အပူငုတ်ခြင်း

ဖြစ်နိုင်သောအခြေအနေများ

• နေပူထဲပြင်းထန်စွာ အလုပ်လုပ်ခြင်း။
• ရေလုံလောက်စွာ မသောက်ဘဲ အလုပ်များများလုပ်ခြင်း။
• ပူပြင်းသောပတ်ဝန်းကျင်တွင် လေ့ကျင့်ခန်းပြင်းထန်စွာ လုပ်ခြင်း။

လက္ခဏာ

• အလွန်အမင်းချွေးထွက်ခြင်း
• အသားအရေဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်ခြင်း
• ရေငတ်ခြင်း၊ မောပန်းလွယ်ခြင်း
• အသားအရေ စိုစွတ်အေးစက်ခြင်း
• ပျို့အန်ခြင်း
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ တခါတရံဝမ်းလျှောခြင်း
• သွေးခုန်နှုန်းမြန်၍ အားနည်းခြင်း
• သာမန်အပူချိန်ရှိခြင်း (သို့) သာမန်အပူချိန်ထက် အနည်းငယ်မျှသာတတ်နိုင်ခြင်း
• ခန္ဓာကိုယ်မှ ရေနှင့်ဆားဓာတ်များ ဆုံးရှုံးခြင်း။

ပြုစုခြင်း

• ရေပတ်တိုက်ခြင်းဖြင့် အပူချိန်ကိုချပါ။
• ရေအေးများများတိုက်ပါ။ (ဓာတ်ဆားဖျော်ရည်၊ အားဖြည့်အချိုရည်တိုက်ပါ။)
• လူနာကို လေကောင်းလေသန့်ရသော အရိပ်ထဲတွင်ထားပါ။
• လိုအပ်ပါက လူနာကို ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ပို့ပါ။

အပူရှပ်ခြင်း

လက္ခဏာ

• အသားအရေနီမြန်းပြီး အလွန်အမင်းပူကာ ခြောက်သွေ့ခြင်း။
• ချွေးမထွက်ခြင်း။
• အဖျားကြီးခြင်း။ (ကိုယ်အပူချိန်အမြင့်ဆုံး ရောက်နိုင်သည်)
• တခါတရံ သတိလစ်ခြင်း။

ပြုစုခြင်း

• လေကောင်းလေသန့်ရသော အခန်းတွင်း (သို့မဟုတ်) အရိပ်ရသောနေရာတွင် သက်တောင့် သက်သာ လဲလျောင်းထားပြီး ခြေထောက်ပိုင်းမြှင့်ပါ။
• ရေအေး၊ ဓာတ်ဆားရည်တိုက်ပါ၊ ဆားခဲမပေးရပါ။
• ထူထဲသောအဝတ်များကို ဖယ်ရှားပေးပါ။
• ရေအေးပတ်တိုက်ပြုစုပြီး၊ ပန်ကာလေ (သို့) ယပ်ခပ်ပေးပါ။
• မိနစ် ၃၀ အတွင်း လူနာအခြေအနေ တိုးတက်မှုမရှိပါက ရေဆွတ်ထားသော မျက်နှာသုတ်ပုဝါနှင့် ဖုံးအုပ်၍ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ပို့ပါ။

ကာကွယ်ရန်

• နေပူထဲထွက်လျှင် ထီး၊ ဦးထုပ်ဆောင်းပါ။
• ချွေးအလွန်အမင်းထွက်ပါက ဓာတ်ဆားရည်သောက်ပါ။
• နေပူထဲတွင် ပြင်းထန်စွာ အလုပ်လုပ်ခြင်းမှ ရှောင်ပါ။
• အိုက်သောရာသီတွင် အရိပ်ရ၍ လေကောင်းလေသန့်ရသောနေရာတွင် နေပါ။
• ရေအေးနှင့် ရေချိုးပါ။ ပါးလွှာချောင်ချိသော အဝတ်အစားဝတ်ဆင်ပါ။
• နေပူထဲတွင် ပြင်းထန်စွာ အားကစားမလုပ်ရ။
• ပူအိုက်သောရာသီတွင် အရက်၊ ဘီယာ၊ ဝိုင်မသောက်ရ။
• ဆားခဲများမပေးရ။

အဖျားတက်ခြင်း

ဖြစ်စေတတ်သောအကြောင်းအရင်းများ–

• ငှက်ဖျား၊ တိုက်ဖွိုက်နှင့် အခြားအပူကြီးရောဂါများကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။

ပြုစုနည်း

• လေကောင်းလေသန့်ရအောင် အခန်းတံခါးများ ဖွင့်ထားပါ။
• ထူထဲသောစောင်များ ခြုံထားခြင်း၊ ထူထဲသောအဝတ်များဝတ်ခြင်းမှရှောင်ပါ။
• အဖျားအပူရှိန်တက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်စေသောအကြောင်းရင်းကို စီစစ်ပါ။
• ရေ (သို့) ရေခဲရေကို နဖူးပေါ်ကပ်ပေးပါ။ အပူပြင်းပါက တကိုယ်လုံးကို တိုက်ပေးပါ။
• အပူကြီးသောသူသည် ရေငတ်၍ အာခြောက်သဖြင့် ရေများများတိုက်ပါ။ နို့စို့ကလေး ဖြစ်ပါက မိခင်နို့ များများတိုက်ပါ။
• ဆေးရုံပို့ပါ။

ရုတ်တရက် ကိုယ်အရေပြားယားယံခြင်းနှင့် အဖုအပိမ့်ပေါက်ခြင်း

ဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းများ –

• ထိုးဆေး၊ လူးဆေး၊ လိမ်းဆေး၊ သောက်ဆေး၊ ဆံပင်ဆိုးဆေး စသည်များ မတည့်သည့်အခါတွင် ဖြစ်တတ်ခြင်း။
• မိမိနှင့်မတည့်သော ပန်းဝတ်မှုန်၊ ဖုန်၊ ဓာတုဗေဒအငွေ့စသည်တို့ ရှူရှိုက်မိခြင်းတို့ကြောင့် ရုတ်တရက် ယားယံခြင်း၊ အဖုအပိမ့်များပေါက်ခြင်း၊

လက္ခဏာများ

• မျက်လုံးများနီရဲ၍ မျက်ရည်ယိုထွက်ခြင်း၊
• နှာရည်ယိုခြင်း၊
• အချိန်မီဆေးစောင့်ရှောက်မှု မပေးနိုင်ပါက အသက်ရှူကျပ်ခြင်း၊
• ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊
• မူးမေ့ခြင်း အထိအခြေအနေဆိုးဝါးလာနိုင်ပါသည်။

ပြုစုခြင်း

• ယားယံခြင်းသက်သာစေသည့် ဆေးများ၊ ထိုးဆေး၊ လူးဆေး၊ လိမ်းဆေး၊ သောက်ဆေး စသည်တို့ကို တိကျစွာ စုံစမ်းပြီးပြုစုပါ။
• လူနာကို အားပေးပါ။
• ဆရာဝန်ထံရောက်သည့်အခါတွင် ရောဂါလက္ခဏာကို ပီပြင်စွာလေ့လာနိုင်စေရန် မလိုအပ်သော လိမ်းဆေးများ လိမ်းကျံခြင်း မပြုလုပ်ရ။
• ဆေးရုံသို့ အမြန်ပို့ပါ။

ရေးသားသူ-ဒေါက်တာမှူးခင်