အခြေခံကျန်းမာရေး

ကယ်လ်စီယမ်စစ်ဆေးခြင်း ဆိုတာဘာလဲ။ ကယ်လ်စီယမ် စစ်ဆေးခြင်းသည် အရိုးထဲတွင်မဟုတ်ဘဲ သွေးထဲတွင်ရှိနေသည့် ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏကို စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ကယ်လ်စီယမ် ဆိုသည်မှာ ခန္ဓါကိုယ်ရှိ အဓိက အရေးကြီးသော သတ္တုဓါတ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး အရိုးနှင့်သွားကျန်းမာရေး၊ အာရုံကြောလုပ်ငန်းများ၊ သွေးခဲစေရန်၊ ကြွက်သားညှစ်အားကောင်းစေရန် နှင့် နှလုံးအလုပ်လုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်ပါတယ်။ ကယ်လ်စီယမ် အားလုံးနီးပါးကို အရိုးတွေထဲမှာ သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ သွေးတွင်းရှိ ကယ်လ်စီယမ် ပမာဏကို အမြဲပုံမှန်ဖြစ်နေရန် ထိန်းထားလေ့ရှိပြီး နည်းသွားပါက အရိုးထဲမှ ကယ်လ်စီယမ်ထုတ်ပေးပြီး များနေပါက အရိုးထဲတွင်ပြန်သိမ်းဆည်းပြီး တချို့ကိုဆီး၊ဝမ်းထဲမှတဆင့် ခန္ဓါကိုယ်အပြင်ဘက်သို့စွန့်ထုတ်လေ့ရှိပါတယ်။ ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏဟာ- • အစာထဲတွင်ပါသော ကယ်လ်စီယမ ပမာဏ • အူမှစုပ်ယူနိုင်သော ကယ်လ်စီယမ် နှင့် ဗီတာမင်ဒီ ပမာဏ • ဖော့စ်ဖိတ် (phosphate)ပမာဏ • ပါရာသိုင်းရွိုက်ဟောမုန်း(Parathyroid)၊ ကယ်လ်စီတိုနင်(Calcitonin)၊ အီစထရိုဂျင်(Estrogen) ကဲ့သို့သော ဟော်မုန်းတချို့ ပေါ်မူတည်ပါတယ်။ ဗီတာမင် ဒီအပါအဝင် ထိုဟော်မုန်းတွေဟာ […]

သွေးတွင်းကင်ဆာဇီဝအမှတ်အသား (Carcinoembryonic antigen/ CEA) ဆိုတာဘာလဲ။ CEA စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ ကင်ဆာတချို့(အထူးသဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာ)တွင် သွေးထဲ၌တွေ့ရတတ်သည့် ပရိုတင်းတစ်မျိုးကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုပရိုတင်းသည် မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာ၊ ရင်သားကင်ဆာနှင့် မမျိုးဥအိမ်ကင်ဆာများတွင်လည်း ထွက်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ CEA ကိုပုံမှန်အားဖြင့် သန္ဓေသားဘဝတွင်သာ ထုတ်တာဖြစ်ပြီး မမွေးခင်ရပ်သွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ကျန်းမာနေသော လူကြီးတွေမှာမရှိပါဘူး။ ဘာကြောင့် CEA စစ်ရသလဲ။ CEA စစ်ဆေးခြင်းကို- • ကင်ဆာဘယ်လောက်ထိပြန့်ပွားနေလဲသိရန် (အထူးသဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာ) • အူမကြီးကင်ဆာကုသမှု အောင်မြင်ခြင်းရှိမရှိသိရန် • ခွဲစိတ်ကုသမှုအပြီး ခွဲစိတ်ခြင်းအောင်မြင်မှုနှင့် လူနာပြန်ကောင်းနိုင်ချေကိုသိရန် • ကင်ဆာဆေးများ၏ အာနိသင်ကိုသိရန်၊ (ကုသမှုဘယ်လောက်တာသွားနေလဲ သိရစေပါတယ်) • ကင်ဆာပြန်ဖြစ်သလားသိရန် တို့အတွက်အသုံးပြုပါတယ်။ CEA ပမာဏစစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်ခင်သိရှိရန်များ ဘာတွေသိထားသင့်လဲ။ ဆေးလိပ်သောက်သူတွေမှာလည်း CEA ပမာဏတက်နေနိုင်ပါတယ်။ CEA ပမာဏတက်ခြင်းဟာ အခြားသော ကင်ဆာမဟုတ်သည့်အခြေအနေများ- ဥပမာ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အစာအိမ်အနာ၊ အူမကြီးရောင်ခြင်း၊ အဆုတ်အတွင်းရှိ လေအိတ်ငယ်များပျက်စီးသည့်အခြေအနေ၊ ရင်သားအကျိတ် စသည်တို့တွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကင်ဆာအများစုက […]

