စွဲလမ်းမှုပြဿနာများ

အသက်ရှည်ချင်ရင် ဖုန်းကြည့်ချိန်ကို လျှော့လိုက်ပါ .... လူတိုင်း စမတ်ခ်ဖုန်းသုံးနေကြတဲ့ ခေတ်ထဲမှာ ဖုန်းမကြည့်နဲ့ဆိုလို့ပြောလိုက်တော့ စိတ်ထဲတစ်မျိုးဖြစ်သွားမယ်ထင်ပါရဲ့။ တကယ်တော့ ကိုယ့်ဖုန်းကိုကြည့်တဲ့အချိန်က ကိုယ့်ရဲ့ သက်တမ်းနဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေတာပါ။ Screen Time လို့လူသိများတဲ့ စကားလုံးက တီဗွီ၊ ကွန်ပျူတာ၊ ဖုန်း၊ လက်ကိုင်ဂိမ်းစက်တွေနဲ့ တက်ဘလက်တွေကို ကြည့်ရှုချိန်၊ အသုံးပြုချိန်ကို ဆိုလိုတာပါ။ အထူးသဖြင့်တော့ ဖုန်းပေါ့။ ခုခေတ်မှာက ဖုန်းကို လူတိုင်းက လက်ကမချနိုင်အောင် ကြည့်ဖြစ်ကြတယ်မဟုတ်လား။ ဘယ်လို ဒစ်ဂျစ်တယ်ပုံရိပ်လွှာတွေကို ကြည့်ရှုချိန်တိုင်းဟာ Screen Time ထဲမှာ အကျုံးဝင်ပါတယ်။ အသက်ရှည်ချင်ရင် ဖုန်းကြည့်ချိန်ကို လျှော့လိုက်ပါ ဒီ Screen Time ဆိုတာကြီးဟာ သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ သိကောင်းစရာတွေ၊ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းတွေ၊ ပျော်ရွှင်စရာတွေကို ယူဆောင်လာပေးသလို လူသားတိုင်းရှောင်လွှဲလို့မရနိုင်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကိုလည်း ဆောင်ယူလာပါတယ်။ ပြောရရင်တော့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေပေါ့။ လေ့လာချက်တွေအရ Screen […]

မနက်မိုးလင်းတာနဲ ကောက်ကိုင်မိတာက မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြစ်နေပြီး ညအိပ်ချိန်မှာ နောက်ဆုံးထိတွေ့ခဲ့တာကလည်း မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဖြစ်နေပြီလား။ ဘယ်အချိန်မဆို ဖုန်းကို တကိုင်ကိုင်နဲ့ ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် ဒါက မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းကို နှစ်သက်တဲ့အခြေအနေမျိုးမဟုတ်တော့ပါဘူး။ စွဲလမ်းတဲ့အဆင့်ကို ရောက်နေတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ခုလို Work from Home ၊ Stay at Home အစီအစဉ်တွေနဲ့ နေအိမ်တွေမှာနေထိုင်နေရတဲ့အချိန်ကာလမျိုးမှာဆိုရင် မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းအသုံးပြုတဲ့အချိန်ပမာဏက ပိုမြင့်တက်လာသလို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ အချိန်ဖြုန်းတဲ့နှုန်းကလည်း ပိုများလာနေပါတယ်။ ပျင်းလို့၊ စိတ်ပျော်ရွှင်ချင်လို့ ဖုန်းကိုပိုသုံးမိပြီး ဖုန်းပိုသုံးမိတော့ ပိုပြီးလက်က မချနိုင်ဖြစ်ရင်း သံသရာလည်နေတယ်ဆိုပါတော့။ ဒီလိုအခြေအနေတွေတင်မကပါဘူး အောက်ပါလက္ခဏာတွေသင့်မှာ ရှိနေပြီဆိုရင် သာမန်စွဲလမ်းမှုမျိုးမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဖုန်းနဲ့ မကင်းကွာအောင် တမင်ဂရုစိုက်နေထိုင်တာ၊ ဖုန်းမရှိချိန်တွေမှာ စိတ်မတည်မငြိမ်ဖြစ်တာ၊ ဖုန်းမရှိရင် စိတ်တို ဒေါသထွက်နေတတ်တာ၊ ကိစ္စအားလုံးကို ဖုန်းနဲ့ ဆက်စပ်တွေးခေါ် ပြုမူနေတတ်တာ၊ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေမှာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အာရုံစိုက်မှုလျော့ကျလာတာ၊ လူမှုဆက်ဆံရေးနယ်ပယ်မှာ အားနည်းချက်တွေ […]

