ကလေးမှာဖြစ်တတ်တဲ့ကူးစက်ရောဂါများ

ဒီ၂၀၂၀ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးထိုး/တိုက်အစီအစဉ်မှာ ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါအတွက် ရိုတာအစက်ချကာကွယ်ဆေးဆိုတာ ပါလာပါပြီ။ ဒီတော့ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ် ဆိုတာဘာလဲ။ ကာကွယ်ဆေးတိုက်သင့်လား စသဖြင့် သိရအောင် ဆက်ကြည့်ကြည့်ရအောင်။ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ် ဆိုတာဘာလဲ။ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်ဆိုတာ ကူးစက်နိုင်ပြီး ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပြီး ဝမ်းလျှောလို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ ကလေးတွေလည်း မနည်းပါဘူး။ ကာကွယ်ဆေးမပေါ်ခင်တုန်းကဆိုရင် အမေရိကန်လိုနိုင်ငံမှာတောင် ကလေးတော်တော်များများက အသက်၅နှစ် လောက်ဆိုရင် တစ်ခါလောက်တော့ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ် ကူးဖူးပြီးပါပြီ။ လက္ခဏာများ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်က ကူးစက်ခံရပြီး ၂ရက်လောက်နေရင် လက္ခဏာစပြပါပြီ။ ဖျားမယ်၊ အန်မယ်၊ တစ်ပတ်​လောက်ဝမ်းတွေသွားမယ်။ ဗိုက်လည်းနာနိုင်ပါတယ်။ ဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်တဲ့ အခြေအနေကတော့ -ဝမ်းသွားတာ တစ်ရက်ကျော်သွားပြီ။ ​-မကြာမကြာလည်းအန်မယ်။ -ဝမ်းမည်းမည်းတွေသွားမယ်။ ဝမ်းထဲမှာ သွေးတွေ၊ ချွဲတွေပါမယ်။ -အဖျား 104Fကျော်မယ်။ -နုန်းမယ်၊ ဂျီကျမယ်၊ ဗိုက်နာမယ်။ -ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်တဲ့ လက္ခဏာတွေရှိမယ်။ ဥပမာ ပါးစပ်ခြောက်တာ၊ ငိုနေပေမယ့် မျက်ရည် မထွက်တာ၊ ဆီးနည်းတာ၊ မသွားတာ၊ […]

မိုးအကုန် ဆောင်းအကူး ကာလတွေမှာဆိုရင် ကလေး အများစု ဝမ်းပျက်တတ်ကြတယ်နော်။ ဝမ်းဝါဝါ အရည်ကျဲကျဲတွေ အများကြီး သွားနေတတ်တာမျိုးပေါ့။ ဒီလို အခါမျိုးမှာ ကိုယ့်ကလေးကို အဓိက သတိထားကြည့်ရမယ့် အချက် (၁၀) ချက်ရှိပါတယ်။ တစ်နေ့ကို ဘယ်နှခါသွားလဲ တစ်ခါသွားရင် ဘယ်လောက်များလဲ ဝမ်း အရောင်က ဘယ်လိုနေလဲ ဝမ်းအပြင် ဘာတွေပါလဲ လန်းလန်းဆန်းဆန်း ရှိရဲ့လား ကလေးက နို့/အစာ ဝင်ရဲ့လား မျက်တွင်းကျတာ... မျက်နှာချောင်တာ...နှုတ်ခမ်းအသားတွေခြောက်တာ စတဲ့ ရေဓာတ်ခမ်းနေတဲ့ လက္ခဏာတွေရှိနေပြီလား ဝမ်းမသွားခင် ထိုးအန်သေးလား ကိုယ်ပူသေးလား ဒီအချက်တွေကို သိထားမှ ဆရာဝန်က မေးတဲ့အခါ အလွယ်တကူဖြေနိုင်မှာဖြစ်ပြီး ရောဂါအမျိုးအစား သတ်မှတ်တဲ့နေရာမှာလည်း အများကြီး အထောက်အကူပေးနိုင်တော့ ရောဂါ မြန်မြန် သက်သာတာပေါ့။ ခုလိုရာသီမှာတော့ Rota virus လို့ခေါ်တဲ့ တုပ်ကွေးပိုးတစ်မျိုးကြောင့် […]

