အခြေခံကျသည့် ကျန်းမာရေးဗဟုသုတများ

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Enlarged spleen (သရက်ရွက်ကြီးခြင်း) ကဘာလဲ။ သရက်ရွက်သည် နံရိုးအိမ်အောက်ဖက် ဗိုက်အပေါ်ဘယ်ဖက်မှ ကျောဖက်အထိရှိသော အင်္ဂါဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် ပြန်ရည်စနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုများကိုတိုက်ထုတ်ရာ၌ စွန့်ထုတ်အင်္ဂါအဖြစ် အလုပ်လုပ်၏။ သရက်ရွက်မှထုတ်သော သွေးဖြူဥများမှာ ဘက်တီးရီးယား၊ တစ်ရှူးသေများနှင့် ပြင်ပမှပစ္စည်းများကို ငုံပြီးသွေးများနှင့်အတူ ၎င်းဆီစီးဆင်းလာကာ ဖယ်ထုတ်ပေးပါသည်။ သရက်ရွက်သည် သွေးနီဥ၊ သွေးဖြူဥ၊ သွေးမွှားဥများကို မျှတအောင်လည်း ဆောင်ရွက်ပေး၏။ သွေးမွှားဥမှာ သွေးခဲခြင်းအတွက် အရေးပါပါသည်။ သရက်ရွက်သည် သွေးမှမကောင်းသော သွေးဆဲလ်များကို စစ်ထုတ်ပေးပါသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် သရက်ရွက်သည် လက်သီးအရွယ်သာရှိ၏။ ပုံမှန်စမ်းသပ်ကြည့်ပါက ထိုအရာကို မစမ်းမိပါ။ သို့သော် ရောဂါများသည် ၎င်းကိုဖောင်းလာစေပြီး ပုံမှန်ထက် အဆများစွာ ကြီးလာနိုင်ပါသည်။ သရက်ရွက်မှာ လုပ်ငန်းစဉ်များစွာကို လုပ်နေရသောကြောင့် အခြေအနေအမျိုးမျိုးက ၎င်းကိုထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ သရက်ရွက်ကြီးတိုင်း ပြဿနာဖြစ်နေပြီတော့မဟုတ်ပါ။ သရက်ရွက်ကြီးလာသည့်အခါ သူ့အလုပ်ကိုပုံမှန်ထက်ပိုပြီး လုပ်နေရသည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Factor v leiden (ဖက်တာ ဖိုက် လီဒန်) ကဘာလဲ။ Factor V Leiden သည် Factor V ဟုခေါ်သော သွေးခဲပစ္စည်းဗီဇပြောင်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုဗီဇပြောင်းခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော သွေးခဲများ အထူးသဖြင့် သွေးပြန်ကြောများထဲတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ချေကိုမြင့်မားစေပါသည်။ Factor V Leiden ရှိသော လူအများစုတွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော သွေးခဲများ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိ၏။ သို့သော် တစ်ချို့တစ်ချို့တွင်သာ သွေးခဲခြင်းမှ နာတာရှည်ပြဿနာများ သို့မဟုတ် အသက်အန္တရာယ် ရှိလာခြင်းများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ Factor v leiden (ဖက်တာ ဖိုက် လီဒန်) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ Factor V Leiden မှ Thrombophilia တွင် အဖြစ်အများဆုံး မွေးရာပါရောဂါမျိုး ဖြစ်ပါသည်။ ဥရောပအနွယ်များတွင် ၃ – ၈ % […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Congenital Adrenal Hyperplasia (မွေးရာပါ Adrenal ဂလင်းဆဲလ်အပွားလွန်ခြင်း) ကဘာလဲ။ Adrenal ဂလင်းဆိုတာ ကျောက်ကပ်တစ်ခုစီအပေါ်မှာ ကပ်နေတဲ့ သစ်ကြားသီးပုံစံရှိတဲ့ ဂလင်းတွေဖြစ်ပြီး Cortisol နဲ့ Aldosterone ကဲ့သို့ ဟော်မုန်းတွေကို ထုတ်ပေးပါတယ်။ ထိုဟော်မုန်းတွေက ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့ဇီဝရုပ်ဖြစ်ပျက်ခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်၊ သွေးဖိအားနဲ့ တခြားလိုအပ်တဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ မွေးရာပါ adrenal ဂလင်းဆဲလ်အပွားလွန်ခြင်းရောဂါ ရှိသူတွေအတွက်တော့ အင်ဇိုင်းလုံလောက်မရှိဘဲ steroid ဟော်မုန်းသုံးမျိုးထဲမှ တစ်မျိုးဒါမှမဟုတ် တစ်မျိုးထပ်ပိုတဲ့ ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ထိခိုက်စေပါလိမ့်မယ်။ Cotisol ဟော်မုန်းတွေဟာ ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့ဖျားနာခြင်းနဲ့ ဖိစီးမှုတွေကိုတုံ့ပြန်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးတယ်။ Aldosterone