မရှိမကောင်း၊ ရှိမကောင်းဆိုတဲ့ အရာတွေထဲမှာ စမတ်ဖုန်းတွေဟာလည်း ထိပ်ဆုံးကပါပဲ။ နည်းပညာနဲ့ ခေတ်တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုနဲ့အတူ လိုက်ပါလာတဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေကို လူကြီး၊ လူငယ်တွေအပြင် ကလေးတွေပါ အများအပြားသုံးစွဲလာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ စမတ်ဖုန်း အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ အကြောင်းလေး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ကောင်းတဲ့ဘက်က ကြည့်ရင်တော့ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို လျင်မြန်စွာ ရှာဖွေလို့ရတယ်၊ ဝေးလံတဲ့နေရာမှာ နေထိုင်နေသူတွေနဲ့ ဆက်သွယ်စကားပြောဆိုလို့ ရတယ်၊ ကမ္ဘာ့အရေးအခင်း၊ ကျန်းမာရေးသတင်းတွေကို မျက်ခြေမပြတ်တမ်း စောင့်ကြည့်လို့ရတယ်။ မကောင်းတဲ့ဘက်ကနေကြည့်လိုက်တဲ့အခါ လူတော်တော်များများက စမတ်ဖုန်းကို ကောင်းတဲ့အချက်တွေထက်စာရင် ဖေ့ဘုတ်လို လူမှုကွန်ယက်တွေ သုံးဖို့၊ ဂိမ်းဆော့ဖို့သက်သက်သာ အသုံးပြုနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ စမတ်ဖုန်း အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ စမတ်ဖုန်း အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ကတော့ ၁။ ဖုန်းကင်မရာနဲ့ ဆယ်လ်ဖီပုံတွေ ရိုက်တဲ့အခါ ကိုယ့်မျက်နှာပုံနဲ့ အနောက်ဘက်မှာ ရှိတဲ့ ရှုခင်းတွေအကုန်ပါဖို့ လက်မောင်းကို […]

လူတွေ အလွဲသုံးမိနေနိုင်တဲ့ အရာတွေက အတော်များများရှိပါတယ်။ ဒီထဲမှာ အန်ဖက်တမင်းကလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ပေါ့။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အန်ဖက်တမင်း အလွဲသုံးမှုက အများအပြားတွေ့လာရပါတယ် အထူးသဖြင့်တော့ လူငယ်တွေကြားမှာပေါ့။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ အန်ဖက်တမင်း အလွဲသုံးခြင်းအကြောင်းလေး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ဘာလဲဟဲ့ အန်ဖက်တမင်း အန်ဖက်တမင်း (Amphetamine) ဆိုတာက ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ အရာပါ။ ဦးနှောက်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြင့်တက်စေဖို့ အသုံးပြုကြသလို ခန္ဓာကိုယ်မှာ အင်အားပြည့်ဝနေစေဖို့၊ အာရုံစူးစိုက်မှု ကောင်းစေဖို့၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံ​ကြည်မှု မြင့်မားစေဖို့ ညဘက်မအိပ်ဘဲ နေနိုင်စေဖို့၊ အဆာခံနိုင်စေပြီး ဝိတ်ကျစေဖို့ စတဲ့ အကြောင်းအရင်း အမျိုးမျိုးနဲ့ အသုံးပြုကြပါတယ်။ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ အသုံးပြုကြလဲ.......... အန်ဖတ်တမင်းကို အလွဲသုံးတဲ့ ပုံစံခြင်း မတူနိုင်ပါဘူး။ ဆေးလုံးလိုက် သောက်သူတွေရှိသလို အာနိသင် မြန်မြန် ပြအောင်ဆိုပြီး ဆေးလုံးကိုကြိတ် ရေနဲ့ ဖျော်ပြီး သွေးကြောထဲ […]

ဒီကနေ့ခေတ်မှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာ အသုံးပြုတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝထဲက အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလိုကိုဖြစ်နေတာပါ။ အသုံးပြုချိန်တွေ မြင့်မားလာသလို အလွန်အကျွံအသုံးပြုတာတွေလည်း ရှိလာပါတယ်။ စွဲလမ်းလာတယ်ပေါ့။ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေဟာ လူအချင်းချင်းဆက်သွယ်ပြောဆိုမှုနဲ့ သတင်းအချက်အလက်မျှဝေဖို့ ရည်ရွယ်ဖန်တီးထားတာဖြစ်ပေမယ့် ဒီကနေ့ခေတ်မှာတော့ ဒီထက်အများကြီး ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာနေပါပြီ။ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ အိမ်ထောင်ရေး၊ နိုင်ငံရေးစတာတွေရဲ့ ဗဟိုချက်တစ်ခုလိုကိုဖြစ်လာနေပါတယ်။ လူငယ်တွေအတွက်ဆိုရင်လည်း နေ့စဉ်ဘဝအတွက် မရှိမဖြစ် ပျော်စရာ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သလို စိတ်ထွက်ပေါက်လို့လည်းဆိုလို့ရပါတယ်။ ဒီတော့လည်း အချိန်ပြည့်ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေကို အသုံးပြုနေတာတွေ၊ ဖုန်းကိုလက်ကမချနိုင် တကိုင်ကိုင်ဖြစ်နေတာတွေက သိပ်တော့ ထူးဆန်းလှတယ်လို့ မဆိုသာပါဘူး။ လက်ရှိအချိန်ဟာလည်း COVID-19 ကာလမို့ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးပြုမှုပမာဏက ပိုလို့တောင်မြင့်တက်လာပါသေးတယ်။ Updated ဖြစ်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို သိဖို့နဲ့ စိတ်အပန်းပြေဖို့ပေါ့။ ပျော်ရွှင်စေဖို့ဆိုပေမယ့် ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေး၊ အရိုး၊ အကြော၊ မျက်စိကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုရေးပြဿနာတွေကို ယူဆောင်လာနိုင်တာမို့ အလွန်အကျွံအသုံးပြုလာရင် အဆင်မပြေမှုတွေ၊ စိတ်ကသိအအောက်ဖြစ်တာတွေ ခံစားရလာနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် […]

