အသက်အရွယ်လေးရလာတာနဲ့အမျှ ခန္ဓါကိုယ်က တစတစယိုယွင်းလာပြီး အရိုးတွေကြွပ်ဆတ်လာ၊ ကြွက်သားတွေကျုံ့လာတာ၊ အရွတ်တွေနဲ့တခြားအစိတ်အပိုင်းတချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပြီးရင်ပြန်ကောင်းနိုင်ဖို့နှေးလာတာတွေဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီဝေဒနာတွေရဲ့ တချို့တဝက်က ဇရာရဲ့ပြယုဂ်တွေဖြစ်တယ်ဆိုပေမယ့် အသက်ကြီးရင့်မှုရဲ့ရလဒ်တွေကိုရင်ဆိုင်တွန်းလှန်နိုင်မယ့်နည်းလမ်းတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ အသက် ၅၀/၆၀ နားကပ်လာပြီဆို ဆယ်ကျော်သက်၊ နှစ်ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်ကလောက် ခွန်အားရှိနေဦးမယ်လို့ ဘယ်သူမှမျှော်လင့်မထားကြပါဘူး။ အသက်အရွယ်ကြောင့် တဖြည်းဖြည်းနဲ့အရာရာနှေးကွေးကျဆင်းလာတာက ပုံမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် တာရှည်နေတဲ့ အပြင်းအထန်မောပန်းအားနည်းတာမျိုးကတော့ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ အားအင်ပြည့်ဖြိုးဖို့နဲ့ကျန်းမာသန်စွမ်းဖို့က ဘဝအတွက်အရေးကြီးတဲ့အချက်တွေဖြစ်တာကြောင့် လူကြီးအရွယ်တွေမှာ ခွန်အားမြှင့်တင်ပြီးအလုံးစုံကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စွာထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့လိုပါတယ်။   လှုပ်လှုပ်ရှားရှား နေထိုင်ပါ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းကို သတ်သတ်မှတ်မှတ်လုပ်ဆောင်ပေးတာက အကောင်းဆုံးဖြစ်တယ်လို့National Institute on Aging အရ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အားကစားခန်းမ သွားပြီး ပင်ပင်ပန်းပန်းကြိုးစားစရာမလိုပါဘူး။ အတော်အသင့်ကနေ အားစိုက်ရတဲ့ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု တစ်ခုခုကို နာရီဝက်လောက်လုပ်ပေးရုံနဲ့လုံလောက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သွက်သွက်လျှောက်ခြင်း၊ ဥယျာဉ်စိုက်ခြင်း၊ ကခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း၊မြေးငယ်တွေနဲ့ကစားခြင်းတို့ကို လုပ်ပေးတာလည်း အကျိုးရှိမှာပါ။ အရင်တည်းက အငြိမ်သမားဖြစ်ခဲ့ရင်တော့ စစချင်းမှာ […]

သက်ကြီးပိုင်းအရွယ် နှလုံးကျန်းမာအောင် ဘယ်လိုဆင်ခြင်ထိန်းသိမ်းမလဲ နှလုံးရောဂါဟာ လူကြီးတွေရဲ့ကျန်းမာရေးအတွက်ကြီးမားတဲ့အန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၆၅ နှစ်အထက်ရှိသူတွေမှာ နှလုံးရောဂါနဲ့သေဆုံးသူ ၈၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေက အသက်အရွယ်နဲ့လိုက်ပြီး တိုးလာတာဖြစ်ပေမယ့် အသက်ကြီးတိုင်းမလွဲမသွေ နှလုံးရောဂါဖြစ်လာမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ မှန်ကန်နဲ့နေထိုင်မှုအမူအကျင့်တွေနဲ့ နှလုံးကျန်းမာစေမယ့်ဓါတ်စာအာဟာရတွေက နှလုံးရောဂါမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အဖြစ်များဆုံးနှလုံးရောဂါအမျိုးအစားကတော့ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ (coronary artery disease (CAD)) ဖြစ်ပါတယ်။ CAD ဟာ နှလုံးဖောက်ပြန်ခြင်း၊ နှုလုံးရပ်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း တို့လို ပြင်းထန်တဲ့နှလုံးဝေဒနာတွေရဲ့ အကြောင်းရင်းခံဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။   နှလုံးရောဂါလက္ခဏာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ နှလုံးရောဂါရဲ့ အန္တရာယ်လက္ခဏာတွေဟာ နှလုံးဖောက်ပြန်ခြင်း(heart attack) မရခင်အထိ မသိသာသေးပါဘူး။ heart attack ဖြစ်တော့မယ့်လက္ခဏာ ဒါမှမဟုတ် အရေးပေါ်လက္ခဏာတွေကတော့ - မူးလဲတာ၊ မိုက်ခနဲမူးတာ၊ အသက်ရှူကျပ်လာတာ၊မူးဝေ အော့အန်ချင်လာတာ၊ ရင်ပြည့်သလို အစာမကြေ သလို ခံစားရတာ၊ ခါး၊ […]