မင်္ဂလာပါ Hello ဆရာဝန်ကနေ ကြိုဆိုပါတယ် ။ ဒီတစ်ခေါက် ဆွေးနွေးပေးမှာကတော့ အခုလို ရာသီဥတု အကူးအပြောင်းကာလတွေမှာ ကလေးတွေ ဖြစ်တတ်တဲ့ ဝမ်းပျက်ဝမ်း‌လျှော ရောဂါအကြောင်းပါ ။   ၀မ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်တာက အဓိကအားဖြင့် Rota virus - ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်လို့ခေါ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်ရတာပါ ။ တခြားသော ဘက်တီးရီးယား ၊ ကပ်ပါးကောင်တွေကြောင့် ဖြစ်တာလည်း ရှိပါတယ် ။ ၀မ်းပျက်ရောဂါပိုးဟာ မသန့်တဲ့ အစားအစာကနေ တဆင့်ကူးစက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။   ၀မ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါဖြစ်တဲ့ ကလေးတွေမှာ ၀မ်းသွားတာအပြင် ပျို့အန်ခြင်း ၊ မျက်တွင်းကျခြင်း ၊ ရေငတ်ခြင်း ၊ ရေမသောက်နိုင်ခြင်း ၊ ဆီးထွက်နည်းခြင်း နဲ့ မှိန်းခြင်း အစရှိတဲ့ အန္တရာယ်လက္ခဏာတွေ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ် ။ ဒါ့ကြောင့် ၂၄ နာရီအတွင်း ၀မ်းလျှောတာ […]

အခုတလော ဆေးခန်းမှာ ကလေး မိဘတွေ ဗျာများနေတဲ့ ရောဂါတခု ရှိပါတယ်။ ကလေး ခြေဖဝါး လက်ဖဝါးတွေ မှာ အရည်ကြည်ဖုလေးတွေ စထွက်လာမယ်။ ယားမယ်။ နာမယ်။ ပါးစပ်ထဲ မှာပါပေါက်မယ်။ ကလေး ဖျားမယ်။ အီမယ်။ နို့ကောင်းကောင်းမစို့တော့ဘူး။ ကလေးပါးစပ်က သွားရည်တွေ ကျနေမယ်။ ဘာဖြစ်တာလဲ မသိဘူးဆိုပြီး အစိုးရိမ်လွန်လို့ ဆေးခန်းကို အရေးတကြီး လာပြတတ်ကြပါတယ်။ Hand foot mouth disease ဆိုတာဘာလဲ။ HFMDလို့ အတိုကောက်ခေါ်တဲ့ ရောဂါ ဆိုတာ Coxsackie virus A16 အမျိုးအစားကြောင့်ဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ ရောဂါမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်သူတွေ မှာအဖြစ်များလဲ။ HFMD ရောဂါဟာ ကျောင်းနေအရွယ်မတိုင်မီ အသက် ၁၀ နှစ်အောက် ကလေး တွေ မှာအဖြစ်များပါတယ်။ အလွယ်တကူ ကူးစက် နိုင်ပြီး […]