ကဲ့သို့ mineralocorticoid တွေကတော့ ဆိုဒီယမ်နဲ့ ပိုတက်စီယမ်ပမာဏတွေကို ထိန်းညှိပေးတယ်၊ testosterone ကဲ့သို့ androgen ဟော်မုန်းတွေကတော့ လိင်ဟော်မုန်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ မွေးရာပါ adrenal ဂလင်းဆဲလ်အပွားလွန်ခြင်းရောဂါက များသောအားဖြင့် […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Avascular Necrosis (သွေးမလျှောက်၍ပုပ်ခြင်း) ကဘာလဲ။ သွေးမလျှောက်၍ပုပ်ခြင်းဆိုတာ သွေးစီးဆင်းမှုမရှိလို့ အရိုးတစ်သျှူးများ ပုပ်သွားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အရိုးပုပ်ခြင်းလို့လည်း ခေါ်ပြီး အရိုးအတွင်းမှာ ကျိုးပဲ့မှုလေးတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး နောက်ဆုံးမှာ အရိုးတချောင်းလုံး ကျိုးသွားနိုင်ပါတယ်။ အရိုးကျိုးသွားရင် အဆစ်လွဲရင် အရိုးရဲ့ အကန့်လေးတွေထဲကို သွေးမရောက်စေတော့ပါဘူး။ သွေးမလျှောက်၍ပုပ်ခြင်းဟာ စတီးရွိုက်ဆေးများကို ရေရှည်သောက်နေခြင်း၊ အရက်အလွန်အကျွံ သောက်ခြင်းတွေနဲ့လည်း ဆက်စပ်နေပါတယ်။ Avascular Necrosis (သွေးမလျှောက်၍ပုပ်ခြင်း) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ ဘယ်သူမဆို ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အသက် ၃၀နဲ့၆၀ကြားမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ ရေရှည်အကျိုးဆက်တွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်တွေကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ပိုသိရအောင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။ လက္ခဏာများAvascular Necrosis (သွေးမလျှောက်၍ပုပ်ခြင်း) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ လူအများဟာ စဖြစ်ခါစမှာ သတိမထားမိတတ်ကြပါဘူး။ အခြေအနေတွေဆိုးလာတဲ့အခါ အလေးချိန်ကို ထမ်းထားရဲ့ အဆစ်ဟာ နာလာပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာ လှဲနေရင်တောင် နာတတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Bedsores (pressure ulcers) ( အိပ်ရာနာ) ကဘာလဲ။ အိပ်ရာနာကို ဖိအားကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အနာလို့လည်းခေါ်ပြီး အရေပြားနဲ့တစ်သျှူးကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ ဖိအားဖြစ်စေတဲ့အတွက် ဖြစ်လာတဲ့အနာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အိပ်ရာနာအများစုဟာ ဖနောင့်၊ ခြေကျင်းဝတ်၊ တင်ပဆုံ၊ မြီးညောင့်ရိုး စတဲ့ အရိုးအမာခံရှိတဲ့နေရာတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အိပ်ရာနာဖြစ်ဖို့ အခွင့်အလမ်းများသူ အများစုဟာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြောင့် အိပ်ရာပေါ်၊ ကုလားထိုင်ပေါ်မှာ အချိန်ကုန်လွန်နေရသူများဖြစ်ပြီး ကိုယ်ခန္ဓါအနေအထားကို ပြောင်းလဲဖို့ ခက်ခဲသူများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အိပ်ရာနာဟာ လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ အများစုဟာ ကုသလို့ ပျောက်ကင်းနိုင်ပေမယ့် တချို့ကတော့ ဘယ်တော့မှ မပျောက်ကင်းနိုင်တော့ပါဘူး။ Bedsores (pressure ulcers) ( အိပ်ရာနာ) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ ဆေးရုံ (သို့) အိမ်မှာ ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း ခံယူနေရသူများမှာ တွေ့ရများပါတယ်။ ပိုသိရအောင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။ လက္ခဏာများBedsores (pressure ulcers) ( […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Bee Stings (ပျားတုပ်ခြင်း) ကဘာလဲ။ ပျားတုပ်ခြင်းဟာ တွေ့ရများတဲ့ ပြင်ပပြသနာတခု ဖြစ်ပါတယ်။ အများစုမှာတော့ မအီမသာဖြစ်ရုံလောက်ပဲ ဖြစ်ပြီး အိမ်တွင်းဆေးဝါးတွေနဲ့ သက်သာပျောက်ကင်း စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပျားဆိပ်ကို ဓါတ်မတည့်ရင်၊ အကြိမ်များစွာ အတုပ်ခံရရင် အရေးပေါ် ကုသမု လိုအပ်ပါတယ်။ Bee Stings (ပျားတုပ်ခြင်း) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ အဖြစ်များပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေးပါဘူး။ ဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်တွေကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ပိုသိရအောင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။ လက္ခဏာများBee Stings (ပျားတုပ်ခြင်း) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ ခဏတာနာကျင်မှုကနေ ဆိုးရားတဲ့ ဓါတ်မတည့်ခြင်းအထိ အမျိုးမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တုံ့ပြန်တဲ့လက္ခဏာတမျိုးဟာ အတုပ်ခံရတိုင်း တပုံစံတည်း ဖြစ်မယ်လို့တော့ မဆိုလိုပါဘူး။ နောက်တကြိမ်မှာ ပိုဆိုးနိုင်ပါတယ်။ သိပ်မပြင်းထန်သော လက္ခဏာများ များသောအားဖြင့် ပျားတုပ်တဲ့အခါ သိပ်ပြင်းထန်လေ့မရှိဘဲ အောက်ပါလက္ခဏာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ပျားတုပ်သည့် နေရာတွင် စူးရှပူလောင်မှုကို ချက်ချင်းခံစားရခြင်း အတုပ်ခံရသည့်နေရာတွင် နီလာခြင်း အနည်းငယ်ရောင်ရမ်းလာခြင်း လူအများစုမှာ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Anal Pain (စအိုနာကျင်ခြင်း) ကဘာလဲ။ စအိုနာကျင်ခြင်းဆိုတာ စအိုအတွင်းနဲ့ စအိုဝတဝိုက်မှာ နာကျင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ရောဂါ ဖြစ်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်ခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းအများစုက ကင်ဆာမဟုတ်ပေမယ့် နာကျင်ခြင်းကတော့ ဆိုးရွားလှပါတယ်။ စအိုတဝိုက်မှာ အာရုံကြော လမ်းဆုံးတဲ့နေရာတွေ အများကြီးရှိလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်ခြင်းဟာ အူလှုပ်ရှားမှု မတိုင်မီ၊ လှုပ်ရှားနေချိန်နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ သာမန်နာကျင်ခြင်းကနေ ဆိုးရွားလွန်းပြီး ပုံမှန် လှုပ်ရှားမှုတွေကို အနှောက်အယှက်ပေးလောက်တဲ့အထိ နာကျင်တတ်ပါတယ်။ အကြောင်းအရင်းများစွာရှိပြီး အများစုဟာ ကုသလိုပ ပျောက်ကင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စအိုနာကျင်နေခြင်းဟာ ၂၄-၄၈နာရီအတွင်း မပျောက်ရင် ဆရာဝန်ပြဖို့ လိုပါတယ်။ နာတဲ့အပြင် အဖျားရှိရင် ပိုပြီး ပြသသင့်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်မှုကို ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရာတွေဟာ စအိုကနေ သွေးယိုခြင်းကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ပိုပြီး စိုးရိမ်ရပါတယ်။ နာကျင်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကို အလွယ်တကူ ရှာဖွေနိုင်ပါတယ်။ မိမိဖာသာ ဝယ်ယူသေယက်သုံးနိုင်သော […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Ascariasis (သန်ထိုးခြင်း) ကဘာလဲ။ သန်ထိုးခြင်း (သို့) အူထဲမှာသန်ကောင်ဖြစ်ခြင်းဆိုတာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး အားနည်းတဲ့ သမပိုင်းဇုန်ရော အပူပိုင်းဇုန်မှာပါ ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဒေသမှာ လူတိုင်းဟာ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ကပ်ပါးပိုးတွေအတွက် နေရာကောင်းတခုဖြစ်နေပါတယ်။ Ascariasis (သန်ထိုးခြင်း) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ တွေ့များပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်တွေကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ပိုသိရအောင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။ လက္ခဏာများAscariasis (သန်ထိုးခြင်း) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ အများစုမှာတော့ လက္ခဏာမပြပါဘူး။ အတော်အသင့်ကနေ ဆိုးရွားတဲ့အဆင့်မှာတော့ လက္ခဏာမျိုးစုံပြနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်နေရာကို ပိုးဝင်တာလဲဆိုတာပေါ် မူတည်ပါတယ်။ အဆုတ် သေးငယ်လှတဲ့ သန်ဥလေးတွေ ပါးစပ်ကနေ ဝင်ရောက်သွားပြီးချိန်မှာ အူထဲမှာအကောင်ပေါက်ပါတယ်။ သားလောင်းတွေဟာ သွေးကြော၊ ပြန်ရေကြောကတဆင့် အဆုတ်ထဲကို ရောက်သွားနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ရင်ကျပ်ခြင်း၊ အဆုတ်ရောင်ခြင်းနဲ့တူတဲ့ ချောင်းဆိုးကြာရှည်ခြင်း အသက်ရှူခက်ခြင်း အသက်ရှူစဉ် အသံမြည်ခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ အဆုတ်ထဲမှာ ၆-၁၀ရက်လောက်နေအပြီးမှာ လည်ချောင်းထဲကို ရောက်သွားနိုင်ပါတယ်။ ချောင်းဆိုးတဲ့အခါ အပေါ်ကိုတက်လာပြီး […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Acid Beta-Glucosidase Deficiency (Acid beta-glucosidase ချို့တဲ့ခြင်း) ကဘာလဲ။ စအိုနာကျင်ခြင်းဆိုတာ စအိုအတွင်းနဲ့ စအိုဝတဝိုက်မှာ နာကျင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ရောဂါ ဖြစ်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်ခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းအများစုက ကင်ဆာမဟုတ်ပေမယ့် နာကျင်ခြင်းကတော့ ဆိုးရွားလှပါတယ်။ စအိုတဝိုက်မှာ အာရုံကြော လမ်းဆုံးတဲ့နေရာတွေ အများကြီးရှိလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်ခြင်းဟာ အူလှုပ်ရှားမှု မတိုင်မီ၊ လှုပ်ရှားနေချိန်နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ သာမန်နာကျင်ခြင်းကနေ ဆိုးရွားလွန်းပြီး ပုံမှန် လှုပ်ရှားမှုတွေကို အနှောက်အယှက်ပေးလောက်တဲ့အထိ နာကျင်တတ်ပါတယ်။ အကြောင်းအရင်းများစွာရှိပြီး အများစုဟာ ကုသလိုပ ပျောက်ကင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စအိုနာကျင်နေခြင်းဟာ ၂၄-၄၈နာရီအတွင်း မပျောက်ရင် ဆရာဝန်ပြဖို့ လိုပါတယ်။ နာတဲ့အပြင် အဖျားရှိရင် ပိုပြီး ပြသသင့်ပါတယ်။ စအိုနာကျင်မှုကို ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရာတွေဟာ စအိုကနေ သွေးယိုခြင်းကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ပိုပြီး စိုးရိမ်ရပါတယ်။ နာကျင်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကို အလွယ်တကူ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Acid Maltase Deficiency (Acid maltase ချို့တဲ့ခြင်း) ကဘာလဲ။ Acid maltase ချို့တဲ့ခြင်းကို Pompeရောဂါလို့လည်း သိကြပြီး ဆဲလ်တွေထဲမှာ ဂလိုင်ကိုဂျင်ဓါတ်တွေ အများအပြား စုဝေးနေတဲ့ အခြေအနေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေကို အမ်စတာဒမ်မြို့မှ JC Pompeဟာ ၁၉၃၂ မှာ ပထမအကြိမ် တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ Pompeဟာ အသက် ၇လသမီးအရွယ် မိန်းကလေးတဦးအနေနဲ့ အဆုတ်ရောင်ခြင်းကို သေလုမျောပါး ခံစားရပုံကို ဖော်ပြခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရင်ခွဲစစ်ဆေးမှုအရ နှလုံးဟာ ပုံမှန်အဆို့ရှင်ရှိပေမယ့် ပုံမှန်ထက် ပိုကြီးနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီရောဂါကို Pompeရောဂါကို အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အောက်ပါ သဘောသဘာဝတွေ ရှိပါတယ်။ ကလေးငယ်များတွင်တွေ့ရခြင်း ကလေးကြီးများတွင် တွေ့ရခြင်း ငယ်ရွယ်သူများတွင် တွေ့ရခြင်း အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင် တွေ့ရခြင်း Acid Maltase Deficiency (Acid maltase ချို့တဲ့ခြင်း) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ Acid […]