ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုအဆင့်ဆင့်

လိင်ပညာပေး ကို အရင်က ထဲထဲဝင်ဝင် မသင်ကြားဖူးဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ မီလိုက်သလောက် ပြောရရင် အတန်းထဲမှာ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ခန္ဓာကိုယ် ပြောင်းလဲပုံအကြောင်း၊ မိန်းကလေးတွေ ဓမ္မတာ လာတဲ့ အကြောင်းလောက်ကိုပဲ သင်ပေးဖူးတာပါ။ ခုတော့ လိင်ပညာပေးကို သင်ရိုးညွှန်းတမ်းနဲ့ စနစ်တကျ စာသင်ချိန် တစ်ချိန် ပေးပြီး သင်ရတော့မှာပါ။ ရုတ်တရက်ဆိုတော့ ကျောင်းသားတွေအတွက်ရော၊ ဆရာတွေအတွက်ရော အခက်အခဲလေးတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဘာအခက်အခဲတွေ ရှိမှာလဲဆိုတာ ဆက်ကြည့်ကြရအောင်။ အသေးစိတ်ဆွေးနွေးရခြင်း အရင်ကတော့ ကျောင်းတွေမှာ လက်မထပ်ဘဲ အတူမနေရဘူးလို့ ပြောရင် ကိစ္စပြတ်ပါတယ်။ မျက်နှာ ပူစရာလည်း မလိုသလို ထွေထွေထူးထူး ပြောစရာလည်း မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ခုလိင်ပညာပေးမှာ အတူမနေရဘူးဆိုတာ အပြင် မတော်တဆ အတူနေမိရင် ရောဂါပိုး မကူးစက်အောင်၊ မလိုချင်တဲ့ ကိုယ်ဝန်မရအောင် […]

ဒီကနေ့ခေတ်မှာ ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေဟာ အသက်အရွယ်မရွေး လူအတော်များများနဲ့ မကင်းကွာတော့တဲ့ အရာတွေဖြစ်ပါတယ်။ လူအတော်များများဟာ Console၊ ကွန်ပျူတာ၊ မိုဘိုင်းဖုန်း၊ တက်ဘလက်စတဲ့ အီလက်ထရွန်နစ် ထုတ်ကုန်မျိုးစုံကနေ ဗီဒီယိုဂိမ်းဆော့ကစားနေကြပြီဖြစ်ပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ဗီဒီယိုဂိမ်းဆော့ကစားသူပေါင်း ၁.၂ ဘီလီယံတောင်ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေက ၇.၆ ဘီလီယံသာရှိတာမို့ ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၁၆% ဟာ ဂိမ်းဆော့ကစားကြတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ခုနောက်ပိုင်းကာလတွေမှာ လူငယ်အများစုဟာ ဂိမ်းကစားခြင်းကို နေ့စဉ်ပုံမှန်ပြုလုပ်နေကျ လုပ်ငန်းဆောင်တာတစ်ခုလို ပြုလုပ်နေကြပြီး အချို့လူငယ်တွေဟာဆိုရင် စွဲလမ်းတဲ့အဆင့်ကို ရောက်ရှိနေကြပါပြီ။ ဒါဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ လက္ခဏာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ ဂိမ်းကို စွဲလမ်းလွန်းလာတဲ့အခါ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ချို့ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ ဂိမ်းကစားသည့် အချိန် တဖြည်းဖြည်းများလာတာ ဂိမ်းအကြောင်းကိုသာ တွေးမိနေမိတာ လက်တွေ့ဘဝမှာ ရင်ဆိုင်နေရသည့် ပြဿနာတွေ၊ စိုးရိမ်စိတ်တွေ၊ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းတာတွေကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ ဂိမ်းကစားတာ၊ ဂိမ်းကစားရဖို့ လိမ်ညာပြောဆိုလာတာ၊ ဂိမ်းမကစားရတဲ့အခါ နေမထိထိုင်မသာဖြစ်လာတာ၊ […]

