အခြေခံကျသည့် ကျန်းမာရေးဗဟုသုတများ

ဆေးသောက်ပြီးရင် အရက်သောက်လို့ရလား၊ အရက်သောက်ပြီးရင်ရော ဆေးသောက်လို့ရသေးလား။ ဆေးနဲ့အရက် နီးနီးကပ်ကပ်သောက်မိရင် ဘာဖြစ်တတ်လဲ။ အရက်နဲ့ မတည့်တဲ့ ဆေးတွေက ဘာတွေလဲ ဆိုတဲ့မေးခွန်းတွေ မကြာခဏကြားရတတ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း ဘယ်ဆေးကိုမှ အရက်နဲ့ တွဲမသောက်သင့်ပါဘူး။ ဆေးရဲ့ အာနိသင်ကိုထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အဲ့တာထက် ပိုဆိုးရင် ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဖြစ်လာတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဘာဖြစ်တတ်လဲ ။ ။ ဆေးနဲ့အရက် မတည့်တဲ့အခါ ဘာဖြစ်တတ်လဲ ဆိုတော့ Disulfiram-like reactions ဆိုတာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Disulfiram-like reactions ဆိုတာ ဘာလဲ။ ။ အရက်နဲ့ တွဲသောက်လို့ မဖြစ်တဲ့ ဆေးတွေရှိပါတယ်။ အဲဒါကို မသိဘဲ သောက်လိုက်မိရင် ကိုယ်ခန္ဓာမှာ တချို့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ဆေးပညာအရ Disulfiram-like […]

အချိန်နဲ့ အမျှ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲမှာ လူအများစုဟာ လှုပ်ရှားသွားလာပြီး ရုန်းကန်နေရတာထက် ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်နေရတဲ့ အချိန်တွေ ပိုများလာပါတယ်။ ကောင်းတဲ့ဘက်က ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ သက်တောင့်သက်သာရှိတယ်။ အချိန်ကုန် လူပင်ပန်းမဖြစ်ဘူး။ ဒီလို အထိုင်များလာတဲ့အခါ ကျန်းမာရေးမှာ ပြဿနာဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာကို လူတွေက သတိမထားတတ်ကြပါဘူး။ ကျောင်းနေအရွယ်မှာလည်း စားပွဲပေါ်မှာပဲ ထိုင်ပြီး စာတွေ လုပ်နေရတယ်။ အိမ်စာတွေ မပြီးမှာ စိုးတဲ့ မိဘေတွက ကလေးေတွကို အိမ်အောက်ဆင်းပြီး သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပြေးလွှားဆော့ကစားခွင့်မပေးတော့ဘူး။ အသက်ကြီးလာတော့လည်း လုပ်ငန်းခွင်မှာ မနက်ကနေ ရုံးဆင်းတဲ့အချိန်ထိ ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်နေရတယ်။ အိမ်ရောက်တော့လည်း အလုပ်ဒဏ်တွေ ပိပြီး လူက လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ချင်စိတ်မရှိတော့ဘူး။ ခုံပေါ်မှာ ငြိမ်ငြိမ်လေးထိုင်ပြီး ရုပ်ရှင်တွေ ကြည့်ကြတယ်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းပြီး အထိုင်များလာတဲ့ ဘဝဟာ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ […]