လူတွေ မူးယစ်ဆေးစွဲတာ ဒါမှမဟုတ် ဆေးဝါးတစ်ခုခုကို အလွန်အကျွံ သုံးစွဲကြတာမျိုး မြင်ဖူးကြမှာပေါ့။ ဒီအခြအနေကို ဆေးစွဲတယ်လို့ သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ ဆေးစွဲတဲ့သူတွေကို မြင်တဲ့အခါ လူတွေက ကိုယ့်ဘာသာ လူညွှန့်တုံးအောင် လုပ်နေတယ်။ အောင်မြင်မှုဒဏ် မခံနိုင်တာလေ။ အသိဉာဏ် မဲ့လိုက်တာဆိုပြီး ပြစ်တင် စကား ဆိုတတ်ကြပါတယ်။ ဒါကလည်း ဂရုဏာ ဒေါသောနဲ့ပေါ့။ ဒီလိုဖြစ်ရတာက အကြောင်းအရင်း အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ ဘာတွေကြောင့်များ လူတွေက သူတို့ကိုယ်သူတို့ အထိခိုက်ခံပြီး ဆေးစွဲတာလဲ ဆိုတာကို ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်ပါနော်။ လူတွေကို စွဲလမ်းစေတတ်တဲ့ အရာများ လူတွေကို စွဲလမ်းစေတဲ့အရာတွေက တစ်ခုမက ရှိနိုင်ပါတယ်။ အရက် ဆေးခြောက် ကိုကင်း ဘိန်း ဆေးလိပ် ဆေးဝါး စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေး စတာတွေက လူတွကို စွဲလမ်းစေတတ်တဲ့ အရာတွေပေါ့။ လူတွေဘာကြောင့် မူးယစ်စေတဲ့ အရာတွေကို စွဲလမ်းတာလဲ................. မူးယစ်ဆေးကို […]

ဆေးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာ တွေ တော်တော်များများ ရှိပါတယ်။ ဆေးစွဲခြင်းက ပစ္စုပ္ပန် တည့်တည့်အတွက်လည်း မကောင်းသလို နောက်ပိုင်းမှာလည်း ဆိုးကျိုးတွေကို ပေးပါတယ်။ ဆေးစွဲတာက ဘဝတိုးတက်မှုကိုတင် အဟန့်အတား ဖြစ်စေတာ မဟုတ်ဘဲ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတာပါ။ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးရော အလုပ်ခွင်မှာပါ ပြဿနာတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ အပျော်သဘေ ာကနေ စလုပ်မိရာက စိတ်မထိန်းနိုင်ပဲ ဆေးစွဲသွားတဲ့အခါ ရေရှည်မှာ ဘယ်လို ဆိုးကျိုးတွေ ရလာနိုင်မလဲ ဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဆေးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာ ဆေးစွဲခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာ များကတော့ ဆေးစွဲခြင်းရဲ့ ကာလတို ပြဿနာ ဆေးစွဲတာက ကာလတိုမှာ အခုလို ပြဿနာလေးတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ အစာစားချင်စိတ် မရှိတာ အိပ်မပျော်တာ နှလုံးခုန် မြန်တာ စကားတွေ တောင်စဉ်ရေမရ ပြောတာ […]

စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်များအား စွမ်းအင်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ နိုးကြားစေခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်ခြင်း စတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေ ဖြစ်စေတယ်ဆိုပြီး နာမည်ကျော်ပါတယ်။ ကဖိန်း၊ သကြားဓာတ်၊ ဗီတာမင် B၊ ဆေးဘက်ဝင်အပင်များမှ ပစ္စည်းများ၊ အမိုင်နိုအက်ဆစ် စတာတွေပါဝင်တတ်ပြီး စိတ်ပိုင်းရော ရုပ်ပိုင်းပါ စွမ်းအားဖြည့်ပေးမယ့် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ထုတ်လုပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်များဟာ စွမ်းအင်မြှင့်တင်ပေးပြီး လူကိုလန်းဆန်းစေပေမယ့် ကဖိန်းနဲ့ သကြားဓာတ် အများအပြားပါဝင်တာကြောင့် ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ ပြဿနာအချို့ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်ကို စွဲလမ်းလာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေ စွဲလမ်းလာရင် ကြုံလာမယ့်ပြဿနာတွေနဲ့ ဘယ်လိုကာကွယ်သင့်သလဲ ဆိုတာပါပဲ။ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည် စွဲလမ်းခြင်းဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ အရာဝတ္တုတစ်ခုခုကို သုံးစွဲပြီးရင် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကြုံတွေ့သည့်တိုင် မသုံးရရင် မနေနိုင်တဲ့ ပြဿနာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အချိုရည်ကိုလည်း မသောက်ရင် မနေနိုင်ခြင်းမျိုး ဖြစ်လာပါတယ်။ မသောက်ဘဲ နေလိုက်ရင် မလန်းဆန်းတာမျိုး၊ […]

လောင်းကစားလုပ်တယ်ဆိုတာဟာ အမူအကျင့် ဒါမှမဟုတ် ဝါသနာတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားကြတာများပါတယ်။ လောင်းကစားဆိုတာမျိုးကို ကျန်းမာရေးပြဿနာလို့ ဘယ်သူက ထင်မှာလဲ? ဒါပေမယ့် လောင်းကစားစွဲလမ်းတဲ့ ပြဿနာဟာ ကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဝေဒနာတစ်မျိုးပါ။ ဒါကို Compulsive Gambling ဒါမှမဟုတ် Gambling Disorder လို့ ခေါ်ပါတယ်။ လောင်းကစားပြုလုပ်တာဟာ ဘဝအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အမူအကျင့်တစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ ဖဲရိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ၂ လုံး၊ ၃ လုံး ထီထိုးတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘောလုံးပွဲလောင်းကစားတာပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ။ ပိုဆိုးတာကတော့ ဒီအမူအကျင့်ကို အရသာတွေ့ပြီး စွဲလမ်းသွားချိန်တွေမှာပါပဲ။ Gambling Disorder ရှိနေသူဟာ လောင်းကစားခြင်းအမှုကို ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ စွဲလမ်းနေတတ်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လောင်းကစားရဖို့ဆိုရင် ဘယ်လောက်အရေးပါတဲ့အရာကိုမဆို စွန့်လွှတ်ပြီး စိတ်ကျေနပ်မှု ရယူချင်နေတတ်သူတွေပါ။ လောင်းကစားတာကလည်း အရက်၊ ဆေးလိပ်နဲ့ မူးယစ်ဆေးတို့လိုပဲ စွဲလမ်းရူးသွပ်စေနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ Gambling Disorder ဝေဒနာ စွဲကပ်နေမိပြီဆိုရင် […]

ဘော်ဒါတွေဆုံတုန်းလေး အပျော်အပါး ဆေးဖြစ်ဝါးဖြစ် သောက်ရာကနေ ဟိုအကောင်ဖြစ်အောင် သောက်နေမိပြီလား။ တစ်ခွက်တည်းပါ ဆိုတာကနေ တစ်ဖလားထိရောက်သွားပြီလား။ အရက်ကို မသောက်ရ မနေနိုင်အောင် စွဲနေပြီလား။ ဒီ အရက်စွဲ တဲ့ ပြဿနာက အင်္ဂလန်လို နိုင်ငံမျိုးမှာတောင် အမျိုးသား ၁၀၀မှာ ၉ယောက်၊ အမျိုးသမီး ၁၀၀မှာ ၃ယောက် တွေ့နေရပါပြီ။ ခုလို ခေတ်မျိုးမှာ ဘာပဲလုပ်လုပ် အသောက်အစားလေးနဲ့မှ ဆိုတော့ အရက်နဲ့ ပိုနီးစပ်လာပါပြီ။ TGIFတွေကလည်း ကိုယ့်ကို ပုံမှန် အရက်သောက်နေမိအောင် အားပေးနေမိပါပြီ။ ဒီလိုနဲ့ပဲ တဖြည်းဖြည်း အရက်စွဲသွားတော့မှာလား။ ငါများ အရက်စွဲနေပြီလားဆိုတာ သိရအောင် ဆောင်းပါးလေးကို ဆက်ကြည့်ကြည့်ရအောင်။ ငါ အရက်စွဲ နေပြီလား။ အရက်စွဲ တာဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရောဂါထဲမှာ ပါပါတယ်။ DSM-IV သတ်မှတ်ချက်တွေအရ အရက်စွဲတယ်လို့ […]