ကလေးတွေကို လိင်အသိပညာပေးခြင်းဟာ ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ။ အမျိုးသားနဲ့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တည်ဆောက်ပုံ ကွဲပြားမှုတွေကို နားလည်စေရန်။ ကျား/မ လိင် အရ တူညီချက်တွေနဲ့ကွဲပြားခြားနားချက်တွေကို သိရှိစေရန်။ ယောက်ျားလေးဖြစ်စေ၊ မိန်းကလေးဖြစ်စေ မိမိရဲ့လိင်အရ တာဝန်ယူတတ်မှုရှိလာစေရန်။ လိင် အသိပညာကို သင်ကြားရခြင်းကြောင့် လူမှုဆက်ဆံရေးနယ်ပယ်မှာ ကိုယ်ကျင့်တရား ကောင်းမွန်တဲ့သူ တစ်ယောက်အဖြစ် ကြီးပြင်းလာစေရန် ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ဘယ်အချိန်မှာ လိင်ပညာပေးခြင်းကို ပြုလုပ်သင့်သလဲ။ ဘယ်သူတွေက ပေးသင့်သလဲ။ ယနေ့ခေတ်မှာ နည်းပညာတွေ တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လိင်ကိစ္စအပေါ် ကလေးတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်လာကြပါတယ်။ လိင်အကြောင်းကို ပိုမိုသိချင်လာကြပါတယ်။ လူမှုကွန်ယက် စာမျက်နှာတွေကနေ အလွယ်တကူ ရှာဖွေလာကြပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ မိဘတွေဘက်က ခြေတစ်လှမ်းဦးထားဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။ လိင်အသိပညာကို မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ အသိပညာပေးထားသင့်ပါတယ်။ ကလေးတွေကို လိင်ပညာ ပေးခြင်းအတွက် ပဏာမတာဝန်ရှိသူဟာ မိဘတွေပါပဲ။ […]

ကျောင်းသင်ခန်းစာတွေမှာ လိင်အသိပညာကို ထည့်သွင်းသင်ကြားသင့်နေပြီလား စာသင်ကျောင်းတွေမှာ သင်ကြားတဲ့ ကျောင်းသင်ခန်းစာတွေမှာ လိင်ပညာပေး သင်ခန်းစာတွေကို ထည့်သွင်းသင်ကြားဖို့ ဘာကြောင့် အရေးကြီး သလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါမယ်။ (၁)      အသက်အရွယ်မပြည့်သေးသူ အမျိုးသမီးငယ်လေးတွေမှာ ကိုယ်ဝန်ရှိလာပြီး ကျောင်းထွက် ရတဲ့ကိစ္စတွေ အဖြစ်များလာပါတယ်။ အသက်မပြည့်သေးတဲ့အတွက် စဉ်းစားဉာဏ် လုံလောက်စွာ မဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ။ ဒါ့အပြင် အရွယ်မတိုင်ခင် လိင်မှုကိစ္စပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် ဘယ်လို အကျိုးဆက်တွေဖြစ်လာနိုင်သလဲ ဆိုတာ သူတို့ နားမလည်သေးလို့ပါ။ ကိုယ်ဝန်ရှိပြီး ကျောင်းထွက် ရမယ်ဆိုတာကိုလည်း ကြိုတင်မျှော်မှန်းထားပုံမရပါဘူး။ ဒီပြဿနာတွေ လျစ်လျူမရှုထားသင့်ပါဘူး။ ဒါတွေကို လိင်အသိပညာပေးလိုက်ခြင်းနဲ့ ကျော်လွှားနိုင်ပါတယ်။ (၂)      အသက်မပြည့်သေးတဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေဟာ ကောင်းမွန်စွာ မဖွံ့ဖြိုးသေးပါဘူး။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဖို့လည်း အဆင်သင့် မဖြစ်သေးပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဆယ်ကျော်သက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေမှာ ကိုယ်ဝန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ အဖြစ်များလှပါတယ်။ (၃)      သင့်ကလေးဟာ အကျင့်ပျက်စရိုက်တွေ […]