Carotid angiogram (Carotid သွေးလွှတ်ကြောပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း) ဆိုတာဘာလဲ။ Carotid angiography ဆိုတာ လက် သို့မဟုတ် ခြေထောက်ရှိသွေးကြောမှတဆင့် ပြွှန်ငယ်လေးထိုးသွင်းကာ ထိုပြွှန်ငယ်ကို X-ray တစ်မျိုးနှင့် ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသောသွေးကြောကြီး (Carotid သွေးကြော)ဆီ ဦးတည်ပေးပြီး ထိုသွေးကြောအခြေအနေကို ပုံရိပ်ဖမ်းယူကြည့်ရှုခြင်းဖြစ်တယ်။ ထည့်သွင်းလိုက်သော ပြွန်ငယ်လေးကနေတဆင့် အရောင်ပါဆေးတစ်မျိုးထိုးသွင်းပြီး သွေးကြောမကြီးအခြေအနေကို ပုံရိပ်ရိုက်ယူတယ်။ ဒီစမ်းသပ်မှုဟာ carotid သွေးလွှတ်ကြောမကြီးနဲ့ ဦးနှောက်သွေးကြောများအတွက် အကောင်းဆုံး စံပြစမ်းသပ်နည်း တစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့် Carotid သွေးလွှတ်ကြော ပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း ကိုလုပ်လေ့ရှိသလဲ။ • ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသော carotid သွေးလွှတ်ကြောကျဉ်းနေခြင်း၊ ပိတ်နေခြင်းရှိမရှိသိရန် • လေဖြတ်နိုင်ချေရှိမရှိရှာရန် • ကုသမှုများလိုမလို ဆုံးဖြတ်ရန် • ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသော carotid သွေးလွှတ်ကြောကျဉ်းခြင်းအတွက် ပိုက်ထည့်ရန် အထက်ပါအခြေအနေများအတွက် Carotid သွေးလွှတ်ကြောပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်းကို အသုံးပြုလေ့ရှိပါသည်။ စစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်ခင်သိရှိရန်များ ဘာတွေသိထားသင့်လဲ။ ဒီစစ်ဆေးမှုအစား MRA (သံလိုက်ဓါတ်မှန်နဲ့ ပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း) နဲ့ CTA […]

ဆီးတွင်း catecholamines စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ Catecholamines စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ epinephrine ၊ norepinephrine ၊ metanephrine ၊ dopamine စသည့်ဟော်မုန်းများ ဆီးထဲတွင်ပါသော ပမာဏကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်တယ်။ Catecholamines များကို အာရုံကြောတစ်သျှူးများ၊ ဦးနှောက်နှင့် အက်ဒရီနယ်ဂလန်း(ကျောက်ကပ်အပေါ်တွင်ရှိသော ဂလန်း) တွေမှထုတ်လုပ်ပါတယ်။ Catecholamines ဟာ ဖိအား၊ ထိတ်လန့်မှုတွေကို ခန္ဓါကိုယ်မှတုံ့ပြန်ရန်ကူညီပေးပြီး “Fight or Flight” reaction (တိုက်မလား၊ ပြေးမလား) တုံ့ပြန်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ပေးတယ်။ အက်ဒရီနယ်ဂလမ်းတွေက ဖိအားသက်ရောက်မှုတစ်ခုကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ Catecholamines ပမာဏအများအပြားထုတ်လေ့ရှိတယ်။ အဓိက Catecholamines များမှာ epinephrine (အက်ဒရီနယ်လင်း) norepinephrine (နော်အက်ဒရီနယ်လင်း)၊ dopamine (ဒိုပါမင်း) တို့ဖြစ်ပြီး ထိုဟော်မုန်းများဟာ vanillylmandelic acid (VMA)၊ metanephrine ၊ normetanephrine […]