နေမကောင်းများဖြစ်လာရင် ဒီဆေးသောက်ရင်ပျောက်မယ်ဟဲ့ ဆိုပြီး ပုံသေမှတ်ထားတတ်ကြတာဆိုးပါတယ်။ အရင်တခေါက်ဖျားတုန်းကဆေးဆိုင်ကပေးလိုက်တာ ဒါမှမဟုတ် ဆရာဝန်ကညွှန်းလိုက်တာနဲ့ သက်သာဖူးတော့ ဒီတခါလည်း ဒီဆေးပဲသောက်မယ်လို့တွေးတာမျိုးပါ။ဆေးဆိုင်တွေကပေးတဲ့ စပ်ဆေးဆိုတာ ဘာတွေထင်ပါသလဲ။ အဖျားကျဆေး၊အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးနဲ့ ပဋိဇီဝဆေးတွေကိုရောစပ်ထားတာပါ။ တချို့ဆို ဆေးခန်းမှာ ပဋိဇီဝဆေးတွေမတိုက်ဘူးလား ဆရာဝန်ကိုတောင်းဆိုတာတာတောင်ရှိပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆရာဝန်တွေက အဲဒီပဋိဇီဝဆေးတွေကို လိုအပ်တဲ့အခါမှ ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ပဋိဇီဝဆေးေတွကို ဘာလို့အလွယ်ရမ်းမသောက်သင့်တာလဲဆိုတာ ဆက်ပြီးကြည့်ရအောင်။ ဆရာဝန်က ပဋိဇီဝဆေးေတွကို နေမကောင်းတိုင်း ဘာလို့ပေးမသောက်တာလဲ အအေးမိတာ၊ ဖျားနာတာတွေကို ချက်ချင်းဖျတ်ခနဲပျောက်ကင်းစေဖို့တောင့်တနေတာလား။ ပဋိဇီဝဆေးတွေကို မလိုအပ်ဘဲသောက်သုံးတာက ကိုယ့်ကျန်းမာရေးအတွက်ရေရှည်မှာ အကျိုးဆက်မကောင်းနိုင်ပါဘူး။ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေ မလိုအပ်ဘဲသောက်ပါများရင်ဆေးယဉ်ပါးတဲ့အဆင့်ရောက်မှာ သိပ်ကြောက်စရာကောင်းပါတယ်။ အအေးမိ၊ချောင်းဆိုး၊ လည်ချောင်းနာ အများစုက ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်တာပါ။ ဘက်တီးရီးယားကြောင့်မဟုတ်တဲ့အတွက် ပဋိဇီဝဆေးတွေက အလုပ်ဖြစ်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သည်လိုအနေအထားမျိုးမှာ မဆီမဆိုင် ပဋိဇီဝဆေးတွေချည်းသောက်တာများလာတဲ့အခါ ဒီဆေးတွေနဲ့ထိတွေ့မှုများလာတဲ့ ဘက်တီးရီးယားအခံတွေက သန္ဓေပြောင်းပြီး ခံနိုင်ရည်ရှိလာပါတယ်။ ဥပမာStaphylococcus aureus ဟာ နှာခေါင်းထဲ သို့မဟုတ် […]

သေခြင်းတရားဆိုတာ ရှောင်လွဲလို့မရတဲ့ လောကနိယာမ တစ်ခုဆိုတာ လူတိုင်းလက်ခံထားကြတဲ့အရာတစ်ခုပါ။ လူတစ်ယောက် မွေးဖွားလာပြီဆိုကတည်းက တစ်နေ့ကျရင်သေရမယ့်လူချည်းပါပဲ။ မွေးဖွားပြီး နောက်ပိုင်း ကြီးထွားလာမှု အဆင့်ဆင့်ကိုသာ လူတွေသိကြပေမယ့် သေသွားပြီး နောက်ပိုင်း ၁၂ နာရီအတွင်း ကိုယ်ခန္ဓါမှာ ဘာပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်သလဲဆိုတာ သေသွားတဲ့သူကိုယ်တိုင်လည်း မသိနိုင်တဲ့အပြင် ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ မိသားစုလည်း ဘယ်သူမှ အတွင်းကျကျ မသိကြပါဘူး။ စာဖတ် ပရိသတ်ကြီးရောသိချင်ကြလား။ ။ သေပြီးနောက် ၁၂ နာရီအတွင်း ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများ။ ။ ခန္ဓါဆီမီးချုပ်ငြိမ်းပြီးနောက် အသက်ဝိညာဉ်မရှိတော့လို့ ကျန်ခဲ့တဲ့ ရုပ်အကြွင်းကြီးလည်း ချက်ချင်း သူလုပ်နေတဲ့ အလုပ်တွေကို ရပ်လိုက်တယ်လို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့။ ။ သေအံ့ဆဲဆဲ အခိုက်အတန့်။ ။ ခုန်နေကျ ဘယ်ဘက်တစ်ခြမ်းက နှလုံးလေးလည်းမခုန်တော့ဘူး၊ နှာသီးဖျားလေးက လေဝင်လေထွက်လည်း မရှိတော့တဲ့ အချိန်ဆို အသက်မရှိတော့ဘူးလို့ […]