အနိုင်ကျင့်ခံရခြင်းနဲ့ ပြစ်တင်ဝေဖန်ခံရခြင်းတွေဟာ ကျောင်းတွေမှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ အလေ့အထတွေပါ။ သင့်ကလေးကို အခြားကလေးတစ်ယောက်က အနိုင်ကျင့်နေပြီဆိုရင်တော့ မိဘတစ်ယောက် အနေနဲ့ (သို့မဟုတ်)  အုပ်ထိန်းသူတစ်ယောက်အနေနဲ့ လျစ်လျူရှုမထားသင့်ပါဘူး။ ကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံနေရတဲ့ သင့်ကလေးအတွက်  တာဝန်အပြည့်အဝရှိပါတယ်။ အနိုင်ကျင့်ခံနေရတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ကို ဘယ်လိုမျိုးနည်းလမ်းကျကျ ကာကွယ်ပေးနိုင်မလဲ ဆိုတာ ပြောပြချင်ပါတယ်။ အနိုင်ကျင့်ခံရတဲ့အခိုက်အတန့်မှာ သင့်ကလေးဟာ ဘယ်လိုပြုမူသင့်သလဲဆိုတာကို သင်ပြောပြ အကြံပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုပြုလုပ်ရာမှာလည်း သင့်အနေနဲ့ မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းတွေ အသုံးပြုဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းတွေသုံးနိုင်မှာသာ သင့်ကလေးခံစားနေရတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ အပြုအမူပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်မှာပါ။ ယနေ့ခေတ်မှာ အနိုင်ကျင့်ခံခြင်းနဲ့ အနှောင့်အယှက် ပေးခြင်းကို ကာကွယ်တားဆီးပေးတဲ့ ဥပဒေတွေလည်းရှိနေပါပြီ။ သင်ကိုယ်တိုင်မှန်မှန်ကန်ကန် အသုံးချ နိုင်ဖို့ပဲလိုအပ်တာပါ။ ကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံနေရတဲ့ သင့်ကလေးအတွက် မိဘတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘာလုပ်ပေးနိုင်မလဲ (၁)   အနိုင်ကျင့်ခံရခြင်းကို ရှောင်ရှားနိုင်အောင် သင့်ကလေးကို […]

သိပ်မကြာခင်က ဆယ်တန်းမှာ လိင်ပညာပေး (sex education)နဲ့ ပတ်သတ်လို့ သင်ရမယ့် သင်ရိုးညွှန်းတမ်း ထွက်လာပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း လူ၃ယောက်ရှိရင် ၂ဖွဲ့ကွဲတာဆိုတော့ သင်သင့်တယ်။ မသင်သင့်ဘူး စသဖြင့် အသံတွေ ပြန်ကြားရတာပေါ့။ ကိုယ်တွေနိုင်ငံမှာပဲ ဒီလိင်ပညာပေးကို သင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း သင်ပါတယ်။ ဒီမှာတော့ စစချင်းဆိုတော့ ပြောရတာ ခက်ခဲတာ၊ ကျောင်းသားက ကိုယ့်ကို မလေးစားမှာ စိုးတာ စသဖြင့် အခက်အခဲလေးတွေတော့ ရှိမှာပေါ့။ သူများဆီမှာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီလိုပဲ နည်းလမ်းရှာပြီး သင်ရတာပေါ့။ အရင်ဆုံး စိတ်ထဲမှာ ပြတ်ပြတ်သားသား သိထားသင့်တာက လိင်ပညာပေးဆိုတာ လိင်ဆက်ဆံနည်းကို သင်ပေးတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ။ ဒါကို အရင်ဆုံး စိတ်ထဲမှာ ရှင်းထားပါ။ သူတို့အခေါ်ကတော့ comprehensive sex education ပြီးပြည့်စုံတဲ့ […]