ကလေးတစ်ယောက်ကျန်းမာနေမှုက မေမေတို့အတွက် ပျော်စရာအကောင်းဆုံးအရာတွေထဲကတစ်ခုပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ပွားလေးတွေကျန်းမာစေဖို့က မေမေတိုင်းရဲ့ ဆန္ဒဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်နော်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ လူကြီးတွေမှာတောင် ခံစားရတော်တော်လေးခက်တဲ့ ဆင်တုပ်ကွေးအန္တရာယ်ကနေ ကိုယ့်ရဲ့ကလေးကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ဘယ်လိုဂရုစိုက်ရမလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးပါရစေလား.......... ကလေးတွေမှာ ဆင်တုပ်ကွေးဖြစ်နိုင်လား.......... ဆင်တုပ်ကွေးက လူကြီးတွေမှာတင်မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးတွေမှာလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ခြင်ကိုက်ခံရနိုင်ခြေရှိသူတိုင်းမှာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆင်တုပ်ကွေးက ခြင်ကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး တစ်ခါတလေမှာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ နဲ့ ခပ်ဆင်ဆင်တူတတ်ပါတယ်။ ဆင်တုပ်ကွေးက အသက်သေဆုံးစေနိုင်တာမျိုးမရှိပေမယ့် အဖျားကြီးတာနဲ့အဆစ်တွေနာတာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆင်တုပ်ကွေးရောဂါကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အဆစ်နာတာက သီတင်းပတ် တစ်ပတ်ကနေ နှစ်ပတ်လောက်အထိကြာနိုင်ပါတယ်။ ကလေးမှာ ဆင်တုပ်ကွေးဖြစ်နေပြီလား ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ..... ကလေးမှာဆင်တုပ်ကွေးဖြစ်နေပြီဆိုရင် အခုလိုလက္ခဏာလေးတွေတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ အဖျားတက်မယ် (ကိုယ်အပူချိန်က ၁၀၀.၄ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်ထက်ပိုများနေမယ်) ကလေးက ပုံမှန်ထက်ပိုပြီး ဂျီကျနေမယ် ပုံမှန်ထက်ပိုအိပ်နေမယ် အစားမစားဘဲနေမယ် အရေပြားမှာ အနီရောင်အကွက်တွေဖြစ်မယ် စတဲ့လက္ခဏာတွေတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုသက်သာအောင်လုပ်ပေးမလဲ........... ဆင်တုပ်ကွေးအတွက်က ကာကွယ်ဆေးမရှိသလို ပျောက်ကင်းစေတဲ့ ဆေးဝါးဆိုတာကလည်း မရှိသေးပါဘူး။ ဒီလိုဆိုတာနဲ့ ဆင်တုပ်ကွေးဖြစ်ရင် […]

တီဘီရောဂါဟာ Mycobacterium tuberculosisဆိုတဲ့ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်လာတာပါ။ အဓိကအားဖြင့် အဆုတ်ကိုထိခိုက်စေတယ်ဆိုပေမယ့် တခြားကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေပါတယ်။ တီဘီရှိတဲ့သူကချောင်းဆိုး၊ နှာချေလိုက်ရင်လေထုထဲလွင့်ထွက်လာတဲ့ အမှုန်လေးတွေထဲရောဂါပိုးတွေပါလာ ပျံ့နှံ့နိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေကိုရှူသွင်းမိတဲ့သူတွေမှာ တီဘီရောဂါရသွားနိုင်တာပေါ့။ ဒါလူတိုင်းနီးပါးသိထားပြီးသားပါ။ ဒါဆို ကလေးတွေမှာဖြစ်တဲ့ တီဘီရောဂါကရော ဘယ်လိုမျိုးလဲ။ ဘယ်လို လက္ခဏာတွေတွေ့ရတတ်လဲ အသက်အရွယ်နဲ့ အနေအထားတွေကိုမူတည်ပြီး ကလေးတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် လက္ခဏာတွေမတူတတ်ကြပါဘူး။ ကလေးတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ တီဘီလက္ခဏာတွေကတော့ - ကိုယ်ပူတာ ကိုယ်အလေးချိန်ကျတာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနှေးတာ ချောင်းဆိုးတာ ဂလင်းတွေရောင်တာ ချမ်းတုန်တာ တို့ပါဝင်ပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက်ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ တီဘီလက္ခဏာတွေက - ၃ ပတ်ထက်ကျော်ပြီးချောင်းဆိုးနေတာ ရင်ဘတ်အောင့်တာ ချွဲသလိပ်မှာ သွေးပါတာ အားနည်းတာ ပင်ပန်းနွ်မ်းနယ်တာ ဂလင်းတွေရောင်တာ ကိုယ်အလေးချိန်ကျတာ အစာစားချင်စိတ်နည်းလာတာ ဖျားတာ ညဘက်ချွေးထွက်တာ ချမ်းတုန်တာ တို့ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လို ကုသလဲ ကလေးမှာ ဒီလက္ခဏာတွေသံသယရှိတာနဲ့ တီဘီရှိမရှိ ကနဦးဆေးစစ်ဖို့နဲ့ ကုသဖို့ ဆရာဝန်ကဆေးရုံကိုညွှန်းပေးမှာပါ။ အထူးသဖြင့် […]