CD4 cells အရေအတွက်စစ်ခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ CD4 cells ဆိုတာ HIV ရောဂါသည်တွေမှာ ကိုယ်ခံအားအခြေအနေကိုသိရန် စစ်ဆေးလေ့ရှိသော သွေးစစ်ဆေးမှုတစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ CD4 cells များမှာ သွေးဖြူဥဆဲလ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး သွေးဖြူဥများမှာ ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကို တိုက်ခိုက်ရာမှာလိုပါတယ်။ CD4 cells များကို T-lymphocytes, T-cells ဒါမှမဟုတ် T-helper cells လို့လည်းခေါ်ကြပါတယ်။ HIV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ CD4 cells တွေကိုတိုက်ခိုက်ပါတယ်။ CD4 အရေအတွက်ကိုကြည့်ပြီး တခြားသောရောဂါဝင်နိုင်ချေကို ခန့်မှန်းလို့ရနိုင်တယ်။ CD4 အလုံးရေအရေအတွက်ဟာ အချိန်နဲ့အမျှပြောင်းလဲနိုင်တာကြောင့် အရေအတွက်ထက် CD4 ပမာဏပုံစံကပိုအရေးကြီးပါတယ်။ CD4 ပမာဏပုံစံကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်အပေါ် HIV ဗိုင်းရပ်ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုကို သိနိုင်တယ်။ ကုသမှုမခံယူသော HIV ဝေဒနာသည်များမှာ ရောဂါတိုးလာသည်နှင့်အမျှ CD4 ပမာဏတဖြေးဖြေးကျသွားမှာဖြစ်တယ်။ CD4 ပမာဏနည်းခြင်းဟာ ကိုယ်ခံအားစနစ်အားနည်းနေပြီး […]

သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ။ သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းသည် Immunoglobulin E (IgE) ပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သင့်၌ဓါတ်မတည့်မှုရှိမရှိ သို့မဟုတ် မတည့်သည့်အရာရှိမရှိ သိနိုင်ရန်အတွက် အသုံးဝင်သောစစ်ဆေးမှုဖြစ်သည်။ ဓါတ်မတည့်မှုရှိသည့်လူနာများတွင် ဓါတ်မတည့်သည့်အရာအား ထိတွေ့မိလျှင် သွေရည်ကြည်ထဲ၌ IgE ပမာဏ များလာမည်ဖြစ်သည်။ ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်စေသည့် ဓါတ်မတည့်သည့်အရာများစွာ ရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် တိရိစ္ဆာန်သားမွှေးများ၊ အစားအစာ၊ ပန်းဝတ်မှုန်၊ ဖုံမှုန့်၊ ဖားဥမှို၊ အင်းဆက်အဆိပ်များ၊ ဆေးများနှင့် အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်မှ အရာများပါဝင်ပါသည်။ သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းကို ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ တစ်ချို့အရာများအားထိတွေ့မိ၍ ဓါတ်မတည့်ခြင်းကို ညွှန်ပြနိုင်မည့် လက္ခဏာများရှိနေပါက စစ်ဆေးမှုကိုပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ဒီလက္ခဏာများတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်၏။ • အရေပြားရောင်ခြင်း • နှင်းခူ • မျက်စေ့နီရဲခြင်း ယားယံခြင်း • ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာရည်ကျခြင်း၊ နှာစေးခြင်း • ပန်းနာရင်ကြပ် • ပါးစပ်တွင် ထုံကျင်ယားယံခြင်း • ဗိုက်နာခြင်း အန်ခြင်း ဝမ်းပျက်ခြင်း သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းမလုပ်ခင် ဘာတွေသိထားရမလဲ။ လုံးဝမလုပ်သင့်သူများတွင် • ဓါတ်မတည့်မှုများစွာရှိသည့် လူနာများ • […]