ကျောင်းနေအရွယ်မတိုင်ခင် ကလေးများကို စောစီးစွာ အနုပညာတစ်ခုခု သင်ကြားပေးခြင်းဟာဆိုရင် ကလေးတွေရဲ့ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အထောက်အကူများစွာ ဖြစ်စေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ အနုပညာလို့ပြောတဲ့အခါမှာ ဂီတ၊ အက၊ ပန်းချီ တို့အပြင် လက်မှုပညာများ၊ စိတ်ကူးစိတ်သန်းဖြင့် ဖန်တီးမှုများလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုအကျိုးကျေးဇူးတွေ သက်ရောက်စေနိုင်သလဲဆိုရင်… (၁) လှုပ်ရှားမှုအတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ် ကလေးတွေအဖို့ တူရိယာတစ်ခုခု တီးခတ်မယ်၊ ရွှံစေးနဲ့ အရုပ်ကလေးတွေ ပုံဖော်မယ်၊ စုတ်တံကို အသုံးပြုကာ ပန်းချီဆွဲမယ်… အစရှိတဲ့ နည်းလမ်းများဟာ ကလေးတွေရဲ့ လက်လှုပ်ရှားမှုလေးများဖြင့် ပြုလုပ်ရတာကြောင့် ကလေးတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို တိကျစေတယ်၊ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းကိုလည်း သန်မာစေပါတယ်။ (၂) ဂဏန်းသင်္ချာသင်ကြားရာမှာ အထောက်အကူပြုတယ် ကလေးတွေဟာ ဖန်တီးမှုတစ်ခုခုလုပ်တယ်ဆိုကြပါစို့။ ဥပမာ - ဆွဲကြိုလေးတစ်ကုံးသီကြတယ်ဆိုရင်.. crystal လေးတွေတော့ ဘယ်နှလုံး သုံးရမယ် စသည်ဖြင့် ရွေးချယ်ရတာကြောင့် သူတို့လေးတွေရဲ့ ဂဏန်းသင်္ချာသင်ကြားမှုမှာ လွယ်ကူ ပျော်ရွှင်စွာနဲ့ […]

ကလေးဆိုတဲ့အရွယ်ကို အရာရာကို စူးစမ်းလေ့လာချင်စိတ်ရှိပြီး အတုမြင်အတတ်သင်ကြမယ့် အရွယ်ကောင်းတစ်ခုပါပဲ။ ပြောရမယ်ဆိုရင် လူကြီးတစ်ယောက် ဖြစ်လာဖို့အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ အနာဂတ်ကို ကိုယ်တိုင်လျှောက်လှမ်းဖို့ ပထမဆုံး ခြေလှမ်းစတင်ရမယ့် အရွယ်ပဲပေါ့။ ဒီတော့ မိဘတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကလေးမှာ ဘယ်လိုဝါသနာတွေ ရှိလဲ၊ ဘယ်လိုနေရာမှာ ထက်မြက်လဲ၊ သူတို့လေးတွေရဲ့ အရည်အချင်းကို ဘယ်လိုသွေးပေးရမလဲဆိုတာ သိမှပဲ ကလေးရဲ့ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးပြင်းလာနိုင်မှုမှာ အထောက်အကူဖြစ်မှာပါ။ ဝါသနာတွေဟာ ကလေးတွေရဲ့ ဘဝကို ဘယ်လိုပြောင်းလဲပေးနိုင်လဲ။ ကလေးတစ်ယောက် ကိုယ်သဘောကျတာကို လုပ်နေရတဲ့အချိန်ဟာ သူတို့လေးတွေအတွက်တော့ ပျော်စရာအကောင်းဆုံးအချိန်ပါပဲ။ ဒါ့အပြင် ဝါသနာဆိုတာ ကလေးတွေရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သလို ကိုယ်လုပ်တဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး တာဝန်ယူချင်စိတ် ရှိစေတယ်။ ကလေးတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုတွေ တိုးလာနိုင်သလို သူတို့တွေ ကြိုးစားရင် ဘာမဆိုဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်တဲ့စိတ်ကို ပုံသွင်းပေးတယ်။ ဒီတော့ […]