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကျူးလွန်စော်ကားမှု (Sexual Assault) ဖြစ်လာပြီဆိုရင် တိုင်ကြားခြင်း၊ အစစ်ဆေးခံခြင်း၊ သက်သေထွက်ဆိုခြင်း စတဲ့နောက်ဆက်တွဲ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်စရာတွေပါ ကြုံလာရပါတယ်။ နစ်နာသူအနေနဲ့လည်း စိတ်ဒဏ်ရာများနဲ့ ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည့်တိုင် ဒီအဆင့်များကိုတော့ မလွဲမသွေရင်ဆိုင်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအဆင့်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာဝန်တွေအတွက် ကြုံရတာတစ်ခုက ဆရာဝန်ထွက်ဆိုချက်ကို အဓိပ္ပါယ်ကောက်ယူမှုလွဲခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ နားလည်မှုလွဲတတ်ကြတဲ့ ဆရာဝန်ရဲ့ ထွက်ဆိုချက်ကတော့ လတ်တလော ကာမစပ်ယှက်ထားခြင်း ရှိ၊မရှိ ဆေးပညာအနေဖြင့် တိကျသောထင်မြင်ချက် မပေးနိုင်ပါ ဆိုတဲ့ သက်သေထွက်ဆိုချက်မျိုးကိုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကျူးလွန်မှုသတင်းတွေတက်လာရင် ဖော်ပြတဲ့အတိုင်း နားလည်မှုလွဲတဲ့ကိစ္စမျိုးတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်နားလည်မှုလွဲတတ်ကြသလဲ အဲဒီထွက်ဆိုချက်ဟာ တကယ်တော့ ကျူးလွန်မှုမဖြစ်ခဲ့ဘူးလို့ ဆိုလိုခြင်း မဟုတ်ပါဘူး။ ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းရှိမရှိ ပြောနိုင်တဲ့အထောက်အထားမရှိခြင်းကြောင့် ထင်မြင်ချက် အတိအကျမပေးနိုင်ဆိုတဲ့ သဘောသာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူအများဟာ အရပ်စကားနဲ့ တခြားအကြောင်းခြင်းရာတွေအရ ကျူးလွန်မှုထင်ရှားတယ်လို့ ထင်မြင်ယူဆနေချိန်မှာ ဆရာဝန်ဟာ […]

လူအများ ခေတ်မီတိုးတက်လာခြင်း၊ အသိဉာဏ်ပညာ ဗဟုသုတတိုးပွားလာခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက်များစီးဆင်းမှု မြန်ဆန်လာခြင်းနဲ့အတူ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု နယ်ပယ်မှာလည်း အများကြီးပြောင်းလဲလာပါတယ်။ လူနာများဟာ ယခင်ကလို ဆရာဝန်ရဲ့ ကုသမှုတွေကို မျက်စိမှိတ်လက်ခံခြင်း မပြုတော့ဘဲ မကျေလည်တဲ့အချက်တွေရှိရင် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခြင်း၊ လက်ခံခြင်း/ငြင်းပယ်ခြင်းတွေ ပြုလုပ်လာကြပါတယ်။ ဆရာဝန်များ၊ ဆေးရုံများရဲ့ ပေါ့ဆမှုအတွက် တရာစွဲဆိုမှုတွေလည်း နောက်ပိုင်းမှာ များပြားလာပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဆေးပညာအသင်းကြီးကနေ လူနာတွေရဲ့အခွင့်အရေးနဲ့ ရပိုင်ခွင့်ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး လစ္စဘွန်းကြေငြာစာတမ်းဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ သတင်းအချက်အလက်ခေတ်မှာ လူနာများရဲ့ ရပိုင်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အတော်လေး နိုးကြားလာပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ သတိချပ်သင့်တာက အခွင့်အရေးနဲ့ရပိုင်ခွင့် (Right) ရဲ့တဖက်မှာ တာဝန်ယူခြင်း၊ တာဝန်ခံခြင်း (Responsibility) ဆိုတာ ရှိနေပါတယ်။ လူနာများဟာ ဆေးကုသမှုခံယူချိန်မှာ ဘယ်လိုအခွင့်အရေးတွေ ရသင့်သလဲဆိုတာ သိထားသင့်သလို တာဝန်ယူရတဲ့အပိုင်းတွေကိုလည်း နားလည်ထားဖို့လိုပါတယ်။ လူနာတစ်ဦးရဲ့ တာဝန်များနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမျိုးမျိုးသတ်မှတ်ထားကြတာရှိပေမယ့် အဓိကသဘောတရားတွေကတော့ အတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာဖော်ပြလိုတဲ့ […]