Alpha amylase ဆိုတာဘာလဲ။ Amylase စစ်ဆေးခြင်းသည် သွေးနမူနာထဲ သို့မဟုတ် ဆီးနမူနာထဲမှ ၎င်းဓါတ်ပမာဏကို စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် သွေးထဲ ဆီးထဲ၌တွေ့ရသော Amylase ပမာဏသည် နည်းပါး၏။ သို့သော် အကယ်၍ မုန့်ချိုအိတ် သို့မဟုတ် တံတွေးဂလင်းများ ထိခိုက်သည့်အခါ၊ ပိတ်နေသည့်အခါများတွင် များပြားသော Amylase များသွေးထဲဆီးထဲသို့ ရောက်လာသည်။ သွေးထဲတွင် amylase လယ်ဗယ်သည် အချိန်တိုတိုသာ မြင့်တက်လာနိုင်သည်။ ဆီးထဲတွင်မူ ရက်များစွာကြာအောင် မြင့်တက်နေမည်ဖြစ်သည်။ Alpha amylase ကိုဘာကြောင့်စစ်ရသလဲ။ ဒီစစ်ဆေးမှုအား ရုတ်တရတ်ပြင်းထန်သောမုန့်ချိုအိတ် ရောင်ရမ်းခြင်းအား တိုင်းတာရန် ရောဂါအမည်တပ်နိုင်ရန်အတွင် မကြာခဏအသုံးပြုကြ၏။ တစ်ချို့သောအူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများအတွက်လဲ စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။ ဒီစစ်ဆေးမှုအား အောက်ပါအခြေအနေများတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ • နာတာရှည်မုန့်ချိုအိတ်ရောင်ခြင်း • မုန့်ချိုအိတ်တွင်အရည်အိတ်တည်ခြင်း Alpha amylase စစ်ဆေးမှုမလုပ်ခင် ဘာတွေသိထားရမလဲ။ မုန့်ချိုအိတ်ရောင်ခြင်းသည် သွေးထဲမှာထက် ဆီးထဲ၌ amylase လယ်ဗယ်မြင့်တက်ခြင်းက ရက်ပိုကြာနိုင်ပါသည်။ ကလေးငယ်များမွေးကင်းစတွင် […]

Alpha fetoprotein ဆိုတာဘာလဲ။ Alpha fetoprotein (AFP) ဆိုသည်မှာ အသည်းနှင့် ဖွံဖြိုးဆဲသန္ဓေသား၏ Yolk Sac မှ ထုတ်လုပ်သော ပရိုတင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ AFP ပမာဏသည် မွေးပြီးနောက် ကျဆင်းသွား၏။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင် AFP ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်မရှိပေ။ သင်၏သွေးတွင်းမှ AFP ပမာဏကိုစစ်ကြည့်ရန် စစ်ဆေးမှုတစ်ခုလုပ်နိုင်၏။ အမျိုးသားများ၊ ကိုယ်ဝန်မရှိသောအမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများတွင် သွေးထဲ၌ AFP ရှိနေပါက ကင်ဆာတစ်ချို့ (အထူးသဖြင့် ဝှေးစေ့၊ မမျိုးဥအိမ်နှင့် အစာအိမ်၊ မုန့်ချိုအိတ် သို့မဟုတ် အသည်းကင်ဆာများ) ရှိနေသည်ဟုဆိုလိုသည်။ AFP ပမာဏအလွန်မြင့်တက်ခြင်းကို Hodgkin’s disease၊ Lymphpma၊ ဦးနှောက်အကျိတ်များနှင့် ကျောက်ကပ် ကင်ဆာများတွင်လဲ တွေ့နိုင်၏။ Alpha fetoprotein စစ်ဆေးခြင်းကို ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ AFP ကို အောက်ပါအခြေအနေများတွင် စစ်ဆေးပါသည်။ • ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီး၏ […]