အခုတလော ဆက်တိုက်ဆိုသလိုကြားနေရတဲ့ အကြောင်းအရာကတော့ ဝက်သက်ပါ။ ဝက်သက်ဟာ အရမ်းကို ပြန့်ပွားလွယ်တဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကလေးရောလူကြီးတွေပါ ကူးစက်ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီရောဂါက လျှော့တွက်လို့ရတဲ့ရောဂါတစ်ခုလုံးဝမဟုတ်ဘူး။ အသက်သေဆုံးတဲ့အထိ ဆိုးရွားနိုင်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားမယ်ဆိုရင် အလွယ်တကူကာကွယ်နိုင်တဲ့ ဒီရောဂါဆိုးကြီးက ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ တာဝန်ရှိတဲ့မိဘတွေနဲ့ အုပ်ထိန်းသူတွေရဲ့ ပေါ့ဆမှုနဲ့ ဗဟုသုတနည်းမှု အယုံလွယ်မှုတွေကြောင့် ကာကွယ်ဆေးမထိုးဖြစ်ဘဲ တကျော့ပြန်ခေါင်းထောင်လာပြီး ဆိုးရွားတဲ့ပြန့်ပွားမှုတစ်ခုအဖြစ်ကို ရောက်ရှိပြန်လာပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးဟာ ဝက်သက်ရောဂါရဲ့ ပြင်းထန်ဆိုးရွားတဲ့နောက်ဆက်တွဲတွေအကြောင်းနဲ့ ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲ၊ အယုံမလွယ်သင့်တဲ့ကာကွယ်ဆေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကောလာဟလတွေကြောင့်ဘယ်လိုတွေ ပြဿနာရှိနိုင်လဲဆိုတာကို သေချာရှင်းပြထားပါတယ်။ ဝက်သက်ဆိုတာဘာလဲ ။ နာမည်မှာ ဝက်ပါနေတာကြောင့် ဝက်ကနေ တစ်ဆင့်ကူးစက်တဲ့ ရောဂါလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့။ ဝက်သက်ဆိုတာ လေထဲကနေတဆင့် အလွန်လျင်မြန်စွာ ကူးစက်ပြန့်ပွားတတ်တဲ့ရောဂါတစ်ခုပါ။ ကာကွယ်ဆေးတစ်ခါမှ ထိုးထားဖူးခြင်းမရှိတဲ့သူဆီ ဒီ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်သွားလို့ကတော့ အခြား ကာကွယ်ဆေးမထိုးထားတဲ့သူတွေဆီကိုပါ လျင်လျင်မြန်မြန် ပြန့်သွားနိုင်တဲ့ ဆိုးကျိုးများတဲ့ […]

Pneumococcal ရောဂါပိုးကူးစက်ခြင်းသည် နှစ်စဉ် ကလေးငယ်ပေါင်း ၅၀၀၀၀၀ ကို သေဆုံးစေပါသည်။ သို့သော် လည်း စစ်တမ်းတစ်ခုအရ မလေးရှားမိခင်များ၏ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းသည် pneumococcus အကြောင်း တစ်လုံးမှ မသိ ပါ။ ၉၇ ရာခိုင်နှုန်းသည် ၎င်းအတွက် ကာကွယ်ဆေးရှိမှန်း မသိပါ။ Pneumococcus ဆိုတာဘာလဲ။ Streptococcus pneumoniae သို့မဟုတ် pneumococcus ဆိုသည်မှာ ၁၉ရာစု အနှောင်းပိုင်းတွင် အဆုပ်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်စေသော အဓိကအကြောင်းရင်းဟု သိထားသော ဘတ်တီးရီးယား ရောဂါပိုး တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဘယ်သူတွေ အများဆုံး ကူးစက်ခံရနိုင်လဲ။ မွေးခါစမှ ၂၄လအတွင်း ကလေးငယ်များ၏ ခန္ဓါကိုယ် သည် သွေးထဲတွင် pneumococcal antibodies အလွန် နည်းပါသည်။ ထို့ကြောင့် ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ အများဆုံး ဖြစ်သည်။ ကိုယ်ခံအားနည်းသော ကလေးငယ်များ […]