မိဘတိုင်းတော့ မဟုတ်ပေမဲ့ တချို့မိဘတွေမှာ ကလေးကို တစ်နှစ်နောက်ကျပြီးမှ ကျောင်းစတက်ဖို့ ပြင်ဆင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက မိဘတချို့မှာလည်း ထိုနည်းတူပါပဲ။ အဲ့တော့ ဘာကြောင့် တစ်နှစ်နောက်ကျပြီးမှ ကျောင်းထားရတာလဲလို့ လေ့လာကြည့်တဲ့အခါမှာ မိဘတွေအများစု ပြောခဲ့တာကတော့ • ကလေးက ဖွံ့ဖြိုးမှုနှေးကွေးတယ်လို့ ခံစားရလို့ • တခြားကလေးတွေထက် ကိုယ့်ကလေးကို လူကောင်ကြီးတယ်လို့ မြင်စေချင်လို့ • အားကစားဘက်မှာလည်း အတန်းတူကလေးတွေထက် ပိုအားထုတ်နိုင်ဖို့ • ကလေးအပေါ် သံယောဇဉ်အရမ်းတွယ်လွန်းနေတဲ့ စိတ်ကြောင့် ကျောင်းကိုလွှတ်လိုက်ရဖို့ စိတ်ထဲ မတင်မကျဖြစ်ခြင်း • ကလေးအတွက် ကျောင်းစရိတ် ပိုရှာဖို့ အချိန်လိုအပ်တာ စတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကြောင့်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အဲ့တော့ မိဘတွေအနေနဲ့ အကြောင်းရင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ကလေးတွေ ကျောင်းတက်ဖို့ကို နောက်ဆုတ်ပစ်လိုက်တဲ့အခါ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ကောင်းကျိုးတွေလည်း ရှိနိုင်သလို အဆင်မပြေမှုတွေလည်း ကြုံလာရနိုင်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သေချာသိထားသင့်ပါတယ်။ ကောင်းကျိုးအနေနဲ့ကတော့ • မိဘတွေ […]

ကလေးတစ်ယောက် အဆင်းရော အချင်းပါ ပြည့်စုံသူ တစ်ဦးအဖြစ် ကြီးပြင်းလာစေဖို့ တာဝန် အရှိဆုံးသူတွေက မိဘတွေပါ။ မိဘတွေက သားသမီးတွေရဲ့ လက်ဦးဆရာတွေပေါ့။ ဒါကြောင့် ကလေးကို ငယ်စဉ်ကတည်းက လူမှုဆက်ဆံရေး၊ သင်ယူမှုစွမ်းရည် နဲ့ လိမ္မာရေးခြားရှိဖို့ သင်ပေးကြရပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ပညာရေးမှာ ထူးချွန်တဲ့ သားသားမီမီးတွေ ဖြစ်စေဖို့အတွက် ကလေးကို သင်ယူလိုစိတ်တွေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ဘယ်လို သင်ကြားပေးရမလဲ ဆိုတာကိုပြောပြပေးမယ်နော်။ ကလေးကို လေ့လာသင်ယူချင်စိတ် တိုးလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ပေးမလဲ ဒီအချက်လေးတွေက ကလေးကို လေ့လာသင်ယူချင်စိတ် တိုးလာအောင် အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေမှာပါ။ ကလေးတစ်ယောက် သင်ယူချင်စိတ်တွေ ဖြစ်လာစေဖို့ဆိုရင် ဖေဖေမေမေတို့ကလည်း ဒီနည်းလမ်းလေးတွေကို လိုက်လုပ်ကြည့်ပေးပါနော်။ ကလေးကို ယုံကြည်ပေးပါ ယုံကြည်မှုကတစ်ခုခုကိုအောင်မြင်ဖို့အတွက်တော်တော်လေးအရေးပါပါတယ်။ ဒါကြောင့်ကလေးကို မကြာခဏ ကိုယ်တွေအနေနဲ့ သူ့အပေါ်မှာ ယုံကြည်မှုရှိတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို သူသိအောင်ပြောပြပေးတာဖြစ်ဖြစ် အမူအရာနဲ့ပြသပေးတာမျိုးဖြစ်ဖြစ်လုပ်ပေးပါ။ ဒီအလေ့အထကို ကလေးငယ်စဉ်ကတည်းက […]