Bernstein test ဆိုသည်မှာအဘယ်နည်း။ အစာရေမျိုသည် သင့်လည်ပင်းအောက်ပိုင်းမှ အစာအိမ်ထိ ရှည်လျားသည်။ အစာရေမျို၏ အဆုံးတွင် ကြွက်သားအဆို့ရှင်ရှိပြီး ၎င်းသည် အစာများနှင့် တံတွေးကို အစာရေမျိုမှ အစာအိမ်သို့ ဖြတ်သန်းသွားနိုင်ရန် ဖွင့်ပေးသည်။ ၎င်းသည်စက္ကန့်အနည်းငယ်သာ ဖွင့်ပြီး ပြန်ပိတ်သွားသည်။ ထိုသို့ပိတ်ခြင်းဖြင့် အစာအိမ်ထဲမှ အစာများ အထက်သို့ပြန်မတက်စေရန်တားဆီးပေးသည်။ ရင်ပူခြင်းသည် ထိုအဆို့ရှင် မလုံသည့်အခါ ဖြစ်ပွားသည်။ အဆို့ရှင် ကောင်းစွာအလုပ်မလုပ်ခြင်းသည် ကြွက်သားပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းနှင့် ကြွက်သားတင်းအားလျော့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းကြောင့် အစာအိမ်ထဲရှိ အက်ဆစ်ဓါတ်သည် အထက်သို့ပြန်တက်ပြီး ရင်ခေါင်းထဲတွင် ပူသောခံစားချက်ရစေသည်။ Bernstein test စစ်ဆေးမှုသည် ရင်ပူခြင်း၏ လက္ခဏာများကို စစ်ဆေးရန်သုံးသည်။ ထိုစစ်ဆေးမှုကို အစာအိမ်ထဲမှ အက်ဆစ်ဓါတ်များ အစာရေမျိုထဲသို့ပြန်ရောက်သောအခါ ဖြစ်တတ်သော လက္ခဏာများကို ဖြစ်ပွားစေရန် ပြုလုပ်ထားသည်။ အက်ဆစ်စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့သော စစ်ဆေးမှု ဟုလည်းခေါ်သည်။ Bernstein test ကို ဘာအတွက် […]

Bicarbonate test ဆိုသည်မှာအဘယ်နည်း။ Bicarbonate test ကို ကာဘွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် စစ်ဆေးမှု ဟုလည်း ခေါ်သည်။ ၎င်းစစ်ဆေးမှုကို သွေးထဲတွင် အက်ဆစ်ဓါတ်ပြောင်းလဲမှုနှင့် electrolyte မညီမျှမှုကို တိုင်းတာရန် သုံးသည်။ ၎င်းသည် စစ်ဆေးမှုအတွဲလိုက်၏ တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ကျောက်ကပ်ကို စစ်ဆေးရန်လည်း အသုံးပြုသည်။ Bicarbonate test သည် ပုံမှန် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခြင်းကို လုပ်ဆောင်ရာတွင်လည်း လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ထိုစစ်ဆေးမှုကို အောက်ပါလက္ခဏာများရှိသည့်အခါ စစ်ဆေးရန် ညွှန်ကြားနိုင်သည်။ • အားနည်းခြင်း • စိတ်ရှုပ်ခြင်း • ထပ်ခါထပ်ခါ အန်ခြင်း • အသက်ရှူရခက်သည့် ပြသနာများ ထိုလက္ခဏာများသည် electrolyte မညီမျှခြင်းကြောင့် ဖြစ်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် အက်ဆစ်ဓါတ်များခြင်း၊ သို့မဟုတ် အယ်ကာလီဓါတ်များခြင်း တို့ကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ Bicarbonate test ကို ဘာအတွက် လုပ်ပါသနည်း။ Bicarbonate test ကို ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ အဆုတ်ရောဂါ၊ နှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှုအခြေအနေများတွင် သွေးထဲရှိ […]