ရေကျောက်သည် ကလေးများတွင် အဖြစ်များဆုံး ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်ပတ်ကြာလျှင် ပျောက်ကင်းသွားတတ်သော်လည်း တစ်ချို့တွင် အန္တရာယ်ရှိနိုင်၏။ ဤဆောင်းပါးတွင် ဒီရောဂါနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များ၊ သင့်ကလေးကို ကာကွယ်နိုင်မည့်နည်းလမ်းများ ပါဝင်ပါသည်။ ကလေးများတွင် ဖြစ်သော ရေကျောက် အကြောင်းလေး လေ့လာလိုက်ရအောင်နော်။ ကလေးများတွင် ဖြစ်သော ရေကျောက် ကလေးများတွင် ဖြစ်သော ရေကျောက် ဆိုတာကို အတူတူ ကြည့်ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ ရေကျောက်၏လက္ခဏာများ အဖုများမထခင် ရက်အနည်းငယ်၌ သင့်ကလေးတွင် အောက်ပါလက္ခဏာများ ရှိပါလိမ့်မည်။ ဖျားခြင်း ဗိုက်အောင့်ခြင်း ခေါင်းကိုက်ခြင်း အစားအသောက်ပျက်ခြင်း (ဘာမှစားချင်စိတ် မရှိခြင်း) မောပန်းလွယ်ခြင်း အဖုများသည် ရောဂါရှိသည့်လူနှင့် သင့်ကလေး ထိတွေ့ပြီးနောက် ၁၀ မှ ၂၁ ရက်ခန့်အကြာတွင် ပေါက်လာနိုင်ပါသည်။ သင့်ကလေး၌ များသောအားဖြင့် အဖု ၂၅၀ မှ ၅၀၀ လောက်ထိ ပေါက်တတ်ပါသည်။ အဖုများသည် အဆင့် ၃ […]

ရေကျောက်သည် ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဗဲရီဇဲလားဇိုစတာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်ရခြင်းဖြစ်သည်။ ကလေးအများစုတွင် ရေကျောက်ပေါက်နိုင်ပြီး များသောအားဖြင့် အသက် ၁၀ နှစ်မတိုင်မီတွင် အဖြစ်များ၏။ ရေကျောက်၏လက္ခဏာများ ကို သိထားရန်လိုအပ်သည်။ ကူးစက်ခံရစဉ်တွင် ခုခံအားစနစ်မှာ ပဋိပစ္စည်းများဟုခေါ်သော ပရိုတင်းများကိုထုတ်ကာ ဗိုင်းရပ်စ်ကိုတိုက်ခိုက်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျန်းမာသောကလေးအများစုနှင့် အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင် ရေကျောက်ပျောက်ခြင်းကို အိမ်မှာကုရုံနှင့် ပျောက်ကင်းနိုင်ပါသည်။   ယားယံမှုကိုလျော့ချခြင်း ရေကျောက်ဖုများက ယားပါသည်။ သို့သော် မကုတ်ရပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အရေပြားပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အရည်ကြည်ဖုများပျောက်ပြီးနောက် အမာရွတ်ကျန်ခြင်းများ ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ယားယံခြင်းကို လျော့ချနိုင်မည့်နည်းများရှိပါသည်။ အုတ်ဂျုံနှင့်ရေချိုးခြင်း၊ အအေးဝတ်အုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် antihistamine များသောက်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ကလေးအတွက် ဆေးမသုံးခင် ကလေးအထူးကုနှင့် အရင်တိုင်ပင်သင့်ပါသည်။   ကိုယ်ပူခြင်းကိုလျော့ချပေးပါ။ ဖျားခြင်းသည် ပိုးကူးခြင်းကိုတုန့်ပြန်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဖျားနာမှုကိုဖြစ်စေသော ဘက်တီးရီးယားနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ကို သတ်ပေးနိုင်ပါသည်။ ကိုယ်အပူချိန်တက်လျှင် မအီမသာ ခံစားရသောကြောင့် မိဘများက အလွယ်တကူဝယ်ယူနိုင်သည့်ဆေးများကို […]