လေ့ကျင့်ခန်းတွေဟာ သင့်ကိုယ်ခန္ဓါအတွက်သာမက အသက်ကြီးရင့်တဲ့ ဦးနှောက်တွေအတွက်ပါ အကျိုးရှိတယ်ဆိုတာ သင်သိပြီးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းအားဖြင့် အသက်ကြီးလို့ဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်ရောဂါတွေကို ရှောင်ကျဉ်နိုင်ပါသလား၊ အဖြေကတော့ မှန်ပါတယ်။ အောက်ဖေါ်ပြပါ လေ့ကျင့်ခန်းသုံးခုဟာ သင်သိသင့်တဲ့ ဦးနှောက်အတွက်ကောင်းမွန်တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းတွေက အသက်ကြီးရင့်တဲ့ ဦးနှောက်ကို ကူညီနိုင်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းဟာ မှတ်ဉာဏ်မကောင်းခြင်းနဲ့ Alzheimer’s ရောဂါတွေကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းဟာ insulin resistance၊ ရောင်ရမ်းခြင်း တွေကို လျော့ကျစေပြီး ဦးနှောက်မှာ ရှိတဲ့ ဆဲလ်တွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို လှုံဆော်ပေးကာ ဦးနှောက်ဆဲလ်အသစ် ဖြစ်ပေါ်မှုကို အားပေးပါတယ်။ ဦးနှောက်မှာ ဆဲလ်အသစ် ဖြစ်တာနည်းလေလေ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ သွေးကြောတွေ ဒုက္ခရောက်လေလေ ဖြစ်တာကြောင့် ဒါဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ လေ့လာမှုတွေက လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းဟာ သင့်ကို ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်စေပြီး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးလည်း ကောင်းမွန်စေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ […]

အချိန်နဲ့ အမျှသင်အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ အသားအရည်ဟာလည်း အိုမင်းလာပါလိမ့်မယ်။ အရေပြားရဲ့ ပုံသဏ္ဍန်နဲ့ တည်ဆောက်ပုံတွေလည်းပြောင်းလဲနိုင်ပြီး အရေးအကြောင်းတွေ၊ အသားခြောက်ခြင်းတွေ၊ အစက်အပြောက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ကင်ဆာဖြစ်နှုန်းလည်း များလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီပြောင်းလဲမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပြီး အရေပြားကို ကာကွယ်နိုင်မယ့် အဆင့်တွေ ရှိပါတယ်။ အရေပြား ခြောက်ခြင်း အရေပြားခြောက်လာပါလိမ့်မယ်။ သင်အသက်ကြီးလာချိန်မှာ အရေပြားဟာ ရေဓါတ်ခမ်းခြောက်လာတာမို့ ခြောက်သွေ့လာနိုင်ပါတယ်။ အသားခြောက်နိုင်တဲ့ နေရာတွေကတော့ တံတောင်ဆစ်၊ ခြေထောက်အောက်ပိုင်း၊ လက်မောင်းအောက်ပိုင်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အရေပြားပါ ကြမ်းတမ်းပြီး အရေခွံကွာတာကိုလည်း ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ အောက်ပါအချက်တွေဟာ အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်းကိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ရေ (သို့) အခြားအရည်တွေ လုံလောက်အောင် မသောက်ခြင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓါက ရေဓါတ် လျော့နည်းခြင်း နေရောင်အောက်မှာ အချိန်အများအပြား ကုန်ဆုံးခြင်း ခြောက်သွေ့တဲ့လေနဲ့ ထိတွေ့မှုများခြင်း (ဥပမာ အဲကွန်းခန်းထဲမှာ အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ နေခြင်း) ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း ချွေးထွက်ခြင်း၊ အဆီထွက်ခြင်း […]

သင်အသက်ကြီးလာတဲ့အချိန်မှာ ချော်လဲနိုင်ပါတယ်။ ချော်လဲခြင်းနဲ့ ချော်လဲခြင်းကြောင့်ရတဲ့ ဒဏ်ရာတွေဖြစ်တဲ့ အရိုးကျိုးခြင်းတွေဟာ သင့်ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ကန့်သတ်နိုင်ပါတယ်။ ညီမျှမှု လေ့ကျင့်ခန်းတွေဟာ သင့်လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ကိုယ်ခန္ဓါပုံစံတွေကို ထိန်းချုပ်မှုရရှိစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့က ချော်လဲခြင်းတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ရိုးရှင်းတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်း ငါးမျိုး သင့်ရဲ့ညီမျှမှုကို တိုးတက်စေတဲ့ ရိုးစင်းတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်း ငါးမျိုးရှိပါတယ်။ ဒီလေ့ကျင့်ခန်းတွေကို သင်လုပ်နိုင်မလုပ်နိုင်နဲ့ သင့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ လုပ်ဖို့ သင့်မသင့်ဆိုတာ သိရှိဖို့ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ ခြေထောက်တစ်ဖက်နဲ့ မတ်တပ်ရပ်ပါ။ နံရံနဲ့ မျက်နှာခြင်းဆိုင် (သို့) ခုံရဲ့ နောက်ဘက်မှာ ရပ်သင့်ပါတယ်။ လက်ကို ဆန့်ထုတ်ပြီး နံရံ (သို့) ထိုင်ခုံကို ထိထားသင့်ပါတယ်။ ခြေထောက်တစ်ဖက်ကို ဒူးကွေးပြီးကမကာ တင်ပါးဆုံ မျက်နှာပြင်လောက်ရောက်အောင် မြှောက်ထားသင့်ပါတယ်။ ခြေထောက်ကို ကြမ်းပြင်ပေါ်ကို ဖြည်းညင်းစွာ ပြန်ချပါ။ ဒီပုံစံကို […]

ချော်လဲခြင်းဟာ အရိုးကျိုးခြင်းအပါအဝင် ပြင်းထန်တဲ့ ပြဿနာ အတော်များများကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ အရိုးကျိုးခြင်းဟာ နာကျင်မှုနဲ့ လှုပ်ရှားမှု လျော့နည်းခြင်းတွေကို ဖြစ်စေပါတယ်။ သင်အသက်ကြီးလာရင် ကိုယ်ခန္ဓါ ညီမျှမှုကို မထိန်းနိုင်တော့တာကြောင့် ချော်လဲဖို့ ရာနှုန်းများပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓါကလည်း အရိုးသိပ်သည်းဆ နည်းပါးတာကြောင့် ပြင်းထန်တဲ့ အရိုးကျိုးခြင်းတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အောက်ပါအချက်တွေကို သေချာစွာ လိုက်နာရင် ချော်လဲခြင်းကနေ သင့်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။   ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ပါ။ သင့်ကိုယ်သင်အရင်ချစ်သင့်ပါတယ်။ သန်စွမ်းတဲ့ ကိုယ်ခန္ဓါဟာ ရောဂါအမျိုးမျိုးကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမြင်အာရုံ၊ အကြားအာရုံတွေကို ပုံမှန်စစ်ဆေးပါ။ ပြီးရင်တော့ သင့်မှာ အခြားပြဿနာရှိမရှိ ဆရာဝန်နဲ့ စကားပြောသင့်ပါတယ်။ သင်နဲ့ သင့်ဆရာဝန်ဟာ သင့်လျော်တဲ့ကုသမှုတွေ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာတွေကို မကုသပဲထားမယ်ဆိုရင် အရာဝတ္ထုတွေကို မရှောင်နိုင်ပဲ ချော်လဲနိုင်ပါတယ်။ […]

အသက်ကြီးလာခြင်းဟာ ရှောင်လွှဲမရနိုင်တဲ့ သဘာဝ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဓိကရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ အသက်ကြီးလာဖို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတွေအားလုံးကတော့ ကျန်းမာတဲ့ အသက်ကြီးခြင်းကို မရရှိကြပါဘူး။ အောက်ဖေါ်ပြပါအချက်တွေကို လိုက်နာရင် သင့်ကို ပိုမိုအောင်မြင်ဖို့ ကူညီပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။   ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ တိုင်းတာမှုတွေကို စစ်ဆေးပါ။ သင့်ရဲ့ သွေးပေါင်၊ သွေးသကြားဓါတ်၊ အခြားစစ်ဆေးမှုတွေကို ပုံမှန်စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆေးမှုတွေကို ရိုးစင်းတဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေသုံးပြီး ဆေးရုံ၊ ပြင်ပ ကျန်းမာရေးဌာနတွေမှာ စစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။ သွေးပေါင်တက်ခြင်းဟာ လေဖြတ်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါ၊ နှလုံးရပ်ခြင်းတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ သွေးသကြားဓါတ်များခြင်းဟာ ဆီးချိုရဲ့ လက္ခဏာ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆီးချိုကို မကုပဲထားမယ်ဆိုရင် ဒါက သင့်အရေပြား၊ ခြေဖဝါးနဲ့ မျက်လုံးပြဿနာတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုတိုင်းတာမှုတွေကို တစ်နှစ်မှာ နှစ်ကြိမ် ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ သင့်မှာ ရောဂါတစ်ခု ရှိပြီးသားဆိုရင်တော့ […]

အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ နှလုံးရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေဟာ ကျဆင်းလာနိုင်ပါတယ်။ သင်အရင်တုံးက လိုမျိုး အလုပ်လုပ်နိုင်တော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အောက်ဖေါ်ပြပါ အချက်တွေကတော့ သင်အသက်ကြီးလာစဉ်မှာ နှလုံးကျန်းမာဖို့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အချက်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ။ သင်အသက်ကြီးလာတာနဲ့ အမျှ ကိုယ်ခန္ဓါလဲ ပြောင်းလဲလာနိုင်ပါတယ်။ ကြွက်သားတွေ နည်းပါးလာပါလိမ့်မယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရင်တောင် ကိုယ်ခန္ဓါက ကယ်လိုရီအနည်းငယ်ကို အသုံးပြုတာကြောင့် ဝလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ငယ်ငယ်တုန်းကနဲ့ ယှဉ်ရင် ပိုပြီး ကယ်လိုရီ နည်းတဲ့ အစားအသောက်တွေကိုသာ လိုအပ်လာပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် သင့်ကိုယ်ခန္ဓါကတော့ စွမ်းအင်ကို လိုအပ်နေဆဲဖြစ်တာကြောင့် အာဟာရဓါတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားသုံးသင့်ပါတယ်။ အချို့အသက်ကြီးသူတွေဟာ ဝနေပေမယ့် လုံလောက်တဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားခြင်းမရှိပါဘူး။ အစားအစာကို လုံလောက်စွာ မစားခြင်းဟာ မောပန်းခြင်း၊ နေမကောင်းခြင်းတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်းဟာ နှလုံးရောဂါနဲ့ လေဖြတ်ခြင်းတွေကိုလည်း […]

အသက်ကြီးသူတွေကို စောင့်ရှောက်သူတွေဟာ အတွေ့များပေမယ့် ဘယ်လိုစောင့်ရှောက်ရမလဲဆိုတာကတော့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အသက်ကြီးသူတွေကို ဘယ်လိုသေချာစောင့်ရှောက်ရမလဲဆိုတာ ဖေါ်ပြသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အသက်ကြီးသူတွေအကြောင်း ပထမဦးစွာ အသက်ကြီးသူတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အသုံးဝင်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို သိထားသင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်သူတွေနဲ့ အခြားမိသားဝင်တွေရဲ့ လိပ်စာ၊ ဖုံးနံပတ်တွေကို သိထားသင့်ပါတယ်။ အသက်ကြီးသူတွေကို စောင့်ရှောက်ဖို့ အစီအစဉ်မဆွဲခင် သူတို့ရဲ့ အခြေအနေကို သိထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ် သင်ဘာလုပ်ပေးနိုင်မလဲ ဆိုတာနဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်လာခဲ့ရင် ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတာကို ကြိုတင်တွေးထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အသက်ကြီးသူတွေရဲ့ အဓိက အချက်အလက်တွေကို မေးထားသင့်ပါတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေကတော့ အသက်ကြီးသူတွေရဲ့ မွေးနေ့ အသက်အာမခံ အချက်အလက်၊ အသက်အာမခံ နံပတ် သောက်နေတဲ့ ဆေး ဆရာဝန်၊ ဆရာမ၊ ဆေးရုံ၊ ကုသမှုခံယူနေတဲ့ ဆေးခန်းတွေရဲ့ ဖုံးနံပါတ် ဒီအချက်အလက်တွေက မှန်ကန်သင့်ပြီး နောက်ဆုံးရ အချက်အလက်တွေ […]