပြင်းထန်တီဘီ ကာကွယ်ဆေး (မွေးစမှာ မထိုးရသေးရင် ထိုးနိုင်ပါတယ်။) ၅ မျိုးစပ်ကာကွယ်ဆေး ( ဆုံဆို့၊ ကြက်ညှာ၊ မေးခိုင်၊ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီ၊ Haemophilus တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေး) ပထမအကြိမ် […]