ကလေးကျန်းမာရေး

အော်တစ်ဇင်ဆိုတာဘာလဲ။ အော်တစ်ဇင်(Autism Spectrum Disorder လို့လည်းခေါ်ကြတယ်)ဆိုတာ ပြင်းထန်ဆိုးရွားတဲ့ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောဆိုင်ရာရောဂါတမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါဟာဝေဒနာရှင်ကလေးရဲ့တခြားလူတွေနဲ့ပြောဆိုပေါင်းသင်းဆက်ဆံနိုင်စွမ်းကိုအဓိကထိခိုက်စေပါတယ်။ အရာတခုခုဒါမှမဟုတ်စိတ်ဝင်စားရာတခုခုကိုတချိန်လုံးထပ်ခါတလဲလဲလုပ်နေတတ်တဲ့အမူအကျင့်ဟာလည်းဒီရောဂါရဲ့လက္ခဏာတခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဒီရောဂါဟာပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေး၊ပညာရေးနဲ့နေ့စဉ်နေထိုင်သွားလာမှုတွေကိုဆိုးဆိုးရွားရွားကိုထိခိုက်စေတာပါ။   ကိုယ့်ကလေးမှာအော်တစ်ဇင်ရောဂါဖြစ်နေပြီဆိုတာဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။ အောက်မှာပြောပြထားတဲ့အချက်တွေကိုသတိထားမိပြီဆိုရင်ကလေးကိုဆရာဝန်ဆီခေါ်သွားပါ။ အသက်၆လမှာမပြုံးမရယ်တာ၊အရယ်အပြုံးကိုမတုန့်ပြန်တာ။ အသက်၉လမှာပတ်ဝန်းကျင်ကကြားရတဲ့အသံလေးတွေကိုလိုက်မတုပတာ၊ဘာမျက်နှာအမူအရာမှမဖော်ပြတာ။ အသက်၁၂လမှာဘာသံမှမပြုနိုင်သေးတာ။ အသက်၁၄လမှာလက်ဟန်ခြေဟန် (လက်ညှိုးထိုးတာ၊လက်ဝှေ့ယမ်းတာမျိုး) မလုပ်ပြနိုင်တာ။ အသက်၁၆လမှာစကားတလုံးတောင်စမပြောနိုင်သေးတာ။ အသက်၁၈လမှာတခုခုလုပ်တမ်းမဆော့တတ်တာ (ဥပမာ။ ကျားကြီးလုပ်မယ်၊သားသားလေးကဆင်ကြီးဖြစ်သွားပြီစသဖြင့်ပေါ့)။ အသက်၂၄လမှာစကားစုနှစ်စုမပြောနိုင်တာ။ အရင်ကတတ်ပြီးသားစကားတွေ၊လုပ်တတ်ပြီးသားအရာတွေ (ဘယ်အချိန်မှာမဆို)ပျောက်ကုန်တာ။   အော်တစ်ဇင်ကလေးတွေစကားပြောတတ်လာအောင်ဘယ်လိုကူညီပေးမလဲ။ အသုံးဝင်တဲ့နည်းစနစ်လေးတွေအောက်ပါဖော်ပြထားပါတယ်။ ကလေးတွေဟာကစားရင်းနဲ့သင်ယူတာဖြစ်တာမို့ကစားနည်းလေးတွေများများဆော့ပေးပါ။ တခြားကလေးတွေနဲ့ပေါင်းသင်းဆက်ဆံခိုင်းပါ။ စကားသင်တဲ့အခါမှာလည်းဒီသဘောအတိုင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ အပြန်အလှန်ကစားရတဲ့ဂိမ်းကစားနည်းလေးတွေဟာသင်နဲ့သင့်ရင်သွေးလေးတို့အပြန်အလှန်နီးနီးကပ်ကပ်ဆက်ဆံနိုင်မယ့်အခွင့်အလမ်းကောင်းတခုဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးသဘောကျနှစ်ခြိုက်တဲ့ကစားနည်းမရောက်မချင်းတမျိုးပြီးတမျိုးပြောင်းကစားပါ။ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကိုတိုးတက်မြင့်မားစေတဲ့ကစားနည်းလေးတွေကိုလည်းရှာဖွေကစားပေးပါ။   သင့်ကလေးရဲ့အသံနဲ့ကစားတဲ့ဟန်အမူအရာလေးတွေကိုတုပပြီးလုပ်ပြပါ။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းဟာသင့်ကလေးနဲ့ဆက်ဆံရာမှာအထောက်အကူဖြစ်စေသလိုသူလေးကလည်းတပြန်တလှည့်သင့်ကို ပြန်ပြီးအတုခိုးပြပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့်ဒီနေရာမှာတခုသတိထားရမှာကကလေးရဲ့မကောင်းတဲ့အမူအရာဟန်ပန်တွေ၊ဖျက်လို့ဖျက်ဆီးလုပ်တာတွေကိုတော့အားပေးအားမြှောက်နဲ့တုပမပြမိဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။   =သင့်ကလေးကိုစကားများများပြောဖို့အခွင့်အလမ်းလေးတွေဖန်တီးပေးပါ။ သင့်ကလေးကတော်တော်နဲ့စကားမပြောနိုင်တဲ့အခါသင့်အနေနဲ့အားမလိုအားမရဖြစ်ပြီးထောက်ပေးဖို့ကြိုးစားမိပါလိမ့်မယ်။ ဒီလိုမလုပ်ပါနဲ့။ ကလေးကစကားပြန်မပြောသည့်တိုင်သူလေးကိုတတ်နိုင်သမျှစကားပြောနိုင်ဖို့အခြေအနေလေးတွေကို ပြုလုပ်ပေးပါ။ တကယ်လို့သင်ကကလေးကိုမေးခွန်းတခုမေးချင်တဲ့အခါမျိုးဒါမှမဟုတ်ကလေးကသင့်ကိုတခုခုပြောပြဖို့ကြိုးစားနေတယ်လို့သတိထားမိတဲ့အခါမျိုးတွေမှာသူလေးရဲ့မျက်နှာကိုကြည့်ပြီး ငြိမ်ငြိမ်လေးနေကာစောင့်ကြည့်ပြီးကလေးကိုစကားပြောဖို့အခွင့်အရေးပေးပါ။ အသံလေးထွက်လာတာဒါမှမဟုတ်အမူအရာတခုခုပြတာမျိုးကိုအသေအချာစောင့်ကြည့်ပြီးချက်ချင်းတုန့်ပြန်ပေးပါ။   လွယ်လွယ်နဲ့ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပြောပါ။ ရိုးရှင်းပြီးလွယ်ကူတဲ့စကားလုံးလေးတွေရွေးချယ်ပြီးသုံးမယ်ဆိုရင်ကလေးငယ်အနေနဲ့သင်ဘာပြောလဲဆိုတာကိုပိုပြီးလွယ်လွယ်ကူကူနားလည်နိုင်စေမှာပါ။ ဒီလိုဆိုတော့သူတို့အတုခိုးပြီး ပြန်ပြောရင်လည်းပြောရလွယ်သွားမယ်လေ။ သင့်ကလေးဟာစကားလုံးဝမပြောဖူးဆိုရင်တော့စကားလုံးတလုံးထဲနဲ့ကလေးကိုဆက်သွယ်ပြောဆိုပါ (ဥပမာ။ ဘောလုံးနဲ့ဆော့နေတဲ့အချိန်ဆို "ကန်" "ဖမ်း" စသဖြင့်ပေါ့)။ စကားလုံးတလုံးထဲနဲ့စတင်ပြီးသင့်ကလေးစကားပြောလာပြီဆိုရင်တော့နောက်ထပ်တလုံးဆီတက်တက်ပြီးသင်ပေး၊ပြောပေးသွားဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ အဆင့်မကျော်ပါစေနဲ့။   Hello Health Groupသည် ဆေးပညာအကြံပြုချက်များ၊ ရောဂါရှာဖွေအတည်ပြုချက်များနှင့် ကုသမှုများမပြုလုပ်ပေးပါ။

ဆုံဆို့နာဆိုတာ ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွေလောက်က ကလေးတွေမှာအဖြစ်များခဲ့တဲ့ ရောဂါတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ရောဂါဟာ ဘက်တီးရီးယားပိုးကြောင့် ဖြစ်တဲ့ရောဂါ တစ်ခုဖြစ်ပြီး လည်ချောင်း၊ နှာခေါင်း၊အာသီး(အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာဆုံဆို့နာလို့ခေါ်တယ်) နဲ့ အရေပြားစတဲ့နေရာတွေထဲက နှစ်နေရာမှာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဆုံဆို့နာဘယ်လိုကူးလဲ။ ဆုံဆို့နာကို ဖြစ်စေတဲ့ဘက်တီးရီးယားပိုးဟာ ခန္ဒ္ဓာကိုယ်ထဲကို နှာခေါင်း ဒါမှမဟုတ် ပါးစပ်ကတဆင့်ဝင်ရောက်လာနိုင်တဲ့အပြင် အရေပြားပေါက်ပြဲဒဏ်ရာတွေကနေလည်းဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။ လူတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အနီးကပ် ထိတွေ့ရင် အသက်ရှူထုတ်လိုက်တဲ့ထဲမှာ ပါလာတဲ့ အမှုန်လေးတွေကတဆင့် ရောဂါကူးစက်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက ပိုးကူးစက်ခံထားရတဲ့သူ ချောင်းဆိုးတာ၊နှာချေတာ ဒါမှမဟုတ် ရယ်လိုက်တာကနေ ထွက်လာတဲ့ဘက်တီးရီးယားတွေပါတဲ့ လေကိုရှူရှိုက်မိရင်ပိုးကူးစက်တယ်လို့ပြောချင်တာဖြစ်တယ်။ ရောဂါပိုးနဲ့ထိတွေ့ပြီးနောက်ရောဂါလက္ခဏာတွေပြဖို့၂ရက်ကနေ၄ရက်အထိကြာတတ်ပါတယ်။ ဆုံဆို့နာရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ အောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့လက္ခဏာတွေဟာဆုံဆို့နာရဲ့အတွေ့ရအများဆုံး လက္ခဏာတွေ ဆိုပေမယ့် ကလေးတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်ပြတဲ့လက္ခဏာတွေကတော့တူချင်မှတူမှာပါ။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာဆုံဆို့နာ ကလေးတစ်ယောက်ဆုံဆို့နာရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီဆိုရင်ရောဂါပိုးတွေဟာ လည်ချောင်းထဲမှာ ပျံ့နှံ့ပေါက်ပွားကြီးထွားပါတယ်။ လည်ချောင်းထဲနဲ့အာသီးတို့မှာအဖတ်ကလေးတွေအလွှာလေးတွေ ဖြစ်လာပြီးလည်ချောင်းနာခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာဆုံဆို့နာမှာတွေ့ရတတ်တဲ့တခြားလက္ခဏာတွေက အသက်ရှူရခက်ခြင်း။ ငွေ့ငွေ့ဖျားခြင်း။ အသံရှတတဖြစ်ခြင်း။ အသက်ရှူသွင်းလိုက်တဲ့အခါပုံမှန်မဟုတ်တဲ့အသံထွက်ခြင်း လည်ပင်းကအကြိတ်တွေကြီးခြင်း။ […]

သင့်ကလေးအရိုးကျိုးလာပြီဆိုရင်သင့်အနေနဲ့ဒါဟာခွဲစိတ်ဖို့လိုမလိုစဉ်းစားမိမှာအမှန်ပါပဲ။ တကယ်တမ်းလိုအပ်လာရင်တော့ဆရာဝန်တွေကခွဲစိတ်မှုတွေလုပ်မှာပါ။ ဒါပေမယ့်သင့်အနေနဲ့ဘာလို့ခွဲစိတ်ရတယ်ဆိုတဲ့အခြေခံအချက်လေးတွေတချို့ကိုတော့သိသင့်ပါတယ်။ ဒါမှသာဆရာဝန်နဲ့အသေအချာဆွေးနွေးမေးမြန်းနိုင်မှာပါ။   သင့်ကလေးအရိုးကျိုးပြီဆိုကြပါစို့ အရိုးကျိုးသွားပြီဆိုရင်ကုသမှုမပေးဘဲနဲ့သူ့အလိုလိုအကောင်းအတိုင်း ပြန်မဖြစ်နိုင်ပါဖူး။ ဒါကြောင့်အရိုးကျိုးပြီဆိုတာ ပြတဲ့လက္ခဏာလေးတွေကိုသင့်အနေနဲ့သိထားရပါမယ်။ ဒါမှသာကလေးကိုအမြန်ဆုံးကုသပေးနိုင်မှာပါ။ အောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့အချက်လေးတွေကိုမှတ်သားထားပါ။ ဖြစ်တဲ့နေရာမှာအရိုးကျိုးသွားတဲ့အသံကိုကြားရပါမယ်။ သွေးခြေဥလာမယ်။ ကျိုးတဲ့နေရာကိုဖိကြည့်ရင်တင်းနေမယ်။ နာနေမယ်။ ကလေးကအရမ်းကိုနာမယ်။ ကျိုးတဲ့နေရာကိုလှုပ်မိရင်ပိုနာမယ်။ ဖြစ်တဲ့နေရာကမာတောင့်နေမယ်။ ဒါဆိုရင်သင့်ကလေးကိုဆေးရုံအမြန်ဆုံးသာခေါ်သွားပါ။ ဆရာဝန်ကလိုအပ်သလိုဆက်လက်ကုသပေးပါလိမ့်မယ်။   ဘယ်အခြေအနေမှာခွဲစိတ်ဖို့လိုသလဲ။ ကလေးအများစုဟာကျိုးပြီပဲ့ပြီဆိုရင်ကျောက်ပတ်တီးစည်းတာလောက်နဲ့အဆင်ပြေသွားလေ့ရှိတာများပါတယ်။ ဒါပေမယ့်တချို့ကလေးတွေမှာတော့ကျိုးသွားတဲ့အရိုးပုံမှန်အတိုင်း ပြန်ဆက်ဖို့အတွက်ခွဲစိတ်မှုလုပ်ဖို့လိုတတ်ပါတယ်။ ကျိုးသွားတဲ့အရိုးတွေနေသားတကျဖြစ်အောင်မူလီလေးတွေနဲ့ထိန်းပေးဖို့လိုတဲ့အရိုးကျိုးပုံကျိုးနည်းတွေလည်းရှိပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့်သင့်ကလေးဟာအရိုးကျိုးတာကို ပြန်ဆက်ဖို့တချို့အခြေအနေတွေမှာခွဲစိတ်မှုလုပ်ရပါမယ်။ အရိုးကအစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာကျိုးတာ။ ဒီလိုအနေအထားမျိုးမှာကျိုးသွားတဲ့အရိုးပိုင်းတွေသူ့နေရာမှာပဲသူရှိနေဖို့အတွက်ခွဲစိတ်မှု ပြုလုပ်ဖို့ဆရာဝန်တွေကအကြံပြုပါလိမ့်မယ်။ မူလီတွေ၊စတီးချောင်းတွေ၊ပင်တွေကိုအသုံးပြုပြီးကျိုးနေတဲ့အရိုးတွေကိုနေရာတကျရှိစေပါတယ်။ တနှစ်လောက်ကြာပြီးတဲ့အခါဒီမူလီတွေ၊စတီးချောင်းတွေနဲ့ပင်တွေကို ပြန်ထုတ်ဖို့ခွဲစိတ်မှုတခုထပ်လုပ်ရပါမယ်။ အဆစ်နေရာမှာကျိုးရင်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာကျိုးတာကအဆစ်ကိုပါ ဖြတ်ပြီးကျိုးသွားတာမို့ခွဲစိတ်မှုလုပ်ပြီးအဆစ်ကိုကာကွယ်ရပါမယ်။ ကျိုးနေတဲ့အရိုးကအပြင်ကိုငေါထွက်လာရင်။ ဒီလိုဒါဏ်ရာမျိုးကို open fracture (အပြင်ကိုထိုးဖောက်ပြီးအရိုးကျိုးခြင်း)လို့ခေါ်ပြီးအဲ့ဒီနေရာမှာရှိတဲ့ကြွက်သားတွေနဲ့အရွတ်ကြောတွေကိုပါထိခိုက်စေပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာအရိုးကို ပြန်ဆက်ဖို့နဲ့ဒါဏ်ရာကို ပြန်ပိတ်ဖို့အတွက်ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ဖို့လိုကိုလိုအပ်ပါတယ်။ တံတောင်ဆစ်နားကျိုးရင်။ ဒီလိုနေရာမှာကျိုးရင် displaced fracture (အဆစ်ပါလွဲသွားသောအရိုးကျိုးခြင်း)လို့ခေါ်ပြီးဒါကိုလည်းခွဲစိတ်ကုသရပါမယ်။ ကျိုးနေတဲ့အရိုးကိုနေရာတကျ ပြန်တည့်ဖို့လိုရင်။ ဘယ်လို ပြန်တည့်ရမလဲသိနိုင်ဖို့အတွက်ဓါတ်မှန်ရိုက်ဖို့သင့်ဆရာဝန်ကပြောပါလိမ့်မယ်။ ဒါဏ်ရာရပြီးတစ်ရက်နှစ်ရက်လောက်အကြာအရောင်ကျသွားပြီဆိုရင်ခွဲစိတ်မှုကို ပြုလုပ်ပါလိမ့်မယ်။ သင့်ဆုံးဖြတ်ချက်ကအဓိကပါ။ သင့်ဆရာဝန်ကခွဲဖို့မခွဲဖို့ဘယ်လိုပဲဆုံးဖြတ်ဆုံးဖြတ်သူ့အနေနဲ့လူနာအတွက်အကောင်းဆုံးလို့ထင်တာကိုလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့လည်းခွဲစိတ်ဖို့ကို ငြင်းဆန်ပိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်။ မခွဲရင်လည်းအရိုးဟာ ပြန်ဆက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်ကောင်းကောင်းမွန်မွန်ပုံမှန်အတိုင်းတော့ […]

မိဘအများစုကဲ့သို့ပင် သင်၏ကလေးများရေကူးခြင်းရေဆော့ခြင်းမလုပ်တော့သည်နှင့် ရေမနစ်နိုင်တော့ဟုသင်ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် “dry သို့မဟုတ် secondary drowning” (ရေနစ်ခြင်း) သည် ရေချိုးပြီးနောက်ပိုင်းနာရီများစွာကြာချိန် တခြားအလုပ်များလုပ်နေချိန်ရောက်မှ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့အန္တရာယ်မှကင်းစေရန် သင့်ကလေးအတွက်လုပ်ပေးနိုင်သောအဆင့်များရှိပါသည်။   Dry drowning and second drowning ဆိုတာဘာလဲ ဒီရေနစ်ခြင်းမျိုးသည် အဆုတ်ထဲသို့ရေများကိုရှူသွင်းမိသည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရေကူးစဉ်ရုန်းကန်ခြင်းများကြောင့်လဲ ဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် ပါးစပ်ထဲသို့ရေဝင်ရုံလောက်နှင့်ပင် ဖြစ်ပေါ်လာတတ်သောနောက်ဆက်တွဲအခြေအနေတစ်ခုလဲ ဖြစ်နိုင်၏။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင်ပါဖြစ်နိုင်သော်လည်းကလေးများကအရွယ်ပိုငယ်သောကြောင့် အဖြစ်ပိုများပါသည်။ Dry drowning တွင် ရေများကအဆုတ်ထဲထိအောင်မထိုးဖောက်ပါ။ ထိုအစားရေများသည်အသက်ရှူရာမှဝင်လာပြီး ရေကန်၊ ပင်လယ်၊ ရေအိုင်အတွင်းမှ ထွက်လာပြီးနောက်ပိုင်းကလေးငယ်၏အသံကြိုးကိုညှစ်စေပြီးပိတ်သွားစေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကိုပိတ်သွားစေပြီးအသက်ရှူမရဖြစ်သွားစေသည်။ Secondary drowning က နည်းနည်းကွဲသည်။ ကလေး၏လေပြွန်သည်ပွင့်သွားပြီးအဆုတ်ထဲထိရေများကိုရောက်သွားစေသည်။ ထိုအခြေအနေမှ Pulmonary Edema ဟုခေါ်သော အဆုတ်ရေဝင်ခြင်းဖြစ်ပွားလာပြီးနောက်ဆုံးအနေဖြင့် အသက်ရှူမရဖြစ်သွားစေနိုင်၏။ Dry drowning ၏ လက္ခဏာများသည် ရေထဲတွင်တစ်ခုခုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်ပေါ်လာတတ်သည်။ […]

သင့်ကလေးသည် သင်မရှိသောအချိန် သင်မမြင်ကွယ်ရာအချိန်သူလက်ထဲတွင်ရှိသောမည်သည့်အစာကိုမဆိုစားနိုင်သည်။ အကယ်၍သင်ကိုယ်တိုင်ဟင်းချက်သူဖြစ်နေလျှင်တောင်မှ သင့်ကလေးတွင် အစာအဆိပ်သင့်မှုဖြစ်ပွားနိုင်သေးသည်။ သင့်ကလေး အစာအဆိပ်သင့်လျှင် အလွန်အမင်းကြောက်လန့်သွားခြင်းသည် မှန်ကန်သောပြုလုပ်ရမည့်အရာတစ်ခုမဟုတ်ပါ။ အလွန်အမင်းကြောက်လန့်နေမည့်အစား အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းနှင့် ပက်သက်ပြီးလုံလောက်သော ဗဟုသုတထားရှိပြီး အရေးပေါ်အခြေအနေများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ရန်လေ့လာထားပါ။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း။ ဘယ်အချိန်တွင်ဖြစ်ပွားတတ်သလဲ။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းသည် မကောင်းတော့သော အစာများတွင် ပိုးမွှားများပေါက်ပွားရာမှ ဖြစ်ပွားသည်။ အချို့ကိစ္စရပ်များတွင် မကျက်တကျက်အစာများ၊ မီးပုံမှန်မရသော ရေခဲသေတ္တာထဲတွင် ထည့်ထားသော အစာများ၊ သေချာစွာ မသန့်စင်ထားသော အစာများထဲတွင် ပိုးမွှားများပေါက်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းဖြစ်စေသောပိုးမွှားများသည်ဘယ်အရာတွေလဲ။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းဖြစ်စေနိုင်သော ပိုးမွှားများတွင် ကမ်ပိုင်လိုဘက်ဒါ၊ စတက်ဖိုင်လိုကော့တက်စ်၊ ဆာမိုနဲလားနှင့် အက်စ်ချီးရီးချီးယားကိုလိုင်းတို့ ပါဝင်သည်။ ဗိုင်းရပ်စ်များ၊ ကပ်ပါးပိုးများ၊ အဆိပ်များသည်လည်းပဲ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းဆိုသည်မှာ အစာအိမ်နှင့် အူရောင်ရမ်းပြီး အထက်လန်အောက်လျှောဖြစ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဘယ်သူတွေ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်သလဲ။ ကလေးများ၊ အသက်အနည်းငယ်ပိုကြီးသော ကလေးများနှင့် အရွယ်ရောက်ပြီးသူများ အပါအဝင်မည်သူမဆိုဖြစ်နိုင်သည်။ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း၏ လက္ခဏာရပ်များ များသောအားဖြင့် အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း […]

ရေကျောက်ဆိုတာ ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်တမျိုးဖြစ်တဲ့ varicella-zoster virus ကြောင့် ဖြစ်ရတာပါ။ ကလေးအများစုက ရေကျောက်ပေါက်ဖူးကြပါတယ်(အများအားဖြင့် အသက်ဆယ်နှစ် မတိုင်ခင်လောက်မှာပေါ့)။ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်တဲ့အခါမှာ ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့ ခုခံအားစနစ်ကနေ ပဋိပစ္စည်း(antibody)လို့ခေါ်တဲ့ ပရိုတင်းတွေကို ထုတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒီပဋိပစ္စည်းလေးတွေဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို တိုက်ထုတ်တဲ့အပြင် နောက်တခါ ရေကျောက်ထပ်မပေါက်တော့အောင်လည်း ကူညီကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ လူတယောက်မှာ ရေကျောက်နှစ်ခါ ပေါက်တယ်ဆိုတာ မရှိသလောက်ကို ရှားပါတယ်။   ရေကျောက်ရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။ ဦးဆုံးဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လက္ခဏာတွေက ဖျားတာ၊၊ခေါင်းကိုက်တာ၊လည်ချောင်းနာတာ ဒါမှမဟုတ် ဗိုက်နာ၊ဗိုက်အောင့်တာ စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရေကျောက်ပေါက်ပြီဆိုရင် ပထမဆုံးအနေနဲ့ မျက်နှာနဲ့ ကျောမှာ ယားယံတဲ့ အနီစက်လေးတွေ ထွက်လာပါမယ်။ ဒီအစက်လေးတွေဟာ တကိုယ်လုံးကို ပျံ့သွားနိုင်ပါတယ်။ တချို့ကလေးတွေမှာဆိုရင် နေလို့ထိုင်လို့မကောင်း၊မအီမသာဖြစ်တာ၊အစားအသောက်ပျက်တာတွေကိုပါ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ အဓိက လက္ခဏာကတော့ အဆင့်သုံးဆင့်နဲ့ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အနီစက်တွေပါပဲ။ ပထမဆုံး ဝက်ခြံလို၊ခြင်ကိုက်ဖုလို အနီစက်လေးအနေနဲ့ စထွက်လာပြီး […]

အူသိမ်အဆုံးပိုင်းနဲ့ စအိုတဝိုက်မှာရှိတဲ့ သွေးပြန်ကြောတွေ ရောင်ရမ်းဖောင်းကားနေတာကို လိပ်ခေါင်းလို့ ခေါ်ပါတယ်။ သွေးကြောနံရံတွေဟာ တစ်ချိန်လုံး ဆွဲဆန့်ခံထားရသလို ဖြစ်နေတာမို့ ယားယံတာနဲ့ နာကျင်တာတွေကို ခံစားရစေပါတယ်။ လူတော်တော်များများက အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာပဲ လိပ်ခေါင်းဖြစ်တယ်လို့ ထင်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါဟာမှားပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ ကလေးတွေမှာလည်း လိပ်ခေါင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သင့်ကလေးမှာ လိပ်ခေါင်းဖြစ်နေမှန်း ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။ အောက်ကအချက်တွေ ဖြစ်နေပြီဆိုရင် လိပ်ခေါင်းမှန်း သိနိုင်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့ စအိုနားတဝိုက်မှာ ယားယံနေတာ ဒါမှမဟုတ် နာနေတာ။ အိမ်သာတက်ပြီး သန့်ရှင်းရေးလုပ်တဲ့ တစ်ရှူးစ ဒါမှမဟုတ် အိမ်သာကြွေခွက်မှာ သွေးတွေရှိနေတာကို သတိထားမိတာ။ စအိုဝနားမှာ ဒါမှမဟုတ် စအိုဝကနေ အပြင်ကို ပြူထွက်လာတဲ့ ပန်းရောင်အသားစစိုစိုလေးကို သတိထားမိတာ(ဒီအသားဖုလေးက အပြာရောင် ဒါမှမဟုတ် ခရမ်းရောင်လည်းဖြစ်နေနိုင်တယ်)။ ဘယ်အချိန်မှာ ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူရမလဲ။ စအိုက သွေးထွက်တာဟာ ဆိုးရွားပြီး အရေးကြီးတဲ့ ရောဂါတွေဖြစ်တဲ့ အူမကြီးအနာတွေ၊အူမကြီးရောင်တာ၊Crohn's […]

ကလေးတွေမှာ ကိုမာဖြစ်ခြင်း (သတိလစ်နေခြင်း) ဆိုသည်မှာဘာလဲ။ ကလေးတစ်ယောက် ကိုမာဖြစ်နေပြီဆိုလျှင် သူတို့သည်သတိလစ်ခြင်းနှင့် တုန့်ပြန်မှုမရှိခြင်း စသည်တို့်ဖြစ်နေတတ်သည်။ အိပ်နေသည်ဟုထင်ရသော်လည်း နာကျင်အောင် လုပ်ပြီး နှိုး၍တောင်မရပါ။   ကလေးဘ၀ ကိုမာ ကို ဘာတွေကဖြစ်စေသလဲ။ သွေးယိုစိမ့်ခြင်း၊ ဦးခေါင်းခွံအတွင်းဖိအားများခြင်း၊ အောက်ဆီဂျင်အလုံအလောက်မရခြင်း၊ အောက်ဆီဂျင်လျော့နည်းခြင်း သို့မဟုတ် အဆိပ်အတောက်များစုဝေးခြင်း အစရှိသော အကြောင်းအရာတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရပျက်စီးခြင်း မှတဆင့် ကိုမာ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါသည်။ ထိုဒဏ်ရာရပျက်စီးခြင်းသည် ယာယီ (သို့) အမြဲတမ်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ကိုမာ ဖြစ်စေသည့် အဖြစ်များသောအကြောင်းရင်းများမှာ ဦးခေါင်းထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း ဦးခေါင်းထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းက ဦးနှောက်ရောင်ခြင်းနှင့် သွေးယိုစိမ့်ခြင်း၊ နိုးကြားမှုနှင့် သတိရှိမှုကိုထိန်းချူပ်ပေးသော ဦးနှောက်၏အစိတ်အပိုင်းများကို ထိခိုက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေပါသည်။   ရောင်ရမ်းခြင်း ရောင်ခြင်းသည်ကိုယ်ခန္ဒါထိခိုက်ဒဏ်ရာများကြောင့်သာမဟုတ်၊ အသက်ရှူမဝခြင်း၊ဓါတ်ဆားဓါတ်များမညီမျှခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဟော်မုန်းများကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်သည်။   သွေးယိုစိမ့်ခြင်း ဦးနှောက်အတွင်းသွေးယိုစိမ့်ခြင်းသည် သွေးဖိအားများခြင်း၊ဦးနှောက်သွေးကြောဖောင်းရောဂါနှင့် ဦးနှောက်တွင်းအလုံးအကျိတ်တို့၏နောက်ဆက်တွဲဖြစ်စဉ် ဖြစ်သည်။   လေဖြတ်ခြင်း ဦးနှောက်ရောင်ခြင်းနှင့် အတူ ဦးနှောက်တွင်းသွေးမလျှောက်ခြင်း၊ သွေးဆုံးရှုံးခြင်း တို့သည်လည်း ကိုမာကိုဖြစ်စေသည်။   သွေးတွင်းသကြားဓါတ် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နေသော ကလေးများ၏သွေးတွင်းသကြားဓါတ်များ အလွန်များနေသည်ဖြစ်စေ၊အလွန်နည်းပါးသည်ဖြစ်စေကိုမာအဖြစ်သို့ရောက်ရှိစေတတ်ပါသည်။ အောက်စီဂျင်လုံလောက်မှုမရှိခြင်း၊ […]

ကလေးတွေရဲ့ အရေပြားမှာ အနီစက်လေးတွေ၊အဖုလေးတွေဖြစ်နေတာ မြင်ဖူးကြမှာပါ။ ဒါဟာ ကလေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ အရေပြား ပြဿနာတွေရဲ့ လက္ခဏာတွေပါ။ အများစုကို ထိထိရောက်ရောက်ကုသလို့ ရပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို ဖတ်ခြင်းအားဖြင့် ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ အရေပြားရောဂါတချို့အကြောင်းကို သင်သိရမှာပါ။ ဒါပေမယ့် သင့်ကလေးမှာ အရေပြားရောဂါတွေ ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့ ရောဂါကို အတိအကျသိဖို့နဲ့ ကုသဖို့ပေးနိုင်ဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသတိုင်ပင်ရပါမယ်။ ရေကျောက် ရေကျောက်ရောဂါဆိုတာ အလွယ်တကူ ကူးစက်ပျံ့ပွားနိုင်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါ တမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးအများစုဟာ တချိန်ချိန်မှာတော့ ရေကျောက်ပေါက်ဖူးကြမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရေကျောက်ဟာ မျက်နှာ၊နားနဲ့ ရင်ဘတ်တွေပေါ်မှာ အနီရောင်အစက်လေးတွေ အနေနဲ့ စတင်ပေါ်လာပြီး ဒီအနီစက်လေးတွေဟာ အရည်ကြည်ဖုလေးတွေအဖြစ် ပြောင်းသွားပါလိမ့်မယ်။ အရည်ကြည်ဖုလေးတွေ ပေါက်သွားရင်တော့ အဖတ်လေးတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ ကျန်းမာရေးကောင်းနေတဲ့ ကလေးတွေအနေနဲ့ ရေကျောက်ပေါက်ရင် စိုးရိမ်စရာ မလိုပါဖူး။ သင့်ကလေး ရေကျောက်တခါ […]

ဒီခေတ်မှာကလေးအများစုအနေနဲ့ကွန်ပြူတာကိုနေ့စဉ်အချိန်တော်တော်ကြာသုံးနေကြတာဟာဘာမှမထူးဆန်းတော့သလိုတောင် ဖြစ်နေပါပြီ။ ကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ကိုအချိန်ကြာမြင့်စွာစိုက်ကြည့်မယ်ဆိုရင်မျက်လုံးညောင်းတာ၊ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာနဲ့မျက်လုံးခြောက်တာတို့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကွန်ပြူတာကကလေးတွေရဲ့မျက်လုံးကိုဘယ်လိုထိခိုက်စေသလဲ။ ဒါကိုဘယ်လိုကာကွယ်မလဲစတာတွေကိုဒီဆောင်းပါးလေးမှာဆွေးနွေးထားပါတယ်။   ကွန်ပြူတာက ကလေးတွေရဲ့မျက်လုံးကိုဘယ်ပုံဘယ်နည်းထိခိုက်စေသလဲ။ သင့်ကလေးဟာကွန်ပြူတာကိုနာရီပေါင်းများစွာသုံးကောင်းသုံးပါလိမ့်မယ်။ ဒီလိုသုံးခြင်းဟာကလေးတွေရဲ့မျက်လုံးကိုညောင်းစေပြီးအမြင်အာရုံကိုထိခိုက်စေပါတယ်။ ကလေးတွေရဲ့မျက်လုံးအရမ်းအလုပ်လုပ်ရမယ်။ သင့်ကလေးတွေကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ကိုကြည့်တဲ့အခါသူတို့ကြည့်တာဒီမျက်နှာပြင်သာမကအဲ့ပေါ်မှာ မြင်နေရတဲ့အရုပ်၊ဗီဒီယိုစတာတွေအကုန်လုံးကိုအာရုံစိုက်နေရပါတယ်။ မျက်နှာပြင်ပေါ်ကပုံရိပ်ပြောင်းသွားရင်သူတို့ရဲ့မျက်လုံးကလည်းလိုက်ပြောင်းပြီးအာရုံစိုက်ကြည့်ရတဲ့အတွက်မျက်လုံးကြွက်သားတွေကိုအလုပ်အများကြီးလုပ်ခိုင်းနေသလို ဖြစ်နေပါတယ်။ စာအုပ်နဲ့မတူတာကကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ဟာအရောင်တောက်တောက်ပပအလင်းစူးစူးတွေပါထွက်တဲ့အတွက်ပိုဆိုးစေပါတယ်။   ကလေးတွေက ပြဿနာကို ပြဿနာမှန်းမသိကြဖူး။ ကလေးတွေဟာသူတို့မျက်လုံးမှာ ပြဿနာဖြစ်နေတာကိုလျစ်လျူရှုထားတတ်ကြပါတယ်။ ကြည့်ရတာပိုပြီးသက်တောင့်သက်သာရှိဖို့အတွက်ကွန်ပြူတာကိုနေရာရွှေ့ထားဖို့၊မျက်နှာပြင်အနေအထားကိုပြောင်းဖို့ဒါမှမဟုတ်စားပွဲ၊ကုလားထိုင်တွေရဲ့အနေအထားကို ပြင်ဆင်ဖို့သူတို့လေးတွေမတွေးတတ်ကြပါဖူး။ ကွန်ပြုတာကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့အမြင်အာရုံဆိုင်ရာအပြောင်းအလဲတွေ၊ပြဿနာတွေကိုလည်းသူတို့ကအေးအေးချမ်းချမ်းပဲလက်ခံကြပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ဒီအပြောင်းအလဲ ပြဿနာတွေဟာပုံမှန်ပဲဖြစ်ပြီးတခြားသူတွေလည်းဒီအတိုင်းပဲ မြင်ရမှာပဲဆိုပြီးထင်မြင်ယူဆကြတဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။   ကလေးတွေမှာကိုယ်ပိုင်အသိစိတ်နဲ့ချုပ်ထိန်းနိုင်စွမ်းမရှိဘူး။ သင့်ကလေးတွေဟာဘယ်အချိန်မှာမျက်စိကိုအနားပေးရမလဲသိချင်မှသိမှာပါ။ မျက်လုံးဟာကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ကိုအနီးကပ်တချိန်လုံးတောက်လျှောက်ကြည့်နေရတဲ့အတွက် accommodation spasm လို့ခေါ်တဲ့မျက်လုံးကြွက်သားတွေတချိန်လုံးတင်းထား၊ညှစ်ထားရတဲ့အနေအထားကိုဦးတည်စေပါတယ်။ တကယ်တမ်းဆိုရင်မျက်စိကိုမကြာခဏဆိုသလိုခပ်ဝေးဝေးနေရာမှာရှိတဲ့အရာဝတ္ထုတွေဆီကြည့်ပေးရမှာပါ။ ကွန်ပြူတာသုံးတဲ့အခါသင့်ကလေးတွေဟာတချိန်လုံးအားစိုက်၊အာရုံစိုက်ပြီးကြည့်နေရတာဖြစ်တဲ့အတွက်မျက်တောင်ခတ်တဲ့အကြိမ်ရေနည်းစေပါတယ်။ မျက်တောင်အခတ်နည်းရင်မျက်ရည်တွေမျက်လုံးထဲမှာနေရာအနှံ့မရောက်တော့တာကြောင့်မျက်လုံးကတဖြည်းဖြည်းစပ်လာပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်ကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ဟာစာအုပ်ဖတ်ရင်ကြည့်ရတဲ့နေရာထက်အပေါ်ရောက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မျက်လုံးဟာအစိုဓါတ်ဆက်လက်ရှိနေစေဖို့အတွက်မျက်ရည်ကိုပုံမှန်ထက်ပိုပြီးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ပဲမျက်စိစပ်ပြီးခြောက်လာပါတယ်။   လူကြီးတွေရဲ့ကွန်ပြူတာကိုသုံးနေရတာ ကွန်ပြူတာသုံးစွဲသူအများစုဟာအရွယ်ရောက်ပြီးသားလူကြီးတွေပါ။ ဒါကြောင့်ကွန်ပြူတာကိုစီမံထားတဲ့ပုံစံအနေအထားဟာလည်းလူကြီးတွေအတွက်စီမံထားတာပါ။ ကလေးတွေအတွက်မဟုတ်ပါဖူး။ ကလေးတွေကွန်ပြူတာကိုသုံးတဲ့အခါမှာကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ကို မြင်ရဖို့အတွက်ခေါင်းကိုပိုမော့ရပါမယ်။ ဒါ့အပြင် mouse ကိုင်ရတာ၊ကီးဘုတ်ကိုင်ရတာစတဲ့အနေအထားတွေကလည်းကလေးတွေအတွက်အဆင်မပြေလှပါဖူး။ ထိုင်တဲ့အခါကျောမှီတည့်တည့်ပေါ်ကျောမရောက်တာ၊ခြေထောက်ကိုကြမ်းပြင်ပေါ်ချထားဖို့မမှီမကမ်းဖြစ်တာစသဖြင့်ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်ကလေးတွေအနေနဲ့လူကြီးတွေအလုပ်လုပ်တဲ့ကွန်ပြူတာကိုဝင်သုံးတဲ့အခါသူတို့အတွက်သက်တောင့်သက်သာမရှိလှတာကိုတွေ့ရပါလိမ့်မယ်။   ကလေးတွေရဲ့အခန်းထဲကအလင်းကကွန်ပြူတာသုံးဖို့သင့်တော်တဲ့အလင်းပမာဏမဟုတ်တာမျိုး သင်ကွန်ပြူတာသုံးတဲ့အခါမီးကိုပုံမှန်ထက်တဝက်လောက်ပဲလင်းအောင်ထွန်းထားရပါမယ်။ တကယ်လို့အလင်းများလာမယ်ဆိုရင်သင့်မျက်လုံးအနေနဲ့ဒီပြောင်းလဲသွားတဲ့အခြေအနေနဲ့လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်လိုက်ညှိရမှာပါ။ သင့်ကလေးရဲ့မျက်လုံးကိုကာကွယ်ပါ။ သင့်ကလေးရဲ့မျက်လုံးကိုကာကွယ်ဖို့အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးရဲ့မျက်စိကိုမှန်မှန်စစ်ဆေးပါ။ သင့်အနေနဲ့သင့်ကလေးရဲ့အမြင်အာရုံကိုစစ်ဆေးဖို့ဆေးရုံဒါမှမဟုတ်မျက်စိရောဂါ ပြင်ပလူနာဌာနမှာ ပြသသင့်ပါတယ်။ တစုံတခု ပြဿနာရှိရင်သိနိုင်ဖို့နဲ့စောစောစီးစီးကုသနိုင်ဖို့အတွက်သင့်ကလေးရဲ့မျက်စိကိုပုံမှန်စစ်ဆေးပါ။ တချို့အခြေအနေတွေမှာစမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုအမျိုးမျိုးနဲ့စစ်ဆေးပါတယ်။   ကလေးကိုကွန်ပြူတာအကြာကြီးမသုံးခိုင်းပါနဲ့။ ကွန်ပြူတာတစ်နာရီသုံးပြီးတိုင်းခဏနားဖို့သင့်ကလေးတွေကိုသတိပေးပါ။ နာရီတွေအကြာကြီးမသုံးပါစေနဲ့။ ကွန်ပြူတာမျက်နှာပြင်ရှေ့မှာထိုင်နေတဲ့အချိန်ကိုကန့်သတ်ပါ။ ဒီလိုတွေလုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့်မျက်စိထဲကကြွက်သားတွေ (ciliary muscle)ကိုထိခိုက်မှုနည်းစေပြီး